Nick Bostrom: Humanity's biggest problems aren't what you think they are

Translator: Zdravko Smilevski Reviewer: Marko Marcevski

I want to talk today about --

Денес сакам да зборувам за --

I've been asked to take the long view, and I'm going to tell you what

Ме замолија да дадам долгорочна анализа и јас ќе ви кажам кои

I think are the three biggest problems for humanity

мислам дека се трите најголеми проблеми на човештвото

from this long point of view.

од ваква долгорочна гледна точка.

Some of these have already been touched upon by other speakers,

Некои од другите говорници веќе се осврнаа на некои од нив

which is encouraging.

што е охрабрувачки.

It seems that there's not just one person

Се чини дека не сум само јас

who thinks that these problems are important.

што мисли дека овие проблеми се важни.

The first is -- death is a big problem.

Првиот е -- смртта е голем проблем.

If you look at the statistics,

Доколку ја погледнете статистиката,

the odds are not very favorable to us.

нашите изгледи не се многу добри.

So far, most people who have lived have also died.

Досега, најголемиот број луѓе што живееле, исто така и умреле.

Roughly 90 percent of everybody who has been alive has died by now.

Околу 90 проценти од сите што било кога живееле досега, исто така и умреле.

So the annual death rate adds up to 150,000 --

Така што годишната стапка на смртност е околу 150.000 --

sorry, the daily death rate -- 150,000 people per day,

се извинувам, дневната стапка на смртност -- 150.000 луѓе дневно,

which is a huge number by any standard.

што е огромен број,според било кој стандард.

The annual death rate, then, becomes 56 million.

Според тоа, годишната стапка на смртност е 56 милиони.

If we just look at the single, biggest cause of death -- aging --

Доколку се осврнеме на најголемата причина за смртта -- стареењето --

it accounts for roughly two-thirds of all human people who die.

тоа е одговорно за околу две третини од сите луѓе што умираат.

That adds up to an annual death toll

Сето заедно е еднакво на годишен жртвен биланс

of greater than the population of Canada.

поголем од населението на Канада.

Sometimes, we don't see a problem

Понекогаш, проблемот не го гледаме

because either it's too familiar or it's too big.

или затоа што е премногу познат, или затоа што е премногу голем.

Can't see it because it's too big.

Не можеме да го видиме бидејќи е преголем.

I think death might be both too familiar and too big

Мислам дека смртта можеби е воедно премногу позната и премногу голема

for most people to see it as a problem.

за повеќето луѓе да ја видат како проблем.

Once you think about it, you see this is not statistical points;

Откако ќе започнеме да размислуваме за неа, можеме да видиме дека не станува збор за статистички поенти.

these are -- let's see, how far have I talked?

Да видиме, колку долго веќе зборувам?

I've talked for three minutes.

Зборувам околу три минути.

So that would be, roughly, 324 people have died since I've begun speaking.

Значи, грубо земено, околу 324 луѓе имаат умрено откако почнав да зборувам.

People like -- it's roughly the population in this room has just died.

Тоа е отприлика како да умреле сите во оваа просторија.

Now, the human cost of that is obvious,

Човечката цена за ова е очигледна.

once you start to think about it -- the suffering, the loss --

Ако почнеме да размислуваме за ова -- за страдањето, загубата --

it's also, economically, enormously wasteful.

тоа е, исто така, економски, огромна штета.

I just look at the information, and knowledge, and experience

Многу информации, знаење и искуство

that is lost due to natural causes of death in general,

се губи како резултат од природната смрт, воопшто,

and aging, in particular.

и стареењето, конкретно.

Suppose we approximated one person with one book?

Да речеме дека еден човек е приближно како една книга.

Now, of course, this is an underestimation.

Се разбира, ова е потценување.

A person's lifetime of learning and experience

Искуството и знаењето што човек го собира во текот на животот

is a lot more than you could put into a single book.

е многу повеќе од она што може да се собере во една книга.

But let's suppose we did this.

Но, да претпоставиме дека сме го сториле ова.

