Vincent Moon and Nana Vasconcelos: The world’s hidden music rituals

Translator: sadegh zabihi Reviewer: Leila Ataei

Vincent Moon: How can we use computers,

وینسنت مون: چگونه می‎توانیم از رایانه‎ها،

cameras, microphones to represent the world

دوربین‎ها و میکروفون‎ها برای نمایش دنیا

in an alternative way,

به روشی دیگر،

as much as possible?

تا حد امکان استفاده کنیم؟

How, maybe, is it possible to use the Internet

چگونه، شاید، ممکن است که از اینترنت

to create a new form of cinema?

برای ایجاد نوع جدیدی از سینما استفاده کرد؟

And actually, why do we record?

و البته، ما برای چه ضبط می‎کنیم؟

Well, it is with such simple questions in mind

خوب، اینها سوالات ساده‎ای در ذهن من بودند

that I started to make films 10 years ago,

و من ۱۰ سال پیش شروع به فیلم ساختن کردم.

first with a friend, Christophe Abric.

ابتدا با یک دوست، کریستف ابریک.

He had a website, La Blogothèque,

او یک وبسایت داشت، لبلوگوتک،

dedicated to independent music.

که مختص موسیقی مستقل بود.

We were crazy about music.

ما دیوانه موسیقی بودیم.

We wanted to represent music in a different way,

می‎خواستیم موسیقی را به روشی متفاوت ارائه دهیم،

to film the music we love, the musicians we admired,

و از موسیقی که عاشقش بودیم و نوازنده‎هایی که تحسینشان می‎کردیم،

as much as possible, far from the music industry

تا جای ممکن، بسیار دور از صنعت موسیقی،

and far from the cliches attached to it.

و کلیشه‎های متصل به آن فیلم بگیریم.

We started to publish every week

شروع به انتشار هفتگی

sessions on the Internet.

جلسات روی اینترنت کردیم.

We are going to see a few extracts now.

خلاصه‎ای از آن را خواهیم دید.

From Grizzly Bear in the shower

از خرس گریزلی زیر دوش

to Sigur Ros playing in a Parisian cafe.

تا سگو رش در یک کافه پاریسی.

From Phoenix playing by the Eiffel Tower

از نواختن فونیکس در کنار برج ایفل

to Tom Jones in his hotel room in New York.

تا تام جونز در اتاق هتلش در نیویورک.

From Arcade Fire in an elevator

از طاق آتش در یک آسانسور

in the Olympia

در المپیا

to Beirut going down a staircase in Brooklyn.

تا بیروت هنگام پایین رفتن از پله‎ها در بروکلین.

From R.E.M. in a car

از R.E.M. در یک ماشین

to The National around a table at night

تا آهنگ ملت دور یک میز هنگام شب

in the south of France.

در جنوب فرانسه.

From Bon Iver playing with some friends

از نواختن بن ایور همراه دوستان

in an apartment in Montmartre

در آپارتمانی در مونتمارت

to Yeasayer having a long night,

تا شب دراز یسایر،

and many, many, many more

و تعداد بسیار بسیار بسیار زیادی

unknown or very famous bands.

از گروههای شناخته نشده یا مشهور.

We published all those films

ما همه آن فیلم‎ها را به صورت رایگان

for free on the Internet,

در اینترنت منتشر کردیم،

and we wanted to share

و هدف ما به اشتراک گذاشتن همه آن فیلم‎ها

all those films and represent music

و ارائه موسیقی

in a different way.

به روشی متفاوت بود.

We wanted to create another type of intimacy

ما می‎خواستیم صمیمیت جدیدی را

using all those new technologies.

با استفاده از همه آن فناوری‎ها بوجود بیاوریم.

At the time, 10 years ago actually,

در آن زمان، ۱۰ سال پیش در واقع،

there was no such project on the Internet,

هیچ برنامه مشابهی در اینترنت وجود نداشت،

and I guess that's why the project we were making, the Take Away Shows,

و به نظرم به همین دلیل بود که برنامه ما، نمایش های تیک اوی،

got quite successful,

بسیار موفقیت آمیز شد،

reaching millions of viewers.

