The spellbinding art of human anatomy | Vanessa Ruiz

122,171 views ・ 2016-09-19

TED


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung
00:13
As a lover of human anatomy,
0
13120
2416
လူ့ခန္ဓာဗေဒကို ချစ်သူအနေနဲ့
00:15
I'm so excited that we're finally putting our bodies at the center of focus.
1
15560
4016
အဆုံးမှာ မိမိခန္ဓာအား ဗဟိုချက် အာရုံစိုက်လာတာ သိပ်စိတ်လှုပ်ရှားမိတယ်။
00:19
Through practices such as preventive medicine,
2
19600
2576
ကာကွယ်ဆေး၊ လူနာ လုပ်ပိုင်ခွင့်၊ မိမိဘာသာ
00:22
patient empowerment
3
22200
1456
စစ်ဆေးခြင်းလို
00:23
and self-monitoring --
4
23680
1576
လေ့ကျင့်မှုတွေကနေ
00:25
down to now obsessing over every single step we take in a day.
5
25280
4536
အခုထိ တစ်နေ့ချင်း လှမ်းခဲ့တဲ့ အဆင့်တိုင်းကို စွဲလမ်းရင်းပါ။
00:29
All of this works to promote
6
29840
1616
ဒါအားလုံးက ကျွန်မတို့ အတ္တတွေနဲ့
00:31
a healthy connection between ourselves and our bodies.
7
31480
3760
ခန္ဓာတွေကြား ကျန်းမာတဲ့ ဆက်စပ်မှုကို တိုးမြှင့်ဖို လုပ်ဆောင်ပါတယ်။
00:37
Despite all this focus on the healthy self,
8
37640
3376
ဒါအားလုံးက ကျန်းမာတဲ့ အတ္တကို အာရုံစိုက်တာ ဟုတ်ပေမဲ့
00:41
general public knowledge of the anatomical self is lacking.
9
41040
3840
အများပြည်သူရဲ့ ခန္ဓာဗေဒဆိုင်ရာ အတ္တရဲ့ ဗဟုသုတက ကင်းမဲ့နေတယ်။
00:45
Many people don't know the location of their vital organs,
10
45800
2715
လူအများအပြားက သူတို့ရဲ့ အဓိက အင်္ဂါတွေ တည်ရှိရာ သို့မဟုတ်
00:48
or even how they function.
11
48539
1757
ဒါတွေလုပ်ဆောင်ပုံကိုတောင် မသိကြဘူး။
00:50
And that's because human anatomy
12
50320
2456
အကြောင်းက လူသား ခန္ဓာဗေဒဟာ ခက်ခဲပြီး
00:52
is a difficult and time-intensive subject to learn.
13
52800
3200
အချိန်အားစိုက်ရတဲ့ ဘာသာရပ်တစ်ခု ဖြစ်တာကြောင့်ပါ။
00:56
How many of you here made it through anatomy?
14
56720
2120
ဒီက ဘယ်နှစ်ယောက်လောက် ခန္ဓာဗေဒကိုလေ့လာဖူးလဲ။
00:59
Wow, good --
15
59880
1216
အိုး ကောင်းတာပေါ့။
01:01
most of you are in medicine.
16
61120
1360
အများစုဟာ ဆေးဘက်ကပါ။
01:03
I, like you, spent countless hours memorizing hundreds of structures.
17
63480
4760
ကျွန်မဟာ ရှင်တို့လို ရာချီတဲ့ တည်ဆောက်ပုံ တွေကို မှတ်သားဖို့ နာရီများစွာ ကုန်ခဲ့တယ်။
01:09
Something no student of anatomy could do without the help of visuals.
18
69000
5440
ပုံတွေရဲ့ အကူမပါဘဲနဲ့ ဘယ် ခန္ဓာဗေဒ ကျောင်းသားမှ မလုပ်နိုင်တာပါ။
01:15
Because at the end of the day,
19
75480
1456
အကြောင်းက အဆုံးမှာတော့
01:16
whether you remember every little structure or not,
20
76959
2657
သေးငယ်တဲ့ တည်ဆောက်မှုတိုင်းကို မှတ်မိမိ၊ မမိမိ
01:19
these medical illustrations are what makes studying anatomy so intriguing.
21
79640
4576
ဒီဆေးဘက်ဆိုင်ရာ သရုပ်ဖော်ပုံတွေဟာ ခန္ဓာဗေဒ လေ့လာခြင်းကို စိတ်ဝင်စားစေတာတွေပါ။
01:24
In looking at them,
22
84240
1456
ဒါတွေကို ကြည့်ရင်း
01:25
we're actually viewing a manual of our very selves.
23
85720
3240
ကျွန်မတို့ အတ္တတွေရဲ့ လက်စွဲကို တကယ်ကြည့်နေတာပါ။
01:30
But what happens when we're done studying?
