What makes something "Kafkaesque"? - Noah Tavlin

12,923,358 views ・ 2016-06-20

TED-Ed


Խնդրում ենք կրկնակի սեղմել ստորև ներկայացված անգլերեն ենթագրերի վրա՝ տեսանյութը նվագարկելու համար:

Translator: Sona Martirossian Reviewer: Tamara Shanoyan
00:06
"Someone must have been telling lies about Josef K.
0
6758
3160
«Մեկը պետք է զրպարտած լիներ Յոզեֆ Կ֊ին,
00:09
He knew he had done nothing wrong, but one morning, he was arrested."
1
9918
4873
քանի որ նա՝ առանց որևէ վատ բան արած լինելու, ձերբակալվեց մի առավոտ»։
00:14
Thus begins "The Trial,"
2
14791
1965
Այսպես է սկսվում «Դատավարությունը»՝
00:16
one of author Franz Kafka's most well-known novels.
3
16756
3998
Ֆրանց Կաֆկայի հեղինակած հայտնի վեպերից մեկը:
00:20
K, the protagonist, is arrested out of nowhere
4
20754
3440
Կ-ին՝ գլխավոր հերոսին, հանկարծակի ձերբակալում են
և ստիպում մասնակցել խելագարեցնող դատական գործընթացի,
00:24
and made to go through a bewildering process
5
24194
2283
00:26
where neither the cause of his arrest,
6
26477
2158
որի ընթացքում ոչ իր ձերբակալման պատճառը,
00:28
nor the nature of the judicial proceedings
7
28635
2376
ոչ էլ դատական վարույթների էությունը նրան հայտնի չեն:
00:31
are made clear to him.
8
31011
2157
00:33
This sort of scenario is considered so characteristic of Kafka's work
9
33168
4029
Այս տեսակի սյուժեն այնքան բնորոշ է Կաֆկայի ստեղծագործությանը,
00:37
that scholars came up with a new word for it.
10
37197
2590
որ լեզվաբանները նոր եզրույթ են կորզել:
00:39
Kafkaesque has entered the vernacular to describe unnecessarily complicated
11
39787
5167
«Կաֆկաեսքը» մուտք է գործել բառապաշար՝ նկարագրելու անիմաստ, խրթին
00:44
and frustrating experiences,
12
44954
2709
և նյարդայնացնող իրողությունները,
00:47
like being forced to navigate labyrinths of bureaucracy.
13
47663
4292
օրինակ, անծայր թղթաբանության մեջ գլուխը կորցնելը:
00:51
But does standing in a long line to fill out confusing paperwork
14
51955
3236
Արդյո՞ք խրթին թղթաբանություն լրացնելու համար հերթ կանգնելը
00:55
really capture the richness of Kafka's vision?
15
55191
3250
մարմնավորում է Կաֆկայի ստեղծագործության ամբողջ հարստությունը:
00:58
Beyond the word's casual use, what makes something Kafkaesque?
16
58441
4821
Ամենօրյա օգտագործումից դուրս, ի՞նչ է նշանակում «կաֆկաեսք»:
01:03
Franz Kafka's stories do indeed deal with many mundane and absurd aspects
17
63262
5057
Ֆրանց Կաֆկայի երկերը առնչվում են, իրականում, ժամանակակից բյուրոկրատիայի
01:08
of modern bureaucracy,
18
68319
1812
բազմաթիվ առօրեական և աբսուրդ կողմերի հետ,
01:10
drawn in part from his experience of working as an insurance clerk
19
70131
4259
որոնք հիմնվում են մասամբ իր մասնագիրության վրա որպես ապահովագրական գործավար
01:14
in early 20th century Prague.
20
74390
2690
20-րդ դարի սկզբերի Պրահայում:
Նրա հերոսներից շատերը գրասենյակային աշխատողներ են,
01:17
Many of his protagonists are office workers
21
77080
2302
01:19
compelled to struggle through a web of obstacles
22
79382
2716
ովքեր ջանքեր չեն խնայում դուրս գալ խոչընդոտների ցանցից
01:22
in order to achieve their goals,
23
82098
2448
իրենց նպատակներին հասնելու համար.
01:24
and often the whole ordeal turns out to be so disorienting and illogical
24
84546
4648
հաճախ ամբողջ չարչարանքը դառնում է այնքան խճճող և անիմաստ,
01:29
that success becomes pointless in the first place.
25
89194
4132
որ հաջողության հույսը մարում է:
01:33
For example, in the short story, "Poseidon,"
26
93326
2374
Օրինակ, «Պոսեյդոն» կարճ պատմվածքում,
01:35
the Ancient Greek god is an executive so swamped with paperwork
27
95700
4356
հին հունական աստվածը գործակատար է, ով այնքան է թաղվել թղթաբանության մեջ,
01:40