و میلیون‎ها بیننده پیدا کرد.

After a while, I got a bit —

پس از مدتی، من کمی--

I wanted to go somewhere else.

می‎خواستم به جای دیگری بروم.

I felt the need to travel and to discover some other music,

به سفر کردن و کشف موسیقی‎های دیگر و کاوش جهان،

to explore the world,

احتیاج پیدا کردم.

going to other corners,

رفتن به گوشه‎های دیگر،

and actually it was also

و همچنین در واقع

this idea of nomadic cinema, sort of, that I had in mind.

ایده‎ی سینمای کوچ نشین، یا همچین چیزی را در ذهن داشتم.

How could the use of new technologies and the road fit together?

چگونه جاده و استفاده از تکنولوژی می‎توانند در کنار هم قرار گیرند؟

How could I edit my films in a bus

چطور می‎توانم فیلمهایم را در یک اتوبوس

crossing the Andes?

در حال عبور از رشته کوه آند ویرایش کنم؟

So I went on five-year travels

بنابراین سفر پنج ساله‎ام را

around the globe.

به دور دنیا آغاز کردم.

I started at the time in the digital film and music label collection Petites Planètes,

همان زمان فیلم دیجیتال و برچسب موسیقی پتیت پلانت را شروع کردم،

which was also an homage to French filmmaker Chris Marker.

که همچنین تجلیلی از فیلمساز فرانسوی کریس مارکر بود.

We're going to see now a few more extracts

اکنون خلاصه‎ای از فیلمهای جدید را

of those new films.

خواهیم دید.

From the tecno brega diva of northern Brazil, Gaby Amarantos

از تکنو برگا دیوا در برزیل شمالی، گبی آمارانتوس

to a female ensemble in Chechnya.

تا یک گروه بانوان در چچن.

From experimental electronic music in Singapore with One Man Nation

از موسیقی الکترونیک تجربی در سنگاپور با ملت یک نفره

to Brazilian icon Tom Zé singing on his rooftop in São Paolo.

تا تمثال برزیلی، تام زی که در حال خواندن بر روی پشت بام در سائوپاولو است.

From The Bambir, the great rock band from Armenia

از بمبیر، گروه بزرگ راک در ارمنستان

to some traditional songs

تا آهنگهای محلی

in a restaurant in Tbilisi, Georgia.

در رستورانی در تفلیس، گرجستان.

From White Shoes, a great retro pop band from Jakarta, Indonesia

از وایت شوز، یک گروه رترو پاپ بزرگ در جاکارتا، اندونزی

to DakhaBrakha, the revolutionary band from Kiev, Ukraine.

تا داخابراخا، گروه انقلابی در کیف اوکراین.

From Tomi Lebrero

از تامی لبررو

and his bandoneon and his friends in Buenos Aires, Argentina,

و دوستان و باندونیون او در بوینس آیرس، آرژانتین،

to many other places

تا تعداد بسیار زیادی مکان و

and musicians around the world.

نوازنده دیگر در سراسر دنیا.

My desire was to make it as a trek.

می‎خواستم این سفر را به یک ماجراجویی بدل کنم.

To do all those films,

ساخت تمام این فیلم‎ها،

it would have been impossible

به همراه یک کمپانی عظیم در کنار من

with a big company behind me,

و یک ساختار خاص یا همچین چیزی،

with a structure or anything.

غیر ممکن بود.

I was traveling alone with a backpack —

من به تنهایی با یک کوله پشتی سفر می‎کردم--

computer, camera, microphones in it.

حاوی کامپیوتر، دوربین و میکروفون.

Alone, actually, but just with local people,

به تنهایی، در واقع همراه مردم محلی،

meeting my team, which was absolutely not

که گروه مرا می‎دیدند، که در واقع وجود نداشت

professional people, on the spot there,

افراد حرفه‎ای، که در مکان مستقر شوند،

going from one place to another

و از جایی به جای دیگر حرکت می‎کردم

and to make cinema as a trek.

و سینما را به ماجراجویی تبدیل می‎کردم.

I really believed that cinema could be

من معتقدم که سینما می‎تواند

this very simple thing:

چنین چیز بسیار ساده‎ای باشد:

I want to make a film and you're going to give me a place to stay for the night.

