Thomas Thwaites: How I built a toaster -- from scratch

Translator: Gayane Vardanyan Reviewer: Kristine Sargsyan

If we look around us,

Եթե մենք նայենք մեր շուրջը

much of what surrounds us

մեզ շրջապատող բաներից շատերը

started life as various rocks and sludge

սկզբում եղել են տարբեր տեսակի ժայռ կամ տիղմ

buried in the ground in various places in the world.

աշխարհի տարբեր մասերում թաքնված:

But, of course, they don't look like rocks and sludge now.

Բայց, անշուշտ, դրանք հիմա նման են չեն ժայռի կամ տիղմի,

They look like TV cameras, monitors,

դրանք այժմ հեռուստատեսային խցիկներ են, մոնիտորներ,

annoying radio mics.

ռադիոյի ձանձրալի խոսափողներ:

And so this magical transformation

Եվ այս հրաշալի վերափոխումն

is what I was trying to get at with my project,

այն է, ինչին ես ուզում էի հասնել իմ այս ծրագրով,

which became known as the Toaster Project.

որը հայտնի դարձավ որպես Թոստերի ծրագիր:

And it was also inspired by this quote

Ծրագիրս ոգեշնչվել էր նաև Դուգլաս Ադամսի

from Douglas Adams,

այս ասույթով:

and the situation is from "The Hitchhiker's Guide to the Galaxy."

Պատմությունը "Հիթչիկերի` գալակտիկայի ուղեցույց"-ից է:

And the situation it describes

Իրավիճակը որ նկարագրվում է հետևհալն է.

is the hero of the book -- he's a 20th-century man --

գրքի հերոսը 20-րդ դարի մարդ է,

finds himself alone on a strange planet

որը միայնակ հայտնվում է անծանոթ մոլորակի վրա,

populated only by a technologically primitive people.

որտեղ բնակեցված են միայն տեղնոլոգիապես պարզ մարդիկ:

And he kind of assumes that, yes,

Եվ նա ենթադրում է, որ այո,

he'll become -- these villagers --

Նա կդառնա, այս գյուղացիները,

he'll become their emperor

նա կդառնա նրանց կայսրը

and transform their society

և կվերափոխի նրանց հասարակությունը

with his wonderful command of technology

տեխնոլոգիայի,

and science and the elements,

գիտության և տարրերի իր հիանալի իշխանությամբ,

but, of course, realizes

բայց, իհարկե, հասկանում է,

that without the rest of human society,

որ առանց մարդկային հասարակության մյուս մասի

he can barely make a sandwich,

դժվար թե հնարավոր լինի անգամ սենդվիչ պատրաստել,

let alone a toaster.

էլ ուր մնաց թոստեր

But he didn't have Wikipedia.

Բայց նա չուներ Վիկիպեդիա

So I thought, okay,

Եվ ես մտածեցի, լավ,

I'll try and make an electric toaster from scratch.

ես կփորձեմ և կպատրաստեմ էլեկտրական թոստեր զերոյից:

And, working on the idea

Եվ աշխատելով այն գաղափարի վրա,

that the cheapest electric toaster

որ ամենաէժան էլեկտրական թոստերը

would also be the simplest to reverse-engineer,

կլինի նաև պարզագույնը ինժեներական լուծումների տեսանկյունից,

I went and bought the cheapest toaster I could find,

ես գնացի ու առա ամենաէժան թոստերը,

took it home

բերեցի տուն

and was kind of dismayed to discover

և մի տեսակ վախեցա, տեսնելով,

that, inside this object,

որ այս սարքի ներսում,

which I'd bought for just 3.49 pounds,

որը ես գնեցի ընդամենը 3 ֆունտ ու 94-ով,

there were 400 different bits

կան 400 տարբեր մասնիկներ`

made out of a hundred-plus different materials.

պատրաստված 100-ից ավելի տարբեր նյութերից:

I didn't have the rest of my life to do this project.

Ես երկար ժամանակ չունեի այս ծրագիրն իրականացնելու համար,

I had maybe nine months.

ունեի գուցե 9 ամիս:

So I thought, okay, I'll start with five.

Ու ես մտածեցի, լավ, ես կսկսեմ 5-ից:

And these were steel, mica,

Եվ դրանք էին պողպատը, թերթաքարը,

plastic, copper and nickel.

