A radical plan to end plastic waste | Andrew Forrest

710,019 views ・ 2019-11-01

TED


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung
00:13
Chris Anderson: So, you've been obsessed with this problem
0
13111
2858
Chris Anderson: ဒီတော့ ခင်ဗျားက လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်အနည်းငယ်မှာ
00:15
for the last few years.
1
15993
1764
ဒီပြဿနာနဲ့ ဥပါဒါန်ဖြစ်နေခဲ့တယ်ပေါ့။
00:17
What is the problem, in your own words?
2
17781
2040
ခင်ဗျားစကားနဲ့ဆိုရင် ပြဿနာက ဘာလဲဗျ။
00:19
Andrew Forrest: Plastic.
3
19845
1150
Andrew Forrest: ပလပ်စတစ်
00:21
Simple as that.
4
21600
1688
ရှင်းရှင်းလေးပါပဲ။
00:23
Our inability to use it for the tremendous energetic commodity that it is,
5
23312
6993
အံ့မခန်း စွမ်အင်ရှိတဲ့ ထုတ်ကုန်ဖြစ်တဲ့ အုဒါကို သုံးပြီး လွင့်ပစ်ဖို့နေခြင်းဟာ
00:30
and just throw it away.
6
30329
1376
ကျွန်တော်တို့ အားနည်းချက်ပါ။
00:32
CA: And so we see waste everywhere.
7
32838
3071
CA: ဒီတော့ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းတွေ နေရာတိုင်းမှာ တွေ့ရတာပေါ့။
00:35
At its extreme, it looks a bit like this.
8
35933
2464
လွန်ကဲတာက ဒီလိုပုံ ပေါက်နေတာလေ။
00:38
I mean, where was this picture taken?
9
38421
2331
ဆိုလိုတာက ဒီပုံက ဘယ်မှာ ရိုက်ခဲ့တာလဲ။
00:40
AF: That's in the Philippines,
10
40776
1450
AF: ဒါက ဖိလစ်ပိုင်မှာပါ၊
00:42
and you know, there's a lot of rivers, ladies and gentlemen,
11
42250
2905
သိတဲ့အတိုင်း အဲဒီမှာ မြစ်တွေ အများကြီး ရှိတယ်၊ ပရိသတ်တို့ရေ။
00:45
which look exactly like that.
12
45180
1381
ဒီလိုမျိုး ထပ်တူပါပဲဗျာ။
00:46
And that's the Philippines.
13
46561
1333
ဒါက ဖိလစ်ပိုင်ပါ။
00:47
So it's all over Southeast Asia.
14
47919
1570
ဒီတော့ အရှေ့တောင် အာရှတစ်ခုလုံးပါ
00:49
CA: So plastic is thrown into the rivers,
15
49688
1981
CA: ဒီတော့ ပလပ်စတစ်ကို မြစ်တွေထဲ ပစ်တယ်၊
00:51
and from there, of course, it ends up in the ocean.
16
51693
2609
ပြီးတော့ ဒီနေရာကနေ သမုဒ္ဒရာထဲမှာ အဆုံသတ်သွားတယ်။
00:54
I mean, we obviously see it on the beaches,
17
54994
3573
ဆိုလိုတာ ဒါကို ကမ်းခြေတွေမှာ သိသိသာသာကို မြင်ရပေမဲ့
00:58
but that's not even your main concern.
18
58591
2542
ဒါက ခင်ဗျားရဲ့ အဓိက ပူပန်မှု တောင် မဟုတ်ဘူးလေ။
01:01
It's what's actually happening to it in the oceans. Talk about that.
19
61157
3467
တကယ့်တော့ဒါက သမုဒ္ဒရာတွေမှာ ဖြစ်ပျက်နေတာပါ။ ဒီအကြောင်း ပြောပါဦး။
01:04
AF: OK, so look. Thank you, Chris.
20
64648
2501
AF: ထင်ရတာပေါ့။ ကျေးဇူးပါ Chris ။
01:07
About four years ago,
21
67173
1174
လွန်ခဲ့တဲ့ လေးနှစ်လောက်က
01:08
I thought I'd do something really barking crazy,
22
68371
3319
ကျွန်တော်ဟာ သွက်သွက်ခါအောင် ရူးတာတစ်ခုခု လုပ်ဖြစ်မယ်လို့ ထင်မိတယ်၊
01:11
and I committed to do a PhD in marine ecology.
23
71714
4708
အဏ္ဏဝါ ဂေဟဗေဒမှာ ပါရဂူဘွဲ့ တစ်ခုလုပ်ဖို့ ရည်စူးခဲ့တာလေ။
01:16
And the scary part about that was,
24
76446
3217
ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး လန့်စရာအပိုင်းက
01:19
sure, I learned a lot about marine life,
25
79687
1917
ပင်လယ် သက်ရှိတွေအကြောင်း အတော် သိခဲ့ပေမဲ့
01:21
but it taught me more about marine death
26
81628
2220
ပင်လယ် သေဆုံးမှုတွေကို ပိုသင်ပေးခဲ့တာပါ။
01:23
and the extreme mass ecological fatality of fish,
27
83872
6160
ငါးတွေ၊ ပင်လယ် သက်ရှိတွေနဲ့ ကျွန်တော်တို့နဲ့ ဇီဝပိုင်း အတော်နီးစပ်တဲ့
01:30
of marine life, marine mammals,
28
90056
2256
ပင်လယ် နို့တိုက်သတ္တဝါတွေရဲ့ အပြုံလိုက်
01:32
very close biology to us,
29
92336
2464
ဂေဟဆိုင်ရာ အသေအပျောက်တွေအကြောင်းပါ။
01:34
which are dying in the millions if not trillions that we can't count
30
94824
4238
ဒါတွေက ကျွန်တော်တို့ မရေတွက်နိုင်တဲ့ ထရီလီယံ မဟုတ်ရင်တောင်သန်းချီပြီး
01:39
at the hands of plastic.
31
99086
1676
ပလပ်စတစ်ရဲ့ လက်ထဲမှာ သေဆုံးနေတာပါ။
01:40
CA: But people think of plastic as ugly but stable. Right?
32
100786
3841
CA: ဒါပေမဲ့ ပလပ်စတစ်က ရုပ်ဆိုပေးမဲ့ ခိုင်ခံ့တယ်လို့ လူတွေက ထင်တယ်မို့လား။
01:44
You throw something in the ocean, "Hey, it'll just sit there forever.
33
104652
3439
သမုဒ္ဒရာထဲကို တစ်ခုခု ပစ်လိုက်တယ်၊ "ဟေး၊ အဲဒီမှာ ထာဝရ ရှိနေလိမ့်မယ်၊
01:48
Can't do any damage, right?"
34
108115
1646
ဘာမှ မထိခိုက်နိုင်ဘူးမို့လား။"
01:49
AF: See, Chris, it's an incredible substance designed for the economy.
35
109785
6767
AF: ကြည့် Chris ၊ ဒါက စီးပွားရေးအတွက် ထုတ်ထားတဲ့ မယုံနိုင်စရာ ဒြပ်ဝတ္ထုတစ်ခုပါ။
01:56
It is the worst substance possible for the environment.
36
116576
4696
ပတ်ဝန်းကျင်အတွက် အဆိုးဆုံး ဖြစ်နိုင် လောက်တဲ့ ဒြပ်ဝတ္ထုတစ်ခုပါ။
02:01
The worst thing about plastics, as soon as it hits the environment,
37
121296
3187
ပလပ်စတစ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ အဆိုးဆုံးအရာက ပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိခိုက်ပြီဆိုတာနဲ့
02:04
is that it fragments.
