The myth of King Midas and his golden touch - Iseult Gillespie

Translator: Thuc Nhi Le Reviewer: Dieu Dang NguyenTran

Với những chính sách vô lý và bất xứng với các vị thần,

With his harebrained schemes and asinine dealings with the gods,

King Midas ruled the ancient kingdom of Phrygia with an uneven hand.

vua Midas đã trị vì vương quốc Phrygia một cách sai trái.

He was known in Greek mythology as a rogue ruler

Hắn được biết đến như vị vua hung bạo trong thần thoại Hy Lạp

whose antics bemused his people and distracted the gods.

với những trò hề mà người dân nhạo báng và chọc giận những vị thần.

Midas spent his days in a stupor of splendor,

Midas dành hết thời gian trong nhung lụa,

spoiling himself and his beloved daughter and gorging himself on feasts and wine.

nuông chiều bản thân và con gái, và đắm chìm trong rượu và đồ ăn.

Unsurprisingly, he felt an affinity with Dionysus,

Thế nên, hắn luôn yêu thích Dionysus,

god of wine, carnival, and performance.

vị thần của rượu, lễ hội và trình diễn.

Một ngày, Midas phát hiện thần rừng

One day, Midas discovered a satyr

dozing in his rose garden and drunk on more than the scent of flowers.

ngủ gật trong vườn hồng và say trong hương hoa.

Midas recognized the satyr as one of Dionysus’s followers

Nhận ra đây là kẻ hầu cận của Dionysus,

and let him nurse his hangover at the palace.

Midas mang hắn về lâu đài chăm sóc.

Pleased with the king’s hospitality, Dionysus offered to grant him one wish.

Hài lòng vì sự đối đãi của nhà vua, Dionysus ban cho Midas một điều ước.

Midas cast a greedy eye over his surroundings.

Midas nhìn xung quanh với đôi mắt tham lam.

Despite the luxury in which he lived,

Mặc dù đã có mọi sự xa hoa,

no amount of precious jewels, finest silk or splendid decor felt like enough.

đá quý, lụa là gấm vóc không bao giờ là đủ.

His life, he thought, was lacking luster; what he needed was more gold.

Nghĩ cuộc đời mình thiếu sự rực rỡ; hắn muốn có nhiều vàng hơn.

The god sent the power to turn anything the king touched to gold

Vị thần ban cho Midas khả năng biến mọi thứ hắn chạm vào thành vàng.

surging through Midas.

Ecstatic, he turned to his possessions.

Tên vua vui mừng quay sang tài sản của mình.

At his lightest touch, the palace walls transformed,

Chỉ cần một cái chạm nhẹ, cả cung điện biến đổi,

stone statues shone,

các tượng đá vàng bóng và các ly rượu trở nên lấp lánh.

and goblets glittered.

Hắn điên cuồng chạy quanh cung điện

He galloped through his home in a frenzy,

handling each item until it took on a lustrous sheen.

chạm vào mọi thứ cho đến khi chúng lóa vàng.

Soon the palace heaved with gold,

Toàn bộ cung điện nhanh chóng trở thành vàng,

and Midas’s delirious laughter echoed off the walls.

và tiếng cười sảng khoái của Midas vang khắp nơi.

Exhausted and hungry from his rampage,

Mệt mỏi và đói vì chạy,

Midas picked up a bunch of grapes from his newly gilded fruit bowl.

Midas cầm chùm nho từ tô trái cây mới hái.

But he nearly shattered his teeth,

Nhưng hắn gần như gãy cả răng,

for the fruit had turned to metal in his mouth.

vì trái nho bỗng biến thành vàng khi vừa vào trong miệng.

When he picked up a loaf of bread, the crumbs hardened in his hand.

Vừa cầm ổ bánh mì lên, vụn bánh cứng lại trong bàn tay nhà vua.

Flinging himself onto his bed in frustration,

Mệt mỏi, ngã xuống giường,

Midas discovered his plush pillows had morphed into solid gold.

Midas nhận ra chiếc gối mềm mại đã biến thành vàng cứng.

Hearing his cries of frustration, his daughter entered the room.