من می‎خواهم یک فیلم بسازم و تو جایی برای خواب به من خواهی داد.

I give you a moment of cinema and you offer me a capirinha.

من لحظه‎ای از سینما را به تو می‎دهم و تو به من کایپیرینیا تعارف می‎کنی.

Well, or other drinks,

خب یا مشروب‎های دیگر،

depending on where you are.

بسته به جایی که زندگی می‎کنی.

In Peru, they drink pisco sour.

در پرو پیسکو ترش می‎نوشند.

Well, when I arrived in Peru, actually,

خوب، زمانی که به پرو رسیدم، در واقع،

I had no idea about what I would do there.

هیچ ایده‎ای از کاری که در آنجا قرار بود انجام دهم، نداشتم.

And I just had one phone number, actually,

و در واقع فقط یک شماره تلفن داشتم

of one person.

از یک نفر.

Three months later,

سه ماه بعد،

after traveling all around the country, I had recorded 33 films,

پس از سفر به سراسر کشور، ۳۳ فیلم ضبط کرده بودم،

only with the help of local people,

تنها به کمک مردم محلی،

only with the help of people

تنها به کمک مردمی

that I was asking all the time the same question:

که تمام مدت سوال یکسانی از آنها می‎کردم:

What is important to record here today?

امروز و اینجا فیلم گرفتن از چه چیزی مهم است؟

By living in such a way,

با زندگی کردن به این شیوه،

by working without any structure,

با کار کردن بدون هرگونه ساختاری،

I was able to react to the moment

من می‎توانستم در لحظه واکنش نشان دهم

and to decide, oh, this is important to make now.

و تصمیم بگیرم که، اوه، الان ساختن این مهم است.

This is important to record that whole person.

فیلم گرفتن از آن شخص اهمیت دارد.

This is important to create this exchange.

ایجاد این تبادل مهم است.

When I went to Chechnya,

زمانی که به چچن رفتم،

the first person I met

اولین کسی که دیدم

looked at me and was like,

به من زل زد که یعنی،

"What are you doing here?

"تو اینجا چه کار می‎کنی؟

Are you a journalist? NGO? Politics?

روزنامه نگاری؟ عضو سازمانی هستی؟ سیاسی هستی؟

What kind of problems are you going to study?"

چه جور مسئله‎ای را مطالعه می‎کنی؟

Well, I was there to research

خوب، من برای مطالعه

on Sufi rituals in Chechnya, actually —

مراسم صوفی‎گری در چچن آنجا بودم، در واقع--

incredible culture of Sufism in Chechnya,

فرهنگ باورنکردنی صوفی‎گری در چچن،

which is absolutely unknown outside of the region.

که کاملا در خارج از آن منطقه ناشناخته است.

As soon as people understood

به محض اینکه مردم متوجه شدند

that I would give them those films —

که من آن فیلمها را به خودشان خواهم داد--

I would publish them online for free under a Creative Commons license,

که من آنها را در اینترنت تحت عنوان مردم خلاق به رایگان منتشر خواهم کرد،

but I would also really give them to the people

ولی من در واقع آن را به مردم خواهم داد

and I would let them do what they want with it.

و اجازه می‎دهم که هرکاری که می‎خواهند با آن بکنند.

I just want to represent them in a beautiful light.

I just want to portray them in a way that

من فقط می‎خواهم آنها زیر یک نور زیبا ارائه دهم.

من فقط می‎خواهم آنها را طوری به تصویر بکشم

their grandchildren are going to look at their grandfather,

که نوه‎هایشان به آنها نگاه کنند

and they're going to be like,

و با خود بگویند،

"Whoa, my grandfather is as cool as Beyoncé." (Laughter)

"وای، بابابزرگ من به اندازه بیانسه باحاله" (خنده)

It's a really important thing.

خیلی مسئله مهمی است.

(Applause)

(تشویق)

It's really important,

بسیار مهم است،

because that's the way

چون به این روش است که نگاه مردم

people are going to look differently at their own culture, at their own land.