38
124507
2784
တစ်စစီဖြစ်သွားတာပါ။
02:07
It never stops being plastic.
39
127315
2443
ဘယ်တော့မှ ပလပ်စတစ်ဖြစ်နေတာ ရပ်မသွားဘူး။
02:09
It breaks down smaller and smaller and smaller,
40
129782
2695
ပိုသေးသထက်သေးတာတွေအဖြစ် ပြိုပျက်သွားတယ်၊
02:12
and the breaking science on this, Chris,
41
132501
2648
ဒီအပေါ်က ပြိုပျက်နေတဲ့ သိပ္ပံပဲ၊ Chris ရေ၊
02:15
which we've known in marine ecology for a few years now,
42
135173
2658
ဒါကို အဏ္ဏဝါ ဂေဟဗေဒ မှာ သိတာ အခုဆို နှစ်အနည်းငယ်ရှိပေမဲ့
02:17
but it's going to hit humans.
43
137855
1940
အခု လူသားတွေကို ထိခိုက်တော့မယ်။
02:19
We are aware now that nanoplastic,
44
139918
3171
အခု သတိပြုမိတာက ပလပ်စစတစ်ရဲ့ အင်မတန်သေးငယ်တဲ့ဒြပ်မှုန်တွေဖြစ်တဲ့
02:23
the very, very small particles of plastic, carrying their negative charge,
45
143113
4602
၎င်းတို့ရဲ့ အမ ဓာတ်အားကို သယ်ဆောင်တဲ့ နာနိုပလပ်စတစ်ဟာ
02:27
can go straight through the pores of your skin.
46
147739
2802
အရေးပြား အပေါက်ငယ်လေးတွေကနေ တိုက်ရိုက် ဝင်နိုင်တာပါ။
02:31
That's not the bad news.
47
151390
1175
ဒါက သတင်ဆိုး မဟုတ်ဘူး။
02:32
The bad news is that it goes straight through the blood-brain barrier,
48
152589
4542
သတင်းဆိုးက ဒါဟာ ဦးနှောက်ကို ကာကွယ်ဖို့ ကကွယ်တဲ့ အလွှာအဖြစ် ရှိနေတဲ့
02:37
that protective coating which is there to protect your brain.
49
157155
2884
ဦးနှောက် သွေးအတားအဆီးကို တိုက်ရိုက် ဖြတ်ဝင်နိုင်တာပါ။
02:40
Your brain's a little amorphous, wet mass full of little electrical charges.
50
160063
4007
ဦးနှောက်က နည်းနည်းလေး ပုံဆောင်မဲ့တဲ့ လျှပ်စစ်ဓာတ်ပြည့်နေတဲ့စိုစွတ်တဲ့ အစုအပုံပါ
02:44
You put a negative particle into that,
51
164094
3277
ဒီအထဲကို အမ ဒြပ်မှုန်တစ်ခု ထည့်လိုက်တယ်၊
02:47
particularly a negative particle which can carry pathogens --
52
167395
3529
အထူးသဖြင့် ရောဂါဖြစ်စေတဲ့ ပစ္စည်းတွေကို သယ်ဆောင်တဲ့ အမ ဒြပ်မှုန်တစ်ခုပါ။
02:50
so you have a negative charge, it attracts positive-charge elements,
53
170948
3584
ဒီတော့ အမ ဓာတ်ဝစ်ခု ရှိသွားတယ်၊ ဒါက အဖို ဓာတ် ဒြပ်စင်တွေကို ဆွဲဆောင်တယ်၊
02:54
like pathogens, toxins,
54
174556
2424
ဥပမာ ရောဂါဖြစ်စေတဲ့ ပစ္စည်းတွေ၊ အဆိပ်အတောက်တွေ၊
02:57
mercury, lead.
55
177004
1447
ပြဒါးနဲ့ ခဲတို့ပေါ့။
02:58
That's the breaking science we're going to see in the next 12 months.
56
178595
3253
ဒါက နောက် ၁၂ လအတွင်း တွေ့ကြရမယ့် ပြိုပျက်နေတဲ့ သိပ္ပံပါ။
03:01
CA: So already I think you told me that there's like 600 plastic bags or so
57
181873
3555
CA: ဒီတော့ အခုပဲတွေးမိတာက သမုဒ္ဒရာ (သို့) ဒီလိုတစ်ခုခုထဲက ဒီအရွယ်
03:05
for every fish that size in the ocean, something like that.
58
185453
3561
ငါးတိုင်းအတွက် ပလပ်စတစ်အိတ် ၆၀၀ လောက်ရှိနေတာ ခင်ဗျားပြောခဲ့တယ်။
03:09
And they're breaking down,
59
189388
2873
ဒါတွေ ကျေပျက်နေတယ်၊
03:12
and there's going to be ever more of them,
60
192285
2039
ဒီထက်ကို ပိုများလာဦးမယ်။
03:14
and we haven't even seen the start of the consequences of that.
61
194348
2977
ဒါရဲ့ အကျိုးဆက်တွေရဲ့ အစကို ကျွန်တော်တို့ မမြင်ရသေးဘူးနော်။
03:17
AF: No, we really haven't.
62
197349
1597
AF: တကယ်ကို မမြင်သေးတာပါ။
03:18
The Ellen MacArthur Foundation, they're a bunch of good scientists,
63
198970
3224
Ellen MacArthur Foundation က တော်တဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေရဲ့အခွဲတစ်ခုပါ။
03:22
we've been working with them for a while.
64
202218
2048
သူတို့နဲ့ တွဲလုပ်နေတာ ခဏလေးပဲရှိသေးတယ်။
03:24
I've completely verified their work.
65
204291
1740
သူတို့ရဲ့အလုပ်ကို အတည်ပြုပြီးပြီ။
03:26
They say there will be one ton of plastic, Chris,
66
206055
2706
၂၀၅၀ မရောက်ခင် ငါးသုံးတန်မှာ
03:28
for every three tons of fish by, not 2050 --
67
208785
2520
ပလပ်စတစ် တစ်တန် ရှိလာလိမ့် မယ်လို့ သူတို့ ပြောတယ်၊
03:31
and I really get impatient with people who talk about 2050 -- by 2025.
68
211329
4605
၂၀၅၀ လောက်လို့ ပြောတဲ့ လူတွေကို ကျွန်တော် စိတ်မရှည်တော့ဘူး၊၂၀၂၅ မတိုင်ခင်ပါ။
03:35
That's around the corner.
69
215958
1243
ဒါက ရောက်တော့မှာလေ။
03:37
That's just the here and now.
70
217225
2123
ဒီအချိန် ဒီနေရာနားမှာပဲလေ။
03:39
You don't need one ton of plastic to completely wipe out marine life.
71
219372
3259
ပင်လယ် သက်ရှိတွေကို အလျှင်း ရှင်းပစ်ဖို့ ပလပ်စတစ် တစ်တန်မလိုဘူး။
03:42
Less than that is going to do a fine job at it.
72
222655
3062
ဒါထက် နည်းတာနဲ့ကို ကောင်းကောင်း ရှင်းပစ်တော့မှာ။
03:45
So we have to end it straightaway. We've got no time.
