My journey to thank all the people responsible for my morning coffee | A.J. Jacobs

129,421 views ・ 2018-12-04

TED


Please double-click on the English subtitles below to play the video.

Translator: Daban Q Jaff Reviewer: halo fariq
00:12
So, I don't like to boast,
0
12760
2920
،گەرچی، حەزم لە خۆهەڵکێشان نییە
00:15
but I am very good at finding things to be annoyed about.
1
15719
5537
بەڵام زۆر باشم لەدۆزینەوەی .ئەوشتانەی کە بێزارکەرن
00:21
It is a real specialty of mine.
2
21280
2096
.ئەوە تایبەتمەندی ڕاستەقینەی منە
00:23
I can hear 100 compliments and a single insult,
3
23400
3896
دەکرێ گوێم لە ١٠٠ پێداهەڵگوتن و ،یەک بێڕێزی بێت
00:27
and what do I remember?
4
27320
1496
و کە دێتەوە یادم؟
00:28
The insult.
5
28840
1376
.بێڕێزیەکەیە
00:30
And according to the research, I'm not alone.
6
30240
2696
،و بەگوێرەی لێکۆڵینەوەیک .بەتەنها من وا نیم
00:32
Unfortunately, the human brain is wired to focus on the negative.
7
32960
5536
بەداخەوە، مێشکی مرۆڤ وابەستەی .جەخت کردن لەسەر نەرێینیەکانە
00:38
Now, this might have been helpful when we were cave people,
8
38520
3336
ئێستا، ئەوە دەکرا یارمەتیدەر بێ ،کاتێک ئێمە لە ئەشکەوتی دەژییان
00:41
trying to avoid predators,
9
41880
1856
،لەهەوڵی خۆلادان لە ئاژەڵە دڕندەکان
00:43
but now it's a terrible way to go through life.
10
43760
2696
بەڵام بۆ ئێستا شێوازێکی .خراپی بەردەوامی دانی ژیانە
00:46
It is a real major component of anxiety and depression.
11
46480
6456
.ئەوە پێکهاتەی سەرەکی دڵەڕاوکێ و خەمۆکییە
00:52
So how can we fight the brain's negative bias?
12
52960
4056
کەوایە چۆن دەتوانین شەڕ لەگەڵ مەیلی نەرێیی مێشک بکەین؟
00:57
According to a lot of research, one of the best weapons is gratitude.
13
57040
5320
،بەگوێرەی زۆرێک لە لێکۆڵینەوەکان .یەکێک لەباشترین چەکەکان سوپاسگوزاریە
01:03
So knowing this, I started a new tradition in our house a couple of years ago.
14
63080
5016
بۆیە بەزانینی ئەمە، چەند ساڵێک لەمەوبەر .دەستم کرد بەنەریتێکی نوێ لە ماڵەکەمان
01:08
Before a meal with my wife and kids,
15
68120
2456
،پێش هەر ژەمێک لەگەڵ ژن و منداڵەکانم
01:10
I would say a prayer of thanksgiving.
16
70600
2840
.نوێژە شوکرانەم دەخوێند
01:14
Prayer is not quite the right word.
17
74560
1816
.نوێژ گونجاوترین وشە نییە
01:16
I'm agnostic, so instead of thanking God,
18
76400
4696
من بێ باوەڕم، بۆیە لەجێگەی ،سوپاسکردنی خودا
01:21
I would thank some of the people who helped make my food a reality.
19
81120
4336
دەمەوێ سوپاسی هەندێک لەوخەڵکانە بکەم .کە هاوکار بوون لەبەدیهێنانی خۆراکەکەم
01:25
I'd say, "I'd like to thank the farmer who grew these tomatoes,
20
85480
4336
دەڵێم: "دەمەوێت سوپاسی ئەو جوتیارە بکەم ،کە تەماتەکانی چاندووە
01:29
and the trucker who drove these tomatoes to the store,
21
89840
2696
و ئەوبارهەڵگرەوانەی کە ،ئەوتەماتانەی بۆ دوکان گواستۆتەوە
01:32
and the cashier who rang these tomatoes up."
22
92560
2856
و ئەو ژمێریارەی کە ئەو ''.تەماتانەی نرخاندووە
01:35
And I thought it was going pretty well, this tradition.
23
95440
2600
،و پێم وابوو ئەو نەریتە .زۆر بەڕێکی بەردەوامی دەکێشا
01:39
Then one day, my 10-year-old son said,
24
99040
2536
،تاڕۆژێک کوڕە ١٠ ساڵانەکەم گوتی
01:41
"You know, Dad, those people aren't in our apartment.
25
101600
3336
،دەزانی باوکە .ئەوخەڵکانە لە ئەپارتمێنتەکەی ئێمەدا نین"
01:44
They can't hear you.
26
104960
1216
.ناتوانن گوێیان لەتۆ بێت
01:46
If you really cared, you would go and thank them in person."
27
106200
4056
،ئەگەر بەڕاستی لات گرینگ با ''.دەڕۆیشتیت و سوپاسی خودی خۆیانت دەکرد
01:50
And I thought, "Hmm. That's an interesting idea."
28
110280
3176
. بیرم لێکردەوە، ممم ''.ئەوە بیرۆکەیەکی سەرنجڕاکێشە"
01:53
(Laughter)
29
113480
1296
(پێکەنین)
01:54
Now I'm a writer, and for my books I like to go on adventures.
30
114800
5056
من کەسێکم، لە نوسینەکانمدا .بەرەو سەرکێشی دەچم
01:59
Go on quests.
31
119880
1416
.بۆ ئەرک بەجێ گەیاندن
02:01
So I decided I'm going to take my son up on his challenge.
