5 skin health myths to stop believing now | Body Stuff with Dr. Jen Gunter

Transcriber:

We put a lot of importance into caring for our skin,

Translator: khant zawhtoo Reviewer: Sanntint Tint

ကျွန်မတို့ဟာကျွန်မတို့ရဲ့အရေပြားကို အရေးတကြီးဂရုစိုက်ပါတယ်။

which makes sense, since it's the first thing other people see.

ဒါကလည်း အရေပြားက တခြားသူတွေပထမဆုံး မြင်ရတာဆိုတော့ အဓိပ္ပာယ်ရှိပါတယ်။

Skin might also be one of the most misunderstood parts of our bodies,

အရေပြားက ကျွန်မတို့ရဲ့ခန္ဓာကိုယ်မှာ နားလည်မှုအလွဲမှားဆုံးအရာတစ်ခုလည်းဖြစ်တယ်။

so today, I'd like to run through some of the most common myths

ထို့ကြောင့်ဒီနေ့မှာ အရေပြားနဲ့ပက်သက်ပြီးအဖြစ်များဆုံးယုံတမ်း

we have about our skin.

တစ်ချို့ကိုပြောပြချင်ပါတယ်။

(Music)

(ဂီတသံ)

[Body Stuff with Dr. Jen Gunter]

[Body Stuff with Dr. Jen Gunter]

(Music)

(ဂီတသံ)

Myth number one – healthy skin is skin that looks flawless.

ယုံတမ်းနံပါတ်(၁)-ကျန်းမာသောအသားအရေသည် အပြစ်အနာအဆာကင်းသောအသားအရေဖြစ်သည်။

When we think of healthy skin,

ကျန်းမာတဲ့အသားအရည်ကို တွေးမိတဲ့အခါမှာ

we might think of a clear,

ကြည်လင်တောက်ပပြီးအပြစ်အနာအဆာကင်းတဲ့

even surface that's radiant and devoid of blemishes.

မျက်နှာပြင်ကိုတောင် စဉ်းစားမိနိုင်တယ်။

But skin is a living organ,

ဒါပေမယ့်အရေပြားက အဆုတ်(သို့)

just like the heart or lungs and just like any other organ,

နှလုံးလိုပဲ သက်ရှိအင်္ဂါအစိတ်အပိုင်း တစ်ခုပါပဲပြီးဝောာ့

it's complex, serves many functions,

တခြားအင်္ဂါတွေလိုပဲမျက်နှာပြင်ပါ်မှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့အရာများသာမက

and not just about what's going on at the surface.

လုပ်ငန်း‌ေဆာင်တာများစွာလုပ်ဆောင်နေတဲ့ ရှုပ်ထွးတဲ့အရာတစ်ခုပါ။

The epidermis is the outer layer we can see.

epidermis က ကျွန်မတို့မြင်နိုင်တဲ့ အပြင်လွှာဖြစ်ပါတယ်။

It's made up of different cell types,

အဲဒါကို လေးပတ်တိုင်း အစားထိုးတဲ့

including keratinocytes, which are replaced every four weeks.

keratinocytesအပါအဝင် ဆဲလ်အမျိုးအစား များစွာဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပါတယ်။

As new cells grow at the base, old cells are pushed up

အောက်ခြေမှာ ဆဲလ်အသစ်များတိုးပွားလာာနဲ့ ဆဲလ်ဟောင်းများ အပေါ်သို့တွန်းထုတ်

and form a harder layer that's difficult for water or microbes to cross.

ခံရပြီး ရေ၊ပိုမွှားများဝင်ရောက်ရန်ခက်ခဲတဲ့ မာကျောတဲ့အလွှာဖြစ်လာပါတယ်။

Our keratinocytes also synthesize vitamin D from the sun,

keratinocytesက နေရောင်ခြည်မှ ကျန်းမာ‌ေရးအတွက်အရေးကြီးတဲ့

which is vital for our health.

