How Do Pain Relievers Work? - George Zaidan

Thuốc giảm đau hoạt động thế nào? - George Zaidan

Translator: Ido Dekkers Reviewer: Ariana Bleau Lugo

Translator: Ken Tran Reviewer: Nhu PHAM

(Nhạc)

Bạn đang ở bãi biển, và bị cát rơi vào mắt.

Say you're at the beach, and you get sand in your eyes.

How do you know the sand is there?

Làm sao bạn biết có cát trong mắt?

You obviously can't see it, but if you are a normal, healthy human,

Rõ ràng là bạn không thể thấy nó, nhưng nếu bạn là bình thường, khỏe mạnh,

you can feel it,

bạn có thể cảm thấy nó,

that sensation of extreme discomfort, also known as pain.

Một cảm giác cực kì khó chịu, đó là đau.

Now, pain makes you do something,

Vì đau nên bạn phải làm một điều gì đó,

in this case, rinse your eyes until the sand is gone.

ở đây, bạn rửa nước đến khi không còn cát nữa.

And how do you know the sand is gone?

Làm sao biết không còn cát trong mắt? Chính xác. Vì không còn đau nữa.

Exactly. Because there's no more pain.

There are people who don't feel pain.

Có một số người không biết đau.

Now, that might sound cool, but it's not.

Nghe có vẻ hay đấy, nhưng không.

If you can't feel pain, you could get hurt, or even hurt yourself

Nếu không thấy đau, bạn có thể bị thương, hoặc tự làm mình bị thương

and never know it.

và bạn sẽ không bao giờ biết.

Pain is your body's early warning system.

Đau là hệ thống cảnh báo sớm của cơ thể.

It protects you from the world around you, and from yourself.

Nó bảo vệ cơ thể bạn khỏi thế giới xung quanh, và khỏi chính bản thân bạn.

Khi chúng ta lớn lên, các "thụ cảm thể" được cài đặt khắp nơi trên cơ thể.

As we grow, we install pain detectors in most areas of our body.

These detectors are specialized nerve cells

Những thụ cảm thể này là các tế bào thần kinh chuyên hóa

called nociceptors

được gọi là bộ phận nhận cảm đau

that stretch from your spinal cord to your skin, your muscles, your joints,

kéo dài từ tủy sống đến da, các cơ, các khớp,

your teeth and some of your internal organs.

răng và một số cơ quan nội tạng.

Just like all nerve cells, they conduct electrical signals,

Cũng giống như các tế bào thần kinh khác, chúng tạo ra các tín hiệu điện,

sending information from wherever they're located back to your brain.

gửi thông tin từ nơi mà chúng bắt đầu về não.

But, unlike other nerve cells,

Nhưng không giống tế bào thần kinh khác,

nociceptors only fire if something happens that could cause

bộ phận nhận cảm đau chỉ phát tín hiệu khi một việc có thể gây ra

or is causing damage.

hoặc đang gây ra tổn thương cho cơ thể.

So, gently touch the tip of a needle.

Nên nếu bạn chạm nhẹ vào đầu kim.

You'll feel the metal, and those are your regular nerve cells.

Bạn sẽ cảm nhận được miếng kim loại, đó là do những tế bào thần kinh thông thường.

Nhưng bạn sẽ không cảm thấy đau.

But you won't feel any pain.

Now, the harder you push against the needle,

Càng nhấn mạnh tay vào đầu kim,

the closer you get to the nociceptor threshold.

đầu kim càng tiến gần đến ngưỡng của bộ phận nhận cảm đau.

Push hard enough, and you'll cross that threshold

Và nếu nhấn đủ mạnh bạn sẽ vượt qua ngưỡng đó

and the nociceptors fire,

và bộ phận nhận cảm đau sẽ phát tín hiệu, báo cho cơ thể dừng lại.

telling your body to stop doing whatever you're doing.

Nhưng ngưỡng đau không cố định.

But the pain threshold isn't set in stone.

Certain chemicals can tune nociceptors, lowering their threshold for pain.

Một số chất hóa học có thể điều chỉnh bộ phận nhận cảm đau,

làm giảm ngưỡng đau.

When cells are damaged, they and other nearby cells

Khi tế bào bị tổn thương, tế bào đó và những tế bào bên cạnh

start producing these tuning chemicals like crazy,

bắt đầu sản xuất ra những chất hóa học này một cách mất kiểm soát,

lowering the nociceptors' threshold to the point

làm giảm ngưỡng cảm đau đến mức

where just touch can cause pain.

chỉ cần chạm vào là thấy đau.

And this is where over-the-counter painkillers come in.

Đây là lúc những loại thuốc giảm đau không cần kê đơn có mặt.

