5 skin health myths to stop believing now | Body Stuff with Dr. Jen Gunter

Transcriber:

We put a lot of importance into caring for our skin,

Translator: Anh Nguyễn Reviewer: Thu Ha Tran

Chúng ta rất coi trọng làn da của mình,

which makes sense, since it's the first thing other people see.

hợp lý thôi, vì đó là điểm đầu tiên người khác thấy.

Skin might also be one of the most misunderstood parts of our bodies,

Làn da cũng là một trong những phần khó hiểu nhất của cơ thể chúng ta,

so today, I'd like to run through some of the most common myths

nên hôm nay, tôi sẽ điểm qua một số quan niệm sai lầm

we have about our skin.

về làn da của chúng ta.

(Music)

(Âm nhạc)

[Body Stuff with Dr. Jen Gunter]

[Chuyện cơ thể cùng Dr. Jen Gunter]

(Music)

(Âm nhạc)

Myth number one – healthy skin is skin that looks flawless.

Quan niệm đầu tiên - làn da khỏe mạnh là làn da không có khuyết điểm

When we think of healthy skin,

Khi chúng ta nghĩ về làn da khỏe,

we might think of a clear,

ta sẽ nghĩ tới làn da láng mịn

even surface that's radiant and devoid of blemishes.

thậm chí rạng rỡ, không tì vết.

But skin is a living organ,

Nhưng da là một cơ quan sống,

just like the heart or lungs and just like any other organ,

cũng như tim, phổi hay bất kỳ cơ quan nào khác,

it's complex, serves many functions,

nó phức tạp, phục vụ nhiều chức năng,

and not just about what's going on at the surface.

và không chỉ những thứ diễn ra ngoài bề mặt.

The epidermis is the outer layer we can see.

Biểu bì là lớp bên ngoài chúng ta có thể nhìn thấy.

Nó hình thành bởi nhiều tế bào khác nhau,

It's made up of different cell types,

including keratinocytes, which are replaced every four weeks.

trong đó có tế bào sừng (keratinocyte), được thay thế bốn tuần một lần.

As new cells grow at the base, old cells are pushed up

Khi tế bào mới phát triển ở bên dưới, tế bào cũ sẽ bị đẩy lên

and form a harder layer that's difficult for water or microbes to cross.

và hình thành một lớp cứng hơn khiến nước và vi khuẩn khó xâm nhập.

Our keratinocytes also synthesize vitamin D from the sun,

Tế bào sừng của chúng ta còn tổng hợp vitamin D từ mặt trời,

which is vital for our health.

điều này rất quan trọng cho cơ thể chúng ta.

Other important cells in the epidermis include melanocytes,

Một số tế bào quan trọng nữa ở trong lớp biểu bì, gồm tế bào hắc tố,

which produce melanin or our skin pigment,

để sản xuất melanin hoặc sắc tố da của chúng ta,

and Langerhans cells,

và các tế bào Langerhans,

which are like little security guards on patrol for pathogens.

như những anh bảo vệ nhỏ đi tuần tra tìm mầm bệnh.

The dermis, our skin's tough second layer,

Lớp hạ bì, lớp da cứng chắc thứ hai,

isn't as well known.

nó không được biết đến nhiều.

It's a scaffold of collagen that's home to blood vessels,

Nó là một giàn collagen, nơi chứa các mạch máu,

hair follicles and glands.

nang lông và các tuyến.

It's also packed with special nerve cells called sensory receptors

Nó gồm nhiều tế bào thần kinh đặc biệt được gọi là thụ thể cảm giác,

that allow us to feel pressure, vibration, even pain,

nó cho chúng ta cảm nhận được áp lực, rung động và cả sự đau đớn,

some of which extend into the epidermis.

một số trong đó kéo dài vào lớp biểu bì.

The dermis also helps regulate temperature.

lớp hạ bì còn giúp điều hòa thân nhiệt.

If we're cold, our blood vessels contract to retain heat,

Nếu chúng ta lạnh, các mạch máu sẽ co lại để giữ nhiệt,

and if we're hot, they expand to release it.

Còn nếu chúng ta nóng, chúng giãn ra để tỏa nhiệt.

We're told to exfoliate and tone and condition our skin,

Chúng ta được khuyên tẩy tế bào chết, làm săn chắc và dưỡng da,

to use rollers and serums and lasers.

bằng cách sử dụng thanh lăn, serum và laze.

