What makes something "Kafkaesque"? - Noah Tavlin

Bir şeyi "Kafkaesk" (Kafkavari) yapan nedir? - Noah Tavlin

Çeviri: Selda Yener Gözden geçirme: Yunus ASIK

"Someone must have been telling lies about Josef K.

"Biri Josef K. hakkında yalanlar söylemiş olmalı.

He knew he had done nothing wrong, but one morning, he was arrested."

Yanlış bir şey yapmadığını biliyordu, fakat bir sabah tutuklanmıştı."

Thus begins "The Trial,"

Böyle başlar "Dava",

one of author Franz Kafka's most well-known novels.

Franz Kafka'nın meşhur romanlarından biri.

K, the protagonist, is arrested out of nowhere

K; baş kahraman, durup dururken tutuklanır

and made to go through a bewildering process

ve şaşırtıcı bir süreçten geçer,

where neither the cause of his arrest,

ne tutuklanmasının sebebi,

nor the nature of the judicial proceedings

ne de yargı sürecinin içeriği

are made clear to him.

kendisine açıklanır.

This sort of scenario is considered so characteristic of Kafka's work

Bu tür senaryolar Kafka'nın eserlerinin tipik özelliği olarak görülür,

that scholars came up with a new word for it.

hatta bilim adamları buna yeni bir tabir bulmuşlardır.

Kafkaesque has entered the vernacular to describe unnecessarily complicated

"Kafkaesk" (Kafkavari) gereksiz yere karmaşık ve sinir bozucu olayları

and frustrating experiences,

tanımlamak için dile girmiştir,

like being forced to navigate labyrinths of bureaucracy.

mesela bürokrasinin labirentlerinde gezmeye mahkûm olmak gibi.

But does standing in a long line to fill out confusing paperwork

Fakat prosedürleri tamamlamak için uzun kuyruklarda beklemek

really capture the richness of Kafka's vision?

gerçekten de Kafka'nın bakışındaki zenginliği yansıtıyor mu?

Beyond the word's casual use, what makes something Kafkaesque?

Kelimenin günlük kullanımının ötesinde, bir şeyi Kafkavari yapan ne?

Franz Kafka's stories do indeed deal with many mundane and absurd aspects

Franz Kafka'nın hikâyeleri aslında, modern bürokrasinin

of modern bureaucracy,

çok sıradan ve absürd yönlerini ele alır,

drawn in part from his experience of working as an insurance clerk

20. yy başlarında Prag'ta sigorta memuru olarak çalıştığı dönemde edindiği

in early 20th century Prague.

tecrübelerden alınmışlardır.

Many of his protagonists are office workers

Baş kahramanlarının çoğu amacını gerçekleştirmek için

compelled to struggle through a web of obstacles

engeller ağına karşı mücadele etmek zorunda olan

in order to achieve their goals,

ofis çalışanlarıdır ve

and often the whole ordeal turns out to be so disorienting and illogical

genellikle bütün bu çile o kadar kafa karıştırıcı ve mantıksız olur ki,

that success becomes pointless in the first place.

ilk bakışta başarı anlamsız gelir.

For example, in the short story, "Poseidon,"

Örneğin "Poseidon" adlı kısa hikâyesindeki

the Ancient Greek god is an executive so swamped with paperwork

Antik Yunan tanrısı bürokrasiye öylesine gömülmüş bir tanrıdır ki,

that he's never had time to explore his underwater domain.

deniz altı ülkesini keşfedecek vakti hiç olmamıştır.

The joke here is that not even a god can handle the amount of paperwork

Buradaki nükte, modern iş yerlerinde gerek duyulan bürokratik işlemlerle

demanded by the modern workplace.

bir tanrının bile başa çıkamayışıdır.

But the reason why is telling.

Ancak sebebi etkileyicidir.

He's unwilling to delegate any of the work

Başka bir kimseyi göreve layık görmediği için

because he deems everyone else unworthy of the task.

işleri devretmekte isteksizdir.

Kafka's Poseidon is a prisoner of his own ego.

Kafka'nın Poseidon'ı, kendi egosunun mahkûmudur.

This simple story contains all of the elements

Bu basit hikâye tam bir Kafkaesk senaryo oluşturan

that make for a truly Kafkaesque scenario.

tüm elementleri kapsamaktadır.

It's not the absurdity of bureaucracy alone,

Kafka'nın kitaplarında sembolik olan

but the irony of the character's circular reasoning in reaction to it

sadece bürokrasinin saçmalıkları değil, buna karşı karakterinin gösterdiği

that is emblematic of Kafka's writing.

döngüsel muhakemedeki ironidir.