73
225741
4470
ဒီတော့ ဒါကို ချက်ချင်း အဆုံးသတ်ဖို့လိုတယ်။ ကျွန်တော်တို့မှာ အချိန် မရှိတော့ဘူး။
03:50
CA: OK, so you have an idea for ending it, and you're coming at this
74
230235
4369
CA: ဒီတော့ ဒါကို အဆုံသတ်ဖို့ ခင်ဗျားမှာ စိတ်ကူးတစ်ခုရှိတယ်၊ ဒါကို မြင်နေတယ်ပေါ့၊
03:54
not as a typical environmental campaigner, I would say,
75
234628
2691
ပုံမှန် ပတ်ဝန်းကျင် တိုက်ပွဲဝင်သူ လို မဟုတ်ဘဲ၊ ပြောရရင်
03:57
but as a businessman, as an entrepreneur, who has lived --
76
237343
3190
လုပ်ငန်းရှင်အနေနဲ့ စွန့်ဦးထွင်အနေနဲ့၊ ကမ္ဘာ့ စီးပွားရေး စနစ်တွေနဲ့
04:00
you've spent your whole life thinking about global economic systems
77
240557
3489
၎င်းတို့ရဲ့အလုပ်လုပ်ပုံ အကြောင်း တွေးရင်း တစ်ဘဝလုံး
04:04
and how they work.
78
244070
1653
ကုန်ဆုံး ရှင်သန်ခဲ့သူပေါ့။
04:05
And if I understand it right,
79
245747
1604
ကျွန်တော် နားလည်တာ မှန်ရင်
04:07
your idea depends on heroes who look something like this.
80
247375
6522
ခင်ဗျားရဲ့ စိတ်ကူးက ဒီလိုပုံမျိုးပေါက်တဲ့ လူစွမ်းကောင်းတွေကို မူတည်နေတယ်။
04:13
What's her profession?
81
253921
1512
သူ့ရဲ့ အလုပ်အကိုင်က ဘာလဲဗျ။
04:15
AF: She, Chris, is a ragpicker,
82
255457
3209
AF: သူက အမှိုက်ကောက်သူပါ၊ Chris ။
04:18
and there were 15, 20 million ragpickers like her,
83
258690
3718
တရုတ်က လူတိုင်းရဲ့စွန့်ပစ်ပစ္စည်း ယူတာ မရပ်ခင်အထိ
04:22
until China stopped taking everyone's waste.
84
262432
4256
သူ့လို အမှိုက်ကောက်သူ ၁၅. ၂ သန်းရှိခဲ့တယ်။
04:26
And the price of plastic, minuscule that it was, collapsed.
85
266712
4215
ဒီလောက်အထိ မှုန်မွှားတဲ့ ပလပ်စတ် အစဟာ ပြိုကွဲသွားတယ်။
04:30
That led to people like her,
86
270951
1786
ဒါက လူတွေကို သူ့လိုဖြစ်စေတယ်။
04:32
which, now -- she is a child who is a schoolchild.
87
272761
4218
အခု သူက ကလေးတစ်ယောက်ပါ၊ ကျောင်းနေအရွယ် ကလေးပါ။
04:37
She should be at school.
88
277003
1665
သူဟာ ကျောင်းမှာ ရှိနေသင့်တယ်လေ။
04:38
That's probably very akin to slavery.
89
278692
2266
ဒါဟာ ကျွန်စနစ်နဲ့ ဆင်တူ လောက်တယ်။
04:40
My daughter Grace and I have met hundreds of people like her.
90
280982
2971
ကျွန်တော်နဲ့ သမီး Grace ဟာ သူ့လိုလူတွေ ရာချီပြီး တွေ့ဆုံဖူးတယ်။
04:43
CA: And there are many adults as well, literally millions around the world,
91
283977
3555
CA: လူကြီးတွေလည်း အများကြီးရှိတယ်၊ ပြောရရင် တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ သန်းချီရှိတယ်။
04:47
and in some industries,
92
287556
1176
စက်မှုလုပ်ငန်းတွေမှာ
04:48
they actually account for the fact that, for example,
93
288756
2565
ဥပမာ ကျွန်တော်တို့ ကမ္ဘာမှာ သတ္တုအမှိုက်တွေ အများကြီး
04:51
we don't see a lot of metal waste in the world.
94
291345
2202
မမြင်ဘူးဆိုတဲ့ အချက်ကို သူတို့ ထည့်တွက်တယ်။
04:53
AF: That's exactly right.
95
293571
1220
AF: အတိအကျကို မှန်ပါတယ်။
04:54
That little girl is, in fact, the hero of the environment.
96
294815
3130
တကယ်တမ်းတော့ ဒီကလေးမလေးဟာ ပတ်ဝန်းကျင်ရဲ လူစွမ်းကောင်းပါ။
04:57
She's in competition with a great big petrochemical plant
97
297969
3607
သူဟာ ဟောဟို လမ်းအောက်မှာရှိတဲ့ ဧရာမ ရေနံဓာတုစက်ရုံကြီးတစ်ခုနဲ့
05:01
which is just down the road,
98
301600
1350
ပြိုင်ဘက် ဖြစ်နေတာပါ။
05:02
the three-and-a-half-billion-dollar petrochemical plant.
99
302974
2681
ဒေါ်လာ သုံး ဘီလီယံ ခွဲတန် ရေနံဓာတု စက်ရုံပါ။
05:05
That's the problem.
100
305679
1159
ပြဿနာက ဒါပါ။
05:06
We've got more oil and gas in plastic and landfill
101
306862
4445
ပလပ်စတစ်နဲ့ ဖို့မြေမှာ ရတဲ့ ရေနံဆီနဲ့ ဓာတ်ငွေ့က
05:11
than we have in the entire oil and gas resources of the United States.
102
311331
3769
အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုရဲ့ရေနံနဲ့ ဓာတ်ငွေ့ ရင်းမြစ်တွေက ရတာထက် ပိုများတယ်။
05:15
So she is the hero.
103
315124
2023
ဒီတော့ သူဟာ လူစွမ်းကောင်းပေါ့။
05:17
And that's what that landfill looks like, ladies and gentlemen,
104
317171
2966
ဒါကတော့ ဖို့မြေရဲ့ အသွင်ပါ၊ ပရိတ်သတ်တို့ရေ။
05:20
and it's solid oil and gas.
105
320161
2418
ဒါက ရေနံခဲနဲ့ ဓာတ်ငွေ့ပါ။
05:22
CA: So there's huge value potentially locked up in there
106
322603
3672
CA: ဒီတော့ ကမ္ဘာ့ အမှိုက်ကောက်သူတွေဟာ ဒီကနေ အသက်မွေးမှု ဖန်တီးနိုင်တယ်ဆိုရင်
05:26
that the world's ragpickers would, if they could, make a living from.
107
326299
4539
သူတို့ ရလာမယ့် ဧရာမ တန်ဖိုးဟာ အဲဒီမှာ ပိတ်မိနေနိုင်လောက်တယ်။
05:30
But why can't they?
108
330862
1600
ဒါပေမဲ့ ဘာကြောင့် မလုပ်နိုင်တာလဲ။
05:33
AF: Because we have ingrained in us
109
333303
3262
AF: ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျွန်တော်တို့မှာ အရိုးစွဲနေကြတာက
05:36
a price of plastic from fossil fuels,
110
336589
4336
ကျောက်ဖြစ် ရုပ်ကြွင်းတွေဆီက ပလပ်စတစ် တန်ဖိုးက
05:40
which sits just under what it takes
111
340949
3571
၎င်းအောက်မှာ ရှိတဲ့ စီးပွားရေးအရ၊ အမြတ်အစွန်းအရ
05:44
to economically and profitably recycle plastic from plastic.
112
344544
4550
ပလပ်စတစ်ကနေ ပြန်လုပ်တဲ့ ပလပ်စတစ်ဆီ လှည့်တာကြောင့်ပါ။
05:49
See, all plastic is is building blocks from oil and gas.
