Thomas P. Campbell: Weaving narratives in museum galleries

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Hiwa Foundation II Reviewer: Hanasa-hiwa foundation

When I was considering a career in the art world,

کاتێک من گرنگیم دەدا بە ئیشێک لە هونەری جیهانیدا

I took a course in London,

کۆرسێکم لە لەندەن وەرگرت

and one of my supervisors was this irascible Italian

وە یەکێک لە سەرپەرشتیارەکانم ئەم کەسە ئیتاڵیە توڕەیە بوو

called Pietro, who drank too much,

ناوی (پیترۆ) بوو کە زۆری دەخواردەوە

smoked too much and swore much too much.

جگەرەی زۆر دەکێشا وە زۆر کفری دەکرد

But he was a passionate teacher,

بەڵام ئەو مامۆستایەکی بەسۆز بوو

and I remember one of our earlier classes with him,

بیرم دێت یەکێک لە پۆلەکان کە سەرەتا دەستمان پێکرد لەگەڵیدا

he was projecting images on the wall,

ئەو وێنەکانی لەسەر دیوارەکان نیشان دەداین

asking us to think about them,

پرسیاری لێدەکردین تابیریان لێبکەینەوە

and he put up an image of a painting.

وە وێنەیەکی هەڵواسی کە کێشرا بوو

It was a landscape with figures, semi-dressed,

دیمەنی سروشت بوو لەگەڵ پەنجەکان، نیوە جلی لەبەردابوو

drinking wine. There was a nude woman

شەرابی دەخواردەوە. ئافرەتێکی ڕووتی لێبوو

in the lower foreground, and on the hillside in the back,

لەبەشی خوارەوە و پێشەوە، وە لەلای گردەکە لەدواوە

there was a figure of the mythological god Bacchus,

پەنجەیەکی ئەفسوناوی خوای باخوسی لێبوو

and he said, "What is this?"

وە ئەو وتی ئەمە چیە؟

And I -- no one else did, so I put up my hand, and I said,

من ... هیچ کەسێک نەیتوانی بزانێت، دەستم بەرزکردەوە، وتم

"It's a Bacchanal by Titian."

ئەوە باخوساڵە لەلایەن تیتانەوە کراوە

He said, "It's a what?"

وتی، ئەوە چیە؟

I thought maybe I'd pronounced it wrong.

پێم وابوو لەوانەیە بەهەڵە خوێندبێتمەوە

"It's a Bacchanal by Titian."

ئەوە باخوساڵە لەلایەن تیتانەوە کێشراوە

He said, "It's a what?"

وتی ئەوە چیە؟

I said, "It's a Bacchanal by Titian." (Laughter)

وتم ئەوە باخوساڵە لەلایەن تیتانەوە کێشراوە. پێکەنین

He said, "You boneless bookworm!

وتی تۆ کتێبی کرمە بێئیشەکانیت

It's a fucking orgy!"

ئەوە ئۆرگی نەفرەت لێکراوە

(Laughter)

پێکەنین

As I said, he swore too much.

وەک وتم، ئەو زۆر کفری دەکرد

There was an important lesson for me in that.

لەوەوە فێری وانەیەکی زۆر گرنگ بووم

Pietro was suspicious of formal art training,

پێترۆ بەگومان بوو لەمەشقکردنی هونەری ڕەسمی

art history training, because he feared

مەشقکردنی هونەریی مێژوویی، چونکە ئەو دەترسا

that it filled people up with jargon, and then they just

کە چەندین شێوازی زمانی خەڵکی بێن و دوایی ئەوان تەنها

classified things rather than looking at them,

شتەکان لێک جیابکەنەوە لە جیاتی تەماشاکردنیان

and he wanted to remind us that all art was once contemporary,

ئەو دەیویست کە بیری ئێمە بخاتەوە کە هەموو هونەر کاتی بووە

and he wanted us to use our eyes,

وە دەیویست ئێمە چاوەکانمان بەکاربهێنین

and he was especially evangelical about this message,

بەتایبەتی ڕازیکردن بوو لەبارەی ئەم نامەیە

because he was losing his sight.