24
90280
2000
ဒါပေမဲ့ လေ့လာမှု ပြီးတဲ့အခါ ဘာဖြစ်သွားလဲ။
01:32
These beautiful illustrations are then shut back
25
92960
3016
ဒီလှပတဲ့ သရုပ်ဖော်ပုံတွေဟာ လိုအပ်မှ ကိုးကားတဲ့
01:36
into the pages of a medical textbook,
26
96000
1976
ဆေးစာအုပ် စာမျက်နှာတွေမှာ
01:38
or an app,
27
98000
1216
သို့မဟုတ် app မှာ
01:39
referenced only when needed.
28
99240
1360
ပြန်ပိတ်သွားတယ်လေ။
01:41
And for the public,
29
101320
1336
အများပြည်သူအတွက်ကတော့
01:42
medical illustrations may only be encountered passively
30
102680
2856
ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ သရုပ်ဖော်ပုံတွေကို ဆရာဝန်ရုံးခန်းနံရံတွေမှာ
01:45
on the walls of a doctor's office.
31
105560
1640
မလှုပ်မယှက် တွေ့မြင်နိုင်တာပါ။
01:48
From the beginnings of modern medicine,
32
108280
2136
ခေတ်ပေါ်ဆေးပညာ အစတည်းကကို
01:50
medical illustration,
33
110440
1296
ဆေးဘက် သရုပ်ဖော်ပုံနဲ့
01:51
and therefore anatomy,
34
111760
1576
ခန္ဓာဗေဒဟာ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ပညာရေး
01:53
have existed primarily within the realm of medical education.
35
113360
3880
လောကတွင်းမှာပဲ အဓိက တည်ရှိခဲ့တာပါ။
01:58
Yet there's something fascinating happening right now.
36
118400
3096
ဒါပေမဲ့ အခုတော့ စိတ်ဝင်စားစရာ တစ်ခု ဖြစ်ပေါ်နေပါတယ်။
02:01
Artists are breaking anatomy out of the confines of the medical world
37
121520
3496
အနုပညာရှင်တွေဟာ ခန္ဓာဗေဒကို ဆေးလောကရဲ့ အကန့်အသတ်တွေကနေ
02:05
and are thrusting it into the public space.
38
125040
2200
ခွဲထုတ်ကာ အများပြည်သူ နေရာထဲ ထိုးသွင်းနေပါတယ်။
02:07
For the past nine years, I have been cataloguing and sharing
39
127920
2856
လွန်ခဲ့တဲ့ ကိုးနှစ်လုံးလုံး ခန္ဓာဗေဒ အနုပညာ တိုးတက်မှုကို
02:10
this rise in anatomical art with the public --
40
130800
2496
စာရင်းပြုစုပြီး အများပြည်သူနဲ့ မျှဝေနေတာပါ၊
02:13
all from my perspective as a medical illustrator.
41
133320
2800
ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ သရုပ်ဖော်သူ အမြင်ကနေ အားလုံးကိုပါ။
02:17
But before I get into showing you how artists are reclaiming anatomy today,
42
137240
4576
ဒါပေမဲ့ အနုပညာရှင်တွေ ယနေ့ ခန္ဓာဗေဒကို ပြန်လည်ရယူနေပုံကို မပြသခင်
02:21
it's important to understand how art influenced anatomy in the past.
43
141840
4360
အနုပညာရှင်တွေ အတိတ်က ခန္ဓာဗေဒက သြဇာလွှမ်းပုံကို နားလည်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။
02:27
Now, anatomy is by its very nature a visual science,
44
147080
2896
ကဲ ခန္ဓာဗေဒဟာ ၎င်းရဲ့ သဘာဝအရ စက္ခုဆိုင်ရာ သိပ္ပံပညာဖြစ်ပြီး
02:30
and the first anatomists to understand this lived during the Renaissance.
45
150000
3680
ဒါကို နားလည်ဖို့ ဆန်းသစ်ရေး ကာလအတွင်း နေခဲ့တဲ့ ဦးဆုံး ခန္ဓာဗေဒပညာရှင်တွေပါ။
02:34
They relied on artists
46
154360
1976
သူတို့ဟာ လူထုထဲက အဖော်တွေဆီ
02:36
to help advertise their discoveries to their peers in the public.
47
156360
3480
တွေ့ရှိမှုတွေ ကူညီ အသိပေးဖို့ အနုပညာရှင်တွေကို အားကိုးခဲ့တယ်။
02:40
And this drive to not only teach but also to entertain
48
160680
4520
ဒီတွန်းအားက အဆန်းဆုံး ခန္ဓာဗေဒ ဆိုင်ရာ သရုပ်ဖော်ချက် တစ်ချို့မှာ
02:45
resulted in some of the strangest anatomical illustrations.
49
165960
4520
သင်ကြားရေးသာမက ဖျော်ဖြေပေးဖို့ပါ အကျိုးဖြစ်ခဲ့တယ်။
02:51
Anatomy was caught in a struggle between science, art and culture
50
171960
4176
ခန္ဓာဗေဒဟာ သိပ္ပံ အနုပညာနဲ့ ယဉ်ကျေးမှု ကြားက ရုန်းကန်မှုမှာ
02:56
that lasted for over 500 years.