պլաստիկը, պղինձը և նիկելը:

So, starting with steel: how do you make steel?

Սկսեցի պողպատից. ինչպես ենք ստանում պողպատը:

I went and knocked on the door

Ես գնացի ու թակեցի

of the Rio Tinto Chair

Հանքերի թագավորական դպրոցի Ընդլայնված հանքարդյունահանման

of Advanced Mineral Extraction at the Royal School of Mines

Ռիո Տինտո ամբիոնի դուռը

and said, "How do you make steel?"

և ասացի "Ինչպես եք ստանում պողպատ":

And Professor Cilliers was very kind

Եվ պրոֆեսոր Սիլիերսը բարի գտնվեց

and talked me through it.

ու խոսեց ինձ հետ դրա մասին:

And my vague rememberings from GCSE science --

Եվ հանրակրթության գիտությունից իմ աղոտ հիշողությունները ...

well, steel comes from iron,

ասենք, պողպատը ստանում են երկաթից,

so I phoned up an iron mine.

ու ես զանգեցի երկաթի հանք:

And said, "Hi, I'm trying to make a toaster.

Եվ ասացի, "Ողջույն, ես փորձում եմ պատրաստել թոստեր:

Can I come up and get some iron?"

Կարող եմ գալ և մի քիչ երկաթ վերցնել":

Unfortunately, when I got there -- emerges Ray.

Ցավոք, երբ ես այնտեղ հասա, հայտնվեց Ռեյը:

He had misheard me

Նա ինձ սխալ էր հասկացել

and thought I was coming up because I was trying to make a poster,

և մտածել էր, թե ես գալիս եմ, որովհետև ուզում եմ պոստեր պատրաստել,

and so wasn't prepared to take me into the mines.

և պատրաստ չէր ինձ հանք տանելու:

But after some nagging, I got him to do that.

Բայց մի փոքր փնթփնթալուց հետ, նա համաձայնեց:

(Video) Ray: It was Crease Limestone,

(Տեսանյութ) Ռեյ. դա Քրիզ Լայմսթոունն էր:

and that was produced

Եվ դա ստեղծվել էր

by sea creatures

ծովային արարածների կողմից

350 million years ago

350 միլիոն տարի առաջ

in a nice, warm,

գեղեցիկ, տաք,

sunny atmosphere.

արևոտ միջավայրում:

When you study geology,

Երկրաբանություն ուսումնասիրելիս

you can see what's happened in the past,

կարելի է տեսնել, թե ինչ է կատարվել անցյալում:

and there were terrific changes in the earth.

Հսկայական փոփոխություններ են տեղի ունեցել:

Thomas Thwaites: As you can see, they had the Christmas decorations up.

Թոմաս Թվեյթս: Ինչպես տեսնում եք, Ծննդյան տոների զարդարանքներ կային:

And of course, it wasn't actually a working mine anymore,

Եվ իհարկե, այդ հանքն այլևս չի աշխատում:

because, though Ray was a miner there,

որովհետև, չնայած Ռեյը հանքափոր է այնտեղ,

the mine had closed

հանքը փակ էր

and had been reopened as a kind of tourist attraction,

և վերաբացվել էր որպես զբոսաշրջային այցելավայր,

because, of course, it can't compete

որովհետև այն իհարկե չի կարող մրցել այն

on the scale of operations which are happening

գործողությունների ծավալի հետ, որոնք տեղի են ունենում

in South America, Australia, wherever.

Հարավային Ամերիկայում, Ավստրալիայում կամ այլուր:

But anyway, I got my suitcase of iron ore

Բայցևայնպես, ես ստացա մի ճամպրուկ երկաթի հանքաքար

and dragged it back to London on the train,

և գնացքով ուղևորվեցի հետ դեպի Լոնդոն,

and then was faced with the problem:

և կանգնեցի խնդրի առջև.

Okay, how do you make this rock

լավ, ինչպես պետք է այս բեկորից պատրաստես

into components for a toaster?

թոստերի բաղադրիչներ:

So I went back to Professor Cilliers,

Ու ես կրկին գնացի պրոֆեսոր Սիլիերսի մոտ

and he said, "Go to the library."