چونکە ئەو چاوی لەدەستدا

He wanted us to look and ask basic questions of objects.

ئەو دەیویست ئێمە تەماشای بکەین و پرسیاری سادە لەبارەی بەرجەستەکانەوە بکەین

What is it? How is it made? Why was it made?

ئەوە چیە؟ چۆن دروست کراوە؟ بۆچی دروست کراوە؟

How is it used?

چۆن بەکاردێت؟

And these were important lessons to me when

وە ئەوانە وانەی گرنگ بوون بۆ من کاتێک

I subsequently became a professional art historian.

من لابەلا بووم بە شارەزا لە هونەری مێژوویدا

My kind of eureka moment came a few years later,

کاتی خۆشحاڵی من دوای چەند ساڵێک هات

when I was studying the art of the courts of Northern Europe,

کاتێک من هونەری دادگام دەخوێند لە باکوری ئەوروپا

and of course it was very much discussed in terms of

بەدڵنیاییەوە ئەوە زۆر گفتوگۆی لەسەر کرا لەبارەی

the paintings and the sculptures

وێنە کێشان و پەیکەرسازی

and the architecture of the day.

وە تەلارسازی لە ئەمڕۆدا

But as I began to read historical documents

بەڵام کاتێک دەستم کرد بە خوێندنەوەی دۆکۆمێنتی مێژوویی

and contemporary descriptions,

وە باسکردنە کاتیەکان

I found there was a kind of a missing component,

ئەوەم بۆ دەرکەوت کە جۆرێک لە خاڵی وون بو هەیە

for everywhere I came across descriptions of tapestries.

بۆ هەموو شوێنێک من بەناو باسکردنی قوماشە چنراوەکاندا ڕۆشتم

Tapestries were ubiquitous between the Middle Ages

قوماشی چنراو هاوبەش بوون لە نێوان سەدەکانی ناوەند و

and, really, well into the 18th century,

بەڕاستی سەدەی (١٨)یەمدا

and it was pretty apparent why.

ئەوە زۆر ڕوون بوو بۆچی

Tapestries were portable. You could roll them up,

دەتوانرا قوماشە چنراوەکان هەڵبگیرێن. دەتوانیت لولیان بکەیت

send them ahead of you, and in the time

بەرزیان بکەیتەوە و هەرکاتێک بتەوێت

it took to hang them up, you could transform a cold,

هەڵتبواسینایە، دەتوانی ساردی بگۆڕیت

dank interior into a richly colored setting.

هەوای پیسی شێ بۆ شێوەیەکی ڕەنگاوڕەنگ

Tapestries effectively provided a vast canvas

قوماشی چنراو بەسەرکەوتویی لە تابلۆی ڕۆنی بەکاردەهات

on which the patrons of the day could depict the heroes

کە چاودێری ئەو ڕۆژە دەیتوانی باسی پاڵەوانەکان بکات

with whom they wanted to be associated,

ئەوانەی کە دەیانویست باس بکرێن

or even themselves,

یان هەتا خۆیانیش

and in addition to that, tapestries were hugely expensive.

وە زانیاری زیاتر، قوماشە چنراوەکان زۆر گران بوون

They required scores of highly skilled weavers

داوای کەسانی خاوەن بەهرەی بەرز دەکردن

working over extended periods of time

کە بۆماوەیەکی درێژ کاردەکەن

with very expensive materials -- the wools, the silks,

لەگەڵ ماوەی زۆر گران..... خوری، ئاوریشم

even gold and silver thread.

هەتا داوی ئاڵتونی و زیویی

So, all in all, in an age when the visual image

لەبەرئەوە، هەموویان لەکاتێکدا ، کاتێک وێنەی بینراوی

of any kind was rare, tapestries were an incredibly potent

هەر شتێک نامۆ بوایە، قوماشە چنراوەکان بەهێز بوون

form of propaganda.

لە شێوازی پڕوپاگەندە

Well, I became a tapestry historian.