32
121320
4056
بۆیە بڕیارمدا بکەومە .ئەم بەربەرەکانیە لەگەڵ کوڕەکەم
02:05
It seemed simple enough.
33
125400
1696
.ئاسان دەردەکەوت
02:07
And to make it even simpler,
34
127120
1856
،بۆ زیاتر ئاسانکردنیشی
02:09
I decided to focus on just one item.
35
129000
3496
.بڕیارمدا جەخت لەسەر یەک بەش بکەمەوە
02:12
An item I can't live without:
36
132520
1816
:ئەوبەشەی کەناتوانم بەبێی بژیم
02:14
my morning cup of coffee.
37
134360
1640
.کوپە قاوەکەی بەیانیانم
02:16
Well, it turned out to be not so simple at all.
38
136840
3216
.بەهەرحاڵ، دەرکەوت ئاسان نییە
02:20
(Laughter)
39
140080
1016
(پێکەنین)
02:21
This quest took me months.
40
141120
1615
ئەم بەدواداچونە چەند .مانگێکی خایاند
02:22
It took me around the world.
41
142759
2457
.بەدەوری هەموو جیهانیدا گەڕاندم
02:25
Because I discovered that my coffee would not be possible
42
145240
5456
چونکە بۆم دەرکەوت ئەو قاوەیەی من بەردەست نابێت
02:30
without hundreds of people I take for granted.
43
150720
3056
،بەبێ سەدان کەس .من ئاسان دەستم دەکەوێت
02:33
So I would thank the trucker
44
153800
1896
بۆیە سوپاسی بارهەڵگرەکان دەکەم
02:35
who drove the coffee beans to the coffee shop.
45
155720
2696
کە دەنکە قاوەکانی بۆ .دوکانی قاوەخانە دەگوازنەوە
02:38
But he couldn't have done his job without the road.
46
158440
3296
بەڵام ئەو ئەم کارەی بۆ نەدەکرا .بەبێ ڕێگایی قیرتاوکراو
02:41
So I would thank the people who paved the road.
47
161760
2896
هەربۆیە سوپاسی ئەوانەش دەکەم .کە ڕێگەکەیان قیرتاو کردوە
02:44
(Laughter)
48
164680
1096
(پێکەنین)
02:45
And then I would thank the people who made the asphalt for the pavement.
49
165800
5016
وسوپاسی ئەوانەش دەکەم کەقیڕتاوەکەیان .ئامادە کردووە بۆ پەستانەوەی ريگەکە
02:50
And I came to realize that my coffee,
50
170840
4056
،من بۆم دەرکەوت کە قاوەکەم
02:54
like so much else in the world,
51
174920
2056
،وەکو چەندین شتی تری ئەم جیهانە
02:57
requires the combined work
52
177000
2496
کاری بەهەرەوەزی دەوێت
02:59
of a shocking number of people from all walks of life.
53
179520
3576
ژمارەیەکی بێشوماری خەڵک .لەهەموو چین و توێژەکان
03:03
Architects, biologists, designers, miners, goat herds,
54
183120
5776
،تەلارسازان، زیندەوەرزانان ،دیزاینەران، کرێکاران، و شوانی ماڵات
03:08
you name it.
55
188920
1496
.هتد
03:10
I decided to call my project
56
190440
2256
بڕیارمداوە ناو لە پڕۆژەکەم بنێم
03:12
"Thanks a Thousand."
57
192720
1976
''.هەزار جار سوپاس"
03:14
Because I ended up thanking over a thousand people.
58
194720
2760
.چونکە لەکۆتایدا سوپاسی هەزار کەسم کرد
03:18
And it was overwhelming, but it was also wonderful.
59
198400
3576
،ئەوە شتێکی ماندوکەر بوو .بەڵام لەهەمان کاتدا جوانیش بوو
03:22
Because it allowed me to focus
60
202000
2256
کەوای لێکردم تێبینی
03:24
on the hundreds of things that go right every day,
61
204280
3336
سەدان شت بکەم کە هەموو ،ڕۆژێک بەباشی بەڕێوە دەچیت
03:27
as opposed to the three or four that go wrong.
62
207640
2736
.بە بەراور بە ٣ یا ٤ دانە کەهەڵەی تێدەکەوێ
03:30
And it reminded me of the astounding interconnectedness or our world.
63
210400
6216
و گەورەیی ئەو پەیوەندییەی بیرخستمەوە .کە لە جیهاندا هەیە
03:36
I learned dozens of lessons during this project,
64
216640
3856
لەم پڕۆژەیەوە ،بە دەیەها وانە فێر بووم
03:40
but let me just focus on five today.
65
220520
2896
.ڕێگەم بدەن ئەمڕۆ پێنجیان باس بکەم
03:43
The first is: look up.
66
223440
2896
.یەکەم: سەرهەڵبڕە
03:46
I started my trail of gratitude
67
226360
2016
کەوتمە ڕێچکەی سوپاسگوزاری
03:48
by thanking the barista at my local coffee shop,
68
228400
3296
بە سوپاسکردنی خاوەن .قاوەخانەکەی گەڕەکەکەمان
03:51
Joe Coffee in New York.
69
231720
1656
.قاوەخانەی جۆی لە نیویۆرک
03:53
Her name is Chung,
70
233400
1696
،ئەو ناوی چەنگە
03:55
and Chung is one of the most upbeat people you will ever meet.
71
235120
4736
چەنگ یەکێکە لە ڕوخۆشترین .کەسانە
03:59
Big smiler, enthusiastic hugger.
72
239880
3336
،باوەشێکی میهرەبان .لێو بەخەندە
04:03
But even for Chung, being a barista is hard.