ဗီတာမင်(D)ပေါင်းစပ်ထုတ်လုပ်ပါတယ်။

Other important cells in the epidermis include melanocytes,

epidermis မှာရှိတဲ့တခြားအ‌ရေးကြီးတဲ့ ဆဲလ်တွေထဲမှာ melanin (သို့)

which produce melanin or our skin pigment,

အရေပြားရောင်ခြယ်ပစ္စည်း ထုတ်ပေးတဲ့ melanocytes

and Langerhans cells,

ပြီးတော့ ရောဂါပိုးများကို

which are like little security guards on patrol for pathogens.

ကင်းလှည့်နေတဲ့လုံခြုံရေး အစောင့်လေးတွေ ဖြစ်တဲ့Langerhans cellsတွေပါဝင်တယ်။

The dermis, our skin's tough second layer,

dermis က အရေပြားရဲ့ဒုတိယအလွှာပါ။

isn't as well known.

လူသိနည်းပါတယ်။

It's a scaffold of collagen that's home to blood vessels,

၎င်းဟာ သွေးကြောများ၊ ဆံပင် မွှေးညှင်းပေါက်များ၊

hair follicles and glands.

glands များရှိတဲ့ နေရာဖြစ်ပါတယ်။

It's also packed with special nerve cells called sensory receptors

၎င်းတွင် ဖိအား၊တုန်ခါမှု နာကျင်မှုကိုတောင် ခံစားစေနိုင်တဲ့ sensory receptors လို့

that allow us to feel pressure, vibration, even pain,

ခေါ်တဲ့ အထူးနာဗ့်ဆဲလ်တွေပါဝင်ပြီး

some of which extend into the epidermis.

တစ်ချို့တွေက epidermis ထဲထိတိုးဝင်နေပါတယ်

The dermis also helps regulate temperature.

၎င်းက အပူချိန်ကိုလည်းထိန်းညှိပေးပါတယ်။

If we're cold, our blood vessels contract to retain heat,

ကျွန်မတို့ အေးလာလျှင် သွေးကြောများက အပူကိုထိန်းရန် ကျုံ့ပေးတယ်။

and if we're hot, they expand to release it.

ပြီးတော့ ကျွန်မတို့ ပူလာပါကအပူကိုလွှတ် ဖို့ပြန့်ကားလာတယ်

We're told to exfoliate and tone and condition our skin,

ကျွန်မတို့၏အရေပြားအခြေအနေ၊ကြည်လင်‌စေရန်၊ ဂျီးများကွာကျစေရန်

to use rollers and serums and lasers.

rollers,serumsနှင့်လေဆာများကိုသုံးရန် ပြောတယ်။

Some of that does work,

အခြေအနေတစ်ခုမှာရှိတဲ့

especially for folks with specific skin conditions,

အရေပြားတွေအတွက်‌ေတာ့ တစ်ချို့အရာတွေက အလုပ်ဖြစ်ကြပါတယ်။

but for normal to healthy skin,

သိုသော် သာမန်ကျန်းမာတဲ့အသားအရည်အတွက်ကတော့

we might be spending a lot of money on bunk products,

အဓိပ္ပာယ်မရှိတဲ့ထုတ်ကုန်‌ေတွအတွက် ပိုက်ဆံ အများကြီးသုံးစွဲ‌ေနတယ်

because healthy skin is simply skin that does its jobs.

ဘာကြောင့်လဲဆိုတာ့ ကျန်းမာတဲ့အရေပြားက သူ့အလုပ်သူလုပ်ပါတယ်။

Myth number two – you only need sunscreen on sunny days.

ယုံတမ်းနံပါတ်(၂)-နေသာတဲ့ နေ့တွေမှာပဲ နေရောင်ခံလိမ်းဆေးလိမ်းဖို့လိုတယ်။

Ultraviolet rays from the sun are so strong,

နေမှလာတဲ့ ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည်က အလွန်ပြင်းထန်ပြီး

they damage our cells' DNA.

ကျွန်မတို့ဆဲလ်တွရဲ့DNAကို ပျက်စီး‌စေပါတယ်။

There are two types that affect the skin.

အရေပြားကိုထိခိုက်စေတဲ့အမျိုးအစား၂ခုရှိတယ်။

UVA rays penetrate the dermis,

UVA ရောင်ခြည်ကအရေပြားကို ထိုးဖောက်ပြီး

damaging the collagen scaffold and accelerating aging.

collagen ကိုပျက်စီးစေပြီး အိုမင်း ရင့်ရော်ခြင်းကိုမြန်‌စေပါတယ်။

UVB rays, meanwhile, cook the epidermis, causing sunburn.

တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ UVBကepidermisကို လောင်ကျွမ်းစေပြီး နေလောင်ခြင်းဖြစ်စေပါတယ်။

While our cells can repair that damage, it accumulates over time,

ကျွန်မတို့၏ဆဲလ်တွေက ထိုပျက်စီးမှုများကို ပြင်နိုင်သော်လည်းပဲအချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ

and for some people, it can lead to skin cancer.

တစ်ချို့လူတွေမှာ အရေပြားကင်ဆာ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

Our skin has a defense system.

ကျွန်မတို့အရေပြားမှာ ခုခံအားစနစ်ရှိပါတယ်။

When it's exposed to UV, our melanocytes release more melanin

ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည်နဲ့ထိတွေ့သာအခါ melanocytesက melanin တွေပိုထုတ်ပြီး

and we get a tan.

အညိုရောင်ကိုရရှိစေပါတယ်။

This process is actually our skin's way of showing it's been damaged,

ဒီဖြစ်စဉ်က ကျွန်မတို့ရဲ့အရေပြား ပျက်စီးသွားပြီဆိုတာပြဖို့နဲ့

and protecting itself from more.

သူ့ကိုယ်သူပိုကာကွယ် ပေးဖို့ပါ

So by wearing sunscreen with an SPF of 30, even when it’s cloudy,

ထို့ကြောင့်တိမ်ထူတဲ့နေ့တွေမှာတောင် SPF 30 ပါဝင်တဲ့နေရောင်ခံလိမ်းဆေးလိမ်းခြင်းဖြင့်

you’re protecting yourself from sunburn, early aging and skin cancer.

နေလောင်ဒဏ်၊ စောစော အိုမင်းခြင်းနှင့် အရေပြားကင်ဆာဖြစ်ခြင်းတို့မှကာကွယ်ပေးတယ်။

Just choose one that's broad spectrum.

ရောင်ခြည်များများကိုကာကွယ်ပေးတာ ကိုရွေးလိုက်ပါ

That means it's blocking UVA and UVB rays.

ဆိုလိုတာက ၎င်းက UVA နှင့် UVB ရောင်ခြည် တွေကိုပိတ်ဆို့ပေးတယ်။

Myth number three –

ယုံတမ်းနံပါတ်(၃)-

people with darker skin don't need sunscreen.

အရေပြားနက်မှောင်တဲ့သူတွေက နေရောင်ခံလိမ်းဆေးမလိုဘူး

Most of us produce two types of melanin –

ကျွန်မတို့အများစုက melanin နှစ်မျိုး ထုတ်ပါတယ်။

eumelanin, associated with richer, brown tones,

ပိုညိုပြီးနက်တဲ့ eumelanin

and pheomelanin, associated with lighter skin and freckles.

အရောင်ဖျော့တဲ့ pheomelanin တို့ပါ။

Our skin color depends on the ratio between those two types of melanin

ကျွန်မတို့အသားအရောင်ကအထက်ပါmelanin နှစ်မျိုးရဲ့အချိုးအဆရယ်

and the density of pigment creating structures within our cells.

ဆဲလ်အတွင်းမှာရှိတဲ့‌ေရာင်ခြယ်ပစ္စည်းတွေရဲ့ သိပ်သည်းဆအပါ်မူတည်ပါတယ်။

It's true that having more melanin, specifically that first type,

ပထမအမျိုးအစားmelaninပိုရှိတာက

does offer some protection from the sun,

နေရောင်ခြည်ကကာကွယ်ပေးတာမှန်ပါတယ်။

depending on how dark our skin is,

အသားအရောင်နက်မှောင်တဲ့ အပေါ်မူတည်ပြီး

we do have some natural SPF, but it's not nearly enough.

ကျွန်မတို့မှာ သဘာဝ SPF ရှိပေမဲ့ အဲဒါကမလုံလာက်ပါဘူး။

We all need sunscreen to ward off damage.