کەواتە، من بووم بە لێکۆڵەرەوەی مێژووی قوماشی چنراو

In due course, I ended up as a curator

لە کۆرسێکی شیاودا، من بووم بە کارمەندی لێپرسراو

at the Metropolitan Museum, because I saw the Met

لە مۆزەخانەی مێترۆپۆلیتان، چونەک میترۆپۆلیتانم بینی بوو

as one of the few places where I could organize

وەک یەکێک لەو شوێنە کەمانەی دەمتوانی

really big exhibitions about the subject

بەڕاستی پێشانگایەکی گەورە ڕێک بخەم لەسەر ئەو بابەتەی

I cared so passionately about.

بە هەست و سۆزەوە گرنگیم پێدەدا

And in about 1997, the then-director Philippe de Montebello

لە ساڵی ١٩٩٧ بەڕێوەبەر فلیپ دێ مۆنتێبلوو

gave me the go-ahead to organize an exhibition

بەردەوام بوونی ڕێکخستنی پێشانگای پێدام

for 2002. We normally have these very long lead-in times.

بۆ ساڵی (٢٠٠٢). ئێمە ئاساییانە لە کاتێکدا ئەو یارمەتیدانەمان هەیە

It wasn't straightforward. It's no longer a question

ئاسان نەبوو. ئیتر ئەوە پرسیارێک نیە

of chucking a tapestry in the back of a car.

لە تەماشاکردنی قوماشی جنراو لە داوی ئۆتۆمبیلەکەوە

They have to be wound on huge rollers,

پێویستە بەشێوەی گەورە لول بکرێن

shipped in oversized freighters.

لە بارکەری گەورەدا

Some of them are so big we had, to get them into the museum,

هەندێکیان زۆر گەورە بوون، بۆ هێنانیان بۆ مۆزەخانە

we had to take them up the great steps at the front.

پێویست بوو چەند هەنگاوێک لە بەشی پێشەوە بەرزی بکەینەوە

We thought very hard about how to present this

زۆر بەقوڵی بیرمان لێکردەوە چۆن ئەم

unknown subject to a modern audience:

بابەتە نەناسراوە نیشانی بینەرانی مۆدێرن بدەین

the dark colors to set off the colors that remained

ڕەنگە تاریکەکان بۆ ئەوەی ئەو ڕەنگانەی ماونەتەوە بشارێتەوە

in objects that were often faded;

لە شێوەیەک زۆربەی کات دەپوکێتەوە

the placing of lights to bring out the silk and the gold thread;

جێگیرکردنی ڕووناکیەکان بۆ دەرخستنی ئاوریشمەکە و داوە ئاڵتونیەکەیە

the labeling.

نیشانەکە

You know, we live in an age where we are so used

ئێوە دەزانن، ئێمە لەسەردەمێکدا دەژین کە زۆر

to television images and photographs,

بە وێنەی تەلەفزیۆن و فۆتۆگراف ڕاهاتوین

a one-hit image. These were big, complex things,

لەیەک وێنەگرتندا. ئەمانە زۆر گەورەن، شتی ئاڵۆزن

almost like cartoons with multiple narratives.

نزیکەی وەک کارتۆنەکان وان لەگەڵ چەندین چیرۆکدا

We had to draw our audience in, get them to slow down,

پێویستە بینەرەکانمان بهێنینە ناوەوە، وایان لێبکەین ئارام ببنەوە

to explore the objects.

بۆ دۆزینەوەی ئامانجەکان

There was a lot of skepticism. On the opening night,

چەندین گومان و دوو دڵی هەبوو. لەسەر شەوی کردنەوەکە

I overheard one of the senior members of staff saying,

گوێم لە ئەندامێکی پلە بەرزی ستافەکە بوو دەیوت

"This is going to be a bomb."

ئەمە دەبێت بە بۆمبێک

But in reality, in the course of the coming weeks and months,

بەڵام لە ڕاستیدا، لەبارەی هاتنی هەفتەکان و مانگەکان

hundreds of thousands of people came to see the show.

سەدان هەزار کەس هاتن بۆ تەماشاکردنی پێشانگاکە

The exhibition was designed to be an experience,

پێشانگاکە بەشێوەیەک دیزاین کرا بوو تا ببێت بە ئەزمونێک

and tapestries are hard to reproduce in photographs.