Aspirin and ibuprofen

Aspirin và ibuprofen

block production of one class of these tuning chemicals,

ngăn chặn sự sản xuất của một loại chất hóa học có thể điều chỉnh ngưỡng đau,

called prostaglandins.

được gọi là prostaglandins.

Let's take a look at how they do that.

Hãy xem chúng làm thế bằng cách nào.

When cells are damaged, they release a chemical called arachidonic acid.

Khi bị tổn thương, tế bào giải phóng axít arachidonic.

And two enzymes called COX-1 and COX-2

Hai enzym COX-1 và COX-2

convert this arachidonic acid into prostaglandin H2,

chuyển hóa axít arachidonic thành prostaglandin H2,

which is then converted into a bunch of other chemicals

rồi chất này bị chuyển hóa thành nhiều chất hóa học gây một số triệu chứng,

that do a bunch of things,

including raise your body temperature, cause inflammation

bao gồm tăng nhiệt độ cơ thể, gây nên sưng tấy

and lower the pain threshold.

và hạ ngưỡng đau.

Mỗi enzym đều có một vị trí hoạt động nhất định.

Now, all enzymes have an active site.

That's the place in the enzyme where the reaction happens.

Đó là nơi các phản ứng diễn ra.

The active sites of COX-1 and COX-2

Vị trí hoạt động của COX-1 và COX-2

fit arachidonic acid very cozily.

vừa khít với axít arachidonic.

As you can see, there is no room to spare.

Bạn có thể thấy là không còn chỗ để chêm vào.

Now, it's in this active site that aspirin and ibuprofen do their work.

Tại vị trí hoạt động này aspirin và ibuprofen phát huy tác dụng của chúng.

So, they work differently.

Chúng làm việc theo các cách khác nhau -- aspirin hoạt động như cái gai của nhím.

Aspirin acts like a spine from a porcupine.

It enters the active site and then breaks off,

Nó đi vào vị trí hoạt động và sau đó gãy rời ra,

leaving half of itself in there,

để lại một nửa cái gai,

totally blocking that channel and making it impossible

chặn hoàn toàn lối đi làm cho axít arachidonic không thể đi vào.

for the arachidonic acid to fit.

Vì vậy nó có thể ức chế COX-1 và COX-2 trong một thời gian dài.

This permanently deactivates COX-1 and COX-2.

Mặt khác, ibuprofen,

Ibuprofen, on the other hand,

enters the active site,

đi vào vị trí hoạt động, nhưng không phá vỡ hoặc thay đổi enzym.

but doesn't break apart or change the enzyme.

COX-1 and COX-2 are free to spit it out again,

COX-1 và COX-2 có thể tự do đẩy nó ra,

but for the time that that ibuprofen is in there,

nhưng khi ibuprofen ở trong enzym,

the enzyme can't bind arachidonic acid, and can't do its normal chemistry.

enzym không thể kết hợp với axít arachidonic,

và không thể phản ứng hóa học bình thường được.

Nhưng làm cách nào aspirin và ibuprofen biết được vị trí của cơn đau?

But how do aspirin and ibuprofen know where the pain is?

Well, they don't.

Thật ra thì chúng không biết.

Once the drugs are in your bloodstream,

Một khi thuốc đã ở trong máu,

they are carried throughout your body,

nó sẽ được mang đi khắp cơ thể,

and they go to painful areas just the same as normal ones.

chúng đi đến những vùng bị đau cũng như những vùng không bị đau.

Đó là cơ chế hoạt động của aspirin và ibuprofen.

So that's how aspirin and ibuprofen work.

But there are other dimensions to pain.

Nhưng đau có nhiều loại khác nhau.

Neuropathic pain, for example,

Chẳng hạn đau do thần kinh,

is pain caused by damage to our nervous system itself;

đau gây ra bởi những tổn thương trên hệ thần kinh;

there doesn't need to be any sort of outside stimulus.

không cần có bất kì loại tác nhân kích thích bên ngoài nào.

And scientists are discovering that the brain controls

Các nhà khoa học khám phá ra rằng não kiểm soát

how we respond to pain signals.

cách chúng ta phản ứng với các tín hiệu đau.

For example, how much pain you feel can depend on

Ví dụ, bạn thấy đau như thế nào có thể còn tùy thuộc xem

whether you're paying attention to the pain, or even your mood.

bạn có chú ý đến cơn đau không, hay thậm chí tùy tâm trạng của bạn.

Đang có rất nhiều nghiên cứu về cảm giác đau.

Pain is an area of active research.

If we can understand it better, maybe we can help people manage it better.

Nếu ta có thể hiểu sâu hơn về nó, chúng ta sẽ có thể giúp mọi người kiểm soát nó tốt hơn.