The secrets of Mozart’s “Magic Flute” - Joshua Borths

Bí ẩn bản opera "Cây sáo ma thuật" của Mozart - Joshua Borths

Translator: Indigo Ho Reviewer: Ly Nguyễn

A boy named Prince Tamino runs through a dark wood

Một cậu bé tên là Prince Tamino bị một con rồng

pursued by a dragon.

đuổi đến một khu rừng u ám.

Just as it rears up to devour him,

Ngay khi nó định vồ tới nuốt sống cậu bé,

three mysterious ladies appear

thì ba người phụ nữ bí ẩn xuất hiện

and slay the dragon with their fierce battle cry.

và hạ con rồng với giọng hô hào mãnh liệt.

So begins Wolfgang Amadeus Mozart's "Die Zauberflöte,"

Đó là khúc mở đầu trong "Die Zauberflöte" của Wolfgang Amadeus Mozart,

or "The Magic Flute."

hay "Cây sáo Ma thuật".

Bản nhạc kỳ lạ này thuộc thể loại

This fantasy singspiel,

a type of folk opera with music and dialogue,

singspiel, thể loại nhạc kịch gồm nhạc và lời thoại,

premiered in 1791 in Vienna.

được ra mắt vào năm 1971 ở Vienna.

Dù nó có thể nghe như một câu chuyện cổ tích trẻ con,

Though it may seem like a childish fairytale,

this intricate opera is full of subversive symbolism,

nhưng bản nhạc kịch phức tạp này hàm chứa nhiều biểu tượng của sự phá hủy,

and it's now regarded as one of the most influential operas in history.

và nay nó được xem như một trong những bản opera có ảnh hưởng nhất trong lịch sử.

Việc Tamino chạy vào rừng cùng con rồng chỉ là sự khởi đầu của cuộc hành trình.

Tamino's run in with the dragon is only the start of his journey.

The three women summon their leader, the Queen of the Night.

Ba người phụ nữ triệu hồi thủ lĩnh của họ, Nữ hoàng Bóng Đêm.

She, in turn, sends Tamino on a quest to rescue her daughter Pamina

Bà ta sau đó giao cho Tamino nhiệm vụ giải cứu con gái của bà là Pamina

from the evil sorcerer, Sarastro.

khỏi lão pháp sư xấu xa Sarastro.

And to help him on his journey, she gives him the titular magic flute.

Để giúp cậu bé trong chuyến đi, Bà trao cậu cây sáo ma thuật.

Tamino eventually finds Pamina at Sarastro's temple,

Cuối cùng Tamino tìm thấy Pamina ở ngôi đền của Sarastro,

but behind enemy lines,

nhưng sau chiến tuyến địch,

Tamino and Pamina learn that they're on the wrong side.

Tamino và Pamina nhận ra rằng họ đã ở nhầm phe.

The Queen of Night actually wants to plunge the world into darkness.

Nữ hoàng Bóng Đêm thực chất muốn nhấn chìm cả thế giới trong bóng tối.

Everything Tamino thought he knew was wrong,

Mọi thứ mà Tamino nghĩ rằng mình biết đều sai.

filling him with doubt and confusion.

Điều đó khiến cậu chìm trong hoài nghi và sự rối loạn.

So, a new quest begins for Tamino and Pamina.

Và từ đó, Tamino và Pamina bắt đầu một cuộc hành trình mới.

Chỉ khi họ vượt qua ba thử thách trí khôn,

They must pass three trials of wisdom,

and only then can the day vanquish the night.

thì ánh sáng ban ngày mới có thể chế ngự được bóng tối.

Helped by the flute's magic power,

Nhờ sức mạnh ma thuật của cây sáo,

the two youths overcome these trials and the Queen's attempts to sabotage them.

họ đã vượt qua không chỉ các thử thách, mà cả sự ngăn cản quyết liệt từ Nữ hoàng.

They're finally initiated into the temple having restored balance to the kingdom.

Và họ cũng đến được ngôi đền, khôi phục lại trạng thái cân bằng cho vương quốc.

Many elements in this peculiar fairytale

Nhiều yếu tố từ truyện cổ tích lạ kỳ này

were inspired by Mozart's involvement in Freemasonry,

được lấy cảm hứng từ mối liên hệ của Mozart với hội Tam điểm,

a network of fraternal organizations throughout Europe.

một mạng lưới gồm nhiều tổ chức anh em ở khắp Châu Âu.

Much of their history, symbolism, and ritual came from the Middle Ages.

Nhiều biểu tượng, lịch sử, nghi lễ của họ có từ thời Trung cổ.

But the Freemasons of Mozart's time

Nhưng hội Tam điểm

were also influenced by 18th century European ideals -

thời Mozart cũng bị ảnh hưởng bởi những lý tưởng ở Châu Âu thế kỷ XVIII

rationalism, humanism, and skepticism towards traditional authorities,

Chủ nghĩa duy lý, nhân văn, hoài nghi nhằm vào các bộ máy cầm quyền truyền thống,

like monarchy and the church.

như nền quân chủ và nhà thờ.

The symbols of Freemasonry and these ideals of the Enlightenment

Những biểu tượng của hội Tam điểm và những lý tưởng của Thời kỳ Khai sáng

are found throughout the opera.

xuất hiện xuyên suốt bản opera này.

