The key to a better malaria vaccine | Faith Osier

41,802 views ・ 2018-11-06

TED


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: Myo Aung Reviewer: Sanda Aung
00:13
There are 200 million clinical cases
0
13754
4666
အာဖရိကတိုက်မှာ နှစ်စဉ်လိုလို
00:18
of falciparum malaria in Africa every year,
1
18444
4403
falciparum ငှက်ဖျားဖြစ်လို့ ဆေးကုသမှု ခံယူသူ သန်း ၂၀၀ ရှိရာ၊
00:22
resulting in half a million deaths.
2
22871
2920
သူတို့ထဲက သန်းဝက်တို့ဟာ သေဆုံးကြရတယ်။
00:26
I would like to talk to you about malaria vaccines.
3
26395
3809
ကျွန်မ ရှင်တို့နဲ့ ဆွေးနွေးချင်တာက ငှက်ဖျားကာကွယ်ဆေးတွေ အကြောင်းကိုပါ။
00:30
The ones that we have made to date are simply not good enough.
4
30807
5598
အခုထက်ထိ ကျွန်မတို့ ထုတ်လုပ်နေကြတာ တွေဟာ သိပ် မကောင်းကြဘူး။
00:36
Why?
5
36998
1150
ဘာကြောင့်လဲ။
00:38
We've been working at it for 100 plus years.
6
38474
3984
ကျွန်မတို့ အဲဒီဆေးတွေကို ထုတ်လုပ်ဖို့ ကြိုးစားလာတာ နှစ် ၁၀၀ ကျော်သွားပြီ။
00:42
When we started, technology was limited.
7
42950
3606
ကျွန်မတို့ စတင်ခဲ့စဉ်တုန်းက နည်းပညာတွေ နည်းပါးခဲ့တယ်။
00:46
We could see just a tiny fraction of what the parasite really looked like.
8
46966
6881
အဲဒီ ကပ်ပါးပိုးတွေ ဘယ်လိုရှိကြမှန်း ကျွန်မတို့ သိခဲ့တာ နည်းနည်းလေးပါ။
00:54
Today, we are awash with technology,
9
54466
3365
ဒီနေ့တွင်၊ ကျွန်မတို့ဟာ နည်းပညာတွေနဲ့ လိုလိုသေးမရှိ ပြည့်စုံနေကြပြီ၊
00:57
advanced imaging and omics platforms --
10
57855
4055
အဆင့်မြင့် ပုံဖေါ်ရေး နဲ့ omics ပလက်ဖောင်တွေ -
01:01
genomics, transcriptomics, proteomics.
11
61934
4210
Genomics၊ transcriptomics၊ proteomics ရှိနေပြီ။
01:06
These tools have given us a clearer view
12
66620
3873
ဒီကိရိယာတွေက အဲဒီကပ်ပါးပိုး ဘယ်လောက်ကို ရှုပ်ထွေးပုံ
01:10
of just how complex the parasite really is.
13
70517
4293
ကားချပ်ပုံကို ပြတ်သားစွာ မြင်နေကြရပါပြီ။
01:15
However, in spite of this,
14
75365
2627
ဒါပေမဲ့၊ အဲဒါတောင်မှ၊
01:18
our approach to vaccine design has remained pretty rudimentary.
15
78016
5500
ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ ကာကွယ်ဆေး ဒီဇိုင်းထုတ်ရေး ချဉ်းကပ်မှုဟာ အတော်လေး ရှေးရိုးဆန်တယ်။
01:24
To make a good vaccine, we must go back to basics
16
84040
4420
ကာကွယ်ဆေး အကောင်းစားကို ထုတ်လုပ်ရန် ကျွန်ုပ်တို့ဟာ ခန္ဓာကိုယ်က
01:28
to understand how our bodies handle this complexity.
17
88484
4525
ဒီလို ရှုပ်ထွေးတဲ့အရာအား ကိုင်တွယ်ပုံ အခြေခံတွေဆီ ပြန်သွားရန် လိုတယ်။
01:34
People who are frequently infected with malaria
18
94460
4197
မကြာခဏ ငှက်ဖျားကူးစက်တတ်တဲ့ လူတွေဟာ
01:38
learn to deal with it.
19
98681
1467
အဲဒါကို ကိုင်တွယ် လာတတ်ကြတယ်။
01:40
They get the infection, but they don't get ill.
20
100689
3301
သူတို့ဟာ ကူးစက်ခံရပေမဲ့ ရောဂါ ဖြစ်မလာကြဘူး။
01:44
The recipe is encoded in antibodies.
