What makes something "Kafkaesque"? - Noah Tavlin

Bir şeyi "Kafkaesk" (Kafkavari) yapan nedir? - Noah Tavlin

13,138,627 views

2016-06-20 ・ TED-Ed


New videos

What makes something "Kafkaesque"? - Noah Tavlin

Bir şeyi "Kafkaesk" (Kafkavari) yapan nedir? - Noah Tavlin

13,138,627 views ・ 2016-06-20

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Selda Yener Gözden geçirme: Yunus ASIK
00:06
"Someone must have been telling lies about Josef K.
0
6758
3160
"Biri Josef K. hakkında yalanlar söylemiş olmalı.
00:09
He knew he had done nothing wrong, but one morning, he was arrested."
1
9918
4873
Yanlış bir şey yapmadığını biliyordu, fakat bir sabah tutuklanmıştı."
00:14
Thus begins "The Trial,"
2
14791
1965
Böyle başlar "Dava",
00:16
one of author Franz Kafka's most well-known novels.
3
16756
3998
Franz Kafka'nın meşhur romanlarından biri.
00:20
K, the protagonist, is arrested out of nowhere
4
20754
3440
K; baş kahraman, durup dururken tutuklanır
00:24
and made to go through a bewildering process
5
24194
2283
ve şaşırtıcı bir süreçten geçer,
00:26
where neither the cause of his arrest,
6
26477
2158
ne tutuklanmasının sebebi,
00:28
nor the nature of the judicial proceedings
7
28635
2376
ne de yargı sürecinin içeriği
00:31
are made clear to him.
8
31011
2157
kendisine açıklanır.
00:33
This sort of scenario is considered so characteristic of Kafka's work
9
33168
4029
Bu tür senaryolar Kafka'nın eserlerinin tipik özelliği olarak görülür,
00:37
that scholars came up with a new word for it.
10
37197
2590
hatta bilim adamları buna yeni bir tabir bulmuşlardır.
00:39
Kafkaesque has entered the vernacular to describe unnecessarily complicated
11
39787
5167
"Kafkaesk" (Kafkavari) gereksiz yere karmaşık ve sinir bozucu olayları
00:44
and frustrating experiences,
12
44954
2709
tanımlamak için dile girmiştir,
00:47
like being forced to navigate labyrinths of bureaucracy.
13
47663
4292
mesela bürokrasinin labirentlerinde gezmeye mahkûm olmak gibi.
00:51
But does standing in a long line to fill out confusing paperwork
14
51955
3236
Fakat prosedürleri tamamlamak için uzun kuyruklarda beklemek
00:55
really capture the richness of Kafka's vision?
15
55191
3250
gerçekten de Kafka'nın bakışındaki zenginliği yansıtıyor mu?
00:58
Beyond the word's casual use, what makes something Kafkaesque?
16
58441
4821
Kelimenin günlük kullanımının ötesinde, bir şeyi Kafkavari yapan ne?
01:03
Franz Kafka's stories do indeed deal with many mundane and absurd aspects
17
63262
5057
Franz Kafka'nın hikâyeleri aslında, modern bürokrasinin
01:08
of modern bureaucracy,
18
68319
1812
çok sıradan ve absürd yönlerini ele alır,
01:10
drawn in part from his experience of working as an insurance clerk
19
70131
4259
20. yy başlarında Prag'ta sigorta memuru olarak çalıştığı dönemde edindiği
01:14
in early 20th century Prague.
20
74390
2690
tecrübelerden alınmışlardır.
01:17
Many of his protagonists are office workers
21
77080
2302
Baş kahramanlarının çoğu amacını gerçekleştirmek için
01:19
compelled to struggle through a web of obstacles
22
79382
2716
engeller ağına karşı mücadele etmek zorunda olan
01:22
in order to achieve their goals,
23
82098
2448
ofis çalışanlarıdır ve
01:24
and often the whole ordeal turns out to be so disorienting and illogical
24
84546
4648
genellikle bütün bu çile o kadar kafa karıştırıcı ve mantıksız olur ki,
01:29
that success becomes pointless in the first place.
25
89194
4132
ilk bakışta başarı anlamsız gelir.
01:33