that he's never had time to explore his underwater domain.
28
100056
3959
որ չի հասցրել ուսումնասիրել իր իսկ ջրային թագավորությունը:
Այստեղ կարևորն այն է,
01:44
The joke here is that not even a god can handle the amount of paperwork
29
104015
3457
որ անգամ աստվածները չեն կարող հաղթահարել այդ ծավալի թղթաբանությունը,
01:47
demanded by the modern workplace.
30
107472
2729
որը ենթադրում է յուրաքանչյուր ժամանակակից գործատու:
01:50
But the reason why is telling.
31
110201
2151
Սակայն, սրա պատճառը հայտնի է:
01:52
He's unwilling to delegate any of the work
32
112352
2756
Նա չի ցանկանում աշխատանքը ուրիշին հանձնարարել,
01:55
because he deems everyone else unworthy of the task.
33
115108
3971
քանի որ այս գործին համապատասխան ոչ մեկը չկա:
01:59
Kafka's Poseidon is a prisoner of his own ego.
34
119079
4151
Կաֆկայի Պոսեյդոնը իր իսկ ինքնասիրության զոհն է:
02:03
This simple story contains all of the elements
35
123230
2340
Պատմվածքում առկա են «կաֆկաեսք» սյուժետի
02:05
that make for a truly Kafkaesque scenario.
36
125570
3535
բոլոր անհրաժեշտ բաղադրիչները:
02:09
It's not the absurdity of bureaucracy alone,
37
129105
2587
Այն ոչ միայն ներառում է թղթաբանության աբսուրդը,
02:11
but the irony of the character's circular reasoning in reaction to it
38
131692
4596
այլ նաև Կաֆկայի ստեղծագործությանը հատուկ
02:16
that is emblematic of Kafka's writing.
39
136288
2652
հերոսի շրջապտույտ կատարող արձագանքի հեգնանքը:
02:18
His tragicomic stories act as a form of mythology for the modern industrial age,
40
138940
5533
Նրա տրագիկոմիկ պատմվածքները
ներկայանում են որպես ժամանակակից արդյունաբերական աշխարհի դյուցազներգություն
օգտագործելով ցնորային տրամաբանությունը, որ բացահայտեն հարաբերությունները
02:24
employing dream logic to explore the relationships
41
144473
2944
02:27
between systems of arbitrary power and the individuals caught up in them.
42
147417
5591
բռնապետական իշխանության համակարգերի և դրանց մեջ խճճված անձանց միջև:
Մեկ այլ օրինակ՝ Կաֆկայի ամենահայտնի ստեղ- ծագործությունը՝ «Կերպարանափոխությունը»:
02:33
Take, for example, Kafka's most famous story, "Metamorphosis."
43
153008
4253
02:37
When Gregor Samsa awaken's one morning to find himself transformed
44
157261
3681
Երբ Գրեգոր Զամզան մի առավոտ արթնացավ,
02:40
into a giant insect,
45
160942
2007
նա կերպարանափոխվել էր մի մեծ ուտիճի.
02:42
his greatest worry is that he gets to work on time.
46
162949
3272
այս իրավիճակում նա ամենից շատ անհան- գըստանում էր աշխատանքի ժամանակին հասնել:
02:46
Of course, this proves impossible.
47
166221
3602
Իհարկե, սա անհնար է:
02:49
It was not only the authoritarian realm of the workplace that inspired Kafka.
48
169823
4496
Կաֆկային ոգեշնչել են ոչ միայն աշխատատեղի բռնապետական կարգերը:
02:54
Some of his protagonists' struggles come from within.
49
174319
3282
Իր որոշ հերոսների տառապանքը ներանձնային է:
02:57
The short story, "A Hunger Artist,"
50
177601
1786
«Սովի արտիստը» պատմվածքում ներկայացված է կրկեսի դերակատար,
02:59
describes a circus performer whose act consists of extended fasts.
51
179387
5933
ում աշխատանքը կապված է երկարատև պաս պահելու հետ:
03:05
He's upset that the circus master limits these to 40 days,
52
185320
4069
Նա անհանգստացած է, քանի որ կրկեսի տերը արգելել է 40 օրից ավել պաս պահել՝
03:09
believing this prevents him from achieving greatness in his art.
53
189389
3646
հավատալով, որ սա հետ է պահում իրեն իր արվեստում բարձունքների հասնելուց:
03:13
But when his act loses popularity,
54
193035
2542
Սակայն, երբ նա դադարում է ժողովրդականություն վայելել,
03:15
he is left free to starve himself to death.
55
195577
3526
նրան թույլ են տալիս սովից մահանալ:
03:19
