Nicholas Negroponte: The vision behind One Laptop Per Child

Translator: Hiwa Foundation Reviewer: Hiwa Foundation II

I've been at MIT for 44 years.

٤٤ ساڵ كارم كرد چووم بۆ كۆنگرەى تێد

I went to TED I.

There's only one other person here, I think, who did that.

وابزانم تەنها يەك كەسی تر هەيە كە چوبێ بۆ ئەو كۆنگرەيە

All the other TEDs --

"هەموو كۆنگرەكانى ترى تێد ..من بۆ هەموويان چووم لەژێر چاودێرى "ريكى

and I went to them all, under Ricky's regime --

I talked about what the Media Lab was doing,

دەربارەى كارى تاقيگەيى ميديا قسەم كرد

which today has almost 500 people in it.

كە ئەمڕۆ نزيكەى 500 كەسى تێدايە

And if you read the press,

ئەگەر ئێوە ڕۆژنامەتان خوێندبێتەوە,لەهەفتەى ڕابردوودا باسى ئەوە دەكات كە من وازم لەتاقيگەى ميديا هێناوە

last week it actually said I quit the Media Lab.

I didn't quit the Media Lab, I stepped down as chairman --

من وازم لەتاقيگەى ميديا نەهێناوە ,من وازم لە بەڕێوبەرى هێناوە

which was a kind of ridiculous title, but someone else has taken it on --

كە جۆرە ناونيشانێكى بێ مانا بوو بەڵام كەسێكى تر چووە جێگەكەم

and one of the things you can do as a professor

شتێك كەبتوانى بيكەى وەكو پرۆفيسۆرێك

is you stay on as a professor.

ئەوەيە بەردەوام بيت وەكو پرۆفيسۆرێك

And I will now do for the rest of my life the One Laptop Per Child,

دە من ئێستا لاپتۆپێك بۆ هەر مناڵێك دەكەم بۆ هەموو ژيانم

which I've sort of been doing for a year and a half, anyway.

كە بۆ ماوەى ساڵ و نيوێكە خەريكيم بەهەرحاڵ

So I'm going to tell you about this,

كەواتە من باسى ئەمەتان بۆدەكەم

use my 18 minutes to tell you why we're doing it,

لەم 18 دەقيقەيەى خۆمدا خۆمدا پێتان ئەڵێم بۆچى من ئەمە دەكەم

چۆن ئێمە دەيكەين و لەدوايدا چى دەكەين

how we're doing it and then what we're doing.

And at some point I'll even pass around

لەهەندێ خاڵى دياريكراودا پێتان دەگەيەنم

what the $100 laptop might be like.

لاپتۆپى 100 دۆلارى دەبێ لەچى بچێت

ئێستا, من دوام لێكراوە لەلايەن "كريس"ە وەكەباسى هەندێك لەكێشە گەورەكان بكەم

I was asked by Chris to talk about some of the big issues,

and so I figured I'd start with the three that at least drove me to do this.

بۆيە گەيشتمە ئەوەى بەو سيانە دەست پێ بكەم كەبەلايەنى كەمەوە هانى دام بۆكردنى ئەمە

And the first is pretty obvious.

يەكەميان زۆر ئاشكرايە

It's amazing when you meet a head of state, and you say,

ئەوە زۆر سەرسوڕهێنەرە كاتێك چاوت بەسەرۆكى دەوڵەتێك دەكەوێت و دەڵێت

"What is your most precious natural resource?"

"بەنرخترين سەرچاووەى سروشتى چيە بەلاى تۆوە"

They will not say "children" at first,

ئەوان يەكەم جار ناڵێن منداڵان

and then when you say, "children," they will pretty quickly agree with you.

دوايى كەتۆ دەڵێيت "منداڵان" ئەوانيش يەكسەر هاوڕادەبن لەگەڵتدا

And so that isn't very hard.

بۆيە زۆر قورس نيە، پێكەنين

(Laughter)

هەموو كەسێك قايلە بەوەى چارەسەرى كێشە گەورەكان هەرچى يەك بێت

Everybody agrees that whatever the solutions are to the big problems,

فێركردنيان لەخۆگرتووە هەندێ كات تەنها فێركردن دەبێت

they include education, sometimes can be just education

and can never be without some element of education.

هيچ كاتێك بەبێ هەندێ جۆرى فێركردن نابێت

So that's certainly part of it.

ئەوە بەڵنياييەوە بەشێكە لەو

And the third is a little bit less obvious.

وە سێيەم كەمتر ئاشكرايە

And that is that we all in this room learned how to walk, how to talk,

ئەويش ئەوەيە ئێمە هەموومان كە لەم ژورەداين فێربووين چۆن بڕۆين بەڕێوە، چۆن قسە بكەين

not by being taught how to talk, or taught how to walk,

بەوەنا كە فێر كرابێتين چۆن قسە بكەين يان فێركرابێتين چۆن بڕۆين بەڕێوە

but by interacting with the world,

بەڵام هەڵسوكەوت كردن لەگەڵ جيهاندا

by having certain results as a consequence of being able to ask for something,

بەبوونى ئەنجامى دياريكراو وەكو ئەنجامێك كە بتوانرێت دواى شتێك بكرێت

or being able to stand up and reach it.

