The power of creative constraints - Brandon Rodriguez

Yaratıcı sınırlamaların gücü - Brandon Rodriguez

Çeviri: Eren Gokce Gözden geçirme: Suleyman Cengiz

Imagine you're asked to invent something new.

Yeni bir şeyler icat etmenizin istendiğini düşünün.

It could be whatever you want

Ne isterseniz olabilir,

made from anything you choose

istediğiniz bir maddeden yapılabilir,

in any shape or size.

herhangi bir şekil veya boyutta.

That kind of creative freedom sounds so liberating, doesn't it?

Bu tür bir yaratıcı özgürlük kulağa çok özgürleştirici geliyor, değil mi?

Or does it?

Ya da öyle mi?

Eğer siz de diğer insanlar gibiyseniz, bu görevle felç olacaksınız.

If you're like most people, you'd probably be paralyzed by this task.

Without more guidance, where would you even begin?

Daha fazla rehberlik olmadan, nereden başlayacaksınız?

As it turns out, boundless freedom isn't always helpful.

Öyle görünüyor ki sınırsız özgürlük her zaman yardımcı olmuyor.

In reality, any project is restricted by many factors,

Gerçekte bir proje birçok faktör tarafından sınırlanır,

such as the cost,

maliyet,

what materials you have at your disposal,

elinizdeki malzemeler

and unbreakable laws of physics.

ve aşılamaz fizik yasaları gibi.

These factors are called creative constraints,

Bu faktörlere yaratıcı sınırlamalar denir

and they're the requirements and limitations

ve bir amacı gerçekleştirmek için

we have to address in order to accomplish a goal.

ele almamız gereken gereksinimler ve sınırlamalardır.

Creative constraints apply across professions,

Yaratıcı sınırlamalar birçok meslekte geçerlidir,

to architects and artists,

mimarlar ve sanatçılar,

writers,

yazarlar,

engineers,

mühendisler

and scientists.

ve bilim insanları.

In many fields, constraints play a special role

Birçok alanda sınırlamalar, keşif ve icata

as drivers of discovery and invention.

yol açan özel bir görev üstlenirler.

Özellikle bilimsel süreçte,

During the scientific process in particular,

constraints are an essential part of experimental design.

sınırlamalar deneysel tasarımın gerekli bir parçasıdır.

For instance, a scientist studying a new virus would consider,

Örneğin, yeni bir virüsü araştıran bir bilim insanı şöyle düşünür,

"How can I use the tools and techniques at hand

"Bana bu virüsün vücut hücrelerini nasıl etkilediğini gösteren bir deneyi

to create an experiment that tells me how this virus infects the body's cells?

yaratmak için elimdeki araç ve teknikleri nasıl kullanabilirim?

And what are the limits of my knowledge that prevent me

Bu yeni viral yolu anlamamda

bana engel olan bilgimin sınırları nelerdir?"

from understanding this new viral pathway?"

Mühendislikte, sınırlamalar bilimsel buluşlarımızı

In engineering, constraints have us apply our scientific discoveries

to invent something new and useful.

yeni ve işe yarar bir şeyler keşfetmek için kullanmamızı sağlar.

Take, for example, the landers Viking 1 and 2,

Örneğin, Mars yüzeyine güvenle inmeyi sağlayan

which relied on thrusters to arrive safely on the surface of Mars.

pervanelere güvenen Viking 1 ve 2 iniş araçlarını ele alalım.

The problem?

Sorun ne?

Those thrusters left foreign chemicals on the ground,

Bu pervaneler yere yabancı kimyasallar bırakarak

contaminating soil samples.

toprak örneklerini kirlettiler.

So a new constraint was introduced.

Yani yeni bir sınırlama ortaya çıktı.

How can we land a probe on Mars

Dünya'dan kimyasallar getirmeden

without introducing chemicals from Earth?

Mars'a nasıl sondaj indirebiliriz?

The next Pathfinder mission used an airbag system

Bir sonraki Pathfinder görevi, kirletici yakıt yakılmadan

to allow the rover to bounce and roll to a halt

taşıtın zıplayarak duruşa geçmesine izin veren

without burning contaminating fuel.

bir hava yastığı sistemi kullandı.

Years later, we wanted to send a much larger rover: Curiosity.

Yıllar sonra, daha büyük bir taşıt göndermek istedik: Curiosity.

However, it was too large for the airbag design,

Ancak hava yastığı tasarımı için çok büyüktü,

so another constraint was defined.

o yüzden başka bir sınırlama tanımlanmış oldu.

Roket yakıtını Mars topraklarından hâlâ uzak tutarken,

How can we land a large rover while still keeping rocket fuel

away from the Martian soil?

büyük bir taşıtı nasıl indirebiliriz?

In response, engineers had a wild idea.

Cevap olarak mühendislerin çılgınca bir fikri vardı.

They designed a skycrane.

Bir uzay vinci tasarladılar.

Similar to the claw machine at toy stores,

Oyuncak dükkânlarındaki pençe makinelerine benzer şekilde,

it would lower the rover from high above the surface.

taşıtı aşağı doğru yüzeye alçaltacaktı.

With each invention, the engineers demonstrated an essential habit

Her icatla, mühendisler bilimsel düşüncenin

gerekli alışkanlıklarını gösterdiler -

of scientific thinking -

that solutions must recognize the limitations of current technology

bu çözümler teknolojiyi ilerletmek için, şu anki teknolojinin

in order to advance it.

sınırlamalarını tanımak zorunda.

Sometimes this progress is iterative,

Bazen ilerleme tekrarlayıcıdır,

as in, "How can I make a better parachute to land my rover?"

şöyle ki, "Taşıtımı indirmek için nasıl daha iyi bir paraşüt yapabilirim?"

And sometimes, it's innovative,

Ve bazen yenilikçidir,

like how to reach our goal

mesela mümkün olan en iyi paraşüt çalışmadığında

when the best possible parachute isn't going to work.

amaca nasıl ulaşılacağı gibi.

In both cases, the constraints guide decision-making

Her iki durumda da, sınırlamalar her amaca ulaştığımızı garanti etmek için

to ensure we reach each objective.

karar verme sürecimize rehberlik eder.

Here's another Mars problem yet to be solved.

İşte çözümlenmeyi bekleyen başka bir Mars problemi.

Say we want to send astronauts who will need water.

Diyelim ki suya ihtiyaç duyacak astronotlar göndermek istiyoruz.

They'd rely on a filtration system that keeps the water very clean

Suyu çok temiz tutan ve %100 geri dönüştüren

and enables 100% recovery.

bir filtreleme sistemine güvenecekler.

Those are some pretty tough constraints,

Bunlar gerçekten oldukça zor sınırlamalar

and we may not have the technology for it now.

ve buna uygun teknolojimiz şu an olmayabilir.

But in the process of trying to meet these objectives,

Ancak bu amaçları karşılamaya çalışma sürecinde,

we might discover other applications of any inventions that result.

sonuçta icatların başka uygulamalarını keşfedebiliriz.

Building an innovative water filtration system

Yenilikçi bir su filtreleme sistemi kurmak,

could provide a solution for farmers working in drought-stricken regions,

kuraklık hüküm süren bölgelerde çalışan çiftçiler için bir çözüm

or a way to clean municipal water in polluted cities.

veya kirli şehirlerde temiz belediye suyu için bir yol sağlayabilir.

In fact, many scientific advances

Aslında birçok bilimsel gelişme,

have occurred when serendipitous failures in one field

bir alanda tesadüfi başarısızlıklar olduğunda

address the constraints