Some of that does work,

Một số người dùng có hiệu quả,

especially for folks with specific skin conditions,

đặc biệt là đối với những người có tình trạng da cụ thể,

but for normal to healthy skin,

nhưng với da thường đến da khỏe,

we might be spending a lot of money on bunk products,

chúng ta có thể phí tiền vào một đống sản phẩm vô nghĩa,

because healthy skin is simply skin that does its jobs.

bởi vì một làn da khỏe có thể tự làm việc của nó.

Myth number two – you only need sunscreen on sunny days.

Quan niệm số hai - ta chỉ cần bôi kem chống nắng khi trời nắng.

Ultraviolet rays from the sun are so strong,

Tia cực tím từ mặt trời rất mạnh,

they damage our cells' DNA.

nó phá hủy DNA của tế bào của chúng ta.

There are two types that affect the skin.

Có hai loại ảnh hưởng tới da.

UVA rays penetrate the dermis,

Tia UVA xuyên qua lớp hạ bì,

damaging the collagen scaffold and accelerating aging.

phá hủy collagen và đẩy nhanh quá trình lão hóa

UVB rays, meanwhile, cook the epidermis, causing sunburn.

Trong khi đó, tia UVB tác động đến lớp biểu bì, gây cháy nắng.

While our cells can repair that damage, it accumulates over time,

Trong khi các tế bào đang chữa những tổn thương đó, nó tích lũy dần dần,

and for some people, it can lead to skin cancer.

và một số người còn có thể bị ung thư da.

Our skin has a defense system.

Da của chúng ta có một hệ thống bảo vệ.

When it's exposed to UV, our melanocytes release more melanin

Khi tiếp xúc với tia cực tím, tế bào hắc tố sẽ tiết ra nhiều melanin hơn

and we get a tan.

thế là chúng ta rám nắng.

This process is actually our skin's way of showing it's been damaged,

Quá trình này thực ra là dấu hiệu làn da cho thấy chúng bị tổn thương,

and protecting itself from more.

và bảo vệ cho chúng không tổn thương thêm.

So by wearing sunscreen with an SPF of 30, even when it’s cloudy,

Thế nên bôi kem chống nắng với SPF 30 kể cả khi trời râm,

you’re protecting yourself from sunburn, early aging and skin cancer.

bạn đang bảo vệ mình khỏi cháy nắng, lão hóa sớm và ung thư da đó.

Just choose one that's broad spectrum.

Cứ chọn loại có dải chống nắng rộng.

That means it's blocking UVA and UVB rays.

Nó sẽ chống tia UVA và UVB.

Myth number three –

Quan niệm thứ ba -

people with darker skin don't need sunscreen.

Người có da sẫm màu không cần kem chống nắng.

Most of us produce two types of melanin –

Hầu hết chúng ta có hai loại melanin -

eumelanin, associated with richer, brown tones,

eumelanin, liên kết với các sắc tố đậm, tông nâu,

and pheomelanin, associated with lighter skin and freckles.

và pheomelanin liên kết với da sáng hơn và tàn nhang.

Our skin color depends on the ratio between those two types of melanin

Màu da của chúng ta phụ thuộc vào tỉ lệ giữa hai melanin này

and the density of pigment creating structures within our cells.

và mật độ của cấu trúc tạo sắc tố bên trong tế bào của chúng ta.

It's true that having more melanin, specifically that first type,

Đúng là có nhiều melanin, đặc biệt là loại thứ nhất

does offer some protection from the sun,

có một chút khả năng bảo vệ khỏi ánh nắng,

depending on how dark our skin is,

phụ thuộc vào độ ngăm của da chúng ta,

we do have some natural SPF, but it's not nearly enough.

chúng ta có một số SPF tự nhiên, nhưng nó gần như không đủ.

We all need sunscreen to ward off damage.

Chúng ta đều cần kem chống nắng để tránh khỏi tổn thương.

Black and Hispanic patients

Bệnh nhân da đen và gốc Tây Ban Nha

are also more likely to have skin cancer detected at advanced stages.

cũng có nhiều khả năng bị ung thư da được phát hiện ở gia đoạn cuối.

Vì sao? Vì có nhiều cách mà nạn phân biệt chùng tộc xâm nhập vào y học.

Why? Because of the many ways that racism permeates medicine.

The majority of dermatologists are white,

Hầu hết các bác sĩ da liễu là người da trắng,

and we're trained to diagnose on white skin.

và chúng ta được đào tạo để chẩn đoán trên da trắng.

Meanwhile, people of color have heard this myth

Trong khi đó, người da màu nghe các quan niệm sai lầm

of darker skin not being susceptible to skin cancer repeated.

lặp lại rằng da ngăm thì không dễ bị ung thư da.