Nghe tiếng khóc mệt mỏi của cha, con gái Midas bước vào phòng.

But when Midas reached out to her,

Nhưng khi với tay chạm con gái,

he saw with horror that he had frozen her into a golden statue.

Midas hoảng sợ vì con gái mình đã hóa thành bức tượng vàng.

Horrified at what he had done,

Hoảng sợ trước những điều đã làm, Midas cầu xin được rút lại sức mạnh.

Midas begged the gods to rid him of his power.

Thương hại nhà vua ngu ngốc,

Taking pity on the foolish king,

Dionysus told Midas to wash his hands in the River Pactolus.

Dionysus bảo Midas rửa tay trong dòng sông Pactolus.

When Midas reached into the river, the gold drained from his fingertips.

Khi Midas chạm vào dòng sông, vàng rơi ra từ ngón tay hắn.

Midas returned home to find his daughter alive

Midas quay về nhà và thấy con gái còn sống

and his palace back to normal, and he rejoiced.

và cung điện trở lại bình thường, nhà vua vui mừng khôn xiết.

You’d think he would’ve learned his lesson,

Bạn nghĩ Midas đã học được bài học,

but just a few weeks later, Midas blundered again,

nhưng vài tuần sau đó, hắn lại phạm lỗi,

insulting the music and sun god Apollo when he declared Pan a greater musician.

xúc phạm Thần Mặt Trời và Âm Nhạc Apollo khi cho rằng Pan là nhạc sĩ tài năng nhất.

Apollo scornfully declared that the king must have the ears of an ass

Apollo tức giận tuyên bố nhà vua hẳn phải có đôi tai lừa

to make such a misjudgment, and transformed Midas accordingly.

thì mới đưa ra nhận định sai lầm như thế rồi biến hắn ta thành như vậy.

Một lần nữa, xấu hổ về hành động của mình,

Once again regretting his behavior,

Midas kept his hairy ears hidden in public.

Midas cố giấu đôi tai lông lá khỏi ánh nhìn của người dân.

They were seen only by his barber,

Chỉ duy người thợ cắt tóc của nhà vua mới được phép nhìn thấy,

who was sworn to secrecy during a very awkward grooming session.

và thề sẽ giữ bí mật.

Trong buổi cắt tóc đầy bối rối, người thợ cắt tóc nén cười và

The barber stifled his laughter and fought the desire to tell someone,

và cố không hé môi với người khác, nhưng bí mật quá thú vị.

yet the secret consumed him.

One day, he walked outside the city and dug a hole in the ground.

Một ngày, ông ra khỏi thành phố và đào một cái hố.

Plunging his head into the earth,

Chúc đầu xuống đất,

the desperate barber whispered, “Midas has ass’s ears.”

người thợ cắt tóc tội nghiệp thì thầm, "Vua Midas có lỗ tai lừa".

Soon after, a clump of reeds sprang up

Nhanh sau đó, đám lau sậy mọc lên

in the spot where the barber had buried his words.

ngay tại nơi người thợ cắt tóc vùi chôn lời kể của mình.

When the wind blew, they carried the echoes of his whisper through the breeze:

Khi gió thổi, chúng mang tiếng thì thầm của ông vào trong gió:

"Midas has ass’s ears."

"Vua Midas có lỗ tai lừa"

At the sound, donkeys in the fields raised their heads in recognition

Nghe âm thanh đó, đám lừa trên đồng ngẩng đầu ngạc nhiên

and people chuckled to themselves at the follies of their king.

và mọi người cười khúc khích vì bí mật của nhà vua.

With his golden touch and ass’s ears, Midas was not the most respected ruler.

Với bàn tay vàng và đôi tai lừa, Midas không được người dân tôn trọng.

And where other leaders were honored through statues and temples,

Và trong khi những vị vua khác được tôn vinh bằng tượng và đền thờ,

his people remembered him a little differently:

người dân chỉ nhớ đến ông theo một cách khác:

in the depths of the glittering river and the rustle of the Phrygian wind.

về dòng sông vàng lấp lánh và tiếng gió xào xạc vùng Phrygia.