A day in the life of a Mongolian queen - Anne F. Broadbridge

Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

As dawn breaks over a moveable city of ten thousand yurts,

Şafak vakti taşınabilir, on bin yurdelik şehrin üzerinde yükselirken

Queen Boraqchin is in for a rude awakening.

Kraliçe Boraqchin kaba bir şekilde uyandırılmıştı.

A rogue sheep has slipped past her servants and guards

Bir haydut koyun, hizmetkârlarını ve gardiyanlarını aştı

and bolted into her yurt,

ve odasına girip yatağa atladı

where he springs into bed and bleats in her ear.

ve kulağına meledi.

Although she’s the formidable khatun of the Golden Horde,

Moğol İmparatorluğu'ndaki dev bir krallık olan Altınordu'nun

a huge kingdom in the Mongolian Empire,

ürkütücü hanımı olmasına rağmen,

Boraqchin has a hands-on approach to ruling.

Boraqchin yönetimde uygulamalı bir yaklaşıma sahipti.

She’s been married to Batu Khan,

On beş yaşından beri,

the fearsome grandson of Genghis Khan himself,

Cengiz Han'ın korku dolu torunu olan

since she was fifteen –

Batu Han ile evliydi

and while her husband is out on his raids,

ve eşi akınlara gittiğinde

she juggles the duties of flocks, family and empire at home.

sürüleri, aileyi ve binlerce şehri yönetme görevlerini üstlenirdi.

This makes her the manager – and the mover – of a city of thousands.

Bu onu binlerce kişinin yaşadığı şehrin yöneticisi ve işleticisi yapar.

Twice a year, Boraqchin moves the city between two seasonal camping grounds.

Yılda iki defa, Boraqchin şehri iki mevsimlik kamp alanını arasında taşır.

This ensures constant water and lush grass in summer,

Bu, sabit su kaynağı ve yemyeşil çimenleri

and protection from harsh winds in winter.

ve kışın sert rüzgardan korunma sağlardı.

The whole operation requires weeks of strict planning,

Bütün bu faaliyet haftalar süren katı planlamalar, nüfuzu altındaki

liaising with the other camps in her domain, strategic delegation –

diğer kamplarla ve stratejik heyetlerle birlikte hareket etmelerini

and the patience to move at the speed of dawdling animals.

ve uyuşuk hareket eden hayvanların hızına sabırlı olmalarını gerektiriyordu.

Today is moving day,

Bugün taşınma günü

and she’ll have to direct throngs of her ladies, commanders, slaves and animals

ve kadınların, komutanları, kölelerin ve hayvanların yaz için

up the river Volga for the summer.

Volga nehrine doğru hareket etmesi gerekiyor.

As Boraqchin steps outside,

Boraqchin dışarı çıkınca

she’s greeted by a commotion –

bir koşuşturma tarafından karşılandı -

her unwanted visitor is now running circles around her stewards.

istenmeyen ziyaretçisi etrafında daireler çiziyordu.

They’re attempting to stow her possessions securely into wagons.

Eşyalarını yük arabalarına güvenli bir şekilde yerleştirmeye çalışıyorlardı.

Boraqchin orders them to get it under control –

Boraqchin kontrol altına almalarını emretti -

but she’s the only one quick enough to catch the stray.

fakat ipin ucunu tutacak kadar hızlı davranabilecek tek kişi oydu.

She next supervises her ladies who are unpinning her yurt

Sonra çadırını toplayan ve özel vagonuna kaldıran

and lifting it onto its custom wagon.

kadınları denetler.

It requires a team of twenty oxen to pull,

Yirmi tane öküz gereklidir

and Boraqchin wouldn’t trust anyone to steer it but herself.

ve yönlendirmek için Boraqchin kendinden başkasına güvenmez.

Next, Boraqchin and her woolly companion meet with the guards.

Sonra, Boraqchin ve tüylü arkadaşı korumalarla bir araya geldi.

She orders them to keep close watch on her husband's special reception yurt

Eşinin özel karşılama çadırı ve yolculuk boyunca kullanılan

and port-able throne during the journey.

kurulabilir tahtı için özellikle dikkatli olmalarını emretti.