يان بتوانين هەڵسينە سەرپێ و پێى بگەين

Whereas at about the age six, we were told to stop learning that way,

كە لەكاتى شەش ساڵيدا پێمان ووتراوە كەبەو شێوەيە فێربوون بوەستێنين

and that all learning from then on would happen through teaching,

لەمەودوا فێربوون تەنها بەفێركردن دەبێت

whether it's people standing up, like I'm doing now,

يان خەڵك بەپێوە وەستا بێت، وەكو ئێستاى من، يان كتێبێك بێت، يان هەرشتێك بێت

or a book, or something.

But it was really through teaching.

ئەوە بەڕاستى لەڕێگاى فێركردنەوە بووە

And one of the things in general that computers have provided to learning

وەيەكێك لەشتەكان بەگشتى ئەوەيە كۆمپيوتەرەكانی بەردەست فراوانن بۆ فێربوون

is that it now includes a kind of learning

ئەوە ئێستا جۆرێك فێربوونى تێدايە

which is a little bit more like walking and talking,

كە ئەوە كەمێك لەڕۆيشتن بەڕێوەو قسەكردنەكە دەچێت

in the sense that a lot of it is driven by the learner himself or herself.

واتا زۆربەى بەڕێوە دەچێت لەلايەن فێركەرەكەوە

So with those as the principles --

بۆيە لەگەڵ ئەمانەدا وەكو بۆچوونەكان

some of you may know Seymour Papert.

هەندێك لە ئێوە لەوانەيە "سى مۆر پاپێرت" بناسن

This is back in 1982, when we were working in Senegal.

ئەمە لەساڵى " 1982" دا. كاتێک كە لە "سنگال" كارمان دەكرد

Because some people think that the $100 laptop just happened a year ago,

لەبەر ئەوەى هەندێك كەس وا بير دەكەنەوە كەلاپتۆپى 100 دۆلارى تەنها ساڵى ڕابردوو بووە

or two years ago, or we were struck by lightning --

يان دوو ساڵ لەمەو پێش بووە، يان ئێمە هەورە بروسکە لێى داوين

this actually has gone back a long time, and in fact, back to the '60s.

ئەمە لەڕاستيدا ئەگەڕێتەوە بۆ لەمەو پێش، بەڕاستى ئەگەڕێتەوە بۆ شەستەكان

Here we're in the '80s.

ئێستا ئێمە لە هەشتا كانداين

Steve Jobs had given us some laptops. We were in Senegal.

ستيف جۆبز چەن لاپتۆپێكى داينێ، كەلە سەنيگال بووين

It didn't scale

ئەوە زۆر نەبوو بەڵام بەلايەنى كەمەوە كۆمپيوتەرى هێناوە بۆ ئەو وڵاتانەى لەگەشەدان

but it at least was bringing computers to developing countries

and learning pretty quickly that these kids,

وەفێرمان دەكات بەخێراى كەئەم منداڵانە

even though English wasn't their language,

هەرچى ئينگليزى زمانى خۆيان نەبوو

the Latin alphabet barely was their language,

بەکەمیش ئەلف و بێى لاتينى زمانى خۆيان بوو

but they could just swim like fish.

بەڵام تەنها دەيان توانى وەكو ماسى مەلە بكەن

They could play these like pianos.

دەيان توانى يارى بەمانە بكەن وەكو پيانۆ

A little bit more recently, I got involved personally.

كەمێك لەم دواييانەدا، بووم بەبەشدار بوويەك وەكو كەسى خۆم

And these are two anecdotes --

ئەمانە دوو بەسەر هاتە ... يەكێكيان لە كەمبۆديا بوو

one was in Cambodia,

لادێ يەك كە كارەباى نەبوو، ئاوى نەبوو، تەلەفزيۆنى نەبوو، تەلەفۆنى نەبوو

in a village that has no electricity, no water, no television, no telephone,

but has broadband Internet now.

بەڵام ئێستا هێڵى ئينتەرنێت يان هەيە

And these kids, their first English word is "Google"

ئەم ماڵانە يەكەم ووشەى ئينگليزيان "گوگڵ"ە

ئەوان تەنها "سكايپ" دەزانن. ئەوان هيچ كاتێك تەلەفۆنيان نەبيستبوو

and they only know Skype.

They've never heard of telephony.

They just use Skype.

باشە، ئەوان تەنها "سكايپ" بەكار دەهێنن

And they go home at night --

ئەوان بەشەوان ئەڕۆنەوە ماڵەوە، هێلى گەياندنيان بەدەست هێناوە

they've got a broadband connection in a hut that doesn't have electricity.

لەكۆشكێكدا كە كارەباى نيە

The parents love it, because when they open up the laptops,

دايك و باوكەكان زۆريان حەز لێيە ,چونكە كاتێك لاپتۆپەكان دەكەنەوە

it's the brightest light source in the house.

ئەوە سەرچاوەى ڕووناكترين گڵۆپە لەخانووەكەدا

And talk about where metaphors and reality mix --

وەباسى ئەوە دەكات لە كوێدا خوازراو ڕاستەقينە تێكەڵ دەبێت

this is the actual school.

ئەمە قوتابخانەى ڕاستەقينەيە

In parallel with this, Seymour Papert got the governor of Maine

لەبەرامبەر ئەمەدا "سيمۆر پاپێرت" پارێزگارى "مەين" ى قايل كرد

to legislate one laptop per child in the year 2002.

بۆ دەركردنى ياساى لاپتۆپێك بۆ هەر مناڵێك لەساڵى 2002 دا

Now at the time, I think it's fair to say that 80 percent of the teachers were --

ئێستا لەم كاتەدا، وابزانم ئەوە دادپەروەرانەيە كە بڵێى لەسەدا 80 ى مامۆستاكان

let me say, apprehensive.