73
243240
3496
.تەنانەت بۆ چەنگیش قاوەچیەتی ئەرکێکی قورسە
04:06
And that's because you are encountering people in a very dangerous state.
74
246760
4896
ئەمەش بەهۆی ئەوەی کە دەکەوێتە بارودۆخی .مەترسیدار لەگەڵ خەڵک
04:11
(Laughter)
75
251680
1256
(پێکەنین)
04:12
You know what it is -- precaffeination.
76
252960
2736
.دەزانن كە چیيە ـ ـ قاوە بەر لە ئیشکردن
04:15
(Laughter)
77
255720
2136
(پێکەنین)
04:17
So, Chung has had people yell at her until she cried,
78
257880
3736
بۆيە چەنگ دوچارى كەسى وا ھاتووە ،ھاواریان بەسەردا كردوە تا ڕادەی گریان
04:21
including a nine-year-old girl,
79
261640
2016
،بە كچێكى نۆ ساڵانيشەوە
04:23
who didn't like the whipped cream design that Chung did on her hot chocolate.
80
263680
4256
كە ئەو نيگارەى چەنگ كێشاويەتى بەسەر .سەرتۆژى چوكولاتە گەرمەكەى بەدڵى نەبووە
04:27
So I thanked Chung,
81
267960
2896
،جا سوپاسى چەنگم كرد
04:30
and she thanked me for thanking her.
82
270880
3175
و ئەويش سوپاسى ئەوەى لێم كرد .كە سوپاسيم كردووە
04:34
I cut it off there.
83
274079
1257
.ئيتر لەوێوە دەستم ھەڵگرت
04:35
I didn't want to go into an infinite thanking loop.
84
275360
2416
نەمويست بڕۆمە ناو .زنجيرەيەكى نەبڕاوەى سوپاسەوە
04:37
(Laughter)
85
277800
1576
(پێکەنین)
04:39
But Chung said that the hardest part
86
279400
3736
بەڵام چەنگ گوتى قورسترين شت ئەوەيە
04:43
is when people don't even treat her like a human being.
87
283160
3496
كە كاتێ خەڵك وەك .مرۆڤێك مامەڵەى لەگەڵ ناكەن
04:46
They treat her like a vending machine.
88
286680
1856
وەك ئامێرێكى فرۆشتن مامەڵەی لەگەڵ دەكەن
04:48
So, they'll hand her their credit card
89
288560
2496
كارتە بانكيەكانيان دەخەنە دەستى
04:51
without even looking up from their phone.
90
291080
2816
بەبێ ئەوەى سەر لەسەر .مۆبايلەكانيان بەرزيش بكەنەوە
04:53
And while she's saying this, I'm realizing I've done that.
91
293920
4816
،كاتێ كە ئەمەى وت .بۆم دەركەوت كە منيش وام كردووە
04:58
I've been that a-hole.
92
298760
1856
.منيش ئەم خراپیەم کردووە
05:00
And at that moment, I pledged:
93
300640
2936
:و لەو ساتەوە، پەيمانم دا
05:03
when dealing with people, I'm going to take those two seconds
94
303600
3296
،كاتێ كە مامەڵە لەگەڵ كەسانێك دەكەم ئەو چەند ساتە تەرخان دەكەم
05:06
and look at them, make eye contact.
95
306920
2856
.سەيريان دەكەم، و لە چاويان ڕادەمێنم
05:09
Because it reminds you, you're dealing with a human being
96
309800
2856
،چونكە ئاوا دێتەوە يادت كە تۆ مامەڵە لەگەل مرۆڤێكدا دەكەى
05:12
who has family and aspirations
97
312680
3736
كە خوليا و خێزانى ھەيە
05:16
and embarrassing high school memories.
98
316440
2576
كە يادەوەرى شەرمەزاركەرى .لە خوێندنی ئامادەی ھەيە
05:19
And that little moment of connection
99
319040
3056
ئەم ساتە كەمە لە پەيوەندى
05:22
is so important to both people's humanity and happiness.
100
322120
4696
زۆر گرنگە بۆ ھەردوو لايەنى .ئاسودەى و مرۆڤايەتى خەڵك
05:26
Alright, second lesson was:
101
326840
1776
:زۆرچاكە، وانەى دووەم
05:28
smell the roses. And the dirt. And the fertilizer.
102
328640
4736
.گوڵەكان، خۆڵ و خاشاكەكەشى بۆن بكە
05:33
After Chung, I thanked this man.
103
333400
2736
.لە دواى چەنگ، سوپاسى ئەو پياوەم كرد
05:36
This is Ed Kaufmann.
104
336160
1856
.ئەوە ئێد كاوفمانە
05:38
And Ed is the one who chooses which coffee they serve at my local coffee shop.
105
338040
5536
ئێد لەم قاوەخانەیە بەڕێوەبەری فرۆشتن و .پێشکەش کردنی جۆرەکانی قاوەیە
05:43
He goes around the world, to South America, to Africa,
106
343600
3656
،ئەو بە ھەموو جيھاندا دەگەڕێ لە باشوورى ئەمريكا و ئەفريقيا
05:47
finding the best coffee beans.
107
347280
1816
.باشترين جۆرى تۆوى قاوە دەدۆزێتەوە
05:49
So I thanked Ed.
108
349120
1416
.بۆيە سوپاسى ئێدم كرد
05:50
And in return, Ed showed me how to taste coffee like a pro.
109
350560
5776
لە بەرامبەريشدا، ئەو نيشانيدام كە چۆن .وەك شارەزايەك هەڵسەنگاندن بۆ قاوە بكەم
05:56
And it is quite a ritual.