They’ll also act as outriders,

Ayrıca atlı uşak olarak hizmet ederler

and she tells them how to secure the route, surround her for safety –

ve güzergahı nasıl güvenli tutacaklarını, güvenlik için onu nasıl çevreyeleceklerini

and keep the animals in check.

ve hayvanları kontrol altında tutmalarını söyledi.

But when the sheep finally breaks free and makes for the fields,

Ama koyun sonunda ellerinden kurtulup tarlalara doğru koştuğunda,

the guards can barely keep up

korumalar, çadırları toplayan insanlara doğru

as it scampers through crowds packing up their yurts.

koşan koyuna anca yetişebildi.

Exasperated, Boraqchin rides down to the pastures herself.

Kızgın olan Boraqchin çayırlara doğru atını sürdü.

When she gets there,

Oraya vardığında

she catches sight of the troublesome sheep wriggling into the middle of a flock.

belalı koyunun sürünün arasına doğru hareket ettiğini gördü.

When she follows him in,

Takip ettiğinde

he’s nestled next to a ewe, his mother.

annesi olan dişi koyunun yanına kıvrıldığını gördü.

She’s pregnant, and seems to be in pain.

Hamileydi ve belli ki acı çekiyordu.

With a start, Boraqchin realizes that this ewe’s impending delivery

Taşınma heyecanı sırasında dişi koyunun eli kulağında olan

has been forgotten in the flurry of moving day.

doğumunu unuttuklarını fark etti.

There’s no time to find a shepherd –

Çobanı bulmak için zaman yoktu,

instead, Boraqchin rolls up her sleeves, greases her arm

bunun yerine Boraqchin kollarını sıvadı ve kollarına yağ sürdü

and helps the ewe give birth to two new additions to the empire.

ve krallığa iki tane ekleme yapması için dişi koyuna doğumda yardım etti.

Leaving the lambs and their mother,

Kuzuları anneleri ile bıraktı

Boraqchin dashes back to the camp.

ve kampa geri döndü.

Here the final touches have been put to packing,

Toplanmaya son dokunuşlar yapılıyordu

and vehicles are starting to line up.

ve araçlar sıralanmaya başlamıştı.

This vast procession starts with the queen

Bu sıra kraliçe ile başlar

and two hundred wagons filled with her treasures.

ve hazineleriyle dolu 200 vagonla devam eder.

Next up are the junior wives and crew,

Sonra diğer eşler ve tayfa,

then the concubines –

ardından cariyeler gelir

and this is only Boraqchin's camp.

ve bu sadece Boraqchin'in kampı.

After this comes the second imperial camp

Bundan sonra sırada ikinci eş tarafından yönetilen

led by another senior wife,

diğer imparatorluk kampı vardır

then two more camps, also led by wives.

ve sonra diğer eşler tarafından yönetilen iki tane daha kamp vardır.

Boraqchin has been checking in with them for weeks to ensure

Boraqchin haftalardır, düzgün bir yolculuk ve muntazam bir sıra için

a smooth departure and orderly queue.

onları kontrol ediyor.

But they only make up the royal portion of the line –

Ama onlar sadece sıranın kraliyet kısmını oluşturuyor -

behind them winds the entire civilian city,

arkalarında portatif şapel ve camileri ile din adamları

which includes holy men with portable chapels and mosques,

ailelerin, esnafların ve çobanların oluşturduğu

families, tradesmen, and shepherds.

sivillerden oluşan gruplar vardır.

Finally, Boraqchin settles into her wagon.

Sonunda, Boraqchin vagonuna yerleşiyor.

It’ll take weeks to reach their destination –

Varış yerlerine ulaşmaları haftalar sürecek.

but over the course of the journey,

Tabii ki de yolculuk boyunca

she’ll keep everyone expertly in check –

herkesi ustalıkla kontrol edecek-

from her proud children and attentive subjects,

kendi gururlu çocuklarından ve en dikkat edilecek halktan

to the most meandering sheep at the back of line.

sıranın en sonundaki en avare koyuna kadar.