52 million people die of natural causes each year

52 милиони луѓе умираат од природна смрт секоја година,

corresponds, then, to 52 million volumes destroyed.

што одговара на уништување на 52 милиони книги.

Library of Congress holds 18 million volumes.

Конгресната библиотека има 18 милиони книги.

We are upset about the burning of the Library of Alexandria.

Ние сме вознемирени заради пожарот во Александриската библиотека.

It's one of the great cultural tragedies

Тоа е една од големите културни трагедии

that we remember, even today.

кои што ги памтиме и ден денес.

But this is the equivalent of three Libraries of Congress --

Но ова е еквивалент на три Конгресни библиотеки --

burnt down, forever lost -- each year.

што горат, засекогаш изгубени -- секоја година.

So that's the first big problem.

Значи, тоа е големиот проблем.

And I wish Godspeed to Aubrey de Grey,

Јас му посакувам многу среќа на Обри де Греј,

and other people like him,

и нему сличните,

to try to do something about this as soon as possible.

да се обидат да сторат нешто во врска со ова што е можно побрзо.

Existential risk -- the second big problem.

Егзистенцијалниот ризик е вториот голем проблем.

Existential risk is a threat to human survival, or to the long-term potential of our species.

Егзисенцијалниот ризик е закана по преживувањето на луѓето, односно долгорочниот потенцијал на нашиот вид.

Now, why do I say that this is a big problem?

Зошто велам дека ова е голем проблем?

Well, let's first look at the probability --

Да погледнеме првин на веројатноста --

and this is very, very difficult to estimate --

а ова е тешко за проценување --

but there have been only four studies on this in recent years,

но во изминативе години направени се четири истражувања,

which is surprising.

што е изненадувачки.

You would think that it would be of some interest

Кој би помислил дека би било од интерес

to try to find out more about this given that the stakes are so big,

да се обидеме да откриеме повеќе за ова, имајќи предвид за што станува збор

but it's a very neglected area.

но тоа е запоставена област.

But there have been four studies --

Но, изготвени се четири истражувања --

one by John Lesley, wrote a book on this.

едно од Џон Лесли, кој напиша книга за ова.

He estimated a probability that we will fail

Тој оценува дека веројатноста дека нема да успееме

to survive the current century: 50 percent.

да го преживееме овој век е 50 проценти.

Similarly, the Astronomer Royal, whom we heard speak yesterday,

Слично, Кралскиот астроном, кого го слушнавме вчера,

also has a 50 percent probability estimate.

исто така ја оценува веројатноста на 50 проценти.

Another author doesn't give any numerical estimate,

Еден друг автор не дава конкретни проценки,

but says the probability is significant that it will fail.

но вели дека постои значителна веројатност дека нема да успееме.

I wrote a long paper on this.

Јас напишав долга статија за ова.

I said assigning a less than 20 percent probability would be a mistake

Јас сметам дека било која проценка под 20 проценти веројатност би била грешка

in light of the current evidence we have.

имајќи ги предвид тековните докази што ги имаме.

Now, the exact figures here,

Сега, точните бројки овде,

we should take with a big grain of salt,

би требале да ги земеме со резерва,

but there seems to be a consensus that the risk is substantial.

но се чини дека консензусот е дека постои значителен ризик.

Everybody who has looked at this and studied it agrees.

Сите што го имаат проучувано ова се согласуваат.

Now, if we think about what just reducing

Сега, доколку размислиме за намалувањето

the probability of human extinction by just one percentage point --

на веројатноста за истребување на човештвото за само еден процент --

not very much -- so that's equivalent to 60 million lives saved,

што не е многу -- тоа би било еквивалент на спасени 60 милиони животи,

if we just count the currently living people, the current generation.

доколку ги броиме само луѓето што живеат во моментов, тековната генерација.

Now one percent of six billion people is equivalent to 60 million.

Еден процент од шест милијарди е еднакво на 60 милиони.

So that's a large number.

Тоа е голем број.

If we were to take into account future generations

Доколку ги земем предвид идните генерации

that will never come into existence if we blow ourselves up,

кои што никогаш нема да се родат доколку се уништиме,

then the figure becomes astronomical.

