Can Exercise Actually "Boost" Your Metabolism? | Body Stuff with Dr. Jen Gunter | TED

We often hear that exercise can help with weight loss

Translator: Aaboli Samant Reviewer: Chirantan Saigaonkar

आपण बहुदा असे ऐकतो की, व्यायामामुळे

by speeding up or boosting our metabolism.

चयापचयाचा वेग वाढून वजन कमी होण्यास मदत होते.

So is it true?

हे सत्य आहे का?

Can we use exercise to control our metabolism?

आपण व्यायामाचा वापर करून चयापचय नियंत्रित करू शकतो का?

[Body Stuff with Dr. Jen Gunter]

[“बॉडी स्टफ” - डॉ. जेन गंटर]

To answer that question,

त्या प्रश्नाचे उत्तर देण्यासाठी,

we have to first dig deeper into what metabolism is.

आपल्याला प्रथम चयापचय काय आहे ह्या विषयामध्ये जास्त खोल गेले पाहिजे.

No surprise, metabolism is really complex,

चयापचय हा खूप किचकट विषय आहे, ही आश्चर्याची बाब नाही,

and scientists and researchers are still discovering many new things about it.

आणि वैज्ञानिक आणि संशोधक त्याबद्दल अजूनही नवनवीन शोध लावत आहेत.

Very simply,

थोडक्यात,

metabolism is the set of chemical reactions in every cell of our body

चयापचय हे शरीरातील प्रत्येक पेशी मध्ये घडणाऱ्या रासायनिक प्रक्रिया आहेत,

ज्यामुळे शरीरातील सर्व क्रिया चालू ठेवण्यासाठी लागणारी ऊर्जा निर्माण होते.

that harnesses energy to keep us alive.

So much of what happens in our bodies is metabolism,

आपल्या शरीरात जे काही घडते त्यापैकी बहुतांश म्हणजे चयापचय होय.

making new cells is metabolism, growing hair is metabolism,

चयापचयामुळे नवीन पेशी निर्माण होतात, चयापचयामुळे केस वाढतात,

and converting food into energy is metabolism.

आणि चयापचयामुळे अन्नाचे रूपांतर ऊर्जेत होते.

The sum total energy of all the metabolic processes

आपल्या शरीरातील सर्व चयापचय प्रक्रियांची एकूण ऊर्जा

that occur throughout our body is measured in calories.

ही कॅलरीज मध्ये मोजली जाते.

And surprisingly,

आणि आश्चर्य म्हणजे,

exercise is usually a small percentage of our daily calorie burn.

दिवसाला जेवढी ऊर्जा वापरली जाते त्यामधील व्यायामासाठी

वापरल्या जाणाऱ्या ऊर्जेचे प्रमाण फार कमी असते.

Unless you're a professional athlete,

व्यावसायिक खेळाडू सोडून,

most of our calorie expenditure is accounted for

इतरांच्या बहुतेक ऊर्जेचे ‘बेसल चयापचय दर’

by our basal metabolic rate.

यासाठी खर्चीकरण होते.

All the vital stuff we need to function, like having a heartbeat, growing hair,

‘बेसल चयापचय दर’ म्हणजे हृदयाचे ठोके पडणे, केस वाढणे, पेशी तयार करणे आणि पापण्यांची

building cells and even blinking.

उघडझाप करणे, यांसारखी महत्वाची कार्ये करण्यासाठी चयापचयाचा दर.

That stuff takes up a big chunk of our energy.

या सर्व कार्यांसाठी भरपूर ऊर्जा वापरली जाते.

So can we hack this equation in some way?

या समीकरणाला आपण काही मार्गाने ‘हॅक’ करू शकतो का?

Can we use exercise to speed up our metabolism

चयापचयाचा दर वाढवण्यासाठी आपण काही व्यायाम

so we burn more energy?

करू शकतो का ज्यामुळे जास्त ऊर्जा खर्च होईल?

Can we burn even more calories?

केवळ बर्पी सारखे व्यायाम करताना नाही,

Not just doing burpees,

तर पापणीचे केस वाढताना देखील

but while we're growing an eyelash, than before?

आपण आधीपेक्षा जास्त कॅलरीज जाळू शकतो का?

The answer is no.

त्याचे उत्तर नाही असे आहे.

First of all,

प्रथम,

this is a misunderstanding of what fast versus slow metabolism really indicates.