بابەڕوونى بڵێم

Really, they were actually against it.

بەڕاستى ئەوان دژى ئەوەبوون

And they really preferred that the money would be used

ئەوان ئەوەيان لاپەسەند بوو كەپارەكە بەكار بهێنرێت

for higher salaries, more schools, whatever.

بۆ مووچەى زياتر، قوتابخانەى زياتر، هەرچيەك بێت

And now, three and a half years later, guess what?

وەئێستا، دواى سێ ساڵ و نيو، ئەزانن چى ؟

They're reporting five things: drop of truancy to almost zero,

ئەوان 5 شت دەخەنە ڕوو

كەمبوونەوەى نەچوون بۆ قوتابخانە: ئامادە بوونى كۆبوونەوەكانى دايك و باوكان و مامۆستا

attending parent-teacher meetings --

which nobody did and now almost everybody does --

كە پێشتر كەس نەيدەكرد و ئێستا هەمووى دەيكات

drop in discipline problems, increase in student participation.

نەمانى كێشەكانى ڕاهێنان: گەشەى بەبەشداريكردنى خوێندكاردا

Teachers are now saying it's kind of fun to teach.

مامۆستاكان ئێستا دەڵێن جۆرە خۆشيەكە فێركردن

Kids are engaged -- they have laptops! --

منداڵەكان هاوبەشى دەكەن .... لاپتۆپيان هەيە

and then the fifth, which interests me the most,

پێنجەم دانەيان سەرنجى زۆر ڕاكێشام

is that the servers have to be turned off at certain times at night

ئەوەيە كە خزمەت گوزاريەكە لەكاتێكى دياريكراوى شەودا دەبێت بكوژێنرێتەوە

because the teachers are getting too much email

لەبەر ئەوەى مامۆستا كان نامەى ئەليكترۆنى "ئيمەيل" زۆريان بۆ دەچێت

from the kids asking them for help.

لەلايەن مناڵەكانەوە كەداوايى يارمەتيان لێ دەكەن

So when you see that kind of thing --

بۆيە كاتێك ئەو جۆرە شتانە دەبينين، ئەمە شتێك نيە كەدەبێت تاقى بكەينەوە

this is not something that you have to test.

The days of pilot projects are over, when people say,

ڕۆژانى تاقى كردنەوەى پرۆژەكان كۆتاى هات، كەخەڵك دەڵێت

"We'd like to do three or four thousand in our country to see how it works."

باشە ئێمە سێ يان چوار هەزار دەكەين لەوڵاتەكەى خۆماندا بۆ ئەوەى بزانين چۆن كار دەكات

Screw you. Go to the back of the line and someone else will do it,

بەنەحلەت بيت. بگەڕێوە بۆ كۆتاى هێڵەكە و يەكێكى تر دەيكات

and then when you figure out that this works, you can join as well.

كاتێك كە ئەوەت بۆ دەركەوت كە ئەمە كاردەكات، تۆ ئەتوانى بێييتە لاى ئێمە

And this is what we're doing.

ئمە كارى ئێمەيە

(Laughter) (Applause)

(چەپڵە لێدان) (پێكەنين)

So, One Laptop Per Child was formed about a year and a half ago.

لاپتۆپێك بۆ هەر مناڵێك پێكهێنراوە نزيكەى ساڵ و نيوێك لەمەوپێش

ئەوە دامەزراوەيەكى بێ قازانجە، ئەوە نزيكەى 20 مليۆن دۆلار بەرز بووەتەوە

It's a nonprofit association.

It raised about 20 million dollars

to do the engineering to just get this built,

بۆ ئەندازياريكردن بۆ بەدەست هێنانى ئەم بينايە، وە لەدوايدا بەرهەم هێنانى

and then have it produced afterwards.

Scale is truly important.

پێوانە بەڕاستى گرنگە

And it's not important because you can buy components at a lower price, OK?

ئەوە گرنگ نيە لەبەرئەوەى تۆ بتوانى كەل و پەل بكڕيت بەنرخێكى كەم، باشە؟

It's because you can go to a manufacturer --

ئەوە لەبەرئەوەى تۆ بتوانى بڕۆى بۆ لاى وەبەرهێنەرەكە

and I will leave the name out --

من ناوەكەى ناڵێم

but we wanted a small display,

ئێمە شاشەيەكى بچوكمان دەوێت، پێويست ناكات، كەڕەنگى لێكچووى نموونەى هەبێت

doesn't have to have perfect color uniformity.

It can even have a pixel or two missing.

كەتەنانەت لە خاڵێک يان دوان پێك هاتبێ پێويست ناكات بەو شێوەيە ڕووناك بێت

It doesn't have to be that bright.

And this particular manufacturer said,

ئەم وەبەرهێنەرە تايبەتە دەڵێت بەڵێ ئێوە دەزانن

"We're not interested in that. We're interested in the living room.

ئێمە حەزمان لەوە نيە. ئێمە حەزمان لەژوورى دانيشتنە

We're interested in perfect color uniformity.

ئێمە حەزمان لە ڕەنگى لێكچووى نمونەييە

ئێمە حەزمان لە شاشەى گەورەو ڕووناكە

We're interested in big displays, bright displays.

You're not part of our strategic plan."

ئێوە بەشێك نين لە پلانە ستراتيژيەكەماندا

And I said, "That's kind of too bad, because we need 100 million units a year."