և նա ասաց. "Գնա գրադարան":

So I did

Եվ ես գնացի

and was looking through the undergraduate textbooks on metallurgy --

ու փնտրեցի մետալուրգիայի մասին դասագրքերում

completely useless for what I was trying to do.

ամբողջովին անօգուտ:

Because, of course, they don't actually tell you how to do it

Որովհետև, իհարկե, դրանք չեն ասում, թե ինչպես դա անել,

if you want to do it yourself and you don't have a smelting plant.

եթե դու ուզում ես դա անել ինքնուրույն և դու չունես հալեցման գործարան:

So I ended up going to the History of Science Library

Արդյունքում, ես գնացի Գիտության պատմության գրադարան

and looking at this book.

և կարդացի այս գիրքը:

This is the first textbook on metallurgy

Սա գոնե Արևմուտքում գրված մետալուրգիայի մասին

written in the West, at least.

առաջին դասագիրքն է:

And there you can see that woodcut

Եվ այնտեղ կարող եք տեսնել փայտի վրա այդ փորագրությունը,

is basically what I ended up doing.

ինչն էլ ես սկսեցի անել:

But instead of a bellows, I had a leaf blower.

Սակայն փուքսի փոխարեն ես ունեի տերև փչող սարք:

(Laughter)

(Ծիծաղ)

And that was something that reoccurred throughout the project,

Եվ սա կրկնվեց ծրագրի ընթացքում.

was, the smaller the scale you want to work on,

որքան ուզում ես քիչ գործ անել,

the further back in time you have to go.

այնքան շատ ես ստիպված լինում դրան վերադառնալ:

And so this is after

Ահա երկաթը

a day and about half a night

մեկ օր ու մոտ կես գիշեր

smelting this iron.

հալելուց հետո:

I dragged out this stuff,

Ես սա հանեցի դուրս

and it wasn't iron.

և պարզվեց, դա երկաթ չէր:

But luckily,

Բայց բարեբախտաբար,

I found a patent online

Ինտերնետւմ ես գտա

for industrial furnaces that use microwaves,

միկրոալիքներով աշխատող արդյունաբերական վառարանների պատենտ:

and at 30 minutes at full power,

Եվ 30 րոպե գործողությունից հետո

and I was able to finish off the process.

ես ավարտեցի պրոցեսը:

So, my next --

Այսպիսով, իմ հաջորդ...

(Applause)

(Ծափահարություն)

The next thing I was trying to get was copper.

Հաջորդ տարրը, որ փորձում էի գտնել, պղինձն էր:

Again, this mine

Եվ նորից, այս հանքը

was once the largest copper mine in the world.

աշխարհում ամենամեծ հանքերից մեկն էր եղել:

It's not anymore,

Այժմ արդեն ամենամեծը չէ,

but I found a retired geology professor

բայց ես գտա երկրաբանության` թոշակի անցած մի պրոֆեսոր

to take me down,

ինձ ներքև ուղեկցելու համար:

and he said, "Okay, I'll let you have some water from the mine."

Եվ նա ասաց. "Լավ, ես թույլ կտամ, որ մի քիչ ջուր վերցնես հանքից":

And the reason I was interested in getting water

Պատճառը, որ ես ուզում էի ջուր վերցնել այն էր,

is because water which goes through mines

որ հանքերի միջով անցնող ջուրը

becomes kind of acidic

դառնում է մի տեսակ թթվային

and will start picking up,

և հանքից սկսում վերցնել,

dissolving the minerals from the mine.

տարրալուծել միներալներ:

And a good example of this is the Rio Tinto,

Եվ սրա լավագույն օրինակը Ռիո Տինտոն է,

which is in Portugal.

որը գտնվում է Պորտուգալիայում:

As you can see, it's got lots and lots of minerals dissolved in it.

Ինչպես տեսնում եք, այն ունի շատ ու շատ հանքանյութեր իր մեջ լուծված:

So many such

Այնքան շատ,

that it's now just a home for bacteria

որ այն այժմ իսկական տուն է այն բակտերիաների համար,

who really like acidic, toxic conditions.