51
176160
2800
နှစ် ၅၀၀ ကျော်ကြာ ပိတ်မိနေခဲ့တယ်။
03:01
Artists rendered dissected cadavers as alive,
52
181200
5656
အနုပညာရှင်တွေဟာ ခွဲစိတ်ထားတဲ့ အလောင်းတွေကို အသက်ဝင်စေတယ်၊
03:06
posed in these humorous anatomical stripteases.
53
186880
2680
ဒီရယ်စရာ ခန္ဓာဗေဒ ဝတ်လစ်စလစ် တွေထဲမှာ ထည့်ပြသတယ်။
03:10
Imagine seeing that in your textbooks today.
54
190320
2080
ဒီနေ့ပြဌာန်းစာအုပ်တွေမှာ မြင်တယ် ဆိုပါစို့။
03:14
They also showed them as very much dead --
55
194080
2640
တကယ့်ကို သေနေတာလိုလည်း ပြသခဲ့တယ်၊
03:17
unwillingly stripped of their skin.
56
197880
1800
စိတ်မတူပဲ အရေပြား ချွတ်ခံခဲ့ရတာပါ။
03:21
Disembodied limbs were often posed in literal still lives.
57
201800
4760
ခန္ဓာက ကွာနေတဲ့ ခြေလက်အပိုင်းတွေကို အရှိအတိုင်း သက်မဲ့ပုံတွေမှာ တင်တယ်။
03:28
And some illustrations even included pop culture references.
58
208520
4136
တစ်ချို့ သရုပ်ဖော်ပုံတွေဟာ ခေတ်ပေါ် ယဉ်ကျေးမှု ဆက်နွယ်မှုတွေတောင် ထည့်ထားတယ်။
03:32
This is Clara,
59
212680
1296
ဒါက Clara ပါ။
03:34
a famous rhinoceros that was traveling Europe in the mid-1700s,
60
214000
3336
ကြံ့တစ်ကောင်တွေ့မိရင် စိတ်လှုပ်ရှားစရာ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ၁ရ၀၀ နှစ်လယ်တွေမှာ
03:37
at a time when seeing a rhino was an exciting rarity.
61
217360
3016
ဥရောပမှာ ခရီးထွက်နေတဲ့ နာမည်ကျော် ကြံ့တစ်ကောင်ပါ။
03:40
Including her in this illustration was akin to celebrity sponsorship today.
62
220400
4680
ဒီပုံမှာ သူမကိုထည့်သွင်းတာဟာ ဒီနေ့ အကျော်အမော်အား ဂုဏ်ပြုပွဲနဲ့ဆင်တယ်။
03:46
The introduction of color
63
226720
1440
အရောင်မိတ်ဆက်တာဟာ ခန္ဓာဗေဒကို
03:49
then brought a whole new depth and clarity to anatomy
64
229080
3056
အံ့သြဖွယ်ဖြစ်စေတဲ့ ပြည့်ဝတဲ့ နက်နဲမှုအသစ်နဲ့ ကြည်လင်မှုကို
03:52
that made it stunning.
65
232160
1360
ဒီတုန်းက ဆောင်ကြဉ်းခဲ့တယ်။
03:56
By the early 20th century,
66
236360
1416
၂၀ ရာစု အစောပိုင်းမှာ
03:57
the perfect balance of science and art had finally been struck
67
237800
3456
သိပ္ပံပညာနဲ့ အနုပညာရဲ့ ပြည့်စုံတဲ့ ဟန်ချက် ဟာ နောက်ဆုံး ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ
04:01
with the emergence of medical illustrators.
68
241280
2816
သရုပ်ဖော်သူတွေ ပေါ်လာခြင်းနဲ့ ဝင်တိုးမိတယ်။
04:04
They created a universal representation of anatomy --
69
244120
2856
အများလက်ခံတဲ့ ခန္ဓာဗေဒရဲ့ ကိုယ်စားပြုမှုတစ်ခု ဖန်တီးခဲ့တယ်။
04:07
something that was neither alive nor dead,
70
247000
2856
သေတာမဟုတ်၊ ရှင်တာလည်းမဟုတ်တဲ့
04:09
that was free from those influences of artistic culture.
71
249880
3360
အနုပညာဆိုင်ရာ လွှမ်းမိုးမှုတွေက ကင်းနေတာပါ။
04:14
And this focus on no-frills accuracy
72
254360
2536
ဒါက ဇာမချဲ့တဲ့ တိကျမှုကို အာရုံစိုက်မှုက
04:16
was precisely for the benefit of medical education.
73
256920
3616
ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ပညာရေးရဲ့ အကျိုးကျေးဇူးအတွက် ကွက်တိပါ။
04:20
And this is what we get to study from today.