منيش دەڵێم ئەوە زۆر شتێكى خراپە

لەبەرئەوەى ئێمە پێويستمان بە 100 مليۆن يەكە هەيە لە ساڵێكدا، پێكەنين

(Laughter)

ئەوانيش دەڵێن باشە ئێمە لەوانەيە بتوانين ببين بەبەشێك لە پلانە ستراتيژيەكەت

And they said, "Oh, well, maybe we could become part of your strategic plan."

And that's why scale counts.

وە بۆيە پێوانەكان دەبژێرێت

And that's why we will not launch this

هەر بۆيە ئێمەش دەست بەمە ناكەين بەبێ بوونى پێنج بۆ 10 مليۆن يەكە لەيەكەم جاردا

without five to 10 million units in the first run.

And the idea is to launch with enough scale

بيرۆكەكە ئەوەيە كە دەست پێ بكەين لەگەڵ پێوەرى تەواودا

that the scale itself helps bring the price down,

پێوەرەكە خۆى وادەكات نرخەكان بێنە خوارەوە

and that's why I said seven to 10 million there.

بۆيە من لەوێدا ووتم حەوت بۆ 10 مليۆن

And we're doing it without a sales-and-marketing team.

ئێمە ئەوە دەكەين بەبێ تيمى فرۆشتن و بازاڕكردن

I mean, you're looking at the sales-and-marketing team.

مەبەستم ئەوەيە , ئێوە سەيرى "تيمى فرۆشتن و بازاڕكردن" دەكەن

We will do it by going to seven large countries

ئێمە ئەوە دەكەين بە چونمان بۆ حەوت وڵاتى گەورە و ئەوان قايل دەكەين و دەست پێ دەكەين

and getting them to agree and launch it,

and then the others can follow.

وە لەدوايدا ئەوانى تر دەتوانن دوايان بكەون

We have partners.

ئێمە هاوبەشمان هەيە ئەوە قورس نيە بزانرێت كە گوگڵ يەكێك بێت

It's not hard to guess Google would be one.

The others are all playing to pending.

ئەوانەى تر لە چاوەڕوانيدان

ئەمەش لە ڕۆژنامەدا گرنگى زۆرە

And this has been in the press a great deal.

It's the so-called Green Machine that we introduced with Kofi Annan

ئەمە پێ ى دەڵێن گرين مەشين "مەكينەى سەوز" كەپێشنيازمان كرد بۆ كۆفى ئەنان

لە تشرينى دووەمدا لە " ۆرد سەميت " لوتكەى جيهان لە توونس سازدرابوو

in November at the World Summit that was held in Tunisia.

Now once people start looking at this, they say, "Ah, this is a laptop project."

ئێستا هەر كە خەڵك دەستى كرد بەسەيركردنى ئەمە، دەڵێن ئا، ئەوە پرۆژەى لاپتۆپە

Well, no, it's not a laptop project. It's an education project.

نەخێر ئەوە پرۆژەى لاپتۆپ نيە، ئەوە پرۆژەى فێركردنە

And the fun part -- and I'm quite focused on it --

بەشە خۆشەكە ......منيش بەتەواوى جەختى لەسەر دەكەمەوە

I tell people I used to be a light bulb, but now I'm a laser --

بەخەڵك دەڵێم كە من ڕووناكى گڵۆپێك بووم، بەڵام ئێستا لەيزەرم

I'm just going to get that thing built, and it turns out it's not so hard.

من تەنها ئەو شتە بنيات دەنێم

ئەوە دەركەوت كە ئەوەندە قورس نيە

Because laptop economics are the following:

لەبەر ئەوەى ئابورى لاپتۆپ ئەمانەيە

من دەڵێم 50% لێرەدا؛ زياتر لە 60% دەچێت

I say 50 percent here -- it's more like 60,

60 percent of the cost of your laptop

لە سەدا 60ى لاپتۆپەكەت فرۆشتن و بازاڕكردن و بڵاوكردنەوەو قەزانجەكەيەتى

is sales, marketing, distribution and profit.

Now we have none of those, OK?

ئێستا ئێمە هيچ لەوانەمان نيە، باشە ؟

None of those figure into our cost,

هيچ لەوانە نەچۆتە نرخى تێ چوونى خۆمانەوە

because first of all, we sell it at cost, and the governments distribute it.

لەبەر ئەوەى يەكەميان، ئێمە بەنرخى تێچوون دەيفرۆشين و حكومەتەكان بڵاوى دەكەنەوە

It gets distributed to the school system like a textbook.

ئەوە بڵاو دەكرێتەوە بۆ سيستەمى قوتابخانە وەكو كتێب

So that piece disappears.

بۆيە ئەو پارچەيە ديارنامێنێ ,دواى شاشە و هەموو شتێكى ترت دەبێت

Then you have display and everything else.

Now the display on your laptop costs,

ئێستا شاشەى سەر لاپ تۆپەكەت نرخەكەى بە ژمارە نزيكەى

in rough numbers, 10 dollars a diagonal inch.

١٠ دۆلار ئينجێكى لار

That can drop to eight; it can drop to seven

ئێستا ئەو كەم دەبێتەوە بۆ هەشت و حەوت

but it's not going to drop to two, or to one and a half,

بەڵام ئەوە كەم نابێتەوە بۆ دوو يان يەك و نيو

unless we do some pretty clever things.

مەگەر ئێمە زۆر شتێكى زيرەكانە بكەين

ئەوانەى ترى .....ئەو سندووقە بچوكە قاوەييە ..كەزۆر سەرنج ڕاكێشە

It's the rest -- that little brown box -- that is pretty fascinating,

because the rest of your laptop is devoted to itself.