وە قوماشە چنراوەکانیش قورسە لە وێنە دروستی بکەیتەوە

So I want you to use your imaginations,

لەبەرئەوە دەمەوێت ئێوە ئەندێشەی خۆتان بەکاربهێنن

thinking of these wall-high objects,

بیربکەنەوە لە شتی ئەو دیوارە بەرزانە

some of them 10 meters wide,

هەندێکیان (١٠) مەتر فراوانە

depicting lavish court scenes with courtiers and dandies

دیمەنی بەخشندەیی دادگا نیشان دەدات لەگەڵ کەسانی ناو دادگا

who would look quite at home in the pages of the fashion press today,

ئەوانەی کە لەوە دەچێت لەماڵەوە بن لە لاپەڕەکانی گۆڤاری ئەمڕۆی فاشیۆندا

thick woods with hunters crashing through the undergrowth

داری لاواز لەگەڵ ڕاوکەراکان لە ڕێگەی درەختەکە بەرەیەکتر دەکەون

in pursuit of wild boars and deer,

لە شێوەی نێرە بەرازی کێوی و ئاسکدا

violent battles with scenes of fear and heroism.

جەنگی توندو تیژ لەگەڵ دیمەنی ترس و پاڵەوانی

I remember taking my son's school class. He was eight at the time,

بیرم دێت پۆلی منداڵەکەم لە قوتابخانەکەی وەرگرت. ئەو هەشت ساڵان بوو

and all the little boys, they kind of -- you know, they were little boys,

وە هەموو جۆری کوڕەکان... دەزانن ئەوان منداڵ بوون

and then the thing that caught their attention

دوایی ئەو شتەی سەرنجی ڕاکێسان

was in one of the hunting scenes there was a dog

دیمەنی ڕاوکردنێک بوو کە سەگێک هەبوو

pooping in the foreground — (Laughter) —

دواوەی دیار بوو لەبەشی پێشەوە. پێکەنین

kind of an in-your-face joke by the artist.

وەک جۆرێک لە نوکتە وابوو لەلایەن هونەرمەندەکەوە

And you can just imagine them.

دەتوانیت تۆ بیانهێنیتە پێش چاوت

But it brought it alive to them. I think they suddenly saw

بەڵام بۆ ئەوان هێنانە ناو ژیان بوو. وابزانم ئەوان لەناکاو ئەوەیان بینی

that these weren't just old faded tapestries.

کە ئەمانە تەنها قوماسی چنراوی کۆن نین

These were images of the world in the past,

ئەمانە وێنەی جیهانە لە کۆندا

and that it was the same for our audience.

ئەوە هەمان شت بوو بۆ بینرەکانمان

And for me as a curator, I felt proud. I felt I'd shifted the needle a little.

بۆ من وەک کارمەندێکی لێپرسراو، هەستم بەسانازی کرد. هەستم کرد کە تۆزێک دەرزیەکەم جوڵاندەوە

Through this experience that could only be created

لە ڕێگەی ئەم شارەزاییەوە کە تەنها لە

in a museum, I'd opened up the eyes of my audience --

مۆزەخانە دروست دەکرێت ، چاوی بینەرەکانم دەکەمەوە

historians, artists, press, the general public --

مێژوونوسان، هونەرمەندان، میدیا، کۆمەڵگە

to the beauty of this lost medium.

بۆ جوانی ئەم شێوازە وون بووە

A few years later, I was invited to be the director

دوای چەند ساڵێک، من بانگ کرام تاببم بە بەڕێوەبەری

of the museum, and after I got over that --

مۆزەخانەکە، وە دوای ئەوەی پێداچونەوە کرد

"Who, me? The tapestry geek? I don't wear a tie!" --

کێ، من؟ کەسە ناسراوەکە قوماشی چنراو؟ بۆین باخم نەبەستوە

I realized the fact: I believe passionately in that

ڕاستیەکەم بۆ دەرکەوت: باوەڕم هەیە بە

curated museum experience.

