5 skin health myths to stop believing now | Body Stuff with Dr. Jen Gunter

Transcriber:

We put a lot of importance into caring for our skin,

Translator: Farhad Haqverdi

Dərimizin qayğısına qalmağa böyük əhəmiyyət veririk,

which makes sense, since it's the first thing other people see.

bu isə başadüşüləndir, çünki insanların gördüyü ilk şey odur.

Skin might also be one of the most misunderstood parts of our bodies,

Dəri həmçinin ən az başa düşülən bədən üzvlərimizdən biridir.

so today, I'd like to run through some of the most common myths

Buna görə də bu gün sizinlə dərimiz haqqında geniş yayılmış miflər

we have about our skin.

haqqında danışmaq istəyirəm.

(Music)

(Musiqi)

[Body Stuff with Dr. Jen Gunter]

[Dr. Cen Qunter ilə Bədən Haqqında]

(Music)

(Musiqi)

Myth number one – healthy skin is skin that looks flawless.

Mif nömrə bir – sağlam dəri qüsursuz görünməlidir.

When we think of healthy skin,

Biz sağlam dəri deyəndə

we might think of a clear,

bizim ağlımıza ləkəsiz,

even surface that's radiant and devoid of blemishes.

parlaq, təmiz və hamar səth gəlir.

But skin is a living organ,

Dəri canlı orqandır,

just like the heart or lungs and just like any other organ,

eynən ürək və ciyər kimi, buna görə də

it's complex, serves many functions,

o mürəkkəbdir, müxtəlif funksiyaları yerinə yetirir,

and not just about what's going on at the surface.

əsas məsələ ancaq səthdə nə baş verməsi deyil.

The epidermis is the outer layer we can see.

Epidermis gözlə gördüyümüz xarici qata deyilir.

It's made up of different cell types,

O, üç növdə hüceyrələrdən ibarətdir.

including keratinocytes, which are replaced every four weeks.

Bura hər dörd həftədən bir yenilənən kerotin hüceyrələri daxildir.

As new cells grow at the base, old cells are pushed up

Aşağıda yeni hüceyrələr yaranır, beləcə köhnələri yuxarıya qalxır,

and form a harder layer that's difficult for water or microbes to cross.

su və mikrobların keçməsi çətin olan qat yaradır.

Our keratinocytes also synthesize vitamin D from the sun,

Bizim kerotin hüceyrələrimiz həmçinin günəşdən vitamin D sintezləyir ki,

which is vital for our health.

bu, sağlamlıq üçün vacibdir.

Other important cells in the epidermis include melanocytes,

Epidermisdə mühüm hüceyrələrdən biri də melanositlərdir ki,

which produce melanin or our skin pigment,

onlar melanin və ya dəri piqmentlərini

and Langerhans cells,

və Langerhans hüceyrələri

which are like little security guards on patrol for pathogens.

adlanan və patogenlərə qarşı qoruyan kiçik mühafizə işçilərini yaradır.

The dermis, our skin's tough second layer,

Dərimizin möhkəm ikinci qatı derma

isn't as well known.

isə çox da tanınmır.

It's a scaffold of collagen that's home to blood vessels,

Bu, qan damarları, saç folikulları və vəzlərin yerləşdiyi

hair follicles and glands.

kollagen strukturdan ibarətdir.

It's also packed with special nerve cells called sensory receptors

Burada həmçinin sinir hüceyrələrinin xüsusi növü olan sinir reseptorları var.

that allow us to feel pressure, vibration, even pain,

Bunlar vasitəsilə biz təzyiq, silkələnmə və hətta ağrını hiss edirik.

some of which extend into the epidermis.

Bunların bəziləri epidermisə qədər gedir.

The dermis also helps regulate temperature.

Derma həmçinin temperaturu tənzimləyir.

If we're cold, our blood vessels contract to retain heat,

Əgər üşüyürüksə, istiliyi saxlamaq üçün qan damarlarımız daralır,

and if we're hot, they expand to release it.

isti olduqda isə genişlənir.

We're told to exfoliate and tone and condition our skin,

Bizə dərimizi pilinq etmək, tonlaşdırmaq və gözəlləşdirməyimiz deyilir,

to use rollers and serums and lasers.

roliklər, serumlar və lazerlər.

Some of that does work,

Onlardan bəziləri işə yarayır,

especially for folks with specific skin conditions,

xüsusilə də konkret dəri xəstəlikləri olanlar üçün.

but for normal to healthy skin,

Ancaq normal və sağlam dəri üçün

we might be spending a lot of money on bunk products,

lazımsız məhsullara çox pul xərcləyirik.

because healthy skin is simply skin that does its jobs.