тогаш бројот станува астрономски.

If we could eventually colonize a chunk of the universe --

Доколку би можеле да колонизираме еден дел од универзумот --

the Virgo supercluster --

суперсоѕвездието Девица --

maybe it will take us 100 million years to get there,

можеби ќе ни требаат 100 милиони години да стигнеме таму,

but if we go extinct we never will.

но доколку се уништиме, до тоа нема да дојде.

Then, even a one percentage point reduction

Тогаш, намалувањето од само еден процент во

in the extinction risk could be equivalent

ризикот за уништување, тоа би било еквивалент

to this astronomical number -- 10 to the power of 32.

на овој астрономски број -- 10 на 32 степен.

So if you take into account future generations as much as our own,

Значи, доколку ги земеме предвид сите идни генерации, а не само нашата,

every other moral imperative of philanthropic cost just becomes irrelevant.

секој друг морален императив на филантропската цена станува ирелевантен.

The only thing you should focus on

Единственото нешто на што треба да се насочиме

would be to reduce existential risk

би било намалувањето на егзистенцијалниот ризик

because even the tiniest decrease in existential risk

бидејќи дури и најмалото намалување на егзистенцијалниот ризик

would just overwhelm any other benefit you could hope to achieve.

е многу поголемо од било која друга корист што би сакале да ја оствариме.

And even if you just look at the current people,

Дури и доколку ги погледнеме сегашните луѓе,

and ignore the potential that would be lost if we went extinct,

и го игнорираме потенцијалот што би бил изгубен при нашето уништување,

it should still have a high priority.

ова сеуште би бил приоритет.

Now, let me spend the rest of my time on the third big problem,

Сега, би сакал да го посветам остатокот од времето на третиот голем проблем,

because it's more subtle and perhaps difficult to grasp.

бидејќи е посуптилен и можеби потежок за разбирање.

Think about some time in your life --

Сетете се кога во вашиот живот --

some people might never have experienced it -- but some people,

некои луѓе можеби никогаш не го искусиле ова -- но некои луѓе,

there are just those moments that you have experienced

постојат моменти кога сте искусиле дека

where life was fantastic.

живот ви бил фантастичен.

It might have been at the moment of some great, creative inspiration

Можеби тоа бил момент на некоја голема, креативна инспирација

you might have had when you just entered this flow stage.

можеби така било кога сте влегле во фаза на „течение“,

Or when you understood something you had never done before.

или пак кога сте разбрале нешто за прв пат.

Or perhaps in the ecstasy of romantic love.

Или пак во екстазата на романтична љубов.

Or an aesthetic experience -- a sunset or a great piece of art.

Или пак естетско искуство -- зајдисонце или уметничко дело.

Every once in a while we have these moments,

Од време на време во животот ги имаме овие моменти,

and we realize just how good life can be when it's at its best.

и увидуваме колку може да биде добар животот кога е на својот врв.

And you wonder, why can't it be like that all the time?

И се прашуваме зошто не може да биде вака постојано?

You just want to cling onto this.

Би сакале да го задржите ова постојано.

And then, of course, it drifts back into ordinary life and the memory fades.

А потоа, се разбира, се враќате во обичниот живот и сеќавањето бледее.

And it's really difficult to recall, in a normal frame of mind,

И навистина е тешко да се сетиме, при обична состојба на умот,

just how good life can be at its best.

колку може животот да биде добар кога е најдобар.

Or how bad it can be at its worst.

Или колку може да биде лош кога е најлош.

The third big problem is that life isn't usually

Третиот голем проблем е дека животот обично не е

as wonderful as it could be.

онолку прекрасен колку што би можел да биде.

I think that's a big, big problem.

Мислам дека тоа е голем, голем проблем.

It's easy to say what we don't want.

Лесно е да кажеме што не сакаме.

Here are a number of things that we don't want --

Еве неколку работи што не ги сакаме --

illness, involuntary death, unnecessary suffering, cruelty,

болест, несакана смрт, непотребно страдање, суровост,

stunted growth, memory loss, ignorance, absence of creativity.