21
104688
3619
အဖြေကို ပဋိပစ္စည်းတွေထဲမှာ ကုဒ်နဲ့ ဝှက်ထားတယ်။
01:48
My team went back to our complex parasite,
22
108903
3984
ကျွန်မအဖွဲ့ဟာ အဲဒီ ရှုပ်ထွေးလှတဲ့ ကပ်ပါး ကောင်ကို ပြန်လေ့လာခဲ့တယ်၊
01:52
probed it with samples from Africans who had overcome malaria
23
112911
4928
ငှက်ဖျားကို ကျော်လွှားနိုင်ခဲ့ကြတဲ့ အာဖရိကလူမျိုးတွေနဲ့ စမ်းသပ်ကြည့်လျက်
01:57
to answer the question:
24
117863
1825
မေးခွန်းတခုကို ဖြေဖို့ အားထုတ်ခဲ့တယ်-
01:59
"What does a successful antibody response look like?"
25
119712
4047
"ပဋိပစ္စည်းရဲ့ အောင်မြင်စွာ တုံ့ပြန်မှု ဆိုတာ ဘယ်လိုများပါလိမ့်။"
02:04
We found over 200 proteins,
26
124212
3302
ကျွန်မတို့ဟာ အသားဓာတ် ၂၀၀ ကျော်ကို တွေ့ခဲ့ရာ
02:07
many of which are not on the radar for malaria vaccines.
27
127538
4213
၎င်းတို့ထဲက အများအပြားတို့ဟာ ငှက်ဖျား ကာကွယ်ဆေးများအတွက် စဉ်းစားမှုထဲ မပါဘူး။
02:12
My research community may be missing out important parts of the parasite.
28
132141
5182
ကျွန်မရဲ့ သုတေသီ အသိုင်းအဝိုင်က ကပ်ပါးပိုး ရဲ့ အရေးပါတဲ့ အပိုင်း လွတ်သွားနိုင်တယ်။
02:18
Until recently, when one had identified a protein of interest,
29
138283
5265
မကြခင်တုန်းက စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းနိုင်တဲ့ အသားဓာတ်ကို ရှာတွေ့ခဲ့လို့
02:23
they tested whether it might be important for a vaccine
30
143572
3603
အဲဒါဟာ ကာကွယ်ဆေးအတွက် အရေးများ ကြီးမလားကို စမ်းသပ်ကြည့်ရန်
02:27
by conducting a cohort study.
31
147199
2429
လူအုပ်တစ်ခုထဲတွင် လေ့လာခဲ့ကြတယ်။
02:30
This typically involved about 300 participants in a village in Africa,
32
150307
5572
ပုံမှန်အားဖြင့် အာဖရိကထဲက ရွာတစ်ရွာထဲက လူ ၃၀၀ ခန့် ပါဝင်ကြလျက်
02:35
whose samples were analyzed to see
33
155903
2809
သူတို့ရဲ့ နမူနာတွေကို ဆန်းစစ်ကြည့်ပြီး
02:38
whether antibodies to the protein would predict who got malaria
34
158736
5706
အသားဓာတ်ရဲ့ ပဋိပစ္စည်းများက ဘယ်သူဆီမှာ ငှက်ဖျားရှိတယ်၊
02:44
and who did not.
35
164466
1246
ဘယ်သူဆီမှာ မရှိဘူးကို ခန့်မှန်းပေးနိုင်မလားကိုပါ။
02:46
In the past 30 years,
36
166323
2103
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၃၀ အတွင်းမှာ၊
02:48
these studies have tested a small number of proteins
37
168450
4778
ဒီလေ့လာမှုတွေဟာ အသားဓာတ် အနည်းငယ်ကိုသာ လေ့လာရသေးပြီး
02:53
in relatively few samples
38
173252
2372
ပါဝင်တဲ့ နမူနာတွေ နည်းတဲ့ အပြင်
02:55
and usually in single locations.
39
175648
2667
လုပ်တဲ့ နေရာကလည်း တစ်ခုတည်းပါ။
02:58
The results have not been consistent.
40
178782
3079
ရလဒ်တွေ တသမတ်တည်း မရှိခဲ့ကြပါ။
03:02
My team essentially collapsed 30 years of this type of research
41
182956
6081
ကျွန်မအဖွဲ့ဟာ နှစ်ပေါင်း ၃၀ ကြာ အဲဒီလို သုတေသနတွေ လုပ်လာခဲ့တာကို
03:09
into one exciting experiment, conducted over just three months.