لەبەر ئەوەى بەشەكانى ترى لاپتۆپەكەت بۆ خۆى دابين كراوە

It's a little bit like an obese person

ئەوە كەمێك لەوە دەچێت كە كەسێكى قەڵەو پێويست بكات بەكاريبهێنێت بۆ زۆرترين

having to use most of their energy to move their obesity.

وزە يان بۆ نەهێشتنى ئەو قەڵەوييە. باشە ؟ ، پێكەنين

(Laughter)

And we have a situation today which is incredible.

ئەمڕۆ ئێمە لەبارودۆخێكى باوەڕنەكراو داين

من لاپتۆپەكانم بەكارهێناوە لەسەرەتاى دەست پێ كردنيان

I've been using laptops since their inception.

And my laptop runs slower, less reliably and less pleasantly

لاپ تۆپەكەم خاو تر بۆتەوە، كەمتر پشتى پێ دەبەسترێ و كەمتر دڵخۆشكەرە وەك لە پێشتر

than it ever has before.

And this year is worse.

ئەمساڵيش خراپترە

(Applause)

ئێستا خەڵك چەپڵە لێ دەدات، هەندێ كات لەبەرت هەڵدەستن بەچەپڵەوە منيش دەڵێم

People clap, sometimes you even get standing ovations,

and I say, "What the hell's wrong with you? Why are we all sitting there?"

چيتان لێ بەسەر هاتووە؟ بۆ ئێمە هەموومان لێرە دانيشتووين؟

And somebody -- to remain nameless -- called our laptop a "gadget" recently.

وە يەكێك ... بۆ ئەوەى ناوى نەهێنن ..بەلاپتۆپەكەمانى ووت بەشێك لە ئامێر لەم دواييەدا

منيش ووتم، خوايە، لاپتۆپەكەمان وەكو شەم شەمە كوێرە وايە كە لە دۆزەخ هاتبێتە دەرەوە

And I said, "God, our laptop's going to go like a bat out of hell.

When you open it up, it's going to go 'bing.'"

كاتێك كە دەيكەيتەوە، دەگێكى لێوە دێت وەكو "بيگ" دەكرێتەوە، بەكاردێت

It'll be on.

It'll be just like it was in 1985,

لەوەى ساڵی 1985 دەچێت، كە "ئەپڵ ماكينتۆشى 512"دەكڕىن

when you bought an Apple Macintosh 512.

It worked really well.

ئەوە زۆر بەباشى ئيشى دەكرد

And we've been going steadily downhill.

ئێمە بەخۆ گرى خل بوينەوە

Now, people ask all the time what it is.

ئێستا ئەم خەڵكانە هەموو كاتێ پرسيار دەكەن ئەمە چى يە

That's what it is.

ئەوە ئەوەیە

The two pieces that are probably notable: it'll be a mesh network,

ئەو دوو پارچەيەى كەهەست پێكراوە ئەوە دەبێت بەهێڵى بەيەك داچووە

so when the kids open up their laptops, they all become a network,

بۆيە كاتێك منداڵەكان لاپتۆپەكانيان دەكەنەوە، هەموويان دەبن بە هێڵێک

and then just need one or two points of backhaul.

وە دواىی تەنها خاڵێك يان دوو خاڵى هاندانيان پێويست دەبێت

You can serve a couple of thousand kids with two megabits.

ئەتوانى خزمەت گوزارى چەند هەزارى پێشكەش بە منداڵان بكەيت بە دوو ميگابايت

So you really can bring into a village,

بۆيە ئێوە دەتوانن بيهێنن بۆ لادێ يەك

and then the villages can connect themselves,

دواىی لەلادێ كە خۆيان دەتوانن پێكەوە ببەسترێن

and you really can do it quite well.

ئێوە دەتوانن زۆر بەباشى بيكەن

The dual mode display --

شێوازى پيشاندانى دوانەيى ..بيرۆكەكە ئەوەيە كە شاشەيەك هەبێت كە هەردووكى لەدەريشەوە

the idea is to have a display that both works outdoors --

isn't it fun using your cell phone outdoors in the sunlight?

ئەوە خۆش نيە بەكارهێنانى تەلەفۆنى دەستى لەدەرەوە لەبەر ڕوناكى خۆردا؟

Well, you can't see it.

ئێوە ناتوانن ببينن

And one of the reasons you can't see it

يەكێك لەو هۆيانەى كەناتوانن ببينن ئەوەيە، ئەوە ڕووناكى دواوەى هەيە زۆربەى كات

is because it's backlighting most of the time, most cell phones.

زۆربەى تەلەفۆنە دەستيەكان

Now, what we're doing is, we're doing one that will be both frontlit and backlit.

ئێستا، ئەوەی ئێمە دەیکەین ئەوەیە کە دانەیەکیان دوو ڕوناک کەرەوەی هەبێت ڕوناک کەرەوەی پێشەوە و دواوە

And whether you manually switch it or you do it in the software

يان ئێوە بەدەست داى دەگيرسێنن يان بەسۆفت وێرەكە دەيكەيت كە ببينرێت

is to be seen.

بەڵام كاتێك كە ڕووناكى دواوەى كاردەكات ئەوە ڕەنگدارە

But when it's backlit, it's color.

And when it's frontlit, it's black and white

وە كەڕوناكى پێشەوە كاردەكات ڕەش و سپيە بەسێ جار بەرزتر

at three times the resolution.

هەموو كێشەكان چارەسەر كرا؟ نەخێر

Is it all worked out? No.