If this sounds like a conspiracy theory, that's because it sort of was at the time,

Nếu điều đó nghe như một thuyết âm mưu, thì vì tại thời điểm đó nó gần như là vậy

but it's now taken quite seriously

nhưng nay nó được xem xét một cách nghiêm túc

and has been the subject of considerable scholarly publication.

và trở thành đề tài của nhiều nghiên cứu.

For example, some Mozart scholars believe the Queen of the Night

Ví dụ, một vài học giả về Mozart tin rằng Nữ hoàng Bóng Đêm

symbolizes Maria Theresa, the Empress of the Holy Roman Empire

đại diện cho Maria Theresa, Nữ hoàng Đế quốc La Mã thần thánh,

who opposed Freemasonry and banned it in Austria.

người đã phản đối Hội tam điểm và ra lệnh cấm nó ở Áo.

While there continues to be debate as to the specific meaning,

Trong khi những cuộc tranh luận về ý nghĩa đặc biệt,

interpretation,

cách diễn giải,

and location of these masonic references,

và vị trí của những ám chỉ về hội Tam Điểm vẫn tiếp diễn,

scholars agree that they're there and are fully intentional.

các học giả nhất trí về sự tồn tại của chúng và chúng ở đó hoàn toàn có chủ đích.

One of these symbols is the number three,

Một trong những biểu tượng đó là chữ số 3,

which represented balance and order to Freemasons.

con số biểu tượng của sự cân bằng và trật tự của hội Tam Điểm.

Now the number three is, of course, easy to find in any work of storytelling,

Tất nhiên ngày nay, số 3 có thể dễ dàng được tìm thấy ở bất kỳ câu chuyện nào,

but it's particularly prominent in "The Magic Flute":

nhưng nó đặc biệt nổi bật trong bản "Cây sáo ma thuật":

three trials,

ba thử thách,

three ladies,

ba người phụ nữ,

three spirits,

ba linh hồn,

and three doors,

và ba cánh cửa,

much of the music is written in E-flat major,

bản nhạc phần đa được viết theo cung Mi giáng trưởng,

which has three flats in its key signature,

cung có ba dấu giáng ở dấu hóa,

and historically, masonic rituals began with three knocks.

về mặt lịch sử, nghi lễ của Hội Tam Điểm cũng bắt đầu với ba tiếng gõ.

The opera references them by opening with three majestic chords

Bản opera đã ám chỉ điều này bằng việc mở đầu với ba hợp âm trang trọng

complete with dramatic pauses.

cùng với những quãng ngưng mạnh mẽ.

Those chords, which reoccur throughout the opera,

Chúng lặp lại suốt

serve another purpose.

bản opera để phục vụ cho mục đích khác.

They capture the dramatic arc of the opera in miniature.

Chúng giúp thu gọn các khúc kịch tính của bản opera.

The first chord, E-flat major, is in its most natural root position,

Hợp âm đầu, cung Mi giáng trưởng, nằm ở vị trí gốc một cách tự nhiên nhất,

simple and unadorned.

đơn giản và chân thật.

It echoes the child-like Prince Tamino,

Nó vọng lại khoảng thời gian khi Tamino,

who, in his naiveté, accepts everything the Queen and her ladies say

vì ngây thơ nên đã tuân theo mọi thứ Nữ hoàng và ba người phục tùng sai bảo

without question.

mà không nghi ngờ gì.

The second chord is C minor,

Hợp âm thứ hai là cung Đô thứ,

a sour sonority that mirrors Tamino's sadness and doubt

tiếng kêu đau xót của nỗi buồn và sự hoài nghi trong Tamino

in the middle of the opera.

ở giữa bản opera.

That's when his world and notions of good and evil get turned on their heads.

Đó là khi thế giới của cậu và những ý niệm về Thiện - Ác trong cậu đều đảo lộn.

And good and evil are just two of the opera's extreme opposites.

Và Thiện và Ác chỉ là hai trong số nhiều cực đối nhau trong bản opera.

It features some of the highest and lowest notes in opera,

Nó tạo nên những nốt cao nhất và thấp nhất của bản opera,

day and night,

ngày và đêm,

simple hummable melodies and complicated forward-looking music.

những giai điệu ngân nga, đơn giản và những đoạn nhạc tân tiến, phức tạp.

The opera's central theme concerns balancing these extremes

Chủ đề chính của bản opera này là cân bằng những thái cực đó

to achieve perfect harmony.

để có được hoà âm hoàn hảo.

To reflect this,

Minh chứng là,

the final chord in the opening restores musical order.

hợp âm cuối cùng ở khúc mở đầu đã khôi phục trật tự các nốt nhạc.

It returns to the triumphant E-flat major,

Nó trở về cung Mi giáng trưởng hùng tráng.

the same chord it started with but inverted,

Đây cũng là hợp âm mà nó bắt đầu nhưng lần này được đảo ngược lại,

meaning Mozart moved the bottom note to the top.

nghĩa là Mozart chuyển nốt dưới cùng lên đầu.

Although it retains its original harmony, the chord sounds higher,

Dù nó giữ nguyên hoà âm ban đầu, nhưng lần này hợp âm nghe cao hơn,

pointing towards enlightenment.

gợi liên tưởng đến sự khai sáng.

That's similar to Tamino,

Điều đó giống như việc Tamino vượt qua

who in passing his trials restores balance to the kingdom

các thử thách để trả lại sự cân bằng cho vương quốc,

while growing stronger, wiser, and more complete.

đồng thời trở nên mạnh mẽ hơn, khôn ngoan hơn và hoàn thiện hơn.