110
356360
1936
.سروشبەخشە
05:58
You take your spoon and you dip it in the coffee
111
358320
2256
كەوچكەكەت نوقمى قاوەكە دەكەيت
06:00
and then you take a big, loud slurp.
112
360600
2776
.و قومێكى گەورەى لێدەدەى، كە فڕەى بێ
06:03
Almost cartoonishly loud.
113
363400
1936
.وەک دەنگێکی کارتۆنی بەرز
06:05
This is because you want to spray the coffee all over your mouth.
114
365360
3296
چونکە تۆ مەبەستتە .قاوەکە بپڕژێنیتە ناو دەمتەوە
06:08
You have taste buds in the side of your cheeks,
115
368680
3136
گۆپکەی تامکردن هەن ،لەدیوی ناو ڕومەتەکانتەوە
06:11
in the roof of your mouth,
116
371840
1416
،و لە بنمیچی ناوەوەی دەمتەوە
06:13
you've got to get them all.
117
373280
1536
.دەبێ هەموویانی لێ پڕ کەی
06:14
So Ed would do this
118
374840
2736
ئینجا ئید وادەکات
06:17
and he would --
119
377600
2496
و هەروەها ئەو
06:20
his face would light up and he would say,
120
380120
2696
،ڕوخساری دەگەشێتەوە و دەڵێ
06:22
"This coffee tastes of Honeycrisp apple
121
382840
3976
ئەم قاوەیە تامی کریسپی هەنگوینی سێو دەدات"
06:26
and notes of soil and maple syrup."
122
386840
3536
''.بۆنی خاک و شیلەی ئەسپیندار دەدات
06:30
And I would take a sip and I'd say,
123
390400
2616
،منیش فڕێکی لێدەدەم و دەڵێم
06:33
"I'm picking up coffee.
124
393040
2736
.من قاوەم بە دەستەوەیە"
06:35
(Laughter)
125
395800
1816
(پێکەنین)
06:37
It tastes to me like coffee."
126
397640
1856
''.بۆ من تامی قاوە دەدات
06:39
(Laughter)
127
399520
2016
(پێکەنین)
06:41
But inspired by Ed, I decided to really
128
401560
2936
،بەڵام بە ئەندێشەی ئێدەوە بڕیارمدا بەڕاستی
06:44
let the coffee sit on my tongue for five seconds --
129
404520
3136
قاوەکە بۆماوەی پێنج چرکە لەسەر زمانم بهێڵمەوە
06:47
we're all busy, but I could spare five seconds,
130
407680
2216
،ھەموومان سەرقاڵين ،بەڵام دەتوانم پێنج چركە تەرخان بكەم
06:49
and really think about the texture and the acidity and the sweetness.
131
409920
6536
،و بەڕاستى بير لە پێكھاتە .ترشى و شيرنيەكەى بكەمەوە
06:56
And I started to do it with other foods.
132
416480
2336
.لەگەڵ خۆراکەکانی دیکەشدا هەمان شتم کرد
06:58
And this idea of savoring is so important to gratitude.
133
418840
5656
بيرۆكەى ئەم تام وەرگرتنە .بۆ سوپاس گوزارى زۆر گرنگە
07:04
Psychologists talk about how gratitude
134
424520
3336
دەروونزانەن باس لەوەدەكەن چۆن سوپاسگوزارى
07:07
is about taking a moment and holding on to it as long as possible.
135
427880
5336
بريتيە لە تەرخانكردنى ساتێك و پەيوەست بوون .پێوەى تا درێژترين ماوەى لە توانات دابێ
07:13
And slowing down time.
136
433240
3656
.وابكەيت كات بە خێرايەكى كەمتر تێپەڕێ
07:16
So that life doesn't go by in one big blur, as it often does.
137
436920
4776
تاوەكو ژيان وەك پەڵە .ھەورێك تێنەپەڕێ، كە زۆربەى كاتيش وايە
07:21
Number three is:
138
441720
1456
:ژمارە سێ
07:23
find the hidden masterpieces all around you.
139
443200
2976
داھێنانە گرنگ و شاراوەكانى .دەوروبەرت بدۆزەوە
07:26
Now, one of my favorite conversations during this year
140
446200
2896
ئێستا،يەكێك لە گفتوگۆيە .ھەرە تايبەتەكانى ئەم ساڵم
07:29
was with the guy who invented my coffee cup lid.
141
449120
4456
لەگەل ئەو كوڕە بوو كە سەرپۆشى .بۆ كوپى قاوەكەم داھێنا
07:33
And until this point,
142
453600
1656
،و ھەتا ئەو قۆناغەش
07:35
I had given approximately zero thought to coffee cup lids.
143
455280
4176
.چۆن بڵێى ھەرگيز بيرم لێى نەكردبوويەوە
07:39
But I loved talking to this inventor, Doug Fleming,
144
459480
3256
بەڵام چێژم لە قسە کردن لەکەڵ ئەم .داھێنەرە بینی، دۆگ فليمينگ
07:42
because he was so passionate.
145
462760
1856
.چونكە ئەو زۆر پەرۆش بوو
07:44
And the blood and sweat and tears he put into this lid,
146
464640
3976
.خوێن و ئەرەق و فرمێسكى لە پێناودا ڕشتبوو
07:48
and that I had never even considered.
147
468640
3296
.و ئەوەى من ھەرگيز پێشبينيم نەكردبوو
07:51
He says a bad lid can ruin your coffee.
148
471960
2856
ئەو وتى كە سەرپۆشی خراپ .دەكرێ قاوەكەت لێ تێك بدات
07:54
That it can block the aroma,
149
474840
1936
،و ڕێگربێ لە تامەكەى
07:56
which is so important to the experience.