74
260560
3600
ဒါက ယနေ့ခေတ်ကနေ လေ့လာရတဲ့ အရာပါ။
04:26
But why is it that medical illustration --
75
266440
2456
ဒါပေမဲ့ ဘာလို့ ဒီဆေးဘက်ဆိုင်ရာ သရုပ်ဖော်ပုံက
04:28
both past and present --
76
268920
1575
အတိတ်နဲ့ ပစ္စုပ္ပန် နှစ်ခုလုံးရဲ့
04:30
captures our imaginations?
77
270519
1560
စိတ်ကူးတွေကို ဖမ်းစားတာလဲ။
04:33
Now, we are innately tuned into the beauty of the human body.
78
273120
3920
ကဲ ကျွန်မတို့ဟာ ပင်ကိုယ်အားဖြင့် လူ့ကိုယ်ခန္ဓာရဲ့ အလှဘက်ကို လှည့်ကြတယ်။
04:37
And medical illustration is still art.
79
277800
3160
ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ သရုပ်ဖော်ပုံဟာ သက်ငြိမ် အနုပညာပါ။
04:42
Nothing can elicit an emotional response --
80
282240
2616
ဘာကမှ လူ့ခန္ဓာထက်ပိုတဲ့ ပကတိ စက်ဆုပ်မှုကို
04:44
from joy to complete disgust --
81
284880
2576
ပျော်ရွှင်မှုကနေ စိတ်ခံစားမှု ဆိုင်ရာ တုံ့ပြန်မှုကို
04:47
more than the human body.
82
287480
1240
အစ်ထုတ်မရပါဘူး။
04:49
And today,
83
289400
1216
ဒီနေ့ခေတ်မှာ
04:50
artists armed with that emotion,
84
290640
2376
စိတ်ခံစားမှု တပ်ဆင်ထားတဲ့ အနုပညာရှင်တွေဟာ
04:53
are grasping anatomy from the medical world,
85
293040
2696
ဆေးလောကကနေ ခန္ဓာဗေဒကို ဖမ်းဆုပ်နေပြီး
04:55
and are reinvigorating it through art in the most imaginative ways.
86
295760
5120
ဒါကို အနုပညာကနေ စိတ်ကူစိတ်သန်း အဖြစ်ဆုံး နည်းတွေနဲ့ အားဖြည့်ပေးနေတယ်။
05:01
A perfect example of this is Spanish contemporary artist Fernando Vicente.
87
301720
5296
ဒါရဲ့ အကောင်းဆုံး သာဓကက စပိန် ခေတ်ပြိုင် အနုပညာရှင် Fernando Vicente ပါ။
05:07
He takes 19th century anatomical illustrations of the male body
88
307040
5160
သူဟာ ၁၉ရာစု အထီးကိုယ်ရဲ့ ခန္ဓာဗေဒ ဆိုင်ရာ သရုပ်ဖော်ပုံတွေကို ယူပြီး
05:13
and envelops them in a female sensuality.
89
313080
3760
ဒါတွေကို အမ ကာမအာရုံထဲမှာ ရုံလိုက်တယ်။
05:18
The women in his paintings taunt us to view beyond their surface anatomy,
90
318480
4976
ပန်းချီတွေထဲက မိန်းမတွေဟာ သူတို့ အပြင် ပန်း ခန္ဓာဗေဒကိုလွန်ပြီး ကြည့်ဖို့ ကလိကာ
05:23
thereby introducing a strong femininity
91
323480
2936
ဒီနည်းနဲ့ အရင်တုန်းက ခန္ဓာဗေဒဆိုင်ရာ
05:26
that was previously lacking in the history of anatomical representation.
92
326440
3880
တင်ပြမှု သမိုင်းမှာ လစ်လပ်နေတဲ့ အားပြင်းတဲ့ မိန်းမသဘာဝကို မိတ်ဆက်ထားတယ်။
05:32
Artistry can also be seen in the repair and recovery of the human body.
93
332040
5176
လူ့ခန္ဓာရဲ့ ပြင်ဆင်မှုနဲ့ နာလန်ထူမှုမှာ အနုပညာ ပညာသားပါတာကိုပါ တွေ့နိုင်ပါတယ်။
05:37
This is an X-ray of a woman who fractured and dislocated her ankle
94
337240
3136
ဒါက စကိတ်စီးရင်းခြေချင်းဝတ် အက်ပြီး အဆစ်လွဲသွားတဲ့
05:40
in a roller-skating accident.
95
340400
1400
အမျိုးသမီးရဲ့ ဓာတ်မှန်ပါ။
05:42
As a tribute to her trauma,
96
342480
2216
သူမရဲ့ စိတ်ဒဏ်ရာရဲ့ သာဓကအဖြစ်
05:44
she commissioned Montreal-based architect Federico Carbajal
97
344720
3696
သူမဟာ Montreal အခြေပြု ဗိသုကာ Federico Carbajal ကို သူမရဲ့ ဒဏ်ရာရသွားတဲ့
05:48
to construct a wire sculpture of her damaged lower leg.
98
348440
3800
ခြေထောက်အောက်ပိုင်းရဲ့ ဝိုင်ယာ ပန်းပုတစ်ခု ဆောက်ဖို့ အပ်ခဲ့တယ်။
05:53
Now, notice those bright red screws magnified in the sculpture.