ограничен раст, губење на помнењето, незнаење, отсуство на креативност.

Suppose we fixed these things -- we did something about all of these.

Да претпоставиме дека сме ги решиле овие работи -- дека сме сториле нешто за секоја од нив.

We were very successful.

Сме биле мошне успешни.

We got rid of all of these things.

Сме се отарасиле од овие работи.

We might end up with something like this,

Може да завршиме со нешто вакво.

which is -- I mean, it's a heck of a lot better than that.

Што е -- мислам, што е многу подобро од тоа. Мислам,

But is this really the best we can dream of?

дали е ова навистина најдоброто што можеме да го замислиме?

Is this the best we can do?

Дали е ова најдоброто што можеме да го постигнеме?

Or is it possible to find something a little bit more inspiring to work towards?

Или дали е можно да најдеме нешто поинспиративно кон што можеме да се стремиме?

And if we think about this,

И ако размислиме за ова,

I think it's very clear that there are ways

мислам дека е мошне јасно дека постојат начини

in which we could change things, not just by eliminating negatives,

на кои што можеме да ги смениме нештата, не само преку елиминирање на негативните,

but adding positives.

туку и со додавање позитивни нешта.

On my wish list, at least, would be:

На мојот список на желби, се наоѓаат --

much longer, healthier lives, greater subjective well-being,

многу подолги, поздрави животи, подобра субјективна благосостојба,

enhanced cognitive capacities, more knowledge and understanding,

подобрени когнитивни способности, повеќе знаење и разбирање,

unlimited opportunity for personal growth

неограничени можности за личен раст

beyond our current biological limits, better relationships,

подалеку од тековните биолошки ограничувања, подобри врски,

an unbounded potential for spiritual, moral

и неограничен потенцијал за духовен, морален

and intellectual development.

и интелектуален развој.

If we want to achieve this, what, in the world, would have to change?

Доколку сакаме да го постигнеме ова, што е она што треба да го смениме?

And this is the answer -- we would have to change.

Одговорот е дека ние треба да се смениме.

Not just the world around us, but we, ourselves.

Не само светот околу нас, туку ние, самите.

Not just the way we think about the world, but the way we are -- our very biology.

Не само начнот на кој што размислуваме за светот, туку и начинот на кој што сме -- нашата биологија.

Human nature would have to change.

Човечката природа ќе треба да се смени.

Now, when we think about changing human nature,

Сега, кога зборуваме за менување на човечката природа,

the first thing that comes to mind

првото што паѓа на ум

are these human modification technologies --

се технологиите за човечка модификација

growth hormone therapy, cosmetic surgery,

терапија со хормони за растеж, козметичка хирургија,

stimulants like Ritalin, Adderall, anti-depressants,

стимуланти како Риталин, Адерал, анти-депресанти,

anabolic steroids, artificial hearts.

анаболички стероиди, вештачки срца.

It's a pretty pathetic list.

Тоа е прилично патетичен список.

They do great things for a few people

Тие се одлични за малкумина

who suffer from some specific condition,

што страдаат од конкретни проблеми .

but for most people, they don't really transform

Но за најмногу луѓе, тие навистина не предизвикуваат

what it is to be human.

трансформација на тоа што значи да си човек.

And they also all seem a little bit --

Исто така, тие изгледаат малку --

most people have this instinct that, well, sure,

повеќето луѓе го имаат инстинктот дека, добро, сигурно,

there needs to be anti-depressants for the really depressed people.

за оние што се навистина во депресија потребни се анти-депресанти

But there's a kind of queasiness

Но постои одредена одбивност

that these are unnatural in some way.

дека тие се неприродни на некој начин.

It's worth recalling that there are a lot of other

Треба да се присетиме дека постојат и многу други

modification technologies and enhancement technologies that we use.

технологии за модификација и подобрување што ги користиме.

We have skin enhancements, clothing.

Имаме подобрување на кожата, облека.