150
476800
2256
.كە ئەوەش زۆر گرنگە بۆ ئەزموون
07:59
So he -- he's very innovative.
151
479080
2536
.ئەو زۆر داھێنەرانەيە
08:01
He's like the Elon Musk of coffee lids.
152
481640
2056
.ئەو وەك ئيلۆن موسك ى سەرپۆشى قاوە وايە
08:03
(Laughter)
153
483720
1016
08:04
So he designed this lid that's got an upside-down hexagon
154
484760
4216
(پێکەنین)
جا ئەو ديزاينى بۆ ئەو كوپ پۆشە سەرتاپا شەش گۆشەييە كردووە
08:09
so you can get your nose right in there and get maximum aroma.
155
489000
3976
تا بتوانیت لوتت بخەیتە ناویەوە و .زۆرترین بۆن هەڵمژیت
08:13
And so I was delighted talking to him,
156
493000
3656
،بە قسەکردن لەگەڵ ئەو دڵخۆش بووم
08:16
and it made me realize there are hundreds of masterpieces all around us
157
496680
4616
ئەوە وای کرد بۆم دەرکەوێت کە سەدان داهێنانی ناوازە هەن لەدەورمان
.و ئێمە بەتەواوەتی نرخیانمان نەزانیوون
08:21
that we totally take for granted.
158
501320
1736
هەروەک کلیلی هەڵکردنی چرای سەرمێزەکەم کەناسەرەوەی هەستیاری پەنجەمەمی هەیە
08:23
Like the on-off switch on my desk lamp has a little indentation for my thumb
159
503080
6456
08:29
that perfectly fits my thumb.
160
509560
1776
.ڕێک بەئەندازەی پەنجەمەوەیە
08:31
And when something is done well,
161
511360
3216
،کە شتێک بەباشی ئەنجام دەدرێت
08:34
the process behind it is largely invisible.
162
514600
3256
.گەورەی ئەو پڕۆسەی کە لەدواوەیەتی نادیارە
08:37
But paying attention to it
163
517880
2216
بەڵام بەسەرەنجدان
دەکرێ بۆ ئاسودە کردنی ژیانمان .کەڵک لەو هەستە شادیە وەربگیرێ
08:40
can tap into that sense of wonder and enrich our lives.
164
520120
4216
:چوارەمیان .بنوێنە تا هەستی پێدەکەی
08:44
Number four is: fake it till you feel it.
165
524360
2976
08:47
By the end of the project, I was just in a thanking frenzy.
166
527360
3936
،لەکۆتاییەکانی پڕۆژەکەدا .بە سوپاس کردنم گرتبوو
08:51
So I was -- I would get up and spend a couple hours,
167
531320
3176
لەخەو هەڵدەستام و چەند کاتژمێرێکم بەسەر دەبرد
08:54
I'd write emails, send notes,
168
534520
3856
،بەدیار نوسینی ئیمێڵ، و ناردنی تێبینی
08:58
make phone calls, visit people
169
538400
2536
پەیوەندی تەلەفۆنی سەردانکردنی خەڵک
09:00
to thank them for their role in my coffee.
170
540960
2176
بۆ سوپاس کردنیان بۆ ئەو .ڕۆڵەی کە بەجێیان هێناوە لە قاوەکەمدا
09:03
And some of them, quite honestly --
171
543160
2256
و هەندێکیشیان، زۆر بەڕاشکاوانە
09:05
not that into it.
172
545440
1856
.بۆیان گرینگ نەبوو
دەیانوت: ئەمە چییە؟
09:07
They would be like, "What is this?
173
547320
2256
09:09
Is this a pyramid scheme, what do you want, what are you selling?"
174
549600
4160
ئەمە تاقیکردنەوەیە؟ "تۆ چیت دەوێت، تۆ چی دەفرۆشی؟
09:14
But most people were surprisingly moved.
175
554560
4256
بەڵام زۆریان .سەرسام دەبوون
09:18
I remember, I called the woman who does the pest control
176
558840
3776
لەبیرمە، کە تەلەفۆنم بۆ خانمی سەر هێڵی دژە کارەسات کرد
09:22
for the warehouse where my coffee is served --
177
562640
3176
بۆ کۆگاکە کەوا قاوەکەم تێیدا دروست دەکرێت
09:25
I'm sorry -- where my coffee is stored.
178
565840
2576
.ببورن ئەوشوێنەی قاوەکەمی لێ هەڵدەگیرێت
09:28
And I said,
179
568440
2456
،گوتم
09:30
"This may sound strange,
180
570920
1496
،لەوانەیە ئەمە سەیر بێت"
09:32
but I want to thank you for keeping the bugs out of my coffee."
181
572440
4376
بەڵام دەمەوێت سوپاست بکەم بۆ ''.پارێزگاریکردنی قاوەکەم لە مێشوولەکان
09:36
And she said, "Well, that does sound strange,
182
576840
2616
،ئەویش گوتی ڕاستە ئەمە سەیرە
''.بەڵام تۆ ڕۆژەکەمت خۆش کرد
09:39
but you just made my day."
183
579480
2096
09:41
And it was like an anti-crank phone call.
184
581600
3576
.ئەمە وەک زەنگیکی دژە نەیار بوو
،ئەمەش تەنها کاریگەری لەو نەکرد .بەڵکو کاریگەری لە منیش کرد
09:45
And it didn't just affect her, it affected me.
