The myth of Prometheus - Iseult Gillespie

Translator: Trang Vu Reviewer: Huyen Truong

Trước khi tạo ra nhân loại,

Before the creation of humanity,

the Greek gods won a great battle against a race of giants called the Titans.

các vị thần Hi Lạp đã chiến thắng trận chiến vĩ đại trước các Titan.

Most Titans were destroyed or driven to the eternal hell of Tartarus.

Đa số các Titan đều bị tiêu diệt hoặc lưu đày xuống địa ngục vĩnh hằng Tartarus.

But the Titan Prometheus, whose name means foresight,

Thế nhưng, Prometheus, Titan với tên có nghĩa là Nhà tiên tri,

persuaded his brother Epimetheus to fight with him on the side of the gods.

đã thuyết phục em trai mình là Epimetheus cùng đứng về phe các vị thần.

As thanks, Zeus entrusted the brothers

Để cảm ơn, Zeus tin tưởng trao cho hai anh em

with the task of creating all living things.

nhiệm vụ tạo ra sự sống.

Epimetheus was to distribute the gifts of the gods among the creatures.

Nhiệm vụ của Epimetheus là trao tặng vật từ các vị thần cho muôn loài.

To some, he gave flight;

Với một số, chàng trao sự bay lượn, một số khác là khả năng bơi lội,

to others, the ability to move through water

or race through grass.

hoặc chạy băng qua đồng cỏ.

Chàng trao cho loài thú dữ hình dạng to lớn,

He gave the beasts glittering scales,

soft fur,

bộ lông mềm mại,

and sharp claws.

và móng vuốt sắc nhọn.

Meanwhile, Prometheus shaped the first humans out of mud.

Và Prometheus dùng bùn để tạo ra con người đầu tiên,

He formed them in the image of the gods,

dựa theo hình dáng của các vị thần.

but Zeus decreed they were too remain mortal

Nhưng Zeus ra lệnh con người không được bất tử

and worship the inhabitants of Mount Olympus from below.

và phải thờ phụng các vị thần đỉnh Olympus dưới trần thế.

Zeus deemed humans subservient creatures vulnerable to the elements

Zeus cho rằng loài người là sinh vật phụ thuộc,

dễ tổn thương bởi các yếu tố bên ngoài

and dependent on the gods for protection.

và phải nương nhờ vào sự che chở của các vị thần.

However, Prometheus envisioned his crude creations with a greater purpose.

Nhưng, Prometheus nhắm đến một mục tiêu vĩ đại hơn cho tạo vật thô sơ của mình.

So when Zeus asked him to decide how sacrifices would be made,

Cho nên khi Zeus yêu cầu chàng quyết định nghi thức hiến tế,

the wily Prometheus planned a trick that would give humans some advantage.

chàng Prometheus quỷ quyệt sắp đặt một mánh lới có lợi cho con người.

He killed a bull and divided it into two parts to present to Zeus.

Chàng giết một con bò và chia thành hai phần để dâng cho Zeus.

On one side, he concealed the succulent flesh and skin

Một mặt, chàng giấu phần thịt ngon lành và da

under the unappealing belly of the animal.

dưới bộ lòng kém hấp dẫn của con vật.

On the other, he hid the bones under a thick layer of fat.

Mặt khác, chàng giấu phần xương xẩu dưới một lớp mỡ dày.

When Zeus chose the seemingly best portion for himself,

Khi Zeus chọn phần có vẻ hấp dẫn đối với ngài,

he was outraged at Prometheus's deception.

ngài giận dữ trước mánh khóe của Prometheus.

Fuming, Zeus forbade the use of fire on Earth,

Giận dữ, Zeus cấm sử dụng lửa trên Trái Đất

whether to cook meat or for any other purpose.

cho dù là để nấu nướng hay bất cứ mục đích nào.

But Prometheus refused to see his creations denied this resource.

Tuy nhiên, Prometheus không muốn nhìn thấy tạo vật của chàng từ bỏ tài nguyên này.

And so, he scaled Mount Olympus to steal fire

Nên chàng đã trèo lên đỉnh Olympus để ăn cắp lửa

from the workshop of Hephaestus and Athena.

từ xưởng của Hephaestus và Athena.

He hid the flames in a hollow fennel stalk and brought it safely down to the people.

Chàng giấu ngọn lửa trong thân cây rỗng và mang về an toàn cho loài người.