113
349118
5034
ကြည့်လေ၊ ပလပ်စတစ်အားလုံးဟာ ရေနံနဲ့ ဓာတ်ငွေ့မှ အခြေခံ အုပ်ချပ်တွေလေ။
05:54
Plastic's 100 percent polymer, which is 100 percent oil and gas.
114
354176
3885
ပလပ်စတစ်ရဲ့ ပေါ်လီမာ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းဟာ ရေနံနဲ့ ဓာတ်ငွေ့ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းပါ။
05:58
And you know we've got enough plastic in the world
115
358085
2399
လိုအပ်ချက် အားလုံးအတွက် ကမ္ဘာမှာ ပလပ်စတစ်
06:00
for all our needs.
116
360508
1180
အလုံအလောက်ရှိတာ သိကြတယ်။
06:01
And when we recycle plastic,
117
361712
2520
ပလပ်စတစ်တွေကို ပြန်သုံးတဲ့အခါ
06:04
if we can't recycle it cheaper than fossil fuel plastic,
118
364256
3265
ကျောက်ဖြစ် ရုပ်ကြွင်း ပလပ်စတစ်ထက် ပိုစျေးပေါပေါ ပြန်သုံးနိုင်ရင်
06:07
then, of course, the world just sticks to fossil fuel plastic.
119
367545
3335
ကမ္ဘာက တကယ့်ကို ကျောက်ဖြစ် ရုပ်ကြွင်းကို စွဲမြဲနေရောလေ။
06:10
CA: So that's the fundamental problem,
120
370904
1980
CA: ဒီတော့ ဒါက အခြေခံကျတဲ့ ပြဿနာပါ၊
06:12
the price of recycled plastic is usually more
121
372908
4110
ပြန်သုံးထားတဲ့ ပလပ်စတစ် စျေးနှုန်းက ရေနံကနေ
06:17
than the price of just buying it made fresh from more oil.
122
377042
4516
အသစ်လုပ်ထားတာကို ဝယ်တာထက် အမြဲလိုလို ပိုများတယ်။
06:21
That's the fundamental problem.
123
381582
1547
ဒါက အခြေခံကျတဲ့ ပြဿနာပါ။
06:23
AF: A slight tweak of the rules here, Chris.
124
383153
3139
AF: စည်းမျဉ်းတွေရဲ့ အလိမ် အကောက်လေးက ဒီမှာပါ Chris ။
06:26
I'm a commodity person.
125
386316
1768
ကျွန်တော်က ကုန်ပစ္စည်း သမားပါ။
06:28
I understand that we used to have scrap metal and rubbish iron
126
388108
6999
သတ္တုစနဲ့ သံတိုသံစနဲ့ ကြေးစတွေ ရွာတွေ အနီးတစ်ဝိုက်မှာ
06:35
and bits of copper lying all round the villages,
127
395131
3011
ရှိနေခဲ့ဖူးတာ ကျွန်တော် နားလည်ပါတယ်၊
06:38
particularly in the developing world.
128
398166
1829
အထူးသဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးဆဲ ကမ္ဘာမှာပေါ့။
06:40
And people worked out it's got a value.
129
400019
1896
တန်ဖိုးတစ်ခုရှိတယ်လို့ လူတွေ တွက်ကြတယ်။
06:41
It's actually an article of value,
130
401939
3155
တကယ်တော့ တန်ဖိုးရှိတဲ့ အရာတစ်ခုပါ၊
06:45
not of waste.
131
405118
1420
အမှိုက်သရိုက် မဟုတ်ပါဘူး။
06:46
Now the villages and the cities and the streets are clean,
132
406562
3178
အခု ရွာတွေ၊ မြို့တွေနဲ့ လမ်းတွေဟာ သန့်ရှင်းပါတယ်။
06:49
you don't trip over scrap copper or scrap iron now,
133
409764
4538
ကြေးစ၊ သံစတွေကို အခု ခလုတ်မတိုက်တော့ပါဘူး။
06:54
because it's an article of value, it gets recycled.
134
414326
3355
ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဒါက တန်ဖိုးရှိတဲ့ အရာတစ်ခု၊ ပြန်သုံးပါတယ်။
06:57
CA: So what's your idea, then, to try to change that in plastics?
135
417705
5593
CA: ဒီတော့ ပလပ်စတစ်ထဲက ဒါကို ပြောင်းဖို့ ကြိုးစားတဲ့ ခင်ဗျားရဲ့စိတ်ကူးက ဘာလဲဗျ။
07:03
AF: OK, so Chris,
136
423322
1612
AF: ကောင်းပြီ၊ Chris ရေ၊
07:04
for most part of that PhD, I've been doing research.
137
424958
3959
ကျွန်တော် သုတေသနလုပ်နေတဲ့ ပါရဂူဘွဲ့ရဲ့ အပိုင်းအများစုအတွက်ပါ။
07:08
And the good thing about being a businessperson who's done OK at it
138
428941
3271
ဒါ လုပ်တာ အဆင်ပြေတဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တစ်ယောက် ဖြစ်တာနဲ့ ကောင်းတဲ့ အရာက
07:12
is that people want to see you.
139
432236
1861
လူတွေက ကိုယ့်ကို တွေ့ချင်ကြတာပါ။
07:14
Other businesspeople,
140
434121
1165
အခြား လုပ်ငန်းရှင်တွေ
07:15
even if you're kind of a bit of a zoo animal species they'd like to check out,
141
435310
4103
သူတို့ ကြည့်ချင်တဲ့ တိရစ္ဆာန်ဥယျာဉ်က မျိုးစိတ်တစ်ခုလို ဖြစ်တာတောင်
07:19
they'll say, yeah, OK, we'll all meet Twiggy Forrest.
142
439437
2486
"ငါတို့ Twiggy Forrest ကို တွေကြမယ်လို့ပြောကြမယ်။
07:21
And so once you're in there,
143
441947
1869
ကိုယ်က အဲဒီမှာ ရှိပြီဆိုတာနဲ့
07:23
you can interrogate them.
144
443840
1520
သူတို့တွေကို မေးမြန်းနိုင်တယ်။
07:25
And I've been to most of the oil and gas and fast-moving consumer good companies
145
445384
5969
ကမ္ဘာမှာရှိတဲ့ရေနံဆီ၊ ဓာတ်ငွေ့နဲ့ အမြန် ရွေ့နေတဲ့ စားသုံးကုန် ကုမ္ပဏီ အများစုကို
07:31
in the world,
146
451377
1201
ကျွန်တော် ရောက်ဖူးတယ်။
07:32
and there is a real will to change.
147
452602
3080
အဲဒီမှာ ပြောင်းလဲဖို့ တကယ့် ဆန္ဒတစ်ခုရှိတယ်။
07:35
I mean, there's a couple of dinosaurs
148
455706
1805
ဆိုလိုတာက အကောင်ဆုံးကို မျှော်လင့်ကာ
07:37
who are going to hope for the best and do nothing,
149
457535
2488
ဘာမှ မလုပ်တဲ့ ဒိုင်နိုဆော တစ်ကောင်နှစ်ကောင်ရှိပေမဲ့
07:40
but there's a real will to change.