99
353360
3200
ကဲ ပန်းပုလက်ရာထဲမှာ ချဲ့ထားတဲ့ အနီ တောက်တောက် ဝက်အူတွေကို ကြည့်ပါ။
05:57
These are the actual surgical screws used in reconstructing her ankle.
100
357680
4240
ဒါတွေဟာ ခြေချင်းဝတ် ပြန်ဆောက်တဲ့ တကယ့် ခွဲစိတ်ခန်း ဝက်အူတွေပါ။
06:02
It's medical hardware that's been repurposed as art.
101
362640
3360
အနုပညာအဖြစ် ပြန်သုံးထားတဲ့ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ပစ္စည်းတွေပါ။
06:08
People often ask me how I choose the art that I showcase online
102
368760
3696
အွန်လိုင်းမှာ ပြသတဲ့ (သို့) ပြခန်းတွေမှာ တင်တဲ့ အနုပညာကို ဘယ်လိုရွေးလဲလို့
06:12
or feature in gallery shows.
103
372480
1936
လူတွေ မကြာခဏ မေးတယ်။
06:14
And for me it's a balance between the technique
104
374440
2656
ကျွန်မအတွက်တော့ ဒါဟာ ကိုယ်တိုင်သိတဲ့ နည်းတစ်ခုအဖြစ်
06:17
and a concept that pushes the boundaries of anatomy as a way to know thyself,
105
377120
4736
နည်းစနစ်နဲ့ ခန္ဓာဗေဒရဲ့ နယ်နိမိတ်တွေကို တွန်းတဲ့ အယူအဆကြားက ဟန်ချက်တစ်ခုပါ၊
06:21
which is why the work of Michael Reedy struck me.
106
381880
2320
ဒါကြောင့် Michael Reedy ရဲ့ လက်ရာ ကို စွဲမိတာပါ။
06:25
His serious figure drawings are often layered in elements of humor.
107
385480
4096
သူ့ရဲ့ လေးနက်တဲ့ လူပုံတွေဟာ ဟာသ အရိပ် အယောင်တွေထဲမှာ မကြာခဏ အထပ်ထပ်ဖြစ်နေတယ်။
06:29
For instance, take a look at her face.
108
389600
3080
ဥပမာ သူမရဲ့ မျက်နှာကို တစ်ချက်ကြည့်ပါ။
06:33
Notice those red marks.
109
393840
1400
အနီရောင် အမှတ်တွေကို ကြည့်ပါ။
06:36
Michael manifests the consuming insecurity of a skin condition
110
396200
4296
Michael ဟာ အရေပြား အနေအထားရဲ့ အသည်းစွဲ မရေရာမှုကို
06:40
as these maniacal cartoon monsters
111
400520
1976
နောက်ခံမှာ စိတ်တိုစရာ၊ ထိန်းမရ
06:42
annoying and out of control in the background.
112
402520
2160
ကြမ်းရမ်းတဲ့ ကာတွန်းကောင်ကြီးတွေ အဖြစ် ပြတယ်။
06:45
On the mirrored figure,
113
405520
1360
ပုံရိပ်ထင်တဲ့အပေါ်မှာတော့
06:47
he renders the full anatomy
114
407640
2136
ခန္ဓာဗေဒ အပြည့်ကို ပုံဖော်ထားပြီး
06:49
and covers it in glitter,
115
409800
2136
သကြားလုံးလို လုပ်ထားကာ
06:51
making it look like candy.
116
411960
1360
အရောင်လက်လက်တွေနဲ့ ဖုံးတယ်။
06:54
By doing this,
117
414640
1216
ဒီနည်းနဲ့
06:55
Michael downplays the common perception of anatomy
118
415880
2376
Michael က ခန္ဓာဗေဒ သာမန်အမြင်ကို ဘေးချိတ်လိုက်တော့
06:58
so closely tied to just disease and death.
119
418280
3480
ရောဂါနဲ့ မရဏမှာ အနီးကပ် ချည်နှောင်မိသွားတယ်။
07:03
Now, this next concept might not make much sense,
120
423680
2936
ကဲ နောက် ဒီအမြင်ကတော့ သိပ်အဓိပ္ပါယ် ရှိချင်မှရှိမယ်။
07:06
but human anatomy is no longer limited to humans.
121
426640
2920
ဒါပေမဲ့ လူ့ခန္ဓာဗေဒဟာ လူတွေနဲ့ပဲ ကန့်သတ်မထားတော့ဘူးလေ။
07:10
When you were a child,
122
430400
1256
သင်ကလေးဘဝတုန်းက
07:11
did you ever wish that your toys could come to life?
123
431680
2456
အရုပ်တွေ အသက်ဝင်လာဖို့ ဆုတောင်းခဲ့ဖူးလား။
07:14
Well, Jason Freeny makes those dreams come true
124
434160
2216
Jason Freeny ကမှော်ဆန်တဲ့ အရုပ်ပိုင်းတွေနဲ့
07:16
with his magical toy dissections.