185
585200
3376
09:48
Because I would wake up every morning in my default mood, which is grumpiness,
186
588600
5976
چونکە دەبوو هەموو بەیانیەک لەم ،بارودۆخە ناخۆش و توڕەییە لەخەو هەستم
09:54
but I would force myself to write a thank-you note
187
594600
3256
بەڵام زۆرم لەخۆم دەکرد هەتاکو تێبینیەکی سوپاسگوزاری بنووسم
09:57
and then another and then another.
188
597880
2096
.لەپاشان یەکیکی تر و یەکێکی تریش
10:00
And what I found was that if you act as if you're grateful,
189
600000
4816
ئەوەی تێیگەیشتم کە وا ئەگەر تۆ ،نواندن بکەیت وەک ئەوەی سوپاسگوزاریت
10:04
you eventually become grateful for real.
190
604840
3016
.لەکۆتایدا دەبیتە کەسێکی سوپاسگوزار
10:07
The power of our actions to change our mind is astounding.
191
607880
4896
هێزی کردەوەکانمان بۆ گۆڕینی .هزرمان سەرسوڕهێنەرە
10:12
So, often we think that thought changes behavior,
192
612800
4056
هەربۆیە، زۆر جار وابیردەکەینەوە ،بیرکردنەوەکانمان هەڵسوکەوتمان دەگۆڕێت
10:16
but behavior very often changes our thought.
193
616880
4200
.بەڵام زۆر جار هەڵسوکەوت بۆچوونمان دەگۆڕێت
و لە کۆتایدا، کۆتا وانە کە :دەمەوێت دەربارەی بدوێم
10:22
And finally, the last lesson I want to tell you about is:
194
622720
4456
.ڕاهێنانی شەش پلەی سوپاسگوزاریە
10:27
practice six degrees of gratitude.
195
627200
3416
10:30
And every place, every stop on this gratitude trail
196
630640
4576
هەموو شوێنێک هەموو وەستانێک لەم ڕێگەیە سوپاسگوزاریە
10:35
would give birth to 100 other people that I could thank.
197
635240
3896
دەبێتە لەدایک بوونی سەد خەڵکی تر .کە بتوانم سوپاسیان بکەم
10:39
So I went down to Colombia to thank the farmers who grow my coffee beans.
198
639160
5256
بۆ سوپاسی ئەو جوتیارەی کەوا دەنکی قاوەکانی من دەچێنێت چووم بۆ کۆڵۆمبیا
10:44
And it was in a small mountain town,
199
644440
2216
،لەشارۆچکەیەکی شاخاوی بچوک بوو
10:46
and I was driven there along these curvy, cliffside roads.
200
646680
5176
ئەم ڕێگەیەی پێید ڕۆیشتم .چەماوە و لەقەدپاڵی چیا بوو
10:51
And every time we went around a hairpin turn
201
651880
3736
هەرجارێک دەڕۆیشتین بەدەوری شوێنی سوڕانەوە
10:55
the driver would do the sign of the cross.
202
655640
3656
.شوفێرەکە ئاماژەی تێپەڕینەکەی دەکرد
.و منیش دەمگووت، "سوپاس بۆ ئەمە
10:59
And I was like, "Thank you for that.
203
659320
2856
11:02
(Laughter)
204
662200
1816
(پێکەنین)
11:04
But can you do that while keeping your hands on the wheel?
205
664040
3816
بەڵام دەتوانیت ئەمە نەکەیت کاتێک دەستەکانت لەسەر سوکانەکەیە؟
11:07
Because I am terrified."
206
667880
1576
''.چونکە من زۆر دەترسێم
11:09
But we made it.
207
669480
1216
.بەڵام ئەنجاممان دا
11:10
And I met the farmers, the Guarnizo brothers.
208
670720
3496
،و چاوم بە جوتیارەکان کەوت .برایانی گوارینزۆ
11:14
It's a small farm, they make great coffee,
209
674240
3256
،کێڵگەیەکی بچوکە ،بەڵام قاوەی باش بەرهەم دێنن
11:17
they're paid above fair-trade prices for it.
210
677520
2896
ئەوان دادپەروەرانە پارەیان .لە بەرامبەرقاوەکە پێدەدرێت
11:20
And they showed me how the coffee is grown.
211
680440
3016
.و پیشانیان دام کە قاوە چۆن گەشە دەکات
11:23
The bean is actually inside this fruit called the coffee cherry.
212
683480
4576
.و من سوپاسم كردن
11:28
And I thanked them.
213
688080
2176
11:30
And they said, "Well, we couldn't do our job
214
690280
3216
ووتیان، ''چاكه‌، ئێمه‌ نه‌مان ده‌توانی كاره‌كه‌مان ئه‌نجام بده‌ین
11:33
without 100 other people."
215
693520
2216
''.به‌بێ 100 كه‌سی تر
11:35
The machine that depulps the fruit is made in Brazil,
216
695760
3856
ئه‌و ئامێره‌ی كه‌ ده‌نكی میوه‌كه‌ .ده‌رده‌هێنێت دروستكراوی ووڵاتی به‌ڕازیله‌
11:39
and the pickup truck they drive around the farm,
217
699640
3056
و ئه‌م ئۆتۆمبێله‌ پیكابه‌ی كه‌ له‌ ،كێڵگه‌كه‌دا هاتووچۆی پێده‌كه‌ن
11:42
that is made from parts from all over the world.
218
702720
3416
له‌ شوێنێكی تری ئه‌م .جیهانه‌وه‌ دروستكراوه‌
11:46
In fact, the US exports steel to Colombia.
219
706160
4096
له‌ ڕاستیدا، ووڵاتی ئه‌مریكا ئاسن .بۆ ووڵاتی كۆڵۆمبیا ده‌نێرێت
11:50
So I went to Indiana, and I thanked the steel makers.