His tragicomic stories act as a form of mythology for the modern industrial age,

Kafka'nın trajikomik öyküleri, modern endüstri çağındaki

employing dream logic to explore the relationships

keyfî güç sistemlerini ve bunlara takılıp kalan bireylerin arasındaki

between systems of arbitrary power and the individuals caught up in them.

ilişkiyi çözmek için ideal mantığı kullanan bir tür mitoloji işlevi görüyor.

Take, for example, Kafka's most famous story, "Metamorphosis."

Mesela Kafka'nın en meşhur hikâyesi "Metamorfoz"u örnek alalım.

When Gregor Samsa awaken's one morning to find himself transformed

Gregor Samsa, bir sabah uyandığında kendini

into a giant insect,

bir böceğe dönüşmüş olarak bulur,

his greatest worry is that he gets to work on time.

en büyük endişesi işe vaktinde gitmektir.

Of course, this proves impossible.

Tabii ki bu imkânsızdır.

It was not only the authoritarian realm of the workplace that inspired Kafka.

Kafka'ya ilham veren sadece iş yerinin otorite alanı değildi.

Some of his protagonists' struggles come from within.

Bazı baş kahramanlarının içlerinden gelen mücadeleleriydi.

The short story, "A Hunger Artist,"

"Açlık Sanatçısı" adlı kısa öyküsü,

describes a circus performer whose act consists of extended fasts.

gösterisi uzun açlıklardan oluşan bir sirk cambazını anlatır.

He's upset that the circus master limits these to 40 days,

Cambaz, sanatındaki yükselişi önler düşüncesiyle sirk sahibinin

believing this prevents him from achieving greatness in his art.

bu açlığı 40 günle sınırlandırmasına üzülür.

But when his act loses popularity,

Fakat sanatı popülerliğini kaybettiğinde

he is left free to starve himself to death.

açlıktan ölmesi için serbest bırakılır.

The twist comes when he lays dying in anonymity,

Kırılma, yalnız bir şekilde ölmek üzereyken başlar,

regretfully admitting that his art has always been a fraud.

sanatının her zaman bir sahtekârlık olduğunu üzülerek itiraf eder.

He fasted not through strength of will,

Kendi iradesiyle değil,

but simply because he never found a food he liked.

aksine, sevdiği yemeğe hiç rastlamadığı için aç kalmıştır.

Even in "The Trial,"

Bürokrasi konusuna

which seems to focus directly on bureaucracy,

doğrudan odaklandığı görülen "Dava"da bile,

the vague laws and bewildering procedures point to something far more sinister:

anlaşılması güç kanunlar ve şaşırtıcı prosedürler daha kötüsünü gösterir:

the terrible momentum of the legal system proves unstoppable,

Hukuk sisteminin korkunç döngüsünün, etkin olduğu sanılan

even by supposedly powerful officials.

devlet adamları tarafından bile durdurulamadığını kanıtlar.

This is a system that doesn't serve justice,

Bu, adalete hizmet etmeyen

but whose sole function is to perpetuate itself.

fakat tek fonksiyonu kendini devam ettirmek olan bir sistemdir.

What political theorist Hannah Arendt,

Siyaset kuramcısı Hannah Arendet,

writing years after Kafka's death,

Kafka'nın ölümünden yıllar sonra buna

would call "tyranny without a tyrant."

"hiç kimsenin tiranlığı" adını verecekti.

Yet accompanying the bleakness of Kafka's stories,

Yine de, Kafka'nın umutsuzluğun eşlik ettiği hikâyelerinde

there's a great deal of humor

tasvir edilen olayların

rooted in the nonsensical logic of the situations described.

absürd mantığına yerleştirilmiş birçok mizahi unsur vardır.

So on the one hand, it's easy to recognize the Kafkaesque in today's world.

Dolayısıyla bir yandan günümüz dünyasında Kafkaeski fark etmek kolaydır.

We rely on increasingly convoluted systems of administration

Hayatlarımızın her safhasında ciddi sonuçları olan,

that have real consequences on every aspect of our lives.

gitgide karmaşık bir hâl alan yönetim sistemlerine bel bağlıyoruz.

And we find our every word judged by people we can't see

Ayrıca her sözümüzün, görmediğimiz kimseler tarafından

according to rules we don't know.

bilmediğimiz kurallara göre yargılandığını görüyoruz.

On the other hand, by fine-tuning our attention to the absurd,

Diğer yandan, dikkatimizi absürd olana ince ayar yaparak

Kafka also reflects our shortcomings back at ourselves.

Kafka, ardımızda kalan eksikliklerimizi de yansıtıyor.

In doing so, he reminds us that the world we live in is one we create,

Böylelikle, içinde yaşadığımız dünyayı bizim yarattığımızı

ve daha iyisiyle değiştirme gücüne sahip olduğumuzu hatırlatıyor.

and have the power to change for the better.