Black patients are also less likely to receive early screenings,

Bệnh nhân da đen cũng ít được khám sàng lọc sớm hơn,

leading to the delayed diagnosis.

dẫn đến việc chẩn đoán muộn.

One particular dangerous form of skin cancer,

Một điều cực nguy hiểm ở ung thư da,

acral melanoma,

u hắc tố acral,

doesn't even come from ultraviolet exposure,

thậm chí không đến từ việc tiếp xúc với tia cực tím,

and it shows up in parts of the body that we might not think about –

và nó xuất hiện ở phần cơ thể chúng ta không để ý tới -

nail beds and the bottoms of our feet.

giường móng và lòng bàn chân.

It's an area we need more messaging about,

Đó là khu vực mà chúng ta cần để ý hơn,

especially for people of color,

đặc biệt là với người da màu,

who experience higher levels of distrust toward doctors

những người không còn quá tin tưởng vào bác sĩ

after years of mistreatment by the American Medical System.

sau nhiều năm bị phân biệt đối xử bởi hệ thống y tế Mỹ.

Myth number four – you can shrink your pores.

Quan niệm thứ tư - bạn có thể thu nhỏ lỗ chân lông.

Lỗ chân lông là những lỗ nhỏ trên da chúng ta.

Pores are the tiny openings in our skin.

If you go further down, you'll find a hair follicle or gland.

Nếu bạn đi sâu xuống sẽ thấy nang lông và các tuyến.

You can think of pores as ducts.

Bạn có thể coi những lỗ chân lông là đường ống.

They're what let sweat cool you and oil lubricate your skin.

Chúng toát mồ hôi để làm mát thân nhiệt và tiết dầu bôi trơn da bạn.

Pore size is largely determined by genetics,

Lỗ chân lông to phụ thuộc vào gen,

and they don't really shrink,

và chúng không thực sự thu nhỏ,

but they can expand when our skin is irritated

nhưng chúng có thể to ra khi da bị kích ứng

by makeup or harsh products.

bởi mỹ phẩm hoặc sản phẩm thô ráp.

So save your money on pore minimizers and just wash your face

Vì vậy bớt chi tiền cho những sản phẩm thu nhỏ lỗ chân lông và chỉ cần rửa mặt

with what dermatologists recommend as noncomedogenic –

với những sẩn phẩm bác sĩ da liễu khuyến cáo là không gây kích ứng

đơn giản là làm từ những thứ không gây bít tắc lỗ chân lông.

basically, made from stuff that won't clog pores.

Myth number five – chocolate causes acne.

Quan niệm thứ năm - sô cô la gây ra mụn trứng cá.

Mụn trứng cá là tình trạng viêm xảy ra

Acne is the inflammation that occurs

when our hair follicles get clogged with oil and dead skin,

khi các nang lông của chúng ta bị tắc bởi dầu và da chết,

allowing bacteria to overgrow.

tạo cơ hội cho vi khuẩn phát triển mạnh.

There are a lot of factors involved,

Có rất nhiều yếu tố liên quan,

from hormones to genetics.

từ hoóc-môn tới gen di truyền.

The link between acne and chocolate has been studied extensively,

Mối quan hệ giữa sô cô la và mụn đã được nghiên cứu rộng rãi,

but the results are pretty trash.

nhưng kết quả thì khá là nhảm nhí.

Studies that say chocolate is an acne aggravator

Nghiên cứu cho thấy sô cô la làm vấn đề mụn nghiêm trọng hơn

tend to be small, so aren't conclusive,

khuynh hướng nhỏ, nên không kết luận được,

and studies that absolve chocolate

và những nghiên cứu cho là sô cô la không ảnh hưởng

are sometimes funded by chocolate makers.

thường được tài trợ bởi nhà sản xuất sô cô la.

Studying diet and its effect on acne is complex,

Nghiên cứu cho thấy chế độ ăn và ảnh hưởng của nó tới mụn rất phức tạp,

but the research suggests

nhưng nghiên cứu cho thấy

that the healthiest diet for your body overall

rằng chế độ ăn uống lành mạnh cho cơ thể bạn nói chung

could also be the healthiest diet for your skin.

có thể là chế độ lành mạnh nhất cho da bạn.

Our skin is an amazing organ,

Da của chúng ta là cơ quan thú vị,

so let's remember to treat it right.

nên hãy nhớ chăn nó đúng cách.

Wear your sunscreen, keep an eye on any moles

Bôi kem chống nắng, để ý tới các nốt ruồi

and see a dermatologist if there are any changes.

và khám da liễu nếu thấy bất kỳ diều gì bất thường

And ignore those myths, OK?

Và kệ mấy quan niệm kia, OK?