The twist comes when he lays dying in anonymity,
56
199103
3337
Նա անանուն մահով է մեռնում,
03:22
regretfully admitting that his art has always been a fraud.
57
202440
3535
խոստովանելով, որ իր արվեստը միայն խաբեություն է եղել:
03:25
He fasted not through strength of will,
58
205975
2157
Նա ոչ թե կամքի ուժով էր պաս պահում,
03:28
but simply because he never found a food he liked.
59
208132
4033
այլ քանի որ իր սիրած ուտելիքը դեռ չէր գտել:
Անգամ «Դատավարության» մեջ,
03:32
Even in "The Trial,"
60
212165
1197
03:33
which seems to focus directly on bureaucracy,
61
213362
2525
որը, կարծես, միայն թղթաբանության վրա է կետրոնանում,
03:35
the vague laws and bewildering procedures point to something far more sinister:
62
215887
5087
անորոշ օրենքները և ապշեցնող վարույթները արտահայտում են ավելի մեծ չարիք.
03:40
the terrible momentum of the legal system proves unstoppable,
63
220974
3939
Իրավական համակարգի ուժն անգամ թվացյալ իշխանավորների կողմից
03:44
even by supposedly powerful officials.
64
224913
3446
անկառավարելի է թվում:
03:48
This is a system that doesn't serve justice,
65
228359
2439
Այս համակարգը չի ծառայում արդարությանը,
03:50
but whose sole function is to perpetuate itself.
66
230798
3810
նրա միակ գործառույթը անդադար աշխատանքն է:
03:54
What political theorist Hannah Arendt,
67
234608
1876
Քաղաքական մեկնաբան Հաննա Արենդտը
03:56
writing years after Kafka's death,
68
236484
2136
Կաֆկայի մահից տարիներ անց
03:58
would call "tyranny without a tyrant."
69
238620
3234
այն կանվաներ «առանց բռանկալի բռնապետություն»:
04:01
Yet accompanying the bleakness of Kafka's stories,
70
241854
3250
Այնուամենայնիվ, Կաֆկայի ստեղծագործությունների հուսալքությանը
04:05
there's a great deal of humor
71
245104
1747
ուղեկցում է հումորը,
04:06
rooted in the nonsensical logic of the situations described.
72
246851
3719
որը հիմնվում է նկարագրված իրադրությունների անիմաստ տրամաբանության վրա:
04:10
So on the one hand, it's easy to recognize the Kafkaesque in today's world.
73
250570
5285
Մի կողմից, ժամանակակից աշխարհում հեշտ է նշմարել «կաֆկաեսք» երևույթները:
04:15
We rely on increasingly convoluted systems of administration
74
255855
5094
Մենք վստահում ենք կառավարական չափազանց խճճված համակարգերին,
04:20
that have real consequences on every aspect of our lives.
75
260949
4024
որոնք ապահովում են մեր կյանքի բոլոր ոլորտներում առաջ եկող հետևանքները:
04:24
And we find our every word judged by people we can't see
76
264973
3968
Մեր յուրաքանչյուր բառ դատապարտվում է անտեսանելի մարդկանց կողմից,
04:28
according to rules we don't know.
77
268941
3155
ըստ մեզ անտեղյակ օրենքների:
04:32
On the other hand, by fine-tuning our attention to the absurd,
78
272096
4691
Մյուս կողմից, կետրոնանալով աբսուրդի վրա`
04:36
Kafka also reflects our shortcomings back at ourselves.
79
276787
3809
Կաֆկան արտացոլում է մեր արատները:
04:40
In doing so, he reminds us that the world we live in is one we create,
80
280596
5007
Այսպիսով, նա հիշեցնում է, որ մեր աշխարհը կերտողը մենք ենք
04:45
and have the power to change for the better.
81
285603
2342
և ունենք ներուժ՝ աշխարհը լավը դարձնելու:
Այս կայքի մասին

Այս կայքը ձեզ կներկայացնի YouTube տեսանյութեր, որոնք օգտակար են անգլերեն սովորելու համար: Դուք կտեսնեք անգլերենի դասեր, որոնք դասավանդում են բարձրակարգ ուսուցիչներ ամբողջ աշխարհից: Կրկնակի սեղմեք յուրաքանչյուր տեսանյութի էջում ցուցադրված անգլերեն ենթագրերի վրա՝ այնտեղից տեսանյութը նվագարկելու համար: Ենթագրերը պտտվում են տեսանյութի նվագարկման հետ համաժամանակյա: Եթե ունեք որևէ մեկնաբանություն կամ հարցում, խնդրում ենք կապվել մեզ հետ՝ օգտագործելով այս կոնտակտային ձևը:

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7