որոնք սիրում են թթվայնություն, թունավոր միջավայր:

But anyway, the water I dragged back

Բայց այդուհանդերձ, ջուրը, որ տարա

from the Isle of Anglesey where the mine was --

Անգլիսի կղզում գտնվող հանքից

there was enough copper in it

դրանում կար բավարար չափով պղինձ

such that I could cast the pins

որ ես կարողանայի ձգել

of my metal electric plug.

իմ մետաղական վարդակի ամրակները:

So my next thing: I was off to Scotland

Հաջորդ քայլս Շոտլանդիա մեկնելն էր

to get mica.

թերթաքար բերելու համար։

And mica is a mineral

Թերթաքարը հանքաքար է,

which is a very good insulator

որը շատ լավ մեկուսիչ է

and very good at insulating electricity.

և շատ լավ մեկուսացնում է էլեկտրականությունը։

That's me getting mica.

Սա ես եմ թերթաքար ստանալիս։

And the last material I'm going to talk about today is plastic,

Եվ վերջին նյութը, որի մասին այսօր կխոսեմ, պլաստիկն է։

and, of course,

Իհարկե,

my toaster had to have a plastic case.

իմ թոստերը պետք է պլաստիկից տուփ ունենա։

Plastic is the defining feature

Պլաստիկը էժան էլեկտրական սարքերի

of cheap electrical goods.

ապագան է։

And so plastic comes from oil, so I phoned up BP

Եվ քանի որ պլաստիկը ստեղծվում է նավթից, ես զանգեցի ԲՓ (Բրիթիշ Փեթրոլյում)

and spent a good half an hour

և անցկացրեցի մի լավ կես ժամ

trying to convince the PR office at BP

փորձելով համոզել ԲՓ-ի PR բաժնին,

that it would be fantastic for them

որ պարզապես հիանալի կլինի,

if they flew me to an oil rig

եթե նրանք ինձ տանեն նավթի աշտարակ

and let me have a jug of oil.

և թույլ տան ինձ վերցնել մի սափոր նավթ։

BP obviously has a bit more on their mind now.

Այժմ ԲՓ-ի մտքին մի քիչ կա թույլ տալ ինձ։

But even then

Բայց անգամ այդ դեպքում

they weren't convinced

նրանք չհամոզվեցին

and said, "Okay, we'll phone you back" -- never did.

և ասացին. "Լավ, մենք կզանգենք Ձեզ" - և երբեք չզանգեցին։

So I looked at other ways of making plastic.

Եվ ես փորձեցի պլաստիկի ստացման այլ եղանակներ։

And you can actually make plastic

Ասեմ, որ, ըստ էության, պլաստիկ կարող եք ստանալ

from obviously oils which come from plants, but also from starches.

յուղերից, որոնք տալիս են բույսերը, ինչպես նաև օսլայից։

So this is attempting to make

Այստեղ փորձում եմ պլաստիկ ստանալ

potato starch plastic.

կարտոֆիլի օսլայից:

And for a while that was looking really good.

Որոշ ժամանակ այն լավ տեսք ուներ:

I poured it into the mold, which you can see there,

Ես դա լցրեցի կաղապարի մեջ, որը դուք կարող եք տեսնել,

which I've made from a tree trunk.

և որը ես պատրաստել էի ծառի բնից:

And it was looking good for a while,

Որոշ ժամանակ դա լավ տեսք ուներ,

but I left it outside, because you had to leave it outside to dry,

բայց ես այն թողել էի դրսում, որովհետև անհրաժեշտ էր այն դրսում թողնել չորանալու համար,

and unfortunately I came back

ու ցավոք հետ եկա

and there were snails eating the unhydrolyzed bits of potato.

ու տեսա, որ խխունջներն ուտում են ջրազրկված կարտոֆիլի կտորները:

So kind of out of desperation,

Հուսահատությունից դուրս գալով

I decided that I could think laterally.

ես որոշեցի, որ կարող եմ այլ բան մտածել:

And geologists have actually christened --

Եվ երկրաբանները փաստորեն կնքել են.

well, they're debating whether to christen --

լավ, նրանք բանավիճում են, թե արդյոք պետք է

the age that we're living in --

այն ժամանակաշրջանը, որում մենք ապրում ենք

they're debating whether to make it a new geological epoch

կնքել որպես նոր երկրաբանական դարաշրջան

called the Anthropocene, the age of Man.