150
460047
1950
ပြောင်းလဲဖို့ တကယ့် ဆန္ဒတစ်ခုတော့ရှိတာပါ။
07:42
So what I've been discussing is,
151
462021
1789
ဒီတော့ ကျွန်တော် ဆွေးနွေးနေခဲ့တာက
07:43
the seven and a half billion people in the world
152
463834
3476
ကမ္ဘာထဲက လူ ၇. ၅ ဘီလီယံဟာ ပလပ်စတစ်ကြောင့် ကြေမွှနေတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်၊
07:47
don't actually deserve to have their environment smashed by plastic,
153
467334
3917
ပလပ်စတစ်ကြောင့် ပုံပျက်နေတဲ့သတ္တဝါ (သို့) ပင်လယ် သက်ရှိတွေရဲ့
07:51
their oceans rendered depauperate or barren of sea life because of plastic.
154
471275
5212
ဝန်ထုပ်နဲ့ သမုဒ္ဒရာတွေ ရှိဖို့ မဖြစ်ထိုက်ပါဘူး။
07:56
So you come down that chain,
155
476511
1433
ဒီတော့ ဒီကွင်းဆက်ထိ ရောက်လာပြီ
07:57
and there's tens of thousands of brands which we all buy heaps of products from,
156
477968
4143
ထုတ်ကုန် အပုံကြီးတွေကနေ ကျွန်တော်တို့ ဝယ်ယူကြတဲ့ သောင်းချီတဲ့ တံဆိပ်တွေရှိပေမဲ့
08:02
but then there's only a hundred major resin producers,
157
482135
3475
အဓိက ကော်စေ့ ထုတ်လုပ်သူတွေ၊ တစ်ခါသုံး ပလပ်စတစ်အားလုံးကို
08:05
big petrochemical plants,
158
485634
2136
အန်ထုတ်ပေးတဲ့
08:07
that spew out all the plastic which is single use.
159
487794
2719
ရေနံဓာတု စက်ရုံကြီးတွေက တစ်ရာပဲ ရှိတာပါ။
08:10
CA: So one hundred companies
160
490537
1383
CA: ဒီတော့ ကုမ္ပဏီ တစ်ရာဟာ
08:11
are right at the base of this food chain, as it were.
161
491944
2501
အရင်အတိုင်း ဆင့်ကဲစားစဉ်ရဲ့ အခြေတည့်တည့်မှာ ရှိတယ်။
08:14
AF: Yeah.
162
494469
1159
AF: ဟုတ်ပါတယ်။
08:15
CA: And so what do you need those one hundred companies to do?
163
495652
2945
CA: ဒီတော့ ဒီကုမ္ပဏီ တစ်ရာက ဘာလုပ်ဖို့ လိုအပ်လဲ။
08:18
AF: OK, so we need them to simply raise the value
164
498621
4549
AF: ကောင်းပြီ၊ မကောင်းတဲ့ ပလပ်စတစ်"လို့ ကျွန်တော်ခေါ်တဲ့
08:23
of the building blocks of plastic from oil and gas,
165
503194
2864
ရေနံဆီနဲ့ ဓာတ်ငွေ့မှ ပလပ်စတစ်ရဲ့ အခြေခံ အုပ်ချပ်တွေရဲ့
08:26
which I call "bad plastic,"
166
506082
2575
တန်ဖိုးကို မြှင့်ဖိုပဲ လိုအပ်တာပါ။
08:28
raise the value of that,
167
508681
1302
ဒီတန်ဖိုးကို မြှင့်တင်ပါ။
08:30
so that when it spreads through the brands and onto us, the customers,
168
510007
3829
တန်ဖိုးက တံဆိပ်တွေကနေ စားသုံးသူတွေဆီ ပျံ့နှံ့လာတဲ့အခါ
08:33
we won't barely even notice an increase in our coffee cup
169
513860
4457
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကော်ဖီခွက် (သို့) Coke (သို့) Pepsi (သို့) ဘာဖြစ်ဖြစ်မှာ
08:38
or Coke or Pepsi, or anything.
170
518341
2983
တိုးလာတာကို သတိမပြုလောက်အောင် ဖြစ်ဖို့ပါ။
08:41
CA: Like, what, like a cent extra?
171
521348
1764
CA: ဥပမာ၊ အပို ဆယ်ပြားလိုမျိုးလား။
08:43
AF: Less. Quarter of a cent, half a cent.
172
523136
1998
AF: ပိုနည်းတယ်၊ ဆယ်ပြား တစ်စိတ်၊ တစ်ဝက်ပါ။
08:45
It'll be absolutely minimal.
173
525158
3190
လုံးဝကို အနည်းဆုံးဖြစ်မှာပါ။
08:48
But what it does,
174
528372
1253
ဒါပေမဲ့ ဒါက လုပ်တာက
08:49
it makes every bit of plastic all over the world an article of value.
175
529649
4692
တစ်ကမ္ဘာလုံးက ပလပ်စတစ်စတိုင်းကို တန်ဖိုးရှိတဲ့ အရာဖြစ်အောင် လုပ်ပေးတယ်။
08:54
Where you have the waste worst,
176
534365
3477
အဆိုးဆုံး အမှိုက် ရှိတဲ့ နေရာပေါ့။
08:57
say Southeast Asia, India,
177
537866
1884
ဆိုပါစို့၊ အရှေ့တောင် အာရှ၊ အိန္ဒိယပါ။
08:59
that's where the wealth is most.
178
539774
2081
အဲဒီမှာက တစ်ပုံတစ်ခေါင်းရှိနေတာလေ။
09:01
CA: OK, so it feels like there's two parts to this.
179
541879
2453
CA: ဒီတော့ ဒီမှာ နှစ်ပိုင်းရှိတယ်လို့ထင်မိတယ်။
09:04
One is, if they will charge more money
180
544356
3998
တစ်ပိုင်းက သူတို့တွေ ငွေ ပိုကောက်ခံပေမဲ့
09:08
but carve out that excess
181
548378
3183
အပိုကို ဖြတ်ထုတ်ပြီး ပေးချမယ်ဆိုရင်၊
09:11
and pay it -- into what? -- a fund operated by someone
182
551585
4470
ဘာဖြစ်မလဲဆိုတော့ တစ်ခုခုရဲ့ ပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့ တစ်ယောက်ယောက်က
09:16
to tackle this problem of -- what?
183
556079
2765
မတည်တဲ့ ရံပုံငွေ တစ်ရပ်ပေါ့၊
09:18
What would that money be used for, that they charge the extra for?
184
558868
3591
အပိုအတွက် ကောက်ခံတဲ့ ဒီငွေကို ဘာအတွက် သုံးလိမ့်မလဲ။
09:22
AF: So when I speak to really big businesses,
185
562483
2460
AF: ဒီတော့ တကယ့် လုပ်ငန်းကြီးတွေကို စကားပြောတဲ့အခါ
09:24
I say, "Look, I need you to change, and I need you to change really fast,"
186
564967
3546
"ကြည့်ပါ၊ ခင်ဗျားတို့ ပြောင်းဖို့၊ မြန်မြန် ပြောင်းဖို့လိုတယ်"လို့ဆိုတော့
09:28
their eyes are going to peel over in boredom,
187
568537
2716
သူတို့ရဲ့ မျက်လုံးတွေဟာ ငြီးငွေ့မှုထဲမှာ ကွာကျတော့ မတတ်လေ၊
09:31
unless I say, "And it's good business."
188
571277
2339
"ဒါက လုပ်ငန်းကောင်းပါ"လို့ မပြောရင်ပေါ့။
09:33
"OK, now you've got my attention, Andrew."
189
573640
2093
"ကောင်းပြီး၊ Andrew၊ ကျွန်တော် သိပြီ။"
09:35
So I say, "Right, I need you to make a contribution
190
575757
2836
ဒီတော့ ကျွန်တော်က "မှန်တယ်၊ ခင်ဗျား ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့
09:38
to an environmental and industry transition fund.