जलद आणि मंद चयापचय काय दर्शवते याबद्दल गैरसमज आहे.

There's no clear link between thinner people and fast metabolism,

चयापचय जलद असणारे लोक सडपातळ असतात आणि चयापचय मंद असणारे लोक

and the same goes for larger people and slow metabolism.

लठ्ठ असतात, असे काही नाही.

In fact, if you look at the absolute numbers,

खरे म्हणजे, परिपूर्ण संख्या बघितल्या तर,

people with larger bodies have faster metabolisms,

लठ्ठ लोकांचा चयापचयाचा दर जलद असतो, म्हणजे

meaning they burn more calories because larger bodies have more cells,

ते जास्त ऊर्जा वापरतात कारण त्यांच्या शरीरातील पेशींची संख्या जास्त असते आणि या

पेशींना शरीराच्या क्रिया व्यवस्थित चालू ठेवायला जास्त काम करावे लागते.

which in turn are doing more to sustain the body.

Now, differences in metabolism between people with similar body sizes do exist,

आता, सारखाच शारीरिक बांधा असणाऱ्या लोकांच्या चयापचयाचा दर वेगळा असू शकतो,

but the difference between fast metabolism and slow metabolism

पण जलद आणि मंद चयापचय यांतला फरक

can be about 300 calories.

साधारणपणे ३०० कॅलरीज असतो.

That’s like two apples and a banana.

हे, दोन सफरचंद आणि एक केळे यांसारखे आहे.

How fast our metabolism works is mostly genetic

आपले चयापचय किती जलद आहे, हे अनुवंशिक आहे आणि शरीराच्या आकाराशी

and related to body size, but there's also age.

संबंधित आहे, पण ते वयावर सुद्धा अवलंबून आहे.

Our metabolic rate changes a few times over our lifespan.

आपल्या जीवन कालावधीत, आपल्या चयापचयाचा दर काही वेळा बदलतो.

We start with the metabolic rate of an infant.

शिशुंचा चयापचयाचा दर ठराविक असतो.

Then there is a switch when we are toddlers,

मोठे झाल्यावर त्यात जरा बदल होतो,

and then it’s pretty stable during adulthood to age 60,

आणि साठीच्या आधीपर्यंत तो

when it changes again.

बऱ्यापैकी स्थिर राहतो.

Researchers evaluated the Hadza,

हाडजा ही एक टांझानियातील

a group of people in Tanzania

भटकी विमुक्त जमात आहे

who live a traditional hunter gatherer lifestyle.

ज्यांच्यावर संशोधकांनी अभ्यास केला.

And yet, when you control for body size and age,

आणि तरीही, त्यांची तब्येत आणि वय बघता,

they burn a similar amount of calories a day

ते सरासरी अमेरिकन प्रौढांएवढीच

as an average American adult.

ऊर्जा दिवसाला वापरतात.

It seems that calories out is a pretty fixed number,

जाळलेल्या कॅलरीजची संख्या बऱ्यापैकी निश्चित असते,

and it appears that our bodies have limits.

आणि असे लक्षात येते की आपल्या शरीराला काही मर्यादा असतात.

If we exercise harder, at first we may expend more energy,

जर आपण जास्त कठोरपणे व्यायाम केले, तर सुरुवातीला आपण जास्त ऊर्जा खर्च करू,

but over time,

पण कालांतराने,

our metabolism will find ways to conserve.

आपले चयापचय ऊर्जेचे जतन करण्याचे मार्ग शोधेल.

Here's what I'm getting at.

मला असे म्हणायचे आहे की,

The point of our metabolic system is to manage energy,

आपल्या चयापचयाचे काम ऊर्जेचे व्यवस्थापन करणे हे आहे,

not to manage weight.

वजन नियंत्रित करणे नाही.

So if you read an article

म्हणून, एखादा लेख किंवा स्वयंघोषित तज्ञ

or hear a so-called expert inviting you to boost your metabolism,

जर तुम्हांला सांगत असेल की तुमच्या चयापचयाचा वेग वाढवला पाहिजे, तर हे

remember that’s just marketing speak rooted in a weight loss culture.

वजन कमी करण्याच्या बनावट व्यापारीकरणातून तयार झालेले खूळ आहे, हे लक्षात घ्या.

And it just isn’t true.

आणि ते सत्य नाही.