شارەزایانی کارمەندانی مۆزەخانە

We live in an age of ubiquitous information,

ئێمە لەسەردەمی بڵاوبونەوەی زانیاری دەژین

and sort of "just add water" expertise,

وە جۆرێک لە شارەزایانی (تەنها ئاو زیاد بکە) هەیە

but there's nothing that compares with the presentation

بەڵام هیچ شتێک نیە کە بەراوردی پێبکات لەگەڵ پێشکەشکردنەکەی

of significant objects in a well-told narrative,

مەبەستە گرنگەکەی چیرۆکە باسکراوەکە

what the curator does, the interpretation of a complex,

کارمەندەکە چی دەکات، لێکدانەوە ئاڵۆزەکەی

esoteric subject, in a way that retains the integrity

بابەتە گرنگەکە، بەو شێوەیەی کە بەڕاستگۆیانە دەمێنێتەوە

of the subject, that makes it -- unpacks it

لە بابەتەکەدا، کە دروستی دەکات.... دەیکاتەوە

for a general audience.

بۆ بینەران بەگشتی

And that, to me, today, is now the challenge and the fun

بۆ من، ئەمڕۆ بەربەرەکانی و خۆشی

of my job, supporting the vision of my curators,

کارەکەمە، پشتگیریکردنی بینینی منە لە ئیشەکەمدا

whether it's an exhibition of Samurai swords,

جا پێشانگای شمشێرەکانی سامورای بێت

early Byzantine artifacts, Renaissance portraits,

دروستکراوەکانی سەرەتای بێزەنتیەکان، سەرەتای ژیانەوە

or the show we heard mentioned earlier,

یان ئەو شێوەی لە سەرەتا باسمان کرد

the McQueen show, with which we enjoyed

لە پێشانگای ماکویندا، کە کاتێکی خۆشمان بەسەر برد

so much success last summer.

سەرکەوتنێکی گەورەبوو لە هاوینی ڕابردوودا

That was an interesting case.

ئەوە کەیسێکی سەرنجڕاکێش بوو

In the late spring, early summer of 2010, shortly after

بەماوەیەکی کورت، لە کۆتایی بەهار و سەرەتای هاوینی ساڵی ٢٠١٠

McQueen's suicide,

ماک کوین خۆی کوشت

our curator of costume, Andrew Bolton, came to see me,

کارمەندی جلوبەرگەکانمان، ئاندریو بۆڵتۆن هات بۆ بینینی من

and said, "I've been thinking of doing a show on McQueen,

وتی: من بیر لە کردنەوەی پێشانگایەک دەکەمەوە لە(ماک کوین)دا

and now is the moment. We have to, we have to do it fast."

ئێستا کاتیەتی. پێویستە بەخێرایی ئەنجامی بدەین

It wasn't easy. McQueen had worked throughout his career

ئەوە ئاسان نەبوو. مالکوین بەدرێژایی ئیشەکەی کاری کردوە

with a small team of designers and managers

لەگەڵ تیمێکی بچوکی دیزاینەر و بەڕێوەبەران

who were very protective of his legacy,

کە لەم شانازییەدا بەرهەمدار بوو

but Andrew went to London and worked with them

بەڵام ئاندریو چوو بۆ لەندەن و کاری لەگەڵ ئەوان کرد

over the summer and won their confidence, and that of

بەدرێژایی هاوینەکە و متمانەی بەدەست هێنا، کە

the designers who created his amazing fashion shows,

دیزاینەرەکان ئەوانەی ئەم پێشانگا سەرسوڕمانەی جلوبەرگیان دروست کردوە

which were works of performance art in their own right,

کە کاری دەرخستنی هونەرەکەیان بوو

and we proceeded to do something at the museum,

ئێمە بەردەوام بووین لە ئەنجامدانی لە مۆزەخانەکەدا

I think, we've never done before.

وابزانم، پێشتر ئێمە ئەوەمان نەکردبوو

It wasn't just your standard installation.