191
578617
2536
စက်မှုလုပ်ငန်း အပြောင်းအလဲ ရံပုံငွေ ထည့်ဖို့လိုတယ်"
09:41
Over two or three years,
192
581177
1435
နှစ်နှစ်၊ သုံးနှစ်အကြာမှာ
09:42
the entire global plastics industry
193
582636
2197
ကမ္ဘာ့ ပလပ်စတစ် လုပ်ငန်းတစ်ခုလုံးဟာ
09:44
can transition from getting its building blocks from fossil fuel
194
584857
4106
ရုပ်ကြွင်း လောင်စာကနေ အခြေခံ အုပ်ချပ်တွေ ယူတာကနေ ပလပ်စတစ်ကနေ
09:48
to getting its building blocks from plastic.
195
588987
2095
အခြေခံ အုပ်ချပ်တွေ ယူတာကို ပြောင်းနိုင်တယ်။
09:51
The technology is out there.
196
591106
1461
နည်းပညာက အဲဒီမှာပါ။
09:52
It's proven."
197
592591
1270
ပွဲတွေ့ပါ"လို့ပြောတယ်။

09:53
I've taken two multibillion-dollar operations from nothing,
198
593885
3477
နည်းပညာကို အချိုးချလို့ရတာကို အသိအမှတ်ပြုရင်း ဘာမှမရှိတာကနေ
09:57
recognizing that the technology can be scaled.
199
597386
2819
ဒေါ်လာ ဘီလံယံများစွာ လုပ်ဆောင်မှု နှစ်ခုကို ယူခဲ့တာပါ။
10:00
I see at least a dozen technologies in plastic to handle all types of plastic.
200
600229
4494
ပလပ်စတစ် ပုံစံအားလုံးကို ကိုင်တွယ်ဖို့ အနည်းဆုံး ပလပ်စတစ်နည်းပညာ တစ်ဒါဇင် တွေ့တယ်
10:04
So once those technologies have an economic margin,
201
604747
3552
ဒီတော့ ဒီနည်းပညာတွေမှာ ၎င်းတို့ကို ပေးတဲ့ စီးပွားရေးအမြတ်အစွန်းတစ်ခု
10:08
which this gives them,
202
608323
1922
ရှိပြီဆိုတာနဲ့။
10:10
that's where the global public will get all their plastic from,
203
610269
3264
ဒါက ကမ္ဘာ့ လူထုဟာ ရှိပြီးသား ပလပ်စတစ်တွေကနေ
10:13
from existing plastic.
204
613557
1874
ပလပ်စတစ်အားလုံး ရမယ့်နေရာပါ။
10:15
CA: So every sale of virgin plastic contributes money to a fund
205
615455
4141
ဒီတော့ ပလပ်စတစ် အသစ် ရောင်းချမှုတိုင်းက ရံပုံငွတစ်ရပ်အတွက် ငွေ ထောက်ပံ့ပေးတယ်၊
10:19
that is used to basically transition the industry
206
619620
2834
ဒါကို အဓိကအားဖြင့် စက်မှုလုပ်ငန်း ပြောင်းလဲဖို့ သုံးတယ်၊
10:22
and start to pay for things like cleanup and other pieces.
207
622478
2843
သန့်ရှင်းရေးနဲ့ အခြားအပိုင်းတွေလို အရာတွေကို စတင်ပေးချေတယ်။
10:25
AF: Absolutely. Absolutely.
208
625345
1365
AF: သိပ်မှန်၊ ဟုတ်လိုက်တာ။
10:26
CA: And it has the incredible side benefit,
209
626734
2012
CA: ဒါက အံ့ဩစရာ ဘေးထွက် အကျိုးရှိတယ်။
10:28
which is maybe even the main benefit,
210
628770
1781
ဒါက စျေးကွက် ဖန်တီးခြင်းရဲ့ အဓိက
10:30
of creating a market.
211
630575
1350
အကျိုးတောင် ဖြစ်လောက်တယ်။
10:31
It suddenly makes recyclable plastic
212
631949
3132
ဒါက ပြန်သုံးလို့ရတဲ့ ပလပ်စတစ်ကို ရုတ်တရက် ဖန်တီးပေးတယ်၊
10:35
a giant business that can unlock millions of people around the world
213
635105
4589
ကမ္ဘာအနှံ့က သန်းချီတဲ့ လူတွေ ဒါကို ကောက်ယူ တဲ့ အသက်မွေးမှု အသစ်တစ်ခုကို ရှာတွေဖို့
10:39
to find a new living collecting it.
214
639718
1841
ဖွင့်ပေးနိုင်တဲ့ ဧရာမ လုပ်ငန်းကြီးပါ။
10:41
AF: Yeah, exactly.
215
641583
1153
AF: တကယ် မှန်လိုက်တာ။
10:42
So all you do is, you've got fossil fuel plastics at this value
216
642760
4524
ဒီတော့ အားလုံး လုပ်ဖို့လိုတာက ဒီတန်ဖိုးနဲ့ ရုပ်ကြွင်း လောင်စာ ပလပ်စတစ်နဲ့
10:47
and recycled plastic at this value.
217
647308
2057
ဒီတန်ဖိုးနဲ ပြန်သုံးတဲ့ ပလပ်စတစ်ရှိတာပါ။
10:49
You change it.
218
649389
1313
ဒါကို သင်တို့ ပြောင်းလဲတာပါ
10:50
So recycled plastic is cheaper.
219
650726
2587
ဒီတော့ ပြန်သုံးတဲ့ ပလပ်စတစ်က စျေးသက်သာပါတယ်။
10:53
What I love about this most, Chris, is that, you know,
220
653636
3167
ဒါနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အကြိုက်ဆုံးကတော့ Chris ရေ၊ သိတဲ့အတိုင်း
10:56
we waste into the environment 300, 350 million tons of plastic.
221
656827
5551
ကျွန်တော်တို့ဟာ တန်ချိန် သန်း ၃၀၀၊ ၃၅၀ ကို ပတ်ဝန်းကျင်ထဲမှာ ဖြုန်းတီးကြတယ်။
11:02
On the oil and gas companies own accounts,
222
662402
2537
ရေနံနဲ့ ဓာတ်ငွေ့ ကုမ္ပဏီတွေကြောင့်
11:04
it's going to grow to 500 million tons.
223
664963
2016
တန် သန်း ၅၀၀ အထိ တိုးလာတော့မယ်။
11:07
This is an accelerating problem.
224
667003
2428
ဒါက အရှိန်မြင့်လာတဲ့ ပြဿနာတစ်ရပ်ပါ။
11:09
But every ton of that is polymer.
225
669455
3750
ဒါပေမဲ့ ဒါရဲ တန်ချိန်တိုင်းက ပိုလီမာပါ။
11:13
Polymer is 1,000 dollars, 1,500 dollars a ton.
226
673229
3504
ပိုလီမာက တစ်တန်ကို ဒေါ်လာ ၁၀၀၀၊ ၁၅၀၀ ရှိတယ်။
11:16
That's half a trillion dollars which could go into business
227
676757
4104
ဒါက လုပ်ငန်းထဲကို ဝင်သွားနိုင်ပြီး ကမ္ဘာတစ်လွှားမှ အလုပ်အကိုင်တွေ၊
11:20
and could create jobs and opportunities and wealth right across the world,
228
680885
3539
အခွင့်အလမ်းတွေနဲ့ ချမ်းသာမှုကို ဖန်တီးပေးနိင်တဲ့ ဒေါ်လာ ထရီလီယံ တစ်ဝက်ပါ၊
11:24
particularly in the most impoverished.