42
189061
4941
လွန်ခဲ့တဲ့ သုံးလကျော်မှာ စိတ်လှုပ်ရှားဖွယ် စမ်းသပ်မှု တစ်ခုအဖြစ် စုပ​ေါင်းလိုက်တယ်။
03:14
Innovatively, we assembled 10,000 samples
43
194609
4222
ဆန်းသစ်တဲ့ ပုံစံဖြင့် ကျွန်မတို့ဟာ နမူနာ ၁၀၀၀၀၀ ကို စုခဲ့ကြတယ်၊
03:18
from 15 locations in seven African countries,
44
198855
4413
အာဖရိက ခုနစ်နိုင်ငံထဲက ၁၅ နေရာမှ သူတွေပါ။
03:23
spanning time, age and the variable intensity
45
203292
4222
အာဖရိက တိုက်မှာ တွေ့ကြုံရတတ်တဲ့ ငှက်ဖျားရဲ့ အချိန်ကာလ၊ အသက် နဲ့
03:27
of malaria experienced in Africa.
46
207538
2682
ရောဂါပြင်းထန်မှု မျိုးစုံခဲ့တယ်။
03:30
We used omics intelligence to prioritize our parasite proteins,
47
210585
5659
ကျွန်မတို့ဟာ omics ထောက်လှမ်းနည်းဖြင့် ကျွန်ပ်တို့ ကပ်ပါး အသားဓာတ်ကို ရွေးလျက်
၎င်းတို့ကို ဓာတ်ခွဲခန်းထဲမှာ ထုတ်လုပ်ခဲ့ကြပြီး
03:36
synthesize them in the lab
48
216268
2000
03:38
and in short, recreated the malaria parasite on a chip.
49
218292
4804
တိုတိုနဲ့ ပြောရရင် ချီပ်ပေါ်မှာ ငှက်ဖားကပ်ပါးကို ဖန်တီးခဲ့ကြတယ်။
03:43
We did this in Africa, and we're very proud of that.
50
223585
3467
ကျွန်မတို့ အဲဒါကို အာဖရိကမှာ လုပ်နိုင်ခဲ့ တာက ကျွန်မတို့ သိပ်ဂုဏ်ယူပါတယ်။
03:47
(Applause)
51
227379
6175
(လက်ခုပ်သံများ)
03:53
The chip is a small glass slide,
52
233578
3111
အဲဒီ ချီပ်ဆိုတာ သေးလှတဲ့ မှန်ချပ်ဆလိုက်ပါ၊
03:56
but it gives us incredible power.
53
236713
2396
ဒါပေမဲ့ ၎င်းဟာ ကျွန်မတို့အတွက် တကယ့်စွမ်းအားကြီးပါ။
04:00
We simultaneously gathered data on over 100 antibody responses.
54
240007
6167
ကျွန်မတို့ဟာ ပဋိပစ္စည်း ၁၀၀ ကျော်ဆိုင်ရာ ဒေတာကို တစ်ပြိုင်နက်တည်း စုစည်းခဲ့ကြတယ်။
04:06
What are we looking for?
55
246592
1600
ကျွန်မတို့ ဘာကို ရှာနေကြတာလဲ။
04:08
The recipe behind a successful antibody response,
56
248679
4635
ပဋိပစ္စည်းရဲ့ အောင်မြင်တဲ့ တုံ့ပြန်မှု နောက်ကွယ်က ဖေါ်မြူလာကိုပါ၊
04:13
so that we can predict what might make a good malaria vaccine.
57
253338
4365
အဲဒီလို ကောင်းတဲ့ ငှက်ဖျားကာကွယ်ဆေးကို ဘာက လုပ်ပေးနိုင်ကြောင်း ခန့်မှန်းနိုင်မယ်။
04:18
We're also trying to figure out
58
258680
1873
ထို့အပြင် ကျွန်မတို့ ပဋိပစ္စည်းတွေက ကပ်ပါးတွေကို
04:20
exactly what antibodies do to the parasite.
59
260577
3547
ဘာလုပ်ပေးကြကြောင်း အတိအကျကို သိချင်ကြပါသေးတယ်။
04:24
How do they kill it?
60
264482
1555
သူတို့က ဘယ်လိုလုပ် သတ်နိုင်ကြတာလဲ။
04:26
Do they attack from multiple angles? Is there synergy?
61
266061
3722
သူတို့ဟာ ထောင့်စုံကနေပြီး တိုက်ခိုက်ကြ တာလား။ လက်တွဲလုပ်ကိုင်မှု ရှိလား။
04:29
How much antibody do you need?