ئەوە تەنها دامەزراوەی ستاندار نەبوە

In fact, we ripped down the galleries to recreate

لە ڕاستیدا، گەلەرییەکانمان لابرد بۆ دوبارە دروست کردنەوەی

entirely different settings, a recreation of his first studio,

بەشێوەیەکی جیاواز، دروستکردنەوەی یەکەم ستۆدیەکەی

a hall of mirrors,

هۆڵی ئاوێنەکان

a curiosity box,

سندوقی ئاوات خوازی

a sunken ship, a burned-out interior,

کەشتیەکەی نقوم بوو، سواتانی ناوەوەی

with videos and soundtracks that ranged from

لەگەڵ ڤیدیۆکان و دەنگەکان کە لێوەی دەهات لە

operatic arias to pigs fornicating.

لە ناوچەی ئۆپرای بەرازەکان

And in this extraordinary setting, the costumes

لەم دۆخە زیادەڕۆیەدا، مشتەریەکانمان

were like actors and actresses, or living sculptures.

وەک ئەکتەرەکانە، یان پەیکەرە ژیاوەکان

It could have been a train wreck.

لەوانەیە شەمەندەفەرێکی شکاو بێت

It could have looked like shop windows on Fifth Avenue

لەوانەیە لە تەماساکردنێک بچێت لەپەنجەرەی دوکانێکی قاتی پێنجەم

at Christmas, but because of the way that Andrew

لەسەری ساڵدا، بەڵام لەبەر ئەو ڕێگەیەی کە ئاندریو

connected with the McQueen team, he was channeling

لەگەڵ تیمی مالکوین، ئەو دەگەڕا بەدوای

the rawness and the brilliance of McQueen,

خاوی و زیرەکی مالکوین

and the show was quite transcendant,

وە پێشانگاکە هەموو کیشوەرەکانی بڕی

and it became a phenomenon in its own right.

وە بوو بە عادەتێک لە شێوازی خۆیدا

By the end of the show, we had people queuing

لە کۆتای پێشانگاکەدا، چەندین خەڵک هەبوون لە ڕیزی چاوەڕوانیدا

for four or five hours to get into the show,

بۆ چوار یان پێنج کاتژمێر بۆ چوونە ناو پێشانگاکە

but no one really complained.

بەڵام بەڕڕاستی هیچ کەسێک ناڕەزایی دەرنەبڕی

I heard over and over again, "Wow, that was worth it.

دوبارە و دوبارە گوێم لەوەبوو، واو ئەوەی دەهێنا

It was a such a visceral, emotive experience."

ئەوە شارەزاییەکی هەست و سۆزداری بوو

Now, I've described two very immersive exhibitions,

ئێستا، من دوو پێشانگام باسکرد

but I also believe that collections, individual objects,

بەڵام، من هەروەها باوەڕم بەو کۆکردنەوانە هەیە، بابەتە تایبەتیەکان

can also have that same power.

دەتوانێت هەمان هێز و توانای هەبێت

The Met was set up not as a museum of American art,

مێت نەک تەنها دروستکرابوو بۆ مۆزەخانەی هونەری ئەمریکی

but of an encyclopedic museum,

بەڵکو بۆ مۆزەخانەیەکی ئینساکلۆپیدیایی

and today, 140 years later, that vision

ئەمڕۆ، دوای (١٤٠) ساڵ، ئەو تێڕوانینە

is as prescient as ever,

هەمان بینینی هەیە

because, of course, we live in a world of crisis,

چونکە بەدڵنیاییەوە ، ئێمە لە جیهانێکی نەهامەتیدا دەژین

of challenge, and we're exposed to it

لەبەربەرەکانێدا، وە ئێمە توشی ئەوە بووین

through the 24/7 newsreels.

لەڕێگەی هەواڵەکانی (٢٤) کاتژمێر لە هەفتەیەکدا

It's in our galleries that we can unpack the civilizations,

ئەوە لە ناو وێنەکانماندایە کە ئێمە دەتوانین شارستانیەکانمان نەکەینەوە

the cultures, that we're seeing the current manifestation of.

کلتورەکا، کە ئێمە لە ڕونکردنەوە تازەکاندا دەیانبینین

Whether it's Libya, Egypt, Syria,

جا ئەوە لیبیا بێت یان میصر و سوریا

it's in our galleries that we can explain

ئەوە لە ناو پێشانگاکانماندا کە دەتوانین ڕونکردنەوەی بۆ بکەین

and give greater understanding.