Çünki sağlam dəri öz işini yerinə yetirən dəridir.

Myth number two – you only need sunscreen on sunny days.

Mif nömrə iki – günəşdən qoruyucu ancaq günəşli günlərdə lazımdır.

Ultraviolet rays from the sun are so strong,

Günəşdən gələn ultrabənövşəyi şüalar o qədər güclüdür ki,

they damage our cells' DNA.

onlar bizim DNT-mizi zədələyir.

There are two types that affect the skin.

Dəriyə təsir edən iki növü var.

UVA rays penetrate the dermis,

UVA şüaları dermadan keçib

damaging the collagen scaffold and accelerating aging.

kollagen strukturunu zədələyir və yaşlanmanı sürətləndirir.

UVB rays, meanwhile, cook the epidermis, causing sunburn.

UVB şüaları isə epidermisi sanki bişirir, günəş yanığına səbəb olur.

While our cells can repair that damage, it accumulates over time,

Hüceyrələrimiz bu zədəni bərpa etsə də, vaxt keçdikcə bu təsir toplanır.

and for some people, it can lead to skin cancer.

Bəzi insanlarda bu dəri xərçənginə səbəb ola bilər.

Our skin has a defense system.

Dərimizin müdafiə sistemi var.

When it's exposed to UV, our melanocytes release more melanin

Ultrabənövşəyi şüalara məruz qaldıqda melanositlərimiz çox melanin ifraz edir,

and we get a tan.

beləcə dərimiz qaralır.

This process is actually our skin's way of showing it's been damaged,

Bu proses əslində dərimizin zədələndiyini göstərməsi,

and protecting itself from more.

gələcək zədələrdən qorunması deməkdir.

So by wearing sunscreen with an SPF of 30, even when it’s cloudy,

Hətta buludlu havada belə SPF 30 olan günəşdən qoruyucu vasitə istifadə etməklə

you’re protecting yourself from sunburn, early aging and skin cancer.

özümüzü yanıq, vaxtından əvvəl yaşlanma və dəri xərçəngindən qoruya bilərik.

Just choose one that's broad spectrum.

Geniş spektrli vasitələri istifadə edin.

That means it's blocking UVA and UVB rays.

Bunlar UVA və UVB şüalarından qoruyur.

Myth number three –

Mif nömrə üç –

people with darker skin don't need sunscreen.

Tünd dərili insanlara günəşdən qoruyucu lazım deyil.

Most of us produce two types of melanin –

Əksəriyyət iki növ melanin istehsal edir –

eumelanin, associated with richer, brown tones,

daha zəngin, qəhvəyi rəngli umelanin

and pheomelanin, associated with lighter skin and freckles.

və açıq rəng və çillərlə bağlı olan fomelanin.

Our skin color depends on the ratio between those two types of melanin

Dəri rəngimiz bu iki melanin növünün nisbətindən

and the density of pigment creating structures within our cells.

və hüceyrələrimizdəki piqment yaradan strukturların sıxlığından asılıdır.

It's true that having more melanin, specifically that first type,

O doğrudur ki, xüsusilə birinci növ melaninin çox olması

does offer some protection from the sun,

günəşdən müəyyən dərəcədə qoruyur,

depending on how dark our skin is,

bu da dərinin tündlüyündən asılıdır,

we do have some natural SPF, but it's not nearly enough.

bizdə təbii olaraq günəşdən qoruyucu olsa da, bu, kifayət qədər deyil.

We all need sunscreen to ward off damage.

Zədələnmədən qorunmaq üçün günəşdən qoruyucuya ehtiyacımız var.

Black and Hispanic patients

Qaradərili və Hispanlarda

are also more likely to have skin cancer detected at advanced stages.

dəri xərçənginin irəli mərhələlərdə aşkar olunması ehtimalı çoxdur.

Why? Because of the many ways that racism permeates medicine.

Niyə? Çünki irqçilik müəyyən dərəcədə tibbə nüfuz edib.

The majority of dermatologists are white,

Dermatoloqların çoxu ağdərilidir,

and we're trained to diagnose on white skin.

biz ağ dəridə diaqnoz qoymağı öyrənmişik.

Meanwhile, people of color have heard this myth

Ancaq müxtəlif etnik qruplar tünd rəngli dərinin

of darker skin not being susceptible to skin cancer repeated.

dəri xərçənginə tutulmaq ehtimalının olmaması mifini çox eşidiblər.