62
269807
2000
ကိုယ်က ပဋိပစ္စည်း ဘယ်လောက်များ လိုအပ်သလဲ။
04:32
Our studies suggest that having a bit of one antibody won't be enough.
63
272188
5889
ကျွန်မတို့ရဲ့ လေ့လာမှုအရ ပဋိပစ္စည်း တစ်တခု တည်းဆိုရင် လုံလောက်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။
04:38
It might take high concentrations of antibodies
64
278458
3183
များပြားလှတဲ့ ကပ်ပါး အသားဓာတ်တွေ အတွက် ပဋိပစ္စည်းတွေ
04:41
against multiple parasite proteins.
65
281665
2516
ပြွတ်သိပ်လျက် လိုအပ်နိုင်တယ်။
04:44
We're also learning that antibodies kill the parasite in multiple ways,
66
284673
5015
ပဋိပစ္စည်းတွေဟာ ကပ်ပါးတွေကို နည်းမျိုးစုံဖြင့် သတ်ကြတာ ကျွန်မသိလာရတယ်၊
04:49
and studying any one of these in isolation may not adequately reflect reality.
67
289712
5944
အဲဒီလို တနည်းနည်းကို သီးခြားခွဲ လေ့လာမှုဟာ အရှိတရားကို မှန်ကန်စွာ ဖေါ်ထုပ်မပေးပါ။
04:56
Just like we can now see the parasite in greater definition,
68
296454
4476
ကျွန်မတို့က ကပ်ပါးတွေကို ပိုပြီး ပြတ်သားစွာ မြင်လာနိုင်တာနဲ့အတူ
05:00
my team and I are focused
69
300954
1992
ကျွန်မရဲ့ အဖွဲ့နဲ့ ကျွန်မ အာရုံစိုက်နေကြတာက
05:02
on understanding how our bodies overcome this complexity.
70
302970
4737
ကျွန်မတို့ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်တွေက အဲဒီရောဂါကို ဘယ်လို ကျော်လွှားနိုင်တာ နားလည်ဖို့ပါ။
05:08
We believe that this could provide the breakthroughs that we need
71
308012
4437
ဒီအချက်ဟာဖြင့် ငှက်ဖျားအား ကာကွယ်ပေးမယ့် ဆေးသမိုင်းထဲမှာ ထိုးဖောက်မှုကို
05:12
to make malaria history through vaccination.
72
312473
3736
ပြုလုပ်ခွင့် ပေးနိုင်မယ်လို့ ကျွန်မတို့ ယုံကြည်ပါတယ်။
05:16
Thank you.
73
316719
1151
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
05:17
(Applause)
74
317894
1703
(လက်ခုပ်သံများ)
05:19
(Cheers)
75
319621
2396
(အားပေးသံများ)
05:22
(Applause)
76
322041
5752
(လက်ခုပ်သံများ)
05:27
Shoham Arad: OK, how close are we actually to a malaria vaccine?
77
327817
3487
Shoham Arad- ကောင်းပါပြီ၊ ငှက်ဖျားကာကွယ် ဆေး လက်တွေ့ ရဖို့ ဘယ်လောက် နီးစပ်နေပြီလဲ။
05:32
Faith Osier: We're just at the beginning of a process
78
332281
2857
Faith Osier- ကျွန်မတို့က ငှက်ဖျား ကာကွယ်ဆေးကို စမထုတ်လုပ်မီ
05:35
to try and understand what we need to put in the vaccine
79
335162
3984
အဲဒီထဲ ဘာ​ကို ထည့်ရမှာကို စမ်းသပ် နားလည်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်ရဲ့
05:39
before we actually start making it.
80
339170
2533
အစမှာပဲ ကျွန်မတို့ ရှိနေကြသေးတာပါ။
05:41
So, we're not really close to the vaccine, but we're getting there.
81
341727
3833
ဒီတော့ ကျွန်မတို့ ကာကွယ်ဆေးနားကို လက်တွေ့ မရောက်သေးပေမဲ့ အဲဒီကို ရောက်ကြတော့မယ်။
05:45
SA: And we're hopeful.
82
345584
1241
SA- ကျွန်ုပ်တို့ မျှော်လင့်ကြတယ်။
05:46
FO: And we're very hopeful.
83
346849
1800
FO- ကျွန်ုပ်တို့ မျှော်လင့်ကြတယ်။
05:49
SA: Tell me about SMART, tell me what does it stand for
84
349323
3246
SA: ဒါနဲ့ SMART အကြောင်းကိုပြောပြပေးပါ၎ အဲဒါက ဘာကိုဆိုလိုတာလဲ၊
05:52
and why is it important to you?