125
436400
1616
အိပ်မက်တွေ တကယ်ဖြစ်အောင် လုပ်တယ်။
07:18
(Laughter)
126
438040
1320
(ရယ်သံများ)
07:20
One might think that this would bring a morbid edge
127
440640
2416
ထင်မိနိုင်တာက ဒါဟာ တစ်ဦးဦးရဲ့ အပြစ်ကင်းတဲ့ကလေးဘဝ
07:23
to one's innocent childhood characters,
128
443080
2456
စရိုက်တွေမှာ အနိဌာရုံ အစွန်းယူလာလိမ့်မယ်ပေါ့။
07:25
but Jason says of his dissections,
129
445560
2496
ဒါပေမဲ့ Jason က သူ့ရဲ့ ခွဲစိတ်မှုတွေကို ပြောတာက
07:28
"One thing I've never seen in a child's reaction to my work is fear."
130
448080
4480
"ကျွန်တော့လက်ရာအပေါ် ကလေးရဲ့တုံ့ပြန်မှုမှာ တစ်ခါမှ မတွေ့ရတာက ကြောက်စိတ်ပါ။"
07:33
It's always wonder,
131
453640
1536
ဒါက အမြဲကို အံ့သြမှုတွေ၊
07:35
amazement
132
455200
1376
မယုံနိုင်နိုင်မှုနဲ့
07:36
and wanting to explore.
133
456600
1320
စူစမ်းနေချင်တာပါ။
07:38
Fear of anatomy and guts is a learned reaction.
134
458680
3520
ခန္ဓာဗေဒနဲ့ ကလီစာတွေကို ကြောက် စိတ်ဟာ သင်ယူထားတဲ့ တုံ့ပြန်မှုပါ။
07:44
This anatomization also extends to politically and socially charged objects.
135
464040
6400
ဒီစိစစ်ခြင်းဟာ နိုင်ငံရေးနဲ့ လူမှုရေးအရ ပြင်းထန်တဲ့ အရာတွေထိ ကျယ်ပြန့်နေတယ်။
07:51
In Noah Scalin's "Anatomy of War,"
136
471360
2096
Noah Scalin ရဲ့ "Anatomy of War" မှာ
07:53
we see a gun dissected to reveal human organs.
137
473480
3560
သေနတ်တစ်လက်ကို လူ့ကိုယ်အင်္ဂါတွေကို ပြသဖို့ စိတ်ပိုင်းထားပါတယ်။
07:57
But if you look closely,
138
477800
2096
ဒါပေမဲ့၊ အနီးကပ်ကြည့်ရင်
07:59
you'll notice that it lacks a brain.
139
479920
1760
ဦးနှောက်ကင်းမဲ့တာ သတိထားမိလိမ့်မယ်။
08:02
And if you keep looking, you might also notice
140
482960
2176
ဆက်ကြည့်နေမယ်ဆိုရင် သတိပြုမိနိုင်သေးတာက
08:05
that Noah has so thoughtfully placed the rectum
141
485160
3096
Noah ဟာ စအိုကို သေနတ်ပြောင်းရဲ့ ပင်မအစိတ်အပိုင်းမှာ
08:08
at the business end of that gun barrel.
142
488280
1880
တွေးတွေးဆဆ ထားထားတာပါ။
08:13
Now, this next artist I've been following for many years,
143
493640
3216
​ဒါ ကျွန်မ နှစ်များစွာ လိုက်စားနေတဲ့ နောက် အနုပညာရှင် ခန္ဓာဗေဒမှာ
08:16
watching him excite the public about anatomy.
144
496880
2320
လူတွေကို စိတ်တက်ကြွစေတဲ့ သူ့ကို ကြည့်ရင်းပါ။
08:21
Danny Quirk is a young artist
145
501080
2136
Danny Quirk ဟာ အလိုလို ခွဲစိတ်တဲ့ဖြစ်စဉ်မှာ
08:23
who paints his subjects in the process of self-dissection.
146
503240
3280
သူ့အကြောင်းအရာတွေကို ဆွဲတဲ့ အငယ်ဆုံး အနုပညာရှင်ပါ။
08:27
He bends the rules of medical illustration
147
507560
2056
အင်အားပါတဲ့ အလင်းနဲ့ အရိပ်ကို ထည့်သွင်းရင်း
08:29
by inserting a very dramatic light and shadow.
148
509640
2400
ဆေးဘက် သရုပ်ဖော်ပုံ စည်းမျဉ်းတွေကို ရောစပ်ပါတယ်။
08:32
And this creates a 3-D illusion
149
512800
2376
ဒါက လူ့အရေပြားမှာ တိုက်ရိုက် ပုံဆွဲတာကို
08:35
that lends itself very well to painting directly on the human skin.
150
515200
5120
၎င်းဘာသာ အားဖြည့်ပေးတဲ့ သုံးဖက်မြင် အရိပ်အယောင်ကို ဖန်တီးပါတယ်။
08:41
Danny makes it look as if a person's skin has actually been removed.