For example, in the short story, "Poseidon,"
26
93326
2374
Örneğin "Poseidon" adlı kısa hikâyesindeki
01:35
the Ancient Greek god is an executive so swamped with paperwork
27
95700
4356
Antik Yunan tanrısı bürokrasiye öylesine gömülmüş bir tanrıdır ki,
01:40
that he's never had time to explore his underwater domain.
28
100056
3959
deniz altı ülkesini keşfedecek vakti hiç olmamıştır.
01:44
The joke here is that not even a god can handle the amount of paperwork
29
104015
3457
Buradaki nükte, modern iş yerlerinde gerek duyulan bürokratik işlemlerle
01:47
demanded by the modern workplace.
30
107472
2729
bir tanrının bile başa çıkamayışıdır.
01:50
But the reason why is telling.
31
110201
2151
Ancak sebebi etkileyicidir.
01:52
He's unwilling to delegate any of the work
32
112352
2756
Başka bir kimseyi göreve layık görmediği için
01:55
because he deems everyone else unworthy of the task.
33
115108
3971
işleri devretmekte isteksizdir.
01:59
Kafka's Poseidon is a prisoner of his own ego.
34
119079
4151
Kafka'nın Poseidon'ı, kendi egosunun mahkûmudur.
02:03
This simple story contains all of the elements
35
123230
2340
Bu basit hikâye tam bir Kafkaesk senaryo oluşturan
02:05
that make for a truly Kafkaesque scenario.
36
125570
3535
tüm elementleri kapsamaktadır.
02:09
It's not the absurdity of bureaucracy alone,
37
129105
2587
Kafka'nın kitaplarında sembolik olan
02:11
but the irony of the character's circular reasoning in reaction to it
38
131692
4596
sadece bürokrasinin saçmalıkları değil, buna karşı karakterinin gösterdiği
02:16
that is emblematic of Kafka's writing.
39
136288
2652
döngüsel muhakemedeki ironidir.
02:18
His tragicomic stories act as a form of mythology for the modern industrial age,
40
138940
5533
Kafka'nın trajikomik öyküleri, modern endüstri çağındaki
02:24
employing dream logic to explore the relationships
41
144473
2944
keyfî güç sistemlerini ve bunlara takılıp kalan bireylerin arasındaki
02:27
between systems of arbitrary power and the individuals caught up in them.
42
147417
5591
ilişkiyi çözmek için ideal mantığı kullanan bir tür mitoloji işlevi görüyor.
02:33
Take, for example, Kafka's most famous story, "Metamorphosis."
43
153008
4253
Mesela Kafka'nın en meşhur hikâyesi "Metamorfoz"u örnek alalım.
02:37
When Gregor Samsa awaken's one morning to find himself transformed
44
157261
3681
Gregor Samsa, bir sabah uyandığında kendini
02:40
into a giant insect,
45
160942
2007
bir böceğe dönüşmüş olarak bulur,
02:42
his greatest worry is that he gets to work on time.
46
162949
3272
en büyük endişesi işe vaktinde gitmektir.
02:46
Of course, this proves impossible.
47
166221
3602
Tabii ki bu imkânsızdır.
02:49
It was not only the authoritarian realm of the workplace that inspired Kafka.
48
169823
4496
Kafka'ya ilham veren sadece iş yerinin otorite alanı değildi.
02:54
Some of his protagonists' struggles come from within.
49
174319
3282
Bazı baş kahramanlarının içlerinden gelen mücadeleleriydi.
02:57
The short story, "A Hunger Artist,"
50
177601
1786
"Açlık Sanatçısı" adlı kısa öyküsü,
02:59
describes a circus performer whose act consists of extended fasts.
51
179387
5933
gösterisi uzun açlıklardan oluşan bir sirk cambazını anlatır.
03:05
He's upset that the circus master limits these to 40 days,
52
185320
4069
Cambaz, sanatındaki yükselişi önler düşüncesiyle sirk sahibinin
03:09
believing this prevents him from achieving greatness in his art.
53
189389
3646
bu açlığı 40 günle sınırlandırmasına üzülür.