به فرهنگ و سرزمینشان تغییرخواهد کرد.

They're going to think about it differently.

به شکلی متفاوت درباره آن فکر خواهند کرد.

It may be a way to maintain a certain diversity.

این می‎تواند روشی برای حفظ تنوعی خاص باشد.

Why you will record?

برای چه ضبط می‎کنیم؟

Hmm. There's a really good quote

همم، یک گفته‎ی بسیار مناسب هست

by American thinker Hakim Bey

از متفکر آمریکایی، حکیم بی

which says, "Every recording

که می‎گوید، "هر ضبط کردنی

is a tombstone of a live performance."

سنگ قبر تجربه‎ای زنده است."

It's a really good sentence to keep in mind

جمله بسیار خوبی است که به خاطر بسپاریم

nowadays in an era saturated by images.

در محیطی که امروزه با تصاویر اشباع شده.

What's the point of that?

هدف از آن چیست؟

Where do we go with it?

با آن به کجا خواهیم رسید؟

I was researching. I was still keeping this idea in mind:

من در حال بررسی بودم. هنوز این نکته را در ذهن داشتم که:

What's the point?

هدف چیست؟

I was researching on music, trying to pull,

در حال مطالعه موسیقی بودم،

trying to get closer to a certain origin of it.

و برای رسیدن به منشا اصلی آن تلاش می‎کردم.

Where is this all coming from?

این همه از کجا می‎آیند؟

I am French. I had no idea about

من فرانسوی هستم. هیچ نظری درباره چیزی که

what I would discover, which is a very simple thing:

ممکن بود کشف کنم، نداشتم که یک چیز بسیار ساده بود:

Everything was sacred, at first,

در ابتدا، همه چیز مقدس بود،

and music was spiritual healing.

و موسیقی التیام روحانی بود.

How could I use my camera,

چگونه باید از دوربینم، این ابزار کوچک

my little tool, to get closer

برای نزدیک‎تر شدن

and maybe not only capture the trance

و شاید نه تنها برای ثبت لحظه

but find an equivalent, a cine-trance, maybe,

بلکه برای یافتن یک معادل، شاید یک لحظه سینمایی

something in complete harmony

چیزی با هماهنگی کامل

with the people?

با مردم، استفاده کنم؟

That is now my new research I'm doing

این پژوهش جدید من است که

on spirituality, on new spirits around the world.

درباره معنویت است، درباره روح تازه سرار دنیا.

Maybe a few more extracts now.

و حالا شاید چند نمونه دیگر.

From the Tana Toraja funeral ritual in Indonesia

از مراسم یادبود تانا توراجا در اندونزی

to an Easter ceremony in the north of Ethiopia.

تا مراسم ایستر در شمال اتیوپی.

From jathilan, a popular trance ritual

از جاتیلان، یک مراسم معنوی معروف

on the island of Java,

در جزیره جاوه،

to Umbanda in the north of Brazil.

تا اومباندا در شمال برزیل.

The Sufi rituals of Chechnya

از مراسم صوفی گری در چچن

to a mass in the holiest church of Armenia.

تا مراسم عشاء ربانی در کلیسای ارامنه در ارمنستان.

Some Sufi songs in Harar,

چند ترانه صوفی در حرار،

the holy city of Ethiopia,

شهر مقدس اتیوپی،

to an ayahuasca ceremony

تا یک مراسم آیاهوساکا

deep in the Amazon of Peru with the Shipibo.

در اعماق آمازون در پرو به همراه شیپیبو.

Then to my new project, the one I'm doing now

پس از آن پروژه‎ای که هم اکنون به آن مشغول هستم

here in Brazil, named "Híbridos."

اینجا در برزیل، به نام "هیبریدوس".

I'm doing it with Priscilla Telmon.

به همراه پریسیلا تلمون.

It's research on the new spiritualities all around the country.

این یک پژوهش درباره معنویات جدید در سراسر کشور است.

This is my quest, my own little quest of what I call experimental ethnography,

این تلاش من است، جستجوی کوچک من درباره چیزی که آن را مردم شناسی تجربی می‎خوانم،

trying to hybrid all those different genres,

تلاش برای ترکیب تمام آن ژانرهای گوناگون،

trying to regain a certain complexity.