That's why a lot of our people are more or less living in Taiwan right now.

بۆيە زۆرێك لەخەڵكەكان زۆرێك يان كەمێك لەتايوان دەژين ئێستا

And in about 30 days, we'll know for sure whether this works.

و لەماوەى 30 رۆژدا دەزانين بەدڵنياييەوە كە ئەگەر ئەوە ئيش بكات

Probably the most important piece there

لەوانەيە گرنگترين پارچە لەوێ بێت

is that the kids really can do the maintenance.

ئەوەيە كە منداڵەكان بەڕاستى دەتوانن چاكى بكەن

And this is again something that people don't believe,

ئەمەش ديسانەوە شتێكە كە خەڵك باوەڕى پێ ناكات

but I really think it's quite true.

بەڵام من بڕوام وايە ئەوە بە تەواوەتى ڕاستە

That's the machine we showed in Tunis.

ئەوە ئەو ئامێرەيە كە نیشانمان داوە لە تونس

This is more the direction that we're going to go.

ئەمە ئەو ڕێگايەيە كە دەيگرينە بەر

And it's something that we didn't think was possible.

ئەوەش شتێكە كە ئێمە بيرمان نەكرد بۆوە كە گونجاو بێت

Now, I'm going to pass this around.

ئێستا ئەمەتان پێ دەگەيەنم

This isn't a design, OK?

ئەمە نەخشەيەكى كێشراو نيە، باشە؟

So this is just a mechanical engineering sort of embodiment of it

ئەمە تەنها جۆرە بەرجەستە كردنێكى ئەندازيارى ميكانيكيە بۆ ئێوە بۆ ئەوەى يارى پێ بكەن

for you to play with.

And it's clearly just a model.

وە ئەوە بەڕوونى مۆدێلێكە

The working one is at MIT.

ئەوەى لە ئێم ئاى تى كاردەكات

من ئەيدەم بەم پياوە قۆزە

I'm going to pass it to this handsome gentleman.

At least you can decide whether it goes left or --

بەلايەنى كەمەوە دەتوانى بڕيار بدەيت ئەگەر بۆلاى چەپ دەڕوات يان

Chris Anderson: Before you do it, for the people down in simulcast --

ئۆ پەخشى ڕاستەوخۆ داواى لێبوردن دەكەم! من بيرم چۆوە، بيرم چوو، باشە كامێراكە لەهەر شوێنێكدا بێت

Nicholas Negroponte: Sorry! I forgot. CA: Just show it off a bit.

So wherever the camera is -- OK, good point. Thank you, Chris.

باشە، خاڵێكى باشە سوپاست دەكەم، كريس

The idea was that it would be not only a laptop,

بيرۆكەكە ئەوەبوو كەتەنها لاپتۆپێك نابێت

but that it could transform into an electronic book.

بەڵام ئەتوانێت ببێت بە كتێبێكى ئەلكترۆنى

So it's sort of an electronic book.

بۆيە ئەوە جۆرێكە لە كتێبى ئەلكترۆنى

This is where when you go outside, it's in black and white.

ئەمە لەكاتێكدا كە دەچێتە دەرەوە، ئەوە ڕەش و سپيە

The games buttons are missing,

دووگمەى يارى تێدا نيە، بەڵام ئەوە ئەبێت بە ئامێرى يارى و ئامێرى كتێب

but it'll also be a games machine,

book machine.

Set it up this way, and it's a television set.

بەم شێوەيە داى بنێ ئەوە دەبێ بەتەلەفزيۆن

Etc., etc. -- is that enough for simulcast? OK, sorry.

هيتر و هيتر .... ئەمە بەس نيە بۆ پەخشى ڕاستەو خۆ؟ باشە داواى لێ بوردن دەكەم

دواىی با "جيم" بڕيار بدات بە چ ڕێگايەك بنێرێت. باشە

I'll let Jim decide which way to send it afterwards.

OK. Seven countries.

حەوت وڵات، پێكەنين

(Laughter)

I say "maybe" for Massachusetts, because they actually have to do a bid.

من ئەڵێم لەوانەيە بۆ "ماسوشوسێس" لەبەر ئەوەى ئەوان بەڕاستى پێويستە كەمكردنەوە كەبكەن

بەپێى ياسا پێويستە بچێتە كەمكردنەوەكەوە، بەم شێوەيە و بەم شێوەيە

By law you've got to bid, and so on and so forth.

ناتوانم بەتەواوى ناويان بهێنم

So I can't quite name them.

In the other cases, they don't have to do bids.

لەبارەكانى تردا، پێويست ناكات كە بچنە كەمكردنەوەكەوە ئەتوانن بڕيار بدەن

They can decide --

it's the federal government in each case.

ئەوە دەسەڵاتى فيدراڵى يە لەهەر بابەتێكدا

It's kind of agonizing,

ئەوە جۆرێكى ئازاراويە، لەبەر ئەوەى زۆرێك لەخەڵك دەڵێن

because a lot of people say, "Let's do it at the state level,"

باشە، با بەپلەى دەوڵەت بيكەين

لەبەر ئەوەى بەدڵنيايەوە ويلايەتەكان سوكتر لەفيدراڵى تەنها لەبەر قەبارەيان

because states are more nimble than the feds, just because of size.

وەبەردەوام ژمێريار دەكەين

And yet we count.

We're really dealing with the federal government.

ئێمە بەڕاستى هەڵسوكەوت لەگەڵ دەسەڵاتى فيدراڵيدا دەكەين

We're really dealing with ministries of education.