အရေပြားပျက်စီးခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် နေရောင်ခံလိမ်းဆေးလိုအပ်ပါတယ်။

Black and Hispanic patients

လူမည်းနှင့်Hispanic

are also more likely to have skin cancer detected at advanced stages.

လူနာတွေမှာအဆင့်လွန်ပြီးမှသိရတဲ့အရေပြား ကင်ဆာပိုဖြစ်ကြပါတယ််။

Why? Because of the many ways that racism permeates medicine.

ဘာကြောင့်လဲ။အကြောင်းက ဆေးပညာမှာ လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှုစိမ့်ဝင်ပျှံ့နှံ့နေလို့ပါ။

The majority of dermatologists are white,

အရေပြားအထူးကုအများစုက လူဖြူတွေဖြစ်ပြီး

and we're trained to diagnose on white skin.

ဖြူတဲ့အရေပြားကိုကုသဖို့လေ့ကျင့်ထားကြတာပါ

Meanwhile, people of color have heard this myth

တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ လူမည်းတွေက နက်မှောင်တဲ့အသားအရေ

of darker skin not being susceptible to skin cancer repeated.

ရှိတဲ့သူတွေကအရေပြားကင်ဆာ မဖြစ်နိုင်ဘူးဆိုတဲ့ယုံတမ်းစကားကို

Black patients are also less likely to receive early screenings,

ယုံကြည်တယ်။လူမည်းလူနာတွေကစောစီးစွာ စစ်ဆေးမှုခံယူရနိုင်ခြေနည်းပြီး

leading to the delayed diagnosis.

ရောဂါရှာဖွမှုကို နှောက်နှေးစေပါတယ်

One particular dangerous form of skin cancer,

အန္တရာယ်ရှိတဲ့အရေပြားကင်‌ဆာတစ်မျိုးဖြစ်တဲ့

acral melanoma,

acral melanoma က

doesn't even come from ultraviolet exposure,

ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည်ထိတွေ့တဲ့ နေရာမှာမပေါ်ပဲ

and it shows up in parts of the body that we might not think about –

ကျွန်မတို့ မတွေးမိနိုင်လောက်တဲ့ ခန္ဓာကိုယ် အစိတ်အပိုင်းတွေဖြစ်တဲ့

nail beds and the bottoms of our feet.

ခြေသည်းလက်သည်းနဲ့ခြေဖဝါးအောက်မှာ ပေါ်လာပါတယ်

It's an area we need more messaging about,

၎င်းကပိုပြီးအသိပညာပေးဖို့ လိုအပ်နေတဲ့နေရာတစ်ခု

especially for people of color,

ဖြစ်ပါတယ်။အထူးသဖြင့်

who experience higher levels of distrust toward doctors

အမေရိကန်ကျန်းမားရေးစနစ်ရဲ့မှားယွင်းတဲ့ အပြုအမှုကြာင့်ဆရာဝန်တွေ

after years of mistreatment by the American Medical System.

ကိုမယုံကြည်တာ့နဲ့ လူမည်းတွေကို ပိုအသိ ပေးဖို့လိုပါတယ်

Myth number four – you can shrink your pores.

ယုံတမ်းနံပါတ်(၄)-သင်၏ချွေးပေါက်များကို ကျဉ်းနိုင်ပါတယ်။

Pores are the tiny openings in our skin.

အရေပြားမှာရှိတဲ့ သေးငယ်တဲ့‌အပေါက်တွေဖြစ်တယ်

If you go further down, you'll find a hair follicle or gland.

အောက်ကိုအနည်းငယ်ဆင်းပါက ဆံပင်အရင်း(သို့)gland ကိုတွေ့ရမှာပါ။

You can think of pores as ducts.

ချွေးပေါက်တွေကိုပြွန်တွေဟု ထင်နိုင်တယ်။

They're what let sweat cool you and oil lubricate your skin.

ချွေးပေါက်တွေက ချွေးထုတ်ကာသင့်ကို အေးမြစေပြီးအသားအရည်ကိုချောဆီပေးတယ်

Pore size is largely determined by genetics,

ချွေးပေါက်အရွယ်အစားတွေကမျိုးရိုးဗီဇနဲ့ သက်ဆိုင်ပြီး

and they don't really shrink,

အမှန်တကယ်ကျုံ့မသွားနိုင်ပါဘူး။

but they can expand when our skin is irritated

သို့ပေမယ့်အရေပြားကမိတ်ကပ် (သို့)ကြမ်းတမ်းတဲ့ပစ္စည်းတွေ

by makeup or harsh products.