وە تێگەیشتنی زیاتر بدەین

I mean, our new Islamic galleries are a case in point,

مەبەستم لەوەیە، هونەری ئیسلامیە تازەکانمان مەبەستێکن

opened 10 years, almost to the week, after 9/11.

لە (١٠) ساڵدا کرایەوە بۆ ماوەی هەفتەیەک، لە دوای ٩/١١

I think for most Americans, knowledge of the Islamic world

وابزانم بۆ زۆربەی ئەمریکیەکان، زانیاری لەسەر جیهانی ئیسلامی

was pretty slight before 9/11, and then it was thrust upon us

زۆر ڕوون بوو لە پێش ٩/١١ و دوایی وەک خەنجەرێک بوو لەسەر ئێمە

in one of America's darkest hours,

لەیەکێک لە کاتە تاریکەکانی ئەمریکا

and the perception was through the polarization

وە بینینەکە لەڕێگەی جەمسەرگیری

of that terrible event.

لەو بۆنە ناخۆشە دا بوو

Now, in our galleries, we show 14 centuries

ئێستا، لە وێنەکانماندا (١٤) سەدە نیشان دەدەین

of the development of different Islamic cultures

لە گەشەکردنی کەلتورە جیاوازەکانی ئیسلام

across a vast geographic spread,

لە جوگرافیەکی زۆر گەورەدا بڵاوبۆتەوە

and, again, hundreds of thousands of people have come

وە دووبارە، سەدان هەزار کەس هاتن

to see these galleries since they opened last October.

بۆ بینینی ئەو وێنانەی لەو کاتەی لە مانگی تشرینی یەکەمی ڕابردوودا کراوەتەوە

I'm often asked, "Is digital media replacing the museum?"

زۆربەی کات دەمپرسی (ئایا میدیای دیجیتاڵی جێگای مۆزەخانەکە دەگرێتەوە)؟

and I think those numbers are a resounding rejection

وابزانم ئەو ژمارانە ڕەتکردنەوەی دەنگدانەوەی

of that notion. I mean, don't get me wrong,

ئەو بیرۆکەیەیە. مەبەستم لەوەیە، بەهەڵە لێم تێمەگەن

I'm a huge advocate of the Web.

من هاندەرێکی گەورەی (وێب)م

It gives us a way of reaching out to audiences

ئەوە ڕێگەیەکمان دەداتێ بۆ هێنانە دەرەوەی بینەران

around the globe, but nothing replaces the authenticity

لە جیهاندا، بەڵام هیچ شتێک جێگای ڕاستەقینەیی

of the object presented with passionate scholarship.

بابەتێک ناگرێتەوە کە بەشێوەی هەست و سۆزەوە پێشکەشکرابێت

Bringing people face to face with our objects

هێنانی خەڵکی بۆ ڕووبەڕوبونەوە لەگەڵ ئیشەکانمان

is a way of bringing them face to face with people

ڕێگایەکە بۆ هێنانی خەڵک بۆ ڕووبەڕوبونەوەی یەکتری

across time, across space, whose lives may have been

هەموو کاتێک، لەهەموو شوێنێک، ئەوانەی لەوانەیە ژیانیان

very different to our own, but who, like us,

لەگەڵ ژیانی ئێمەدا زۆر جیاواز بێت، بەڵام کێ وەک ئێمە

had hopes and dreams, frustrations and achievements

هیواو خەونی هەبووبێت، ناڕەحەتی و بەدەستهێنان

in their lives. And I think this is a process

لەژیانیاندا هەبووبێت. پێم وایە، ئەمە پڕۆسەکەیە

that helps us better understand ourselves,

کە یارمەتی ئێمە دەدات بۆ تێگەیشتن لە خۆمان

helps us make better decisions about where we're going.

یارمەتیمان دەدات بۆ باشتر بڕیاردان لە بارەی ئەو شوێنەی بۆی دەڕۆین

The Great Hall at the Met is one of the great portals of the world,

هۆڵە گەورەکە لە (مێت) یەکێکە لە دەرگا گەورەکانی جیهان

awe-inspiring, like a medieval cathedral.