As far as I can see, all of you are users of this

Колку што можем да видам, сите вие сте корисници

enhancement technology in this room, so that's a great thing.

на оваа технологија за подобрување, што е одлично.

Mood modifiers have been used from time immemorial --

Модификаторите на расположението се имаат користено од памтивек --

caffeine, alcohol, nicotine, immune system enhancement,

кофеинот, алкохолот, никотинот, засилувачите на имуниот систем,

vision enhancement, anesthetics --

подобрувачи на видот, анастетици.

we take that very much for granted,

Многу нешта ги земаме здраво за готово,

but just think about how great progress that is --

но помислете само колку голем напредок е постигнат --

like, having an operation before anesthetics was not fun.

на пример, операциите без анастезија не се забавни.

Contraceptives, cosmetics and brain reprogramming techniques --

Контрацептиви, козметика и техники за мозочно репрограмирање --

that sounds ominous,

тоа звучи злокобно.

but the distinction between what is a technology --

Но разликата меѓу технологијата --

a gadget would be the archetype --

електронските направи се класичен пример --

and other ways of changing and rewriting human nature is quite subtle.

и другите начини за менување и презапишување на човечката природа е доста суптилна.

So if you think about what it means to learn arithmetic or to learn to read,

Така што доколку мислите за тоа што значи да се научи аритметика или да се научи да се чита,

you're actually, literally rewriting your own brain.

вие всушност, буквално го преспојувате својот мозок.

You're changing the microstructure of your brain as you go along.

Ја менувате микро-структурата на мозокот во одење.

So in a broad sense, we don't need to think about technology

Така што, во поширок смисол, не треба под технологија да

as only little gadgets, like these things here,

подразбираме само мали направи, како овие овде.

but even institutions and techniques,

Туку дури и институциите и техниките,

psychological methods and so forth.

психолошките методи и така натаму.

Forms of organization can have a profound impact on human nature.

Облиците на организирање можат да имаат длабоко влијание на човечката природа.

Looking ahead, there is a range of technologies

Гледајќи во иднината, постојат бројни технологии

that are almost certain to be developed sooner or later.

кои што скоро сигурно ќе се развијат порано или подоцна.

We are very ignorant about what the time scale for these things are,

Ние не знаеме кога тие точно ќе се случат,

but they all are consistent with everything we know

но тие се во склад со се што знаеме

about physical laws, laws of chemistry, etc.

за законите на физиката, законите на хемијата, итн.

It's possible to assume,

Би можеле да претпоставиме,

setting aside a possibility of catastrophe,

доколку ја оставиме на страна можноста за катастрофа,

that sooner or later we will develop all of these.

дека порано или подоцна ќе ги развиеме сите од нив.

And even just a couple of these would be enough

Дури и неколку од нив би биле доволни

to transform the human condition.

за трансформација на човечката состојба.

So let's look at some of the dimensions of human nature

Да ги погледенеме некои од димензиите на човечката природа

that seem to leave room for improvement.

кои што би можеле да се подобрат.

Health span is a big and urgent thing,

Животниот век е голема и итна работа,

because if you're not alive,

бидејќи доколку не си жив,

then all the other things will be to little avail.

тогаш мала е користа од другите работи.

Intellectual capacity -- let's take that box,

Интелектуален капацитет -- да го погледнеме ова,

which falls into a lot of different sub-categories:

што спаѓа во повеќе различни поткатегории --

memory, concentration, mental energy, intelligence, empathy.

меморија, концентрација, ментална енергија, интелигенција, емпатија.

These are really great things.

Ова се навистина извонредни работи.

Part of the reason why we value these traits

Дел од причината заради што ги цениме овие одлики

is that they make us better at competing with other people --

е дека не прават поконкурентни во однос на другите луѓе --

they're positional goods.

тие се позициски добра.

But part of the reason --

Но дел од причината --

and that's the reason why we have ethical ground for pursuing these --

и тоа е причината заради која што имаме етичка основа да се стремиме кон нив --

is that they're also intrinsically valuable.

е дека тие се исто така вредни сами по себе.