220
710280
4976
چووم بۆ ولایه‌تی ئیندیانا سوپاسی ئه‌وكه‌سانه‌م كرد كه‌ ئاسن به‌رهه‌مده‌هێنن
11:55
And it just drove home
221
715280
3136
.و گه‌ڕامه‌وه‌ ماڵه‌وه‌
11:58
that it doesn't take a village to make a cup of coffee.
222
718440
3576
له‌وه‌ تگه‌یشتم كه‌ تاكه‌ گوندێك به‌س .نیه‌ بۆ ئاماده‌كردنی كوپێك قاوه
به‌ڵكو ئاماده‌كردنی كوپێك قاوه‌ .پێویستی به‌ ته‌واوی جیهانه‌
12:02
It takes the world to make a cup of coffee.
223
722040
3136
12:05
And this global economy, this globalization,
224
725200
5096
،و ئه‌م ئابووریه‌ جیهانیه‌ ،و ئه‌م به‌جیهانی بوونه‌ش
12:10
it does have downsides.
225
730320
1816
.لایه‌نی نه‌رێنی هه‌یه‌
12:12
But I believe the long-term upsides are far greater,
226
732160
3456
به‌ڵام من باوه‌ڕم وایه ،لایه‌نه‌ ئه‌رێنیه‌كانی زیاتره‌
12:15
that progress is real.
227
735640
1576
.و ئه‌م به‌ره‌وپیش چوونه‌ش ڕاسته‌قینه‌یه‌
12:17
We have made improvements in the last 50 years,
228
737240
2416
له‌ 50 ساڵی ڕابردوو ،به‌ره‌وپێش چوونمان بەدەست هێناوە
12:19
poverty worldwide has gone down.
229
739680
2696
.جیهانى هه‌ژاری به‌ره‌و كه‌مبونه‌وه‌ چووه‌
12:22
And that we should resist the temptation
230
742400
3256
و پێویسته‌ له‌سه‌رمان ڕووبه‌ڕوی فریودان ببینه‌وه‌
12:25
to retreat into our silos.
231
745680
3016
.بە گه‌ڕانه‌وه‌مان بۆ سایلۆكانمان
12:28
And we should resist this upsurge
232
748720
3056
و پێویسته‌ له‌سه‌رمان ڕووبه‌ڕوی ئه‌و ڕێژه‌ به‌رزه‌ ببینه‌وه‌
12:31
in isolationism and jingoism.
233
751800
4536
.له‌ جیاكاری و شۆڤێنیانه‌
.ئه‌مه‌ش ده‌مگه‌یه‌نێته‌ كۆتا خاڵ
12:36
Which brings me to my final point.
234
756360
2376
12:38
Which is my hope that we use gratitude as a spark to action.
235
758760
5600
هیواخوازم سوپاسگوزاری وەک .پڕیشکێک بێت بۆکار و جووڵە
12:45
Some people worry that gratitude has a downside.
236
765360
3736
خه‌ڵكانێك نیگه‌رانی ئه‌وه‌ن كه .سوپاسگوزاری لایه‌نی نه‌رێنی هه‌بێت
12:49
That we'll be so grateful, that we'll be complacent.
237
769120
3816
کە ئەگەر زۆر سوپاس بکرێین، ئەوا .وامان لێدێت لە خودی خۆمان ڕازی بین
12:52
We'll be so, "Oh, everything's wonderful, I'm so grateful."
238
772960
3656
تاوه‌كو ده‌گه‌ینه‌ ئه‌و ئاسته‌ی ".ئۆه، هه‌موو شتێك باش و سه‌رسوڕهێنه‌ره‌"
12:56
Well, it turns out, the opposite is true.
239
776640
3600
چاكه‌، وا ده‌ركه‌وت، كه‌ .پێچه‌وانه‌كه‌ی ڕاسته‌
توێژینەوەکان ئەوە دەردەخەن
13:01
The research shows
240
781120
2296
13:03
that the more grateful you are, the more likely you are to help others.
241
783440
4656
كه‌ تا زیاتر سوپاسگوزار بیت .ئه‌وا زیاتر یارمه‌تی كه‌سانی تر دەدەیت
،كاتێك تۆ له‌ بارودۆخێكی خراپیت
13:08
When you're in a bad state,
242
788120
2056
13:10
you're often more focused on your own needs.
243
790200
2576
زیاتر بایه‌خ به‌وشتانه‌ ده‌ده‌یت .كه‌ پێویستت پێیانه
13:12
But gratitude makes you want to pay it forward.
244
792800
3216
سوپاسگوزاری وات لێدەکات .تۆش به‌كه‌سانی تر ببه‌خشی
13:16
And I experienced this personally.
245
796040
2416
.من خۆم ئه‌م ئه‌زموونه‌م تاقی كردۆتەوە
13:18
I mean, I'm not Mother Teresa,
246
798480
1696
،دەڵێم، من من دایکە تریسا نیم
13:20
I'm still a selfish bastard a huge amount of the time.
247
800200
3456
ئێستاش زۆربه‌ی كات .كه‌سێكی خراپی خۆ په‌رستم
13:23
But I'm better than I was before this project.
248
803680
3976
به‌ڵام ئێستا به‌هۆی ئه‌م پڕۆژه‌وه‌ .زۆر له‌و كات باشترم
13:27
And that's because it made me aware
249
807680
2736
چونكه‌ ئه‌م كاره‌ به‌ئاگای هێنامه‌وه‌
13:30
of the exploitation on the supply chain.
250
810440
3576
.له‌ كاری زنجیره‌ی دابینكردن
13:34
It reminded me that what I take for granted
251
814040
2936
ئه‌مه‌ ئه‌وه‌ی بیرخستمه‌وه‌ كه‌ ئەوەی ڕۆژانە بۆ من برەدەستە
13:37
is not available to millions of people around the world.