تلاش برای ایجاد یک پیچیدگی خاص.

Why do we record?

برای چه ضبط می‎کنیم؟

I was still there.

هنوز همانجا بودم.

I really believe cinema teaches us to see.

من معتقدم که سینما به ما می‎آموزد که چگونه ببینیم.

The way we show the world

گونه‎ای که دنیا را نشان می‎دهیم

is going to change the way we see this world,

شیوه نگاه ما به آن را تغییر خواهد داد،

and we live in a moment where the mass media

و اکنون در زمانی زندگی می‎کنیم که رسانه جمعی

are doing a terrible, terrible job

بسیار بد عمل می‎کند، و در ارائه دنیا

at representing the world:

بسیار ضعیف عمل کرده است:

violence, extremists,

خشونت، افراط گرایی،

only spectacular events,

تنها اتفاقات تماشایی،

only simplifications of everyday life.

تنها نماهای ساده انگارانه‎ای از زندگی روزانه.

I think we are recording

به نظر من ما ضبط می‎کنیم

to regain a certain complexity.

تا به یک پیچیدگی خاص برسیم.

To reinvent life today,

برای اینکه زندگی امروز را از نو بسازیم،

we have to make new forms of images.

باید گونه‎های جدید تصاویر را ایجاد کنیم.

And it's very simple.

و این کار بسیار ساده است.

Muito obrigado.

مویتو آبریگادو.

(Applause)

(تشویق)

Bruno Giussani: Vincent, Vincent, Vincent.

برونو جیوسانی: وینسنت، وینسنت، وینسنت.

Merci. We have to prepare for the following performance,

مرسی، اکنون باید برای اجرای پیش رو آماده شویم،

and I have a question for you, and the question is this:

و من از تو یک سوال دارم، و آن این است:

You show up in places like the ones you just have shown us,

تو به جاهایی مانند آنچه به ما نشان دادی سفر می‎کنی،

and you are carrying a camera

و یک دوربین با خودت داری

and I assume that you are welcome

و به نظرم معمولا از تو استقبال می‎شود

but you are not always absolutely welcome.

اما همیشه کاملا مورد استقبال نیستی.

You walk into sacred rituals,

تو به میان مراسم مذهبی می‎روی،

private moments in a village, a town,

لحظات خصوصی در یک روستا، یک شهر،

a group of people.

یا گروهی از مردم.

How do you break the barrier

چگونه قبح این را می‎شکنی

when you show up with a lens?

که با یک دوربین آنجا حضور داری؟

VM: I think you break it with your body,

و م : به نظر من تو می‎توانی با جسم خود،

more than with your knowledge.

بیش از دانایی‎ات این مشکل را پس بزنی.

That's what it taught me to travel,

این چیزی است که سفر به من آموخته است،

to trust the memory of the body

که بیش از حافظه مغز،

more than the memory of the brain.

به حافظه بدن اعتماد کنم.

The respect is stepping forward,

پیش رفتن نشان دهنده‎ی احترام است،

not stepping backward, and I really think that

نه پس رفت، و من به شدت معتقدم

by engaging your body in the moment, in the ceremony,

با مجذوب ساختن جسم خود در لحظه، در مراسم،

in the places, people welcome you

در مکان‎ها، مردم تو را خواهند پذیرفت

and understand your energy.

و انرژی تو را درک خواهند کرد.

BG: You told me that most of the videos

ب ج : به من گفتی که بیشتر این فیلمها

you have made are actually one single shot.

که ساخته‎ای تنها تصاویر تک شات هستند.

You don't do much editing.

تو زیاد ویرایش خاصی انجام نمی‎دهی

I mean, you edited the ones for us

منظورم این است که بعضی را برای ما

at the beginning of the sessions because of the length, etc.

به دلیل محدودیت زمانی ویرایش کردی و ...

Otherwise, you just go in and capture

در غیر اینصورت، تو فقط داخل می‎روی و

whatever happens in front of your eyes

و از هرآنچه اتفاق می‎افتد، فیلم می‎گیری

without much planning, and so is that the case?