It's just better to be able to understand more of the world around you

Едноставно, подобро е да можете да го разберете светот околу вас

and the people that you are communicating with,

и луѓето со кои што комуницирате,

and to remember what you have learned.

и да запомните што сте научиле.

Modalities and special faculties.

Модалитети и специјални способности.

Now, the human mind is not a single unitary information processor,

Човечкиот ум не е единствен унитарен процесор на информации,

but it has a lot of different, special, evolved modules

туку има голем број различни, специјални, еволвирани модули

that do specific things for us.

што вршат различни функции за нас.

If you think about what we normally take as giving life a lot of its meaning --

Доколку размислите за нештата што сметаме дека му даваат смисол на животот --

music, humor, eroticism, spirituality, aesthetics,

музика, хумор, еротика, духовност, естетика,

nurturing and caring, gossip, chatting with people --

негување и грижа, оговарање, муабети со луѓето.

all of these, very likely, are enabled by a special circuitry

Сите овие, веројатно, се овозможени од специјални кола

that we humans have,

што ние луѓето ги имаме,

but that you could have another intelligent life form that lacks these.

но би можел да постои друг интелегентен облик на живот што ги нема истите.

We're just lucky that we have the requisite neural machinery

Ние сме само среќни што ја имаме потребната неуронска машинерија

to process music and to appreciate it and enjoy it.

за разбирање на музика, нејзино ценење и уживање.

All of these would enable, in principle -- be amenable to enhancement.

Сите овие би можеле, во принцип -- да се подобрат.

Some people have a better musical ability

Некои луѓе имаат подобра музичка способност

and ability to appreciate music than others have.

и способност да ја ценат музиката од другите луѓе.

It's also interesting to think about what other things are --

Исто така е интересно да размислуваме за тоа што се другите нешта --

so if these all enabled great values,

така што доколку овие сите ни биле од голема корист,

why should we think that evolution has happened to provide us

зошто да сметаме дека еволуцијата ни ги има дадено

with all the modalities we would need to engage

сите модалитети што ни се потребни за да ги искусиме

with other values that there might be?

сите други нешта што можеби постојат?

Imagine a species

Замислете некои битија

that just didn't have this neural machinery for processing music.

кои што едноставно ја немаат неуронската машинерија за музика.

And they would just stare at us with bafflement

Тие само би се ѕуреле зачудено во нас

when we spend time listening to a beautiful performance,

кога ние слушаме некоја прекрасна изведба,

like the one we just heard -- because of people making stupid movements,

како онаа што само што ја чувме -- бидејќи луѓето прават глупави движења.

and they would be really irritated and wouldn't see what we were up to.

И тие би биле навистина иритирани и не би можеле да ја сфатат поентата.

But maybe they have another faculty, something else

Но можеби тие имаат некоја друга способност, нешто поинакво

that would seem equally irrational to us,

што нам би ни се чинело подеднакво ирационално,

but they actually tap into some great possible value there.

но тие всушност допираат до некоја огромна можна корист.

But we are just literally deaf to that kind of value.

Но ние сме само буквално глуви за таквата корист.

So we could think of adding on different,

Така што би можеле да додадеме различни,

new sensory capacities and mental faculties.

нови сетилни капацитети и ментални способности.

Bodily functionality and morphology and affective self-control.

Телесна функционалност и морфологија и афективна само-контрола.

Greater subjective well-being.

Поголема субјективна благосостојба.

Be able to switch between relaxation and activity --

Способност за префрлање меѓу опуштеност и активност --

being able to go slow when you need to do that, and to speed up.

способност за забавување и забрзување по потреба.

Able to switch back and forth more easily

Способноста за полесно префрлање од една во друга состојба

would be a neat thing to be able to do --

би била навистина одлична --

easier to achieve the flow state,

полесно влегување во состојбата на „течење“,

when you're totally immersed in something you are doing.

кога сте целосно вклучени во она што го правите.

Conscientiousness and sympathy.

Совесност и сочувство.

The ability to -- it's another interesting application

Способност да -- ова е една друга интересна примена

that would have large social ramification, perhaps.