151
521520
3840
Danny ဒါကို လူတစ်ယောက်ရဲ့ အရေပြားဟာ တကယ်ပဲ ချွတ်ခွာခံထားသလို ပုံပေါက်တယ်။
08:46
And this effect --
152
526080
1695
ဒီသက်ရောက်မှုက
08:47
also cool and tattoo-like --
153
527799
2201
အပြတ်လည်းမိုက်ပြီး မင်ကြောင်လို
08:50
easily transitions into a medical illustration.
154
530960
2839
ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ သရုပ်ဖော်ပုံမှာ အလွယ်တကူ အကူအပြောင်းတွေပါ။
08:55
Now Danny is currently traveling the world,
155
535240
2056
ကဲ Danny ဟာ လောလောဆယ် ကမ္ဘာလှည့်ကာ
08:57
teaching anatomy to the public via his body paintings,
156
537320
3016
သူ့ ပန်းချီကားတွေဖြင့် အများပြည်သူကို ခန္ဓာဗေဒ သင်ကြားပေးနေတယ်။
09:00
which is why it was so shocking to find out
157
540360
2056
ဒါကြောင့် သူ့ကို ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ သရုပ်ဖော်
09:02
that he was rejected from medical illustration programs.
158
542440
2720
ပရိုဂရမ်တွေက ငြင်းပယ်တာ သိလိုက်ရတာ အံ့သြစရာကြီးပါ။
09:05
But he's doing just fine.
159
545880
2040
ဒါပေမဲ့ သူအဆင်ပြေနေပါတယ်။
09:10
Then there are artists
160
550200
1536
ဒီနောက် ဆေးလောကနဲ့ အနုပညာလောက
09:11
who are extracting anatomy from both the medical world and the art world
161
551760
3776
နှစ်ခုလုံးက ခန္ဓာဗေဒကို ထုတ်ယူပြီး ဒါကို လမ်းတွေပေါ်မှာ တိုက်ရိုက်
09:15
and are placing it directly on the streets.
162
555560
2080
ပြနေတဲ့ အနုပညာရှင်တွေရှိပါတယ်။
09:18
London-based SHOK-1 paints giant X-rays of pop culture icons.
163
558400
3920
London က SHOK-1 ဟာ ခေတ်ပေါ်ယဉ်ကျေးမှု အထင်ကရတွေရဲ့ ဓာတ်မှန်ပြားကြီးတွေကိုဆွဲတယ်
09:23
His X-rays show how culture can come to have an anatomy of its own,
164
563200
4256
သူ့ဓာတ်မှန်က ယဉ်ကျေးမှုဟာ ဘယ်လိုကိုယ်ပိုင် ခန္ဓာဗေဒရှိလာနိုင်ပြီး အပြန်အလှန်အားဖြင့်
09:27
and conversely how culture can become part of the anatomy of a person.
165
567480
3840
ယဉ်ကျေးမှုဟာ လူတစ်ယောက်ရဲ့ ခန္ဓာဗေဒ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်နိုင်တာကို ပြသပါတယ်။
09:32
You come to admire his work
166
572000
1336
သူ့ရဲ့လက်ရာကို နှစ်သက်လာရတဲ့
09:33
because reproducing X-rays by hand, let alone with spray paint,
167
573360
3056
အကြောင်းက မှုတ်ဆေးပန်းချီကိုထားဦး ဓာတ်မှန်ကို လက်နဲ့ ပြန်ထုတ်တာဟာ
09:36
is extremely difficult.
168
576440
2056
အင်မတန် ခက်ခဲတာကြောင့်ပါ။
09:38
But then again this is a street artist,
169
578520
1896
ဒီနောက်တော့ ဒါဟာ လမ်းဘေး အနုပညာရှင်ပါ။
09:40
who also happens to hold a degree in applied chemistry.
170
580440
3480
အသုံးချ ဓာတုဗေဒနဲ့ ဘွဲ့ရသူဖြစ်နေတယ်။
09:45
Nychos, an Austrian street artist,
171
585120
2496
Nychos Austrian လမ်းဘေး အနုပညာရှင်ဟာ
09:47
takes the term "exploded view" to a whole new level,
172
587640
3096
တစ်ကမ္ဘာလုံးက လူနဲ့ တိရိစ္ဆာန် အပိုင်းတွေကို ဖြန့်စဉ်ရင်း
09:50
splattering human and animal dissections on walls all over the world.
173
590760
3680
"ပေါက်ကွဲတဲ့ ရှုခင်း" ဝေါဟာရကို အသစ်စက်စက် အဆင့်တစ်ခုဆီ ယူလာတယ်၊
09:55
Influenced by comics and heavy metal,
174
595680
2616
ရုပ်ပြနဲ့ အပြင်းစားဂီတ လွှမ်းခံရတဲ
09:58
Nychos inserts a very youthful and enticing energy into anatomy
175
598320
4816
Nychos ဟာ ကျွန်မ နှစ်သက်တဲ့ ခန္ဓာဗေဒထဲကို အရမ်းကို ပျိုမြစ်၊ ဆွဲအားကောင်းတဲ့
10:03
that I just love.