This gave them the power to harness nature for their own benefit

Lửa cho con người sức mạnh kiểm soát tự nhiên

and ultimately dominate the natural order.

và cuối cùng, làm chủ trật tự tự nhiên.

With fire, humans could care for themselves with food and warmth.

Nhờ có lửa, con người có thức ăn và sưởi ấm.

But they could also forge weapons and wage war.

Họ cũng có thể rèn vũ khí và gây chiến.

Prometheus's flames acted as a catalyst for the rapid progression of civilization.

Lửa của Prometheus là chất xúc tác cho sự phát triển của văn minh nhân loại.

When Zeus looked down at this scene, he realized what had happened.

Khi nhìn xuống cảnh tượng này, Zeus hiểu ngay điều đang diễn ra.

Prometheus had once again wounded his pride

Prometheus, một lần nữa, xúc phạm lòng kiêu hãnh

and subverted his authority.

và bất tuân lệnh ngài.

Furious, Zeus imposed a brutal punishment.

Vô cùng tức giận, Zeus ban một hình phạt tàn bạo.

Prometheus was to be chained to a cliff for eternity.

Prometheus bị xích vĩnh viễn vào một vách đá.

Each day, he would be visited by a vulture who would tear out his liver

Mỗi ngày, chàng bị tra tấn bởi một con kền kền, xé phanh lá gan của chàng

and each night his liver would grow back to be attacked again in the morning.

và mỗi đêm, lá gan sẽ mọc trở lại để tiếp tục bị tấn công vào buổi sáng.

Although Prometheus remained in perpetual agony,

Tuy phải chịu đau đớn vĩnh viễn,

he never expressed regret at his act of rebellion.

Prometheus chưa bao giờ tỏ ra hối hận về sự nổi loạn của mình.

His resilience in the face of oppression made him a beloved figure in mythology.

Sự kiên cường trước áp bức

khiến chàng trở thành nhân vật được yêu thích trong thần thoại.

He was also celebrated for his mischievous and inquisitive spirit,

Chàng được chúc tụng vì tinh thần tinh quái và hiếu kì,

and for the knowledge, progress, and power he brought to human hands.

và vì kiến thức, quá trình và sức mạnh mang tới cho con người.

Chàng cũng là một nhân vật xuất hiện thường xuyên trong thơ ca và nghệ thuật.

He's also a recurring figure in art and literature.

In Percy Bysshe Shelley's lyrical drama "Prometheus Unbound,"

Trong truyện thơ "Prometheus Unbound" của Percy Bysshe Shelley,

the author imagines Prometheus as a romantic hero

nhà thơ hình dung Prometheus như một anh hùng lãng mạn

who escapes and continues to spread empathy and knowledge.

người đã trốn thoát và tiếp tục lan tỏa sự cảm thông và kiến thức.

Of his protagonist, Shelley wrote,

Nói về nhân vật này, Shelley viết:

"Prometheus is the type of the highest perfection

"Prometheus là kiểu mẫu hoàn hảo nhất của đạo đức và trí thông minh,

of moral and intellectual nature,

impelled by the purest and the truest motives

được thúc đẩy bằng động lực trong sáng và chân thật nhất

to the best and noblest ends."

cho những điều tốt đẹp và cao thượng nhất".

His wife Mary envisaged Prometheus as a more cautionary figure

Vợ ông Mary lại xem xét Prometheus như một nhân vật đầy tính cảnh báo hơn

and subtitled her novel "Frankenstein: The Modern Prometheus."

và đặt nhan đề cho tiểu thuyết của mình "Frankenstein: Chàng Prometheus hiện đại".

This suggests the damage of corrupting the natural order

Cuốn sách chỉ ra thiệt hại vì xáo trộn trật tự tự nhiên

and remains relevant to the ethical questions

và những câu hỏi đạo đức trong khoa học

surrounding science and technology today.

và kĩ thuật ngày nay vẫn còn nguyên tính xác đáng,

As hero, rebel, or trickster,

Là anh hùng, nổi loạn, hay láu cá,

Prometheus remains a symbol of our capacity to capture the powers of nature,

Prometheus vẫn là hình ảnh đại diện cho khả năng nắm bắt sức mạnh thiên nhiên

and ultimately,

và sau cùng, nhắc nhớ chúng ta về tiềm năng

he reminds us of the potential of individual acts to ignite the world.

của những hành động đơn lẻ sẽ thay đổi thế giới như thế nào.