што би имала големи општествени последици.

If you could actually choose to preserve your romantic attachments to one person,

Доколку би сакале да ја зачувате романтичната врска со едно лице,

undiminished through time,

таа да не се намали во текот на времето,

so that wouldn't have to -- love would never have to fade if you didn't want it to.

така што таа не би -- љубовта никогаш не би си заминала доколку не и дозволите.

That's probably not all that difficult.

Ова веројатно не е толку тешко.

It might just be a simple hormone or something that could do this.

Можеби би бил доволен еден едноставен хормон или нешто слично што би го постигнало ова.

It's been done in voles.

Ова е постигнато кај одредени глодачи.

You can engineer a prairie vole to become monogamous

Прериските глодачи може да се дизајнираат да бидат моногамни

when it's naturally polygamous.

иако природно се полигамни.

It's just a single gene.

Тоа е еден единствен ген.

Might be more complicated in humans, but perhaps not that much.

Кај луѓето работите се можеби покомплицирани, но можеби не многу.

This is the last picture that I want to --

Ова е последната слика што сакам да --

now we've got to use the laser pointer.

сега ќе го користиме ласерскиот зрак.

A possible mode of being here would be a way of life --

Еден можен начин на постоење овде би бил начин на живот --

a way of being, experiencing, thinking, seeing,

начин на постоење, искусување, размислување, гледање,

interacting with the world.

интеракција со светот.

Down here in this little corner, here, we have the little sub-space

Овде долу, во овој агол, овде, имаме мал под-простор

of this larger space that is accessible to human beings --

од овој поголем простор што им е пристапен на луѓето --

beings with our biological capacities.

битија со нашите биолошки капацитети.

It's a part of the space that's accessible to animals;

Тоа е дел од просторот што им е пристапен на животните --

since we are animals, we are a subset of that.

бидејќи ние сме животни, ние сме подмножество од тоа.

And then you can imagine some enhancements of human capacities.

Потоа, може да замислите некакви подобрувања на човечките капацитети.

There would be different modes of being you could experience

Би можеле да постојат различни модалитети на постоење што ќе можете да ги искусите

if you were able to stay alive for, say, 200 years.

доколку можете да останете живи, да речеме, 200 години.

Then you could live sorts of lives and accumulate wisdoms

Тогаш би можеле да живеет видови живот и да прибирате мудрости

that are just not possible for humans as we currently are.

кои едноставно не се можни за нас луѓето какви што сме сега.

So then, you move off to this larger sphere of "human +,"

Зато, се префрлате во поголемата сфера на човек плус,

and you could continue that process and eventually

и ќе можете да продолжите со тој процес и конечно

explore a lot of this larger space of possible modes of being.

да истражите голем дел од поголемиот простор на можни битија.

Now, why is that a good thing to do?

Зошто е ова добро да се стори?

Well, we know already that in this little human circle there,

Веќе знаеме дека во овој мал човечки круг онде,

there are these enormously wonderful and worthwhile modes of being --

постојат извонредно прекрасни и вредни начини на постоење --

human life at its best is wonderful.

човечкиот живот во своето најдобро издание е прекрасен.

We have no reason to believe that within this much, much larger space

Немаме причина да веруваме дека во овој многу поголем простор

there would not also be extremely worthwhile modes of being,

нема да постојат исклучително вредни начини на постоење.

perhaps ones that would be way beyond our wildest ability

Можеби некои кои што се надвор од нашата најлуда можност,

even to imagine or dream about.

дури и да ги замислиме или сонуваме.

And so, to fix this third problem,

Затоа, за да го решиме овој трет проблем,

I think we need -- slowly, carefully, with ethical wisdom and constraint --

Мислам дека треба -- бавно, внимателно, со етичка мудрост и воздржаност --

develop the means that enable us to go out in this larger space and explore it

да ги развиеме средствата што ќе ни овозможат да влеземе во овој поголем простор и да го истражиме.

and find the great values that might hide there.

Како и да ги најдеме големите користи што можеби се кријат таму.

Thanks.

Ви благодарам