ئێمە لەگەڵ وەزارەتەكانى فێركرندا هەڵسوكەوت دەكەين

And if you look at governments around the world,

ئەگەر سەيرى دەسەڵات بكەين لەهەموو جيهاندا

ministries of education tend to be the most conservative,

وەزارەتەكانى فێركردن زياتر گۆشەگيرترن

and also the ones that have huge payrolls.

وە ئەوانەى كە مووچەى زۆريان هەيە

Everybody thinks they know about education,

هەموو كەسێك وابير دەكاتەوە كە ئەوان فێركردن دەزانن

هەروەها چەندەها كلتور لەسەر ئەوە بنياد نراون

a lot of culture is built into it as well.

It's really hard. And so it's certainly the hard road.

ئەوە زۆر قورسە لەڕاستيدا، ئەوە بەدڵنيايەوە ڕێگايەكى قورسە

If you look at the countries, they're pretty geoculturally distributed.

ئەگەر سەيرى وڵاتان بكەيت بەپێى كلتورو جوگرافيا بڵاو بونەتەوە بە باشى

Have they all agreed? No, not completely.

هەموويان قايلن؟ نەخێر، بەتەواوەتى نا

Probably Thailand, Brazil and Nigeria

تايلەند و بەڕازيل و نێجيريا ئەو سيانەن كە زياتر چالاكن

are the three that are the most active and most agreed.

وەزياتر قايلن

We're purposely not signing anything with anybody

ئێمە بەمەبەست هيچ شتێك واژۆ ناكەين، بەبێ هيچ كەسێك

until we actually have the working ones.

هەتا بەڕاستى يەكێكى كارامان نەبێ

And since I visit each one of those countries

لەبەر ئەوەى سەردانى ئەم وڵاتانە دەكەم سێ مانگ جارێك بەلايەنى كەمەوە

within at least every three months,

I'm just going around the world every three weeks.

من بەجيهاندا دەگەڕێم هەموو سێ هەفتەيەك

Here's sort of the schedule

لێرەدا جۆرە خشتە يەكى كاتى هەيە

and I put at the bottom we might give some away free in two years at this meeting.

لەخوارەوە ئەو دادەنێم كەلەوانەيە هەندێكيان بێ بەرامبەر ببەخشين لەماوەى دوو ساڵدا لەم چاو پێكەووتنەدا

Everybody says it's a $100 laptop --

هەموو كەسێك ئەڵێت ئەوە لاپتۆپى 100 دۆلاريە، تۆ ناتوانيت بيكەيت

you can't do it.

Well, guess what, we're not.

ئەزانن چى، ئێمە نايكەين

We're coming in probably at 135, to start, then drift down.

لەوانەيە ئێمە بە 135 ڕازى بين بۆ دەست پێ كردن، دواى ئەوە نزم دەبێتەوە

And that's very important,

ئەوە زۆر گرنگە

because so many things hit the market at a price and then drift up.

لەبەر ئەوەى زۆرێك لەشتەكان دەگاتە بازاڕ بەنرخێك و دواى بەرز ئەبێتەوە

ئەوە وەكو ئەوە وايە بەزەرەر بفرۆشرێت، وە دواى بەزوى سەرنج ڕادەكێشێت و

It's kind of the loss leader,

and then as soon as it looks interesting,

ناتوانرێت دەستەبەر بكرێت، يان ناتوانرێت گەشەى پێ بكرێتەوە

it can't be afforded, or it can't be scaled out.

So we're targeting 50 dollars in 2010.

ئێمە چاوەڕوانى 50 دۆلارين لە ساڵى 2010 دا

The gray market's a big issue.

بازاڕى خۆڵەمێشى كێشەيەكى گەورەيە، وەيەكێك لەڕێگاكان ....تەنها يەكێك

And one of the ways -- just one --

but one of the ways to help in the case of the gray market

بەڵام يەكێك ڕێگاكانى يارمەتى لەباربوونى بازاڕى خۆڵەمێشى

is to make something that is so utterly unique --

ئەوەيە وا لەشتێك بكەيت كە بەتەواوەتى شاز بێت، تاك بێت

It's a little bit like the fact that automobiles --

ئەوە كەمێك لەو ڕاستيە دەچێت كە ئۆتۆمبيلەكان

هەزارەها ئۆتۆمبيل دەدزرێت ڕۆژانە لە ويلايەتە يەكگرتووەكان

thousands of automobiles are stolen every day in the United States.

Not one single post-office truck is stolen.

يەك سەيارەى گواستنەوەى نووسينگەى پۆست نەدزراوە باشە، بۆچى؟

(Laughter)

And why?

Because there's no market for post-office trucks.

لەبەر ئەوەى بازاڕى سەيارەى گواستنەوەى نوسينگەى پۆست نيە

It looks like a post-office truck.

ئەوە لەسەيارەى گواستنەوەى نوسينگەى پۆست دەچێت

You can spray paint it. You can do anything you want.

ئەتوانى بە سپرا بۆيەى بكەيت، ئەتوانى هەموو شتێك بكەيت كە دەتەوێت

I just learned recently: in South Africa, no white Volvos are stolen.

من لەم دواييەدا زانيم كە لە باشورى ئەفەريقا ڤۆڵڤۆى سپى نادزرێت

Period. None. Zero.

نوقتە، هيچ، سفر

So we want to make it very much like a white Volvo.

بۆيە ئێمە دەمانەوێت وەكو ڤۆڵڤۆى سپى لێ بكەين بەشێوەيەكى گەورە

Each government has a task force.