بدون برنامه قبلی، و خوب همین کار می‎کنی؟

It's correct?

درست است؟

VM: My idea is that I think that

و م : ایده من این است که فکر می‎کنم

as long as we don't cut, in a way,

تا زمانی که کات نکنیم، در واقع،

as long as we let the viewer watch,

تا زمانی که به بیننده اجازه‎ی تماشا بدهیم،

more and more viewers are going to feel closer,

تعداد بیشتری از تماشاچیان احساس نزدیکی می‎کنند،

are going to get closer to the moment,

و بیشتر به لحظه نزدیک می‎شوند،

to that moment and to that place.

به آن لحظه و به آن مکان.

I really think of that as a matter of respecting the viewer,

من در واقع به آن به عنوان روشی برای تکریم تماشاگر نگاه می‎کنم،

to not cut all the time from one place to another,

که تمام زمان را از اینجا تا آنجا قطع نکنم

to just let the time go.

و اجازه دهم که زمان بگذرد.

BG: Tell me in a few words about your new project,

ب ج : در چند کلمه از پروژه جدیدت بگو،

"Híbridos," here in Brazil.

"هیبیریدوس،" اینجا در برزیل.

Just before coming to TEDGlobal, you have actually

تا پیش از اینکه به TEDGlobal بیایی،

been traveling around the country for that.

در واقع به همین دلیل در حال سفر در سراسر کشور بودی.

Tell us a couple of things.

درباره آن توضیح بده.

VM: "Híbridos" is — I really believe Brazil,

و م : "هیبیریدوس" -- من واقعا برزیل را باور دارم،

far from the cliches, is the greatest religious country in the world,

به دور ازهر کلیشه‎ای، بزرگترین کشور مذهبی دنیا است،

the greatest country in terms of spirituality

بزرگترین کشور از لحاظ معنویات

and in experimentations in spiritualities.

و از نظر تجربیات روحانی.

And it's a big project I'm doing over this year,

و این یک پروژه عظیم است که امسال به آن مشغول بوده‎ام،

which is researching in very different regions of Brazil,

که درباره پژوهش در مناطق مختلف برزیل

in very different forms of cults,

در میان فرقه‎های بسیار متفاوت است،

and trying to understand how people live together

و تلاش برای درک اینکه امروزه چگونه مردم در کنار یکدیگر

with spirituality nowadays.

BG: The man who is going to appear onstage momentarily,

با روحانیت زندگی می‎کنند.

ب ج : مردی که به زودی بر روی صحنه خواهد بود،

and Vincent's going to introduce him,

و وینسنت او را معرفی خواهد کرد،

is one of the subjects of one of his past videos.

موضوع یکی از فیلمهای قبلی او است.

When did you do a video with him?

کی از او فیلم گرفتی؟

VM: I guess four years ago,

و م : به گمانم چهار سال پیش،

four years in my first travel.

چهار سال پیش در سفر اولم.

BG: So it was one of your first ones in Brazil.

ب ج: خوب یکی از اولین‎های تو در برزیل بود.

VM: It was amongst the first ones in Brazil, yeah.

و م : بله، از اولین کارها در برزیل بود.

I shot the film in Recife,

این فیلم را در ریسیف گرفتم،

in the place where he is from.

جایی که او اهل آنجا است.

BG: So let's introduce him. Who are we waiting for?

ب ج : خوب پس معرفی می‎کنیم. ما منتظر چه کسی هستیم؟

VM: I'll just make it very short.

و م : کوتاه می‎کنم.

It's a very great honor for me to welcome onstage

مایه‎ی افتخار من است

one of the greatest Brazilian musicians of all time.

که یکی از بزرگترین موزیسین‎های برزیل را به صحنه دعوت کنم.

Please welcome Naná Vasconcelos.

لطفا تشویق کنید، نانا واسکونسلوس.

BG: Naná Vasconcelos!

ب ج : نانا واسکونسلوس!

(Applause)

(تشویق)

(Music)

(موسیقی)

Naná Vasconcelos: Let's go to the jungle.

نانا واسکونسلوس: بیایید به جنگل برویم.

(Applause)

(تشویق)