176
603160
1240
စွမ်းအင်ထည့်သွင်းတယ်။
10:06
Street artists believe that art belongs to the public.
177
606960
3816
အနုပညာဟာ အများနဲ့ဆိုင်တယ်လို့ လမ်းဘေး အနုပညာရှင်တွေက ယုံကြည်တယ်။
10:10
And this street anatomy is so captivating
178
610800
2856
ဒီ လမ်းဘေး ခန္ဓာဗေဒဟာ သိပ်ဖမ်းစားနိုင်တယ်။
10:13
because it is the furthest removed from the medical world.
179
613680
2720
အကြောင်းက ဆေးပညာလောကမှ အဝေးဆုံးသို့ ဖယ်ရှားခံရလို့ပါ။
10:16
It forces you to look at it,
180
616920
1616
ကြည့်ခိုင်းပြီး ခန္ဓာဗေအကြောင်း
10:18
and confront your own perceptions about anatomy,
181
618560
2240
သင့် ကိုယ်ပိုင်အမြင်ကို ထိပ်တိုက်တွေ့စေတယ်။
10:21
whether you find it beautiful,
182
621400
2256
လှပတယ်၊ ကြမ်းတမ်းတယ်၊
10:23
gross,
183
623680
1216
အနိဌာရုံ၊ ဒါမှမဟုတ်
10:24
morbid
184
624920
1216
ကျွန်မလို အံ့ဖွယ်
10:26
or awe-inspiring, like I do.
185
626160
2000
စေ့ဆော်မှုပေးတယ်လို့ ထင်နေပါ။
10:28
That it elicits these responses at all
186
628920
1936
ဒီတုံ့ပြန်ချက် အားလုံးမှာ အစ်ယူလိုက်တာက
10:30
is due to our intimate and often changing relationship with it.
187
630880
3560
ဒါနဲ့အတူ ကျွန်မတို့ရဲ့ ရင်းနှီးပြီး မကြာခဏ ပြောင်းတဲ့ ဆက်စပ်မှုကြောင့်ပါ။
10:36
All of the artists that I showed you here today
188
636120
2216
ဒီနေ့ ပြသခဲ့တဲ့ အနုပညာရှင်အားလုံးဟာ
10:38
referenced medical illustrations for their art.
189
638360
2656
သူတို့ အနုပညာအတွက် ဆေးသရုပ်ဖော်ပုံတွေကို ကိုးကားခဲ့တယ်။
10:41
But for them,
190
641040
1216
ဒါပေမဲ့ သူတို့အတွက်တော့
10:42
anatomy isn't just something to memorize,
191
642280
2696
ခန္ဓာဗေဒဟာ မှတ်မိဖို့ပဲ မဟုတ်ပဲ
10:45
but a base from which to understand the human body on a meaningful level;
192
645000
4160
ဒီကနေ အဓိပ္ပါယ်ရှိတဲ့ အဆင့်တစ်ခုမှာ လူသား ခန္ဓာဗေဒကို နားလည်ဖို့၊ ကျွန်မတို့
10:50
to depict it in ways that we can relate,
193
650080
2376
ဆက်စပ်နိုင်တဲ့ နည်းတွေနဲ့ သရုပ်ဖော်ဖို့ အခြေပါ။
10:52
whether it be through cartoons,
194
652480
2336
ကာတွန်းတွေဖြစ်စေ၊ ခန္ဓာကိုယ် ပန်ချီးကဖြစ်စေ၊
10:54
body painting
195
654840
1216
လမ်းဘေး အနုပညာကနေ
10:56
or street art.
196
656080
1200
ဖြစ်ဖြစ်ပါ။
10:57
Anatomical art has the power
197
657840
2216
ခန္ဓာဗေဒဆိုင်ရာ အနုပညာဟာ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ
11:00
to reach far beyond the pages of a medical textbook,
198
660080
3016
ပြဌာန်းစာအုပ်တွေရဲ့ စာမျက်နှာတွေကိုလွန်ပြီးရောက်ဖို့၊
11:03
to ignite an excitement in the public,
199
663120
2176
လူထုထဲမှာ စိတ်လှုပ်ရှားမှု အစပျိုးကာ
11:05
and reinvigorate an enthusiasm in the medical world,
200
665320
2440
ဆေးလောကမှာ စိတ်ထက်သန်မှု တက်ကြွဖို့ အစွမ်းရှိပါတယ်။
11:08
ultimately connecting our innermost selves with our bodies through art.
201
668760
5920
နောက်ဆုံး ကျွန်မတို့ရဲ့ အတွင်းအကျဆုံး အတ္တတွေကို အနုပညာခန္ဓာတွေနဲ့ ဆက်ပေးတာပါ။
11:15
Thank you.
202
675880
1216
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
11:17
(Applause)
203
677120
2080
(လက်ခုပ်သံများ)
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7