03:13
But when his act loses popularity,
54
193035
2542
Fakat sanatı popülerliğini kaybettiğinde
03:15
he is left free to starve himself to death.
55
195577
3526
açlıktan ölmesi için serbest bırakılır.
03:19
The twist comes when he lays dying in anonymity,
56
199103
3337
Kırılma, yalnız bir şekilde ölmek üzereyken başlar,
03:22
regretfully admitting that his art has always been a fraud.
57
202440
3535
sanatının her zaman bir sahtekârlık olduğunu üzülerek itiraf eder.
03:25
He fasted not through strength of will,
58
205975
2157
Kendi iradesiyle değil,
03:28
but simply because he never found a food he liked.
59
208132
4033
aksine, sevdiği yemeğe hiç rastlamadığı için aç kalmıştır.
03:32
Even in "The Trial,"
60
212165
1197
Bürokrasi konusuna
03:33
which seems to focus directly on bureaucracy,
61
213362
2525
doğrudan odaklandığı görülen "Dava"da bile,
03:35
the vague laws and bewildering procedures point to something far more sinister:
62
215887
5087
anlaşılması güç kanunlar ve şaşırtıcı prosedürler daha kötüsünü gösterir:
03:40
the terrible momentum of the legal system proves unstoppable,
63
220974
3939
Hukuk sisteminin korkunç döngüsünün, etkin olduğu sanılan
03:44
even by supposedly powerful officials.
64
224913
3446
devlet adamları tarafından bile durdurulamadığını kanıtlar.
03:48
This is a system that doesn't serve justice,
65
228359
2439
Bu, adalete hizmet etmeyen
03:50
but whose sole function is to perpetuate itself.
66
230798
3810
fakat tek fonksiyonu kendini devam ettirmek olan bir sistemdir.
03:54
What political theorist Hannah Arendt,
67
234608
1876
Siyaset kuramcısı Hannah Arendet,
03:56
writing years after Kafka's death,
68
236484
2136
Kafka'nın ölümünden yıllar sonra buna
03:58
would call "tyranny without a tyrant."
69
238620
3234
"hiç kimsenin tiranlığı" adını verecekti.
04:01
Yet accompanying the bleakness of Kafka's stories,
70
241854
3250
Yine de, Kafka'nın umutsuzluğun eşlik ettiği hikâyelerinde
04:05
there's a great deal of humor
71
245104
1747
tasvir edilen olayların
04:06
rooted in the nonsensical logic of the situations described.
72
246851
3719
absürd mantığına yerleştirilmiş birçok mizahi unsur vardır.
04:10
So on the one hand, it's easy to recognize the Kafkaesque in today's world.
73
250570
5285
Dolayısıyla bir yandan günümüz dünyasında Kafkaeski fark etmek kolaydır.
04:15
We rely on increasingly convoluted systems of administration
74
255855
5094
Hayatlarımızın her safhasında ciddi sonuçları olan,
04:20
that have real consequences on every aspect of our lives.
75
260949
4024
gitgide karmaşık bir hâl alan yönetim sistemlerine bel bağlıyoruz.
04:24
And we find our every word judged by people we can't see
76
264973
3968
Ayrıca her sözümüzün, görmediğimiz kimseler tarafından
04:28
according to rules we don't know.
77
268941
3155
bilmediğimiz kurallara göre yargılandığını görüyoruz.
04:32
On the other hand, by fine-tuning our attention to the absurd,
78
272096
4691
Diğer yandan, dikkatimizi absürd olana ince ayar yaparak
04:36
Kafka also reflects our shortcomings back at ourselves.
79
276787
3809
Kafka, ardımızda kalan eksikliklerimizi de yansıtıyor.
04:40
In doing so, he reminds us that the world we live in is one we create,
80
280596
5007
Böylelikle, içinde yaşadığımız dünyayı bizim yarattığımızı
ve daha iyisiyle değiştirme gücüne sahip olduğumuzu hatırlatıyor.
04:45
and have the power to change for the better.
81
285603
2342
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7