هەموو دەسەڵاتێك تيمى كارى هەيە، ئەمە لەوانەيە زۆر سەرنج ڕاكێش نەبێت

This perhaps is less interesting,

but we're trying to get the governments to all work together

بەڵام ئێمە هەوڵ دەدەين كەوا لەدەسەڵاتەكان بكەين كە هەموويان بەيەكەوە كار بكەن ئەوەش ئاسان نيە

and it's not easy.

لايەنە ئابوريەكانى ئەمە ئەوەيە كە لەدەسەڵاتە يەكگرتووەكانەوە دەست پێ بكەين

The economics of this is to start with the federal governments

and then later, to subsequently go to other --

ئينجا دواىی بڕۆى بۆ ئەوانى تر

ئەگەر بەخشينى منداڵ بۆ منداڵ بێت

whether it's child-to-child funding,

so a child in this country buys one for a child in the developing world,

منداڵێك لەم وڵاتەدا يەكێك دەكڕێت بۆ منداڵێك لەجيهانى گەشەكردندا بێت

لەوانەيە هەمان ڕەگەز بێت، لەوانەيە هەمان تەمەن بێت

maybe of the same gender, maybe of the same age.

An uncle gives a niece or a nephew that as a birthday present.

مامێك ئەيدات بەخوشكەزايەكى يان برازايەكى وەكو ديارى ڕۆژى لەدايك بوون

I mean, there are all sorts of things that will happen,

مەبەستم ئەوەيە، هەموو جۆرە شتێك ڕوو دەدەن

and they'll be very, very exciting.

وە زۆر زۆر خۆش دەبێت

And everybody says -- I say -- it's an education project.

وە هەموو كەسێك دەڵێت ...من دەڵێم ... ئەوە پرۆژەيەكى فێركردنە

Are we providing the software?

ئايا ئێمە سۆفت وێرمان خستووەتە بەردەست

The answer is:

وەڵامەكە ئەوەيە، سيستەمەكە بە دڵنيايەوە سۆفت وێرى هەيە

The system certainly has software,

but no, we're not providing the education content.

بەڵام نەخێر ئێمە ناوەڕۆكى فێركردنەكەمان نەخستووەتە بەردەست

That is really done in the countries.

ئەمە بەڕاستى لە وڵاتەكاندا كراوە

But we are certainly constructionists.

بەڵام ئێمە بە دڵنيايەوە دروست كەرين

And we certainly believe in learning by doing

وە بەدڵنياى يەوە ئێمە باوەڕمان بەفێر كردن هەيە بەكاركردن

and everything from Logo, which was started in 1968,

وە هەموو شتێك بەنيشانە، كە لە 1968 دادەستى پێ كردووە

to more modern things, like Scratch, if you've ever even heard of it,

بۆ شتى تازەتر، وەكو زمانى "سكراچ" ئەگەر تەنانەت گوێتان لێ بووبێت هەر كاتێك

are very, very much part of it.

كەزۆرن پارچەى زۆريشى هەيە

And that's the rollout.

ئەمە نمونە سەرەتاييەكەيە

Are we dreaming? Is this real?

ئايا ئێمە خەو دەبينين؟ ئەمە ڕاستيە؟ ئەمە ڕاستيە

It actually is real.

The only criticism, and people really don't want to criticize this,

تاكە ڕەخنەيەك، وەخەڵك بەڕاستى نايانەوێت ڕەخنە لەمە بگرن

because it is a humanitarian effort, a nonprofit effort

لەبەر ئەوەى ئەوە هەوڵێكى مرۆڤانەيە، هەوڵێكى بێ قازانجە

and to criticize it is a little bit stupid, actually.

وەڕەخنە گرتن لێى بەڕاستى شتێكى گەمژانەيە، پێكەنين

(Laughter)

But the one thing that people could criticize was,

بەڵام تەنها شت كە خەڵك توانيويەتى ڕەخنەى لێ بگرێ ئەوەبوو

"Great idea, but these guys can't do it."

بيرۆكەيەكى زۆر باشە، بەڵام ئەم پياوانە ناتوانن بيكەن

And that could either mean these guys, professors and so on couldn't do it,

وەئەمەيان مانايى ئەوەيە ئەم پياوانە پرۆفيسۆرن وە شتى وان ناتوانن بيكەن

or that it's not possible.

يان ئەوە گونجاو نيە

Well, on December 12, a company called Quanta agreed to build it,

لە 12 ى كانوونى دووەمدا كۆمپانيايەك بەناوى "كوانتا" قايل بوو كە بنياتى بنێت

and since they make about one-third of all the laptops on the planet today,

كە ئەوان سێ يەكى هەموو لاپتۆپەكان دروست دەكەن لەسەر ئەستێرەى ئەمڕۆ

that question disappeared.

ئەو پرسيارە ديار نەماوە

So it's not a matter of whether it's going to happen.

بۆيە ئەوە بابەتێك نيە كەئايا ئەوە ڕوودەدات، وا ڕوو دەدات

It is going to happen.

And if it comes out at 138 dollars, so what?

وە ئەگەر بە 138 دۆلار دەرچوو، چى دەبێت؟

If it comes out six months late, so what?

ئەگەر شەش مانگ دوا كەوت، چى دەبێت؟

That's a pretty soft landing.

ئەوە نيشتنەوەيەكى بێ ترسە بەشێوەيەكى باش ,سوپاستان دەكەم

Thank you.

چەپڵە لێدان

(Applause)