ئیلهامی وەک کاثدیراڵی سەدەکانی ناوەڕاست

From there, you can walk in any direction

لەوێوە، دەتوانیت بەهەرلایەکدا بڕۆیت

to almost any culture.

بۆ هەموو کلتورێک

I frequently go out into the hall and the galleries

هەندێک جار من دەچمە دەرەوەی هۆڵەکە و گەلەریەکان

and I watch our visitors coming in.

تەماشای میوانەکانم دەکرد کە دەهاتنە ژوورەوە

Some of them are comfortable. They feel at home.

هەندێکیان زۆر ئاسودە بوون. هەستیان دەکرد لە ماڵی خۆیانن

They know what they're looking for.

دەزانن بەدوای چیدا دەگەڕێن

Others are very uneasy. It's an intimidating place.

هەندێکی تریان ئاسان نەبوون. ناوچەیەکی تۆقێنەرە

They feel that the institution is elitist.

ئەوان هەست دەکەن بارودۆخەکە هەڵبژێردراوە

I'm working to try and break down that sense of that elitism.

من کاردەکەم و هەوڵدەدەم بۆ شیکردنەوەی ئەو دیمەنەی کە هەڵبژاردەیە

I want to put people in a contemplative frame of mind,

دەمەوێت خەڵک بخەمە چوارچێوەیەکی بیرکردنەوەی مێشکی

where they're prepared to be a little bit lost, to explore,

کە تاڕادەیەک هەست بە ونبون بکەن، بۆ دۆزینەوە

to see the unfamiliar in the familiar,

بۆ بینینی شتی نامۆ لە ناو ناسراودا

or to try the unknown.

یان هەوڵ بۆ نەناسراو بدەن

Because for us, it's all about bringing them face to face

چونکە بۆ ئێمە، هەمووی لەبارەی ڕووبەڕوکردنەوەیانە

with great works of art,

لەگەڵ ئیشە زۆر جوانەکانی هونەردا

capturing them at that moment of discomfort,

لە کاتی نائاسودەیدا بیانگرین

when the inclination is kind of to reach for your iPhone,

کاتێک لێژی جۆرێکە لەبەدەستهێنان بۆ ئافۆنەکەت

your Blackberry, but to create a zone

بۆ بلاکبێریەکەت، بەڵام بۆ دروستکردنی ناوچەیەک

where their curiosity can expand.

کە چاو تێبڕینەکان فراوان بێت

And whether it's in the expression of a Greek sculpture

جا ئایا لە دەربڕینی پەیکەرسازی یۆنانیە

that reminds you of a friend,

کە هاوڕێیەکت بیردەخاتەوە

or a dog pooping in the corner of a tapestry,

یان سەگێک لە سوچێکی قوماشی نەخشێنراودا پیسایی دەکات

or, to bring it back to my tutor Pietro,

یان بۆ هێنانەوەی بۆ مامۆستا تایبەتیەکەم، پێترۆ

those dancing figures

ئەو دۆزینەوانەی سەماکردن

who are indeed knocking back the wine,

کە بەڕاست دەست دەدات لە شەرابەکە

and that nude figure in the left foreground.

وە ئەو شێوە ڕووتەی لە بەشی پێسەوە بەجێماوە

Wow. She is a gorgeous embodiment of youthful sexuality.

واو، ئەو کچە زۆر جوانە بۆ بەرجەستەکردنی کاری سێکسی یانەی هەرزەکاران

In that moment, our scholarship can tell you

لەوکاتەدا، توێژەرەوەکانمان دەتوانن پێت بڵێن

that this is a bacchanal,

کە ئەمە ساقیەکەیە

but if we're doing our job right,

بەڵام ئەگەر ئێمە کارەکەمان بەباشی بکەین

and you've checked the jargon at the front door,

وە تۆ شێوازی تایبەتی خۆتت هەبوو لەبەردەم دەرگای پێشەوەتدا

trust your instinct.

متمانە بە غەریزەکانت بکە

You know it's an orgy.

تۆ دەزانی ئەوە بۆنەیەکی گاڵتەیە

Thank you. (Applause)

سوپاس. چەپڵە لێدان

(Applause)

چەپڵە لێدان