The world’s most dangerous fart - Nick Caruso and Dani Rabaiotti

2,123,221 views ・ 2021-02-01

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Cihan Yiğit Kavalcı Gözden geçirme: Gözde Alpçetin
00:07
For most humans, farts are a welcome relief,
0
7288
3333
Çoğu insan için gaz çıkarmak rahatlatıcı bir eylem,
00:10
an embarrassing incident, or an opportunity for a gas-based gag.
1
10621
5083
utanç verici bir kaza ya da “gazlı” şakalar için bir fırsattır.
00:15
But for many other creatures, farts are no laughing matter.
2
15704
4750
Fakat diğer canlılar için
gaz çıkarmak o kadar da gülünç bir konu değildir.
00:20
Deep in the bowels of the animal kingdom, farts can serve as tools of intimidation,
3
20454
4875
Hayvan krallığının derinliklerinde
gaz çıkarma korkutmaya, hayvanların kendisini savunmasına,
00:25
acts of self-defense, and even weapons of malodorous murder.
4
25329
5584
ve hatta pis kokulu bir cinayet silahı olarak iş görmektedir.
00:30
The smelliest parts in the animal kingdom aren’t lethal,
5
30913
2916
Hayvanlar aleminin en pis kokulu kısımları öldürücü değil
00:33
but they might ruin your trip to the beach.
6
33829
2500
fakat deniz sefanızı mahvedebilirler.
00:36
Seals and sea lions are well-known for having truly foul farts due to their diet.
7
36329
5667
Foklar ve deniz aslanları, beslenme biçimlerinden dolayı
gerçekten pis gazları ile tanınırlar.
00:41
Fish and shellfish are incredibly high in sulfur.
8
41996
3125
Balık ve kabuklu deniz ürünleri, sülfür bakımından çok yüksek değerlere sahiptir.
00:45
And during digestion, mammalian gut bacteria breaks down sulfur
9
45121
3791
Sindirim esnasında ise memeli bağırsak bakterisi
sülfür ve sülfür içeren amino asitleri hidrojen disülfür üretmek için parçalar.
00:48
and amino acids containing sulfur to produce hydrogen disulphide,
10
48912
4584
00:53
a gas with a smell resembling rotten eggs.
11
53496
3833
Bu gaz, çürük yumurta gibi kokar.
00:57
Seals and sea lions can’t help their funky flatulence,
12
57329
3333
Foklar ve deniz aslanları şişkinliklerini tutamazlar
01:00
But some animals deploy their farts strategically.
13
60662
3751
ancak bazı hayvanlar gazlarını stratejik bir şekilde kullanır.
01:04
Both the Eastern hognose snake and the Sonoran coral snake
14
64413
3125
Hem doğu domuz burunlu yılan hem de Arizona mercan yılanı
01:07
use a tactic called cloacal popping.
15
67538
3333
kloak patlaması adında bir taktik uygular.
01:10
This involves sucking air into their cloaca—
16
70871
2792
Bu, kloakalarına havayı emmeyi—
01:13
a hole used for urinating, defecating and reproduction—
17
73663
3791
ki bu delik idrar yapma, dışkılama ve üreme için kullanılır—
01:17
and then shooting it back out with a loud pop.
18
77454
3792
ve sonrasında ise sesli bir şekilde dışkılamayı içerir.
01:21
These pops are no more dangerous than a sea lion’s stench,
19
81246
3167
Bu dışkılar, deniz aslanlarınınki kadar tehlikeli değildir
01:24
but they are effective at scaring off would-be predators.
20
84413
3791
ama yırtıcı hayvanları korkutmada etkilidir.
01:29
Meanwhile, the flatulence of beaded lacewing larvae are silent and deadly.
21
89038
6208
Boncuklu dantel kanatlı larvaların gazları ise sessiz ve ölümcüldür.
01:35
Their farts contain a class of chemical known as allomone
22
95246
3583
Gazları, allomon olarak bilinen kimyasal bir tür içerir.
01:38
that has evolved specifically to paralyze termites.
23
98829
3875
Bu larvalar, özellikle termitleri etkisiz hale getirmek için evrimleşmiştir.
01:42
In fact, this allomone is so powerful,
24
102704
2459
Aslında bu allomon o kadar güçlüdür ki
01:45
a single fart can immobilize multiple termites for up to three hours,
25
105163
4583
tek bir gazla birden fazla termiti üç saate kadar hareketsizleştirebilir,
01:49
or even kill them outright.
26
109746
3000
hatta onları anında öldürebilir.
01:52
Either way, these toxic farts give beaded lacewing larvae plenty of time
27
112746
4208
Her iki durumda da bu zehirli gazlar, boncuklu dantel kanatlı larvanın avlarını,
01:56
to devour prey up to three times their size.
28
116954
3167
kendi boyutundan üç katı kadarını bir çırpıda yemek için bolca zaman verir.
02:00
For some other animals, however, holding farts in can be deadly.
29
120788
4750
Ancak başka hayvanlar için gaz çıkarmamak ölümcül olabilir.
02:05
The Bolson pupfish is a small freshwater fish found in northern Mexico.
30
125538
4125
Bolson yavru balığı, Kuzey Meksika’da bulunan küçük, tatlı su balığıdır.
02:09
These fish feed on algae and other small organisms in the sediment.
31
129663
4125
Bu balıklar, dipteki tortul alglerden ve diğer küçük organizmalardan beslenir.
02:13
But during the hottest days of the summer,
32
133788
2041
Ancak yazın en sıcak günlerinde
02:15
this algae produces a lot of gas.