229
684448
1999
အထူးသဖြင့် အဆင်းရဲဆုံး နေရာတွေမှာပေါ့။
11:26
Yet we throw it away.
230
686471
1257
ဒါပေမဲ့ လွင့်ပစ်ကြတယ်။

11:27
CA: So this would allow the big companies to invest in recycling plants
231
687752
3380
CA: ကုမဏီကြီးတွေကို ပြန်သုံးတဲ့ စက်ရုံတွေမှာ ရင်းနှီးခွင့်ပေးမယ်ပေါ့၊
11:31
literally all over the world --
232
691156
1509
ပြောရရင် တကမာလုံးပေါ့။
11:32
AF: All over the world.
233
692689
1152
AF: တစ်ကမ္ဘာလုံးပါ။
11:33
Because the technology is low-capital cost,
234
693865
2048
အကြောင်းက နည်းပညာ အရင်းအနှီးက နည်းတယ်၊
11:35
you can put it in at rubbish dumps, at the bottom of big hotels,
235
695937
3037
ဟိုတယ်ကြီးတွေ အောက်က အမှိုက်ပုံတွေ၊ အမှိုက်ကို ကော်စေ့လုပ်တဲ့
11:38
garbage depots, everywhere,
236
698998
1302
အမှိုက်ဂိုဒေါင်နဲ့ နေရာတကာ
11:40
turn that waste into resin.
237
700324
1294
ထည့်ဝင်လို့ရတာကြောင့်ပါ။
11:41
CA: Now, you're a philanthropist,
238
701642
1598
CA: ခင်ဗျားဟာ ပရဟိတသမားဖြစ်ပြီး
11:43
and you're ready to commit some of your own wealth to this.
239
703264
2789
ခင်ဗျားရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ဓနကို ဒီမှာ ရည်စူးဖို့ အသင့်ဖြစ်နေတယ်။
11:46
What is the role of philanthropy in this project?
240
706077
2298
ဒီစီမံချက်မှာ ပရဟိတရဲ့ အခန်းက ဘာလဲဗျ။
11:48
AF: I think what we have to do is kick in the 40 to 50 million US dollars
241
708399
3834
AF: ကျွန်တော်တို့ လုပ်ဖို့လိုတာက ဒါ ဆက်လက် ဖြစ်ပေါ်စေဖို့ ဒေါ်လာ သန်း ၄၀၊ ၅၀
11:52
to get it going,
242
712257
1400
ထည့်သွင်းပေးဖို့လို့ ထင်တယ်။
11:53
and then we have to create absolute transparency
243
713681
2469
ဒီနောက် ဖြစ်နေတာကို လူတိုင်း အတိအကျ မြင်နိုင်တဲ့
11:56
so everyone can see exactly what's going on.
244
716174
3230
လုံးဝ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု ဖန်တီးဖို့လိုပါတယ်။
11:59
From the resin producers to the brands to the consumers,
245
719428
3260
ကော်စေ့ ထုတ်လုပ်သူတွေကနေ တံဆိပ်တွေ၊ စားသုံးသူတွေအထိ
12:02
everyone gets to see who is playing the game,
246
722712
2524
ဘယ်သူက ဒီပွဲကို ကစားနေတယ်၊ ဘယ်သူက ကမ္ဘာကို ကာကွယ်နေတယ်
12:05
who is protecting the Earth, and who doesn't care.
247
725260
2658
ဘယ်သူက ဂရုမစိုက်ဘူးဆိုတာကို လူတိုင်း မြင်ခွင့်ရတယ်လေ။
12:07
And that'll cost about a million dollars a week,
248
727942
2331
ဒါက တစ်ပတ်ကို ဒေါ်လာတစ်သန်းလောက် ကုန်ကျမှာဖြစ်ပြီး
12:10
and we're going to underwrite that for five years.
249
730297
2386
ဒါကို ငါးနှစ်ကြာ အကုန်အကျ ခံရလိမ့်မယ်။
12:12
Total contribution is circa 300 million US dollars.
250
732707
2830
စုပေါင်း ထည့်ဝင်မှုက အမေရိကန် ဒေါ်လာ သန်း ၃၀၀ လောက်ပါ။
12:15
CA: Wow.
251
735561
1327
CA: အိုး။
12:16
Now --
252
736912
1253
အခုတော့
12:18
(Applause)
253
738189
4882
(လက်ခုပ်သံများ)
12:23
You've talked to other companies, like to the Coca-Colas of this world,
254
743095
3431
အခြားကုမ္ပဏီတွေကို ခင်ဗျားပြောတယ်၊ ဥပမာ ဒီကမ္ဘာရဲ့ Coca-Colas တို့ပေါ့
12:26
who are willing to do this, they're willing to pay a higher price,
255
746550
3138
ဒါကို လုပ်ဆောင်ချင်တဲ့ ပိုမြင့်မားတဲ့ စျေးကို ပေးချင်ကြသူတွေပါ။
12:29
they would like to pay a higher price,
256
749712
1827
မျှတနေသရွေ့ ပိုမြင့်တဲ့ စျေးတစ်ခုကို
12:31
so long as it's fair.
257
751563
1155
သူတို့ ပေးချင်ပါတယ်။
12:32
AF: Yeah, it's fair.
258
752742
2384
AF: ဟုတ်ပါတယ်၊ ဒါက မျှတပါတယ်။
12:35
So, Coca-Cola wouldn't like Pepsi to play ball
259
755150
3155
ဒီတော့ Pepsi က ပူးဆောင်ရွက်မနေတာကို တစ်ကမ္ဘာလုံးက မသိရင်
12:38
unless the whole world knew that Pepsi wasn't playing ball.
260
758329
2797
Coca-Cola က Pepsi ကို ပူပေါင်းဆောင်ရွက်တာ မလုပ်စေချင်ဘူး။
12:41
Then they don't care.
261
761150
1174
နောက်တော့ ဂရုမစိုက်ဘူး။
12:42
So it's that transparency of the market
262
762348
2894
ဒီတော့ ဒါက စျေးကွက်ရဲ့ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုပါ။
12:45
where, if people try and cheat the system,
263
765266
2334
အဲဒီမှာ လူတွေက စနစ်ကို တစ်ပတ်ရိုက်ကြိုးစားရင်
12:47
the market can see it, the consumers can see it.
264
767624
2361
စျေကွက်က မြင်နိုင်တယ်၊ စားသုံးသူတွေက မြင်နိုင်တယ်။
12:50
The consumers want a role to play in this.
265
770009
2126
စာသုံးသူတွေက အဲဒီမှာ တစ်ကဏ္ဍ ပါဝင်ချင်တယ်။
12:52
Seven and a half billion of us.
266
772159
1527
ခုနှစ် ဘီလီယံခွဲ လူထုက
12:53
We don't want our world smashed by a hundred companies.
267
773710
2610
ရာချီတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေကြောင့် ကမ္ဘာကြီး မကြေမွ စေချင်ဘူး။
12:56
CA: Well, so tell us, you've said what the companies can do
268
776344
2808
CA: ဘယ်ကုမ္ပဏီတွေ လုပ်နိုင်တယ်၊ ခင်ဗျား ဘာလုပ်ချင်တယ်ဆိုတာ
12:59
and what you're willing to do.
269
779176
1467
ကျွန်တော်တို့ကို ပြောပါဦး။
13:00
What can people listening do?
270
780667
1393
နားထောင်သူတွေ ဘာလုပ်နိုင်လဲ။
13:02
AF: OK, so I would like all of us,
271
782084
2297
AF: ကောင်းပြီ၊ တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာရှိတဲ့
13:04
all around the world,
272
784405
1199
ကျွန်တော်တို့ အားလုံးကို
13:05
to go a website called noplasticwaste.org.