ကြောင့်ကျိန်းစပ်ပြီး ကျယ်လာနိုင်တယ်

So save your money on pore minimizers and just wash your face

ဒါကြောင့် ချွေးပေါက်ကျဉ်းဆေးတွေအတွက် ပိုက်ဆံမသုံးဘဲ အရေပြားအထူးကုတွေက

with what dermatologists recommend as noncomedogenic –

အကြံပေးထားတဲ့အခြေခံအားဖြင့် ချွေးပေါက် ပိတ်ဆို့စေတဲ့ပစ္စည်းတွမပါတဲ့

basically, made from stuff that won't clog pores.

noncomedogenicနဲ့ပဲ မျက်နှာသစ်ပါ

Myth number five – chocolate causes acne.

ယုံတမ်းနံပါတ်(၅)-ချောကလက်က ဝက်ခြံပေါက်စေတယ်။

Acne is the inflammation that occurs

ဝက်ခြံဆိုတာမွှေးညှင်းပေါက်တွေကအဆီတွေ၊

when our hair follicles get clogged with oil and dead skin,

အရေပြားဆဲလ်‌သေတွေနဲ့ပိတ်ဆို့တဲ့အခါ ဘတ်တီးရီးယားတွေတိုးပွားလာပြီး

allowing bacteria to overgrow.

ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ရောင်ရမ်းမှုပါ။

There are a lot of factors involved,

ဟော်မုန်းတွေကနေ မျိုးရိုးဗီဇထိ

from hormones to genetics.

ပါဝင်တဲ့အချက်တွေအများကြီးရှိပါတယ်

The link between acne and chocolate has been studied extensively,

ချောကလက်နဲ့ ဝက်ခြံကြားက ဆက်နွယ်မှုကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်လေ့လာထားပေမဲ့

but the results are pretty trash.

ရလဒ်တွေက‌‌တော့ တော်တော့်ကို တန်ဖိုးမရှိပါဘူး

Studies that say chocolate is an acne aggravator

ချောကလက်ကဝက်ခြံကို ပိုမိုဆိုးရွားစေသည်ဟု ပြောသောလေ့လာမှုများက

tend to be small, so aren't conclusive,

နည်းပါးတယ်။ဒါကြောင့် ကောက်ချက်မချနိုင်ပါဘူး

and studies that absolve chocolate

ပြီးတော့တစ်ချို့ချောကလက်အကြောင်း

are sometimes funded by chocolate makers.

လေ့လာချက်တွေကို ချောကလက်လုပ်သူတွေက ငွေကြေးထောက်ပံ့ထားတယ်။

Studying diet and its effect on acne is complex,

အစားအစာနဲ့သူ၏ဝက်ခြံအပေါ်သက်ရောက်မှုကို လေ့လာခြင်းကရှုပ်ထွေးပါတယ်။

but the research suggests

ဒါပေမယ့်သုသေသနက ခန္ဓာကိုယ်

that the healthiest diet for your body overall

အတွက်အကျန်းမာဆုံးအစားအသောက်က သင်၏အရေပြားအတွက်လည်း

could also be the healthiest diet for your skin.

အကောင်းဆုံးအရာဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

Our skin is an amazing organ,

အရေပြားကအံ့ဩစရာကောင်းပါတယ်

so let's remember to treat it right.

မှန်ကန်စွာ ကိုင်တွယ်ဖို့လိုတယ်

Wear your sunscreen, keep an eye on any moles

နေရောင်ခံလိမ်းဆေးလိမ်းပါ၊ မှဲ့တွေကို သေချာ‌စောင့်ကြည့်ပါ။

and see a dermatologist if there are any changes.

တစ်ခုခုပြောင်းလဲပါက အရေပြားအထူးကုထံ သွားရောက်ပြသပါ

And ignore those myths, OK?

ယုံတမ်းစကားတွေကို လျစ်လျူရှုပါ ဟုတ်ပြီလား။