33
135829
2709
bu algler çok fazla gaz üretir.
02:18
If a pupfish doesn’t fart this gas out, it becomes buoyant—
34
138538
3666
Eğer yavru balık bu gazı dışarı atamazsa
su yüzeyinde kalır ve böylece oradan geçen kuşlar için kolay bir av haline gelir.
02:22
making it easy prey for passing birds.
35
142204
2709
02:24
And it isn't just predators they have to worry about.
36
144913
3083
Ayrıca endişelenmeleri gereken sadece yırtıcı hayvanlar değil.
02:27
Excessive gas buildup can actually burst their digestive systems.
37
147996
4333
Aşırı gaz birikimi, sindirim sistemlerini bile patlatabilir.
02:32
Researchers have found groups of several hundred dead pupfish
38
152329
2834
Araştırmacılar, yaşamak için gaz çıkarmayı başaramayan
02:35
that failed to fart for their lives.
39
155163
2541
yüzlerce ölü yavru balık grubu buldular.
02:38
Fortunately for humanity,
40
158371
1583
Neyse ki insanlık için
02:39
animal farts can’t directly harm a human— outside making us lose our lunch.
41
159996
4667
hayvanların gazları bir insana doğrudan zarar veremez—
iştahlarımızın kaçması dışında tabii.
02:44
But in the right circumstances,
42
164663
1541
Fakat doğru koşullarda,
02:46
some animal flatulence can create surprisingly dangerous conditions.
43
166204
4709
bazı hayvan gazları şaşırtıcı derecede tehlikeli koşullar yaratabilir.
02:50
In the fall of 2015, a tripped smoke alarm
44
170913
2833
2015′in sonbaharında,
tetiklenen bir duman alarmı bir uçağı acil iniş yapmaya zorladı.
02:53
forced a plane to make an emergency landing.
45
173746
2958
02:56
Upon further inspection, officials found that there was no fire—
46
176704
3750
Yetkililerin yaptığı detaylı inceleme sonucunda uçakta yangın çıkmadığını,
03:00
just the burps and farts of over 2,000 goats being transported in the cargo bay.
47
180454
5375
olayın kargo bölümünde taşınan 2.000′den fazla keçinin geğirmesi
ve gaz çıkarması sonucu olduğu anlaşıldı.
03:05
The change in air pressure had caused them to pass gas en masse.
48
185829
4417
Hava basıncındaki değişiklik,
çıkan gaz kokusunu toplu şekilde halde almalarına neden olmuştu.
03:10
Thankfully, this story of farting goats had relatively low costs.
49
190913
4625
Neyse ki gaz çıkaran keçilerle ilgili bu hikayenin maliyeti nispeten düşüktü.
03:15
But the most dangerous flatulence in the world may actually come from
50
195538
3958
Ancak dünyadaki en tehlikeli gaz,
benzer şekilde beklenmedik bir memeliden gelmekte:
03:19
a similarly unassuming mammal: the humble cow.
51
199496
4000
mütevazi bir inekten.
03:23
There are nearly one billion cows in the world,
52
203496
3000
Dünyada yaklaşık bir milyar inek mevcut.
03:26
most of them raised specifically for milk and meat.
53
206496
3750
Bunların çoğu özel olarak et ve süt için yetiştirilmektedir.
Keçiler gibi inekler de geviş getiren hayvanlardır,
03:30
Like goats, cows are ruminants,
54
210246
1833
03:32
which means their stomachs have four chambers,
55
212079
2334
yani mideleri dört odacıklıdır.
03:34
allowing them to chew, digest and regurgitate their food multiple times.
56
214413
4333
Bu da yiyeceklerini defalarca çiğnemelerine, sindirmelerine
ve geri çıkarmalarına müsaade eder.
03:38
This process helps them extract extra nutrients from their food,
57
218746
4083
Bu süreç, yiyeceklerinden fazla besinleri çıkarmalarına yardımcı olur
03:42
but it also produces a lot of gas.
58
222829
3625
ama diğer yandan çok fazla gaz üretirler.
03:46
This is particularly troubling because one of the gases cows emit
59
226454
4125
Bu durum özellikle rahatsız edici
çünkü ineklerin yaydığı gazlardan biri de metan gazıdır.
03:50
is methane,
60
230579
1209
03:51
a major greenhouse gas that contributes heavily to global warming.
61
231788
5291
Metan gazı, küresel ısınmaya büyük ölçüde katkıda bulunan büyük bir sera gazıdır.
03:57
One kilogram of methane traps dozens of times more heat in the atmosphere
62
237079
4709
Bir kilogram metan, atmosferde bir kilogram karbondioksitten
04:01
than one kilogram of carbon dioxide.
63
241788
2666
onlarca kat daha fazla ısı tutar.
04:04
And with each cow releasing up to 100 kilograms of methane every year,
64
244454
4375
Her ineğin her yıl 100 kilograma kadar metan salmasıyla
04:08
these animals have become one of the biggest contributors
65
248829
2834
inekler iklim değişikliğine en çok katkıda bulunan hayvanlar haline geldi.
04:11
toward climate change.
66
251663
2375
04:14
So while other animals may have louder, fouler, or even more toxic farts,
67
254038
5083
Bu nedenle, diğer hayvanlar daha gürültülü, daha kirli
ve hatta daha zehirli gaz çıkarabilirken
04:19
cow flatulence may be the most dangerous gas ever to pass.
68
259121
4583
ineklerin saldığı gazlar şimdiye kadarki en tehlikeli gaz olabilir.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7