273
785628
3084
noplasticwaste.org ဆိုတဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုဒ်ဆီကို သွားစေချင်ပါတယ်။
13:08
You contact your hundred resin producers
274
788736
2126
ကိုယ့်ဒေသတွင်းက ရာချီရှိတဲ့ ကော်စေ့
13:10
which are in your region.
275
790886
1440
ထုတ်လုပ်သူတွေကို ဆက်သွယ်ပါ။
13:12
You will have at least one
276
792350
1673
သင့်ရဲ့ အီးမေးလ် (သို့) တွစ်တာ
13:14
within an email or Twitter or a telephone contact from you,
277
794047
4434
(သို့) ဖုန်းအဆက်အသွယ်အတွင်းမှာ အနည်းဆုံး တစ်ယောက်တော့ ရှိမှာပါ။
13:18
and let them know that you would like them to make a contribution to a fund
278
798505
5435
စက်မှုလုပ်ငန်းက စီမံနိုင်တဲ့ (သို့) ကမ္ဘာ့ဘဏ်က စီမံနိုင်တဲ့ ရံပုံငွေတစ်ရပ်မှာ
13:23
which industry can manage or the World Bank can manage.
279
803964
2627
သူတို့ကို ပေးလှူဖို့စေချင်တယ်လို့ အသိပေးလိုက်ပါ။
13:26
It raises tens of billions of dollars per year
280
806615
3694
ဒါက နှစ်စဉ် ဒေါ်လာ ဘီလီယံ ဆယ်ချီပြီး မတည်ပေးတော့
13:30
so you can transition the industry to getting all its plastic from plastic,
281
810333
4682
ရုပ်ကြွင်းလောင်စာကနေ မဟုတ်ဘဲ စက်မှု လုပ်ငန်းကို ပလပ်စတစ်ကနေ ပလပ်စတစ် ရယူဖို့
13:35
not from fossil fuel.
282
815039
1172
ပြောင်းလဲပေးနိုင်ပါတယ်၊
13:36
We don't need that. That's bad. This is good.
283
816235
2247
ဒါက မလိုဘူး။ ဟိုတစ်ခုက ဆိုးတယ်၊ ဒါက ကောင်းတယ်။
13:38
And it can clean up the environment.
284
818506
2012
ဒါက ပတ်ဝန်းကျင် သန့်ရှင်း စေနိုင်တယ်။
13:40
We've got enough capital there,
285
820542
1553
ရင်းနှီးငွေ အလုံအလောက်ရှိတယ်၊
13:42
we've got tens of billions of dollars, Chris, per annum
286
822119
2957
ပတ်ဝန်းကျင်ကို သန့်ရှင်းဖို့ နှစ်စဉ် ဒေါ်လာ ဘီလီယံ
13:45
to clean up the environment.
287
825100
1432
ဆယ်ချီ ရှိပါတယ်၊ Chris ရေ။
13:46
CA: You're in the recycling business.
288
826556
1775
CA: ခင်ဗျားက ပြန်သုံးတဲ့ လုပ်ငန်းမှာ
13:48
Isn't this a conflict of interest for you,
289
828355
2006
ဒါက အကျိုးအမြတ် ဝိရောဓိ မဖြစ်ဘူးလား၊
13:50
or rather, a huge business opportunity for you?
290
830385
2209
(သို့) ဧရာမ လုပ်ငန်း အခွင့်အလမ်း တစ်ခုပဲလား။
13:52
AF: Yeah, look, I'm in the iron ore business,
291
832619
2131
AF: ကျွန်တော်က သံရိုင်း လုပ်ငန်းကပါ၊
13:54
and I compete against the scrap metal business,
292
834775
2209
သတ္တု လုပ်ငန်းနဲ့ အပြိုင်အဆိုင်ပါ။
13:57
and that's why you don't have any scrap lying around to trip over,
293
837008
3435
ဒါကြောင့် ခလုတ်တိုက်ဖို့နဲ့ ခြေချောင်းကို
14:00
and cut your toe on,
294
840467
1449
ရှမိဖို့အစအန တစ်ခုမှ မရှိတာက
14:01
because it gets collected.
295
841940
1276
ကောက်ခိုင်းထားလို့ပါ။
14:03
CA: This isn't your excuse to go into the plastic recycling business.
296
843240
3294
CA: ဒါက ပလပ်စတစ်ပြန်သုံးတဲ့ လုပ်ငန်းထဲ ဝင်ဖို့အကြောင်းပြချက် မဟုတ်ဘူး။
14:06
AF: No, I am going to cheer for this boom.
297
846558
2321
AF: မဟုတ်ဘူး၊ ဒါကို တိုးပွားအောင် အားပေးမလို့ပါ။
14:08
This will be the internet of plastic waste.
298
848903
2111
ဒါက ပလပ်စတစ် အမှိုက်ရဲ့ အင်တာနက်ဖြစ်မယ်။
14:11
This will be a boom industry which will spread all over the world,
299
851038
3339
တစ်ကမ္ဘာလုံးကို ပျံ့နှံ့မယ့် တိုးပွားတဲ့ လုပ်ငန်းတစ်ခု ဖြစ်လိမ့်မယ်။
14:14
and particularly where poverty is worst because that's where the rubbish is most,
300
854401
4059
အထူးသဖြင့် အမှိုက်အများဆုံး ရှိရာမှာ
 ဆင်းရဲမှုက အဆုံးဆုံးဖြစ်ပြီး
14:18
and that's the resource.
301
858484
1316
ဒါဟာ ရင်းမြစ်ဖြစ်လို့ပါ။
14:19
So I'm going to cheer for it and stand back.
302
859824
3207
ဒီတော့ ဒါကို အားပေးပြီး နောက်ဆုတ်နေတော့မှာပါ။
14:23
CA: Twiggy, we're in an era
303
863055
1345
CA Twiggy ေရ၊ အခြေခံကျကျ
14:24
where so many people around the world are craving a new, regenerative economy,
304
864424
4665
ပြောင်းဖို့အားပြန်ပြည့်လာတဲ့ စီးပွားရေး အသစ်တစ်ခု၊ ဒီထောက်ပံ့ရေး ကွင်းဆက်ကြီးတွေ၊
14:29
these big supply chains, these big industries,
305
869113
2629
ဒီလုပ်ငန်းကြီးတွေကို မက်မောနေကြတဲ့ တစ်ကမ္ဘာလုံးက
14:31
to fundamentally transform.
306
871766
2041
လူတွေများစွာရှိတဲ့ ခေတ်တစ်ခုမှာ ရောက်နေတယ်
14:33
It strikes me as a giant idea,
307
873831
1732
ဒါက ဧရာမ စိတ်ကူးလို့ သဘောပေါက်မိတယ်။
14:35
and you're going to need a lot of people cheering you on your way
308
875587
3060
လမ်းမှာ ခင်ဗျားကို အားပေးဖို့ ဒါကို ဖြစ်အောင်လုပ်ဖို့
14:38
to make it happen.
309
878671
1166
လူအများကြီး လိုမှာပေါ့။
14:39
Thank you for sharing this with us.
310
879861
1675
မျဝေတဲ့အတွက် ကျေးဇူးပါ။
14:41
AF: Thank you very much. Thank you, Chris.
311
881560
2024
ကျေးဇူး အများကြီးတင်ပါတယ်။ ကျေးဇူးပါ၊ Chris
14:43
(Applause)
312
883608
1492
(လက်ခုပ်သံများ)
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7