252
817000
3776
ملیۆنان خه‌ڵك لێی بێیه‌شن .له‌سه‌رانسه‌ری جیهان
13:40
Like water.
253
820800
1256
.بۆنمونه‌ ئاو
13:42
Coffee is 98.8 percent water.
254
822080
4296
.قاوه‌له‌سه‌دا ٩٨,٨ی ئاوه‌
13:46
So I figured I should go and thank the people at the New York reservoir,
255
826400
3536
بۆیە دەبوو سوپاسی ئەو کەسانە بکەم کە ،خه‌زانی ئاوی نیۆرك كارده‌كه‌ن
13:49
hundreds of them, who provide me water,
256
829960
2616
.کە ئاو بۆ من دابین دەکەم
13:52
and this miracle that I can turn a lever and get safe water.
257
832600
3096
سحری کردنەوەی بەلوعە و .دەست کەوتنی ئاوی پاک
13:55
And that millions of people around the world don't have this luxury
258
835720
3576
ملیۆنان خەڵکە لە سەرانسەری .جیهان ئەم خۆشی ژیانەیان نییە
13:59
and have to walk hours to get safe water.
259
839320
2976
دەبێت چەند کاتژمێرێک بڕۆن تاکو .ئاوی پاکیان دەستدەکەوێت
14:02
It inspired me to see what I could do to help people get more access,
260
842320
4696
ئەمە هانیدام بیربکەمەوە چۆن دەتوانم .یارمەتی خەڵک بدەم تا زیاتریان بۆ بڕەخسێت
14:07
and I did research and found a wonderful group
261
847040
3056
من توێژینەوەم کرد و گروپێکی سەرسوڕهێنەرم دۆزیەوە
14:10
called Dispensers for Safe Water.
262
850120
2656
.بۆئاوی سەلامەت (Dispensers) پێی دەگوترێت
14:12
And I got involved.
263
852800
1336
.بەشداربووم تیایدا
14:14
And I'm not expecting the Nobel Prize committee
264
854160
2776
من پێشبینی ناکەم لێژنەی خەڵاتی نۆبڵ
14:16
to knock down my door,
265
856960
1256
.بێن خەڵاتم بکەن
14:18
but it's a baby step, it's a little something.
266
858240
4296
،بەڵام ئەمە گەشەیەکی بچووکە .ئەمە شتێکی بچووکە
14:22
And it's all because of gratitude.
267
862560
2816
هەمووی بەهۆی سوپاسەوە بوو
14:25
And it's why I encourage people, friends, family,
268
865400
3536
بۆیە هانی خەڵک، هاوڕێکان، و خێزانەکان
14:28
to follow gratitude trails of their own.
269
868960
2976
دەدەم تاکو بە شوێن پێی .سوپاسگوزاریان دا بڕۆن
14:31
Because it's a life-transforming experience.
270
871960
2816
.چونکە ئەمە ئەزمونێکی وەرچەرخانی ژیانە
14:34
And it doesn't have to be coffee.
271
874800
1616
.پێویست ناکات قاوە بێت
14:36
It could be anything.
272
876440
1216
.دەکرێ شتێک بێت
14:37
It could be a pair of socks, it could be a light bulb.
273
877680
2536
،دەکرێت جووتێک گۆرەوی بێت .دەکرێت گڵۆپێک بێت
14:40
And you don't have to go around the world, you can just do a little gesture,
274
880240
3576
،و پێویست ناکات سەرانسەری جیهان بگەڕێیت ،دەتوانی تەنیا جوڵەیەکی بچووک بکەیت
14:43
like make eye contact or send a note to the designer of a logo you love.
275
883840
5136
وەکو ئەوە وایە پەیوەندی چاو .ئەنجام بدەیت یان تێبینیەک بنێریت
14:49
It's more about a mindset.
276
889000
1976
.زیاتر سەبارەت بە بیرکردنەوەیە
تێگەیشتن لەوەی هەزاران خەڵک لە دروست .کردنی هەموو شتێکی بچووکی ئێمە بەشدارن
14:51
Being aware of the thousands of people involved in every little thing we do.
277
891000
4480
14:56
Remembering that there's someone in a factory
278
896880
3096
ئەوەمان لەبیربێت کەسێک لە کارگەیەک هەیە
کە پارچە قوماش بۆ کورسی دەچنێت .تۆ هەر ئێستا لە سەری دانیشتووی
15:00
who made the fabric for the chairs you're sitting in right now.
279
900000
4216
15:04
That someone went into a mine and got the copper for this microphone
280
904240
6136
ئەو کەسە چووە ناو ئەشکەوتەوە تا .مس بۆ مایکرۆفۆنەکە دەست بخات
15:10
so that I could say my final thank you,
281
910400
2576
،تاکو کۆتا سوپاسی خۆم بگەیەنم
.کە بۆ سوپاسکردنی ئێوەیە
15:13
which is to thank you.
282
913000
1856
15:14
Thank you a thousand for listening to my story.
283
914880
2880
ھەزاران سوپاس بۆ .گوێگرتنتان لە چيرۆكەكەم
15:18
(Applause)
284
918400
2216
(چەپڵە)
15:20
(Cheering)
285
920640
1720
(دڵخۆشکەر)
About this website

This site will introduce you to YouTube videos that are useful for learning English. You will see English lessons taught by top-notch teachers from around the world. Double-click on the English subtitles displayed on each video page to play the video from there. The subtitles scroll in sync with the video playback. If you have any comments or requests, please contact us using this contact form.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7