Անթրոպոցեն անվամբ, այսինքն Մարդու դարաշրջան:

And that's because geologists of the future

Եվ դա այն պատճառով, որ ապագայի երկրաբանները

would kind of see a sharp shift

կարող են տեսնել կտրուկ տեղաշարժ

in the strata of rock that is being laid down now.

ներկայից ժայռի շերտերում:

So suddenly, it will become kind of radioactive from Chernobyl

Ու հանկարծ, դա կդառնա ռադիոակտիվ Չեռնոբլի

and the 2,000 or so nuclear bombs

և 2000 կամ ավել ռումբերի պատճառով,

that have been set off since 1945.

որոնք հաշվվում են 1945 թվականից ի վեր:

And there'd also be an extinction event --

Կլինի նաև անհետացում,

like fossils would suddenly disappear.

ինչպես, օրինակ, բրածոները, պատահաբար կանհետանան:

And also, I thought

Բացի այդ, ես մտածեցի,

that there would be

որ կլինեն նաև

synthetic polymers,

սինթետիկ պոլիմերներ,

plastics, embedded in the rock.

պլաստիկներ` թաղված ժայռերի մեջ:

So I looked up a plastic --

Այսպիսով, ես փնտրում էի պլաստիկ

so I decided that I could mine

ու ես որոշեցի, որ կարող եմ քանդել

some of this modern-day rock.

այս ժամանակակից ժայռերից մեկը:

And I went up to Manchester

Եվ ես գնացի Մանչեստր

to visit a place called Axion Recycling.

այցելելու "Ակսիոն" Ռեսայքլինգ կոչվող վայր:

And they're at the sharp end of what's called the WEEE,

Դա WEEE կոչվածի ամենա գագաթին է,

which is this European electrical and electronic waste directive.

իսկ WEEE-ն Էլեկտրական և էլեկտրոնային աղբի Եվրոպական հրահանգն է:

And that was brought into force

Եվ այն ներդրվել է

to try and deal with the mountain of stuff

փորձելու վարվել իրերի այն բուրգի հետ,

that is just being made

որը ստեղծվում

and then living for a while in our homes

և որոշ ժամանակ ապրում է մեր տներում

and then going to landfill.

և ապա հասնում աղբավայր:

But this is it.

Ահա և ամենը:

(Music)

(Երաժշտություն)

(Laughter)

(Ծիծաղ)

So there's a picture

Ահա իմ թոստերի

of my toaster.

նկարը:

(Applause)

(Ծափահարություններ)

That's it without the case on.

Ահա այն առանց տուփի:

And there it is on the shelves.

Եվ ահա այն դարակի վրա:

Thanks.

Շնորհակալություն

(Applause)

(Ծափահարություն)

Bruno Giussani: I'm told you did plug it in once.

Բրունո Գուսսանի. Ինձ ասացին, Դուք դա միացրել եք մեկ անգամ:

TT: Yeah, I did plug it in.

ԹԹ. Այո, ես այն միացրեցի:

I don't know if you could see,

Չգիտեմ, տեսաք թե չէ,

but I was never able to make insulation for the wires.

բայց ես այդպես էլ չկարողացա լարերը իզոլացնել:©

Kew Gardens were insistent

Քյու Գարդենսը պնդեցին,

that I couldn't come and hack into their rubber tree.

որ ես չէի կարող օգտագործել իրենց կաուչուկի ծառը:

So the wires were uninsulated.

Ու այդպես լարերը մնացին առանց իզոլացման:

So there was 240 volts

240 վոլտ հոսանք էր

going through these homemade copper wires,

անցնում տնային պայմաններում պատրաստված այս լարերով

homemade plug.

և վարդակով:

And for about five seconds,

Մոտ 5 րոպե

the toaster toasted,

թոստերն աշխատեց,

but then, unfortunately,

բայց հետո, ցավոք,

the element kind of melted itself.

ինքն իրեն, սկսեց հալչել:

But I considered it a partial success, to be honest.

Բայց ես, ազնվորեն ասած, մասամբ հաջողված եմ համարում ձեռնարկը:

BG: Thomas Thwaites. TT: Thanks.

ԲԳ. Թոմաս Թվեյթս. (ԹԹ. Շնորհակալություն)