Black patients are also less likely to receive early screenings,

Qaradərili xəstələrdə də qabaqcadan yoxlama aparmaq çox baş vermir,

leading to the delayed diagnosis.

bu isə gecikən diaqnoza səbəb olur.

One particular dangerous form of skin cancer,

Dəri xərçənginin təhlükəli bir növü olan

acral melanoma,

akral melanoma

doesn't even come from ultraviolet exposure,

ultrabənövşəyi şüalanma nəticəsində yaranmır

and it shows up in parts of the body that we might not think about –

və dərimizin ağlımıza gəlməyən yerlərində yarana bilir –

nail beds and the bottoms of our feet.

dırnağın dibi və ayağın altı kimi.

It's an area we need more messaging about,

Bu barədə məlumatlandırma lazımdır,

especially for people of color,

xüsusilə də rəngli dərililər üçün.

who experience higher levels of distrust toward doctors

Çünki onlarda inamsızlıq daha böyükdür.

after years of mistreatment by the American Medical System.

Amerika Tibb Sistemi tərəfindən illərdir düzgün müalicə olunmayıblar.

Myth number four – you can shrink your pores.

Mif nömrə dörd – məsamələri kiçiltmək mümkündür.

Pores are the tiny openings in our skin.

Məsamələr dərimizdəki kiçik dəliklərdir.

If you go further down, you'll find a hair follicle or gland.

Onların dibində saç folikulları və ya vəzlər olur.

You can think of pores as ducts.

Məsamələr kanallara bənzəyir.

They're what let sweat cool you and oil lubricate your skin.

Onlar vasitəsilə tər sizi soyudur və yağ dərinizi yağlandırır.

Pore size is largely determined by genetics,

Məsamə ölçüsü əsasən genetikadan asılıdır,

and they don't really shrink,

onları kiçiltmək isə mümkün deyil.

but they can expand when our skin is irritated

Ancaq makyaj və ya sərt məhsula görə dəri qıcıqlandıqda

by makeup or harsh products.

onlar genişlənə bilir.

So save your money on pore minimizers and just wash your face

Məsamələri minimizasiya edən vasitələrə pul xərcləməyin, sadəcə olaraq

with what dermatologists recommend as noncomedogenic –

üzünüzü dermatoloqların tövsiyə etdiyi nonkomedogenik –

basically, made from stuff that won't clog pores.

yəni məsamələri bağlamayan vasitələrlə yuyun.

Myth number five – chocolate causes acne.

Mif nömrə beş – şokolad sızanaq yaradır.

Acne is the inflammation that occurs

Sızanaq saç follekullarımız

when our hair follicles get clogged with oil and dead skin,

yağ və ölü hüceyrələrlə dolduqda baş verən iltihab prosesidir ki,

allowing bacteria to overgrow.

nəticədə burada bakteriya yaranır.

There are a lot of factors involved,

Burada hormonlardan genetikaya qədər

from hormones to genetics.

bir çox faktor rol oynayır.

The link between acne and chocolate has been studied extensively,

Şokolad və sızanaqlar arasındakı əlaqə geniş araşdırılıb,

but the results are pretty trash.

ancaq nəticələr heç də yaxşı deyil.

Studies that say chocolate is an acne aggravator

Şokoladın sızanağa səbəb olduğunu bildirən araşdırmalar

tend to be small, so aren't conclusive,

adətən kiçik olur və qaneedici olmur,

and studies that absolve chocolate

şokoladın günahsız olduğunu deyənlər

are sometimes funded by chocolate makers.

isə onun istehsalçıları tərəfindən maliyyələşdirilir.

Studying diet and its effect on acne is complex,

Dieta və onun sızanağa təsirini araşdırmaq mürəkkəbdir,

but the research suggests

amma araşdırma göstərir ki,

that the healthiest diet for your body overall

bədəniniz üçün ən yaxşı dieta elə dəriniz üçün də

could also be the healthiest diet for your skin.

ən yaxşı dieta ola bilər.

Our skin is an amazing organ,

Dərimiz inanılmaz orqandır,

so let's remember to treat it right.

onunla düzgün davranmağı unutmayaq.

Wear your sunscreen, keep an eye on any moles

Günəşdən qoruyucu sürtün, ləkələri nəzarətdə saxlayın

and see a dermatologist if there are any changes.

və dəyişiklik olduqda dermatoloqa müraciət edin.

And ignore those myths, OK?

Bu miflərə isə bənd olmayın, yaxşı?