85
352593
2040
ပြီးတော့ ခင်ဗျားတို့အတွက် အဲဒါ ဘာလို့ အရေးကြီးတာလဲ။
05:54
FO: So SMART stands for South-South Malaria Antigen Research Partnership.
86
354657
6383
FO- SMART က South-South Malaria Antigen Research Partnership ရဲ့ အတိုကောက်ပါ။
06:01
The South-South is referring to us in Africa,
87
361477
4262
South-South က အာဖရိကမှ ကျွန်ုပ်တို့ကို ရည်ညွှန်းတယ်၊
06:05
looking sideways to each other in collaboration,
88
365763
4505
အချင်းချင်း ပူးပေါင်ဆေင်ရွက်ဖို့ ရှာကြည့်နေကြတာပါ။
06:10
in contrast to always looking to America and looking to Europe,
89
370292
4206
အမြဲတမ်း အမေရိက နဲ့ ဥရောပဆီ မျှော်ကြည့်နေမယ့် အစားပေါ့လေ။
06:14
when there is quite some strength within Africa.
90
374522
3037
အာဖရိက အတွင်းမှာကို အစွမ်းသတ္တိ အချို့ ရှိနေပါပြီ။
06:17
So in SMART,
91
377997
1164
ဒီတော့ SMART ထဲမှာ၊
06:19
apart from the goal that we have, to develop a malaria vaccine,
92
379185
3940
ငှက်ဖျားကာကွယ်ဆေး ပြုစုထုတ်လုပ်ရေး ပန်းတိုင် အပြင်၊
06:23
we are also training African scientists,
93
383149
2445
အာဖရိက သိပ္ပံပညာရှင်တွေကို လေ့ကျင့့်ပေးနေကြပါတယ်။
06:25
because the burden of disease in Africa is high,
94
385618
3229
အာဖရိကမှာ ရောဂါရဲ့ ဝန်ထုပ်ဟာ ကြီးမားလွန်းလို့ပါ၊
06:28
and you need people who will continue to push the boundaries
95
388871
3963
ပြီးတော့ သိပ္ပံရဲ့ ဘောင်တွေကို ဆက်ပြီး တိုးချဲ့ပေးကြမယ့် သူတွေ
06:32
in science, in Africa.
96
392858
1658
အာဖရိကမှာ လိုအပ်နေလို့ပါ။
06:34
SA: Yes, yes, correct.
97
394540
2046
SA: ဟုတ်တယ်၊ တကယ် မှန်တယ်။
06:36
(Applause)
98
396610
3191
(လက်ခုပ်သံများ)
ကောင်းပြီ၊ နောက်ဆုံး မေးခွန်း တစ်ခု။
06:40
OK, one last question.
99
400053
1548
06:41
Tell me, I know you mentioned this a little bit,
100
401625
2754
ခုနက နည်းနည်းလေး ပြောပြခဲ့ပေမဲ့၊ သိချင်သေးတာက၊
06:44
but how would things actually change if there were a malaria vaccine?
101
404403
3254
ငှက်ဖျားကာကွယ်ဆေး ပေါ်လာပြီ ဆိုပါစို့၊ အဲဒါက အရာတွေကို ဘယ်လို ပြောင်းသွားစေမလဲ။
06:48
FO: We would save half a million lives every year.
102
408732
3738
FO - ကျွန်မတို့ နှစ်စဉ် အသက် ငါးသိန်းကို ကယ်တင်ပေးနိုင်မယ်။
06:53
Two hundred million cases.
103
413256
1826
ရောဂါ ဖြစ်မှု နှစ်သန်း ရှိနေတယ်။
06:55
It's estimated that malaria costs Africa 12 billion US dollars a year.
104
415106
6808
ငှက်ဖျာကြောင့် အာဖရိကဟာ နှစ်စဉ် US ဒေါ်လာ ၁၂ ဘီလီယံ ဆုံးရှုံးရတာ ခန့်မှန်းရတယ်။
စီးပွားရေး ရှုဒေါင့်က အဲဒီလို ရှိတယ်။
07:02
So this is economics.
105
422278
1396
07:03
Africa would simply thrive.
106
423698
2268
အာဖရိကဟာ ရှင်သန်လာနိုင်မှာပါ။
07:06
SA: OK. Thank you, Faith.
107
426626
1501
SA: အုကေ။ ကျေးဇူးပါပဲ Faith။
07:08
Thank you so much.
108
428151
1198
အထူးကို ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
07:09
(Applause)
109
429373
1396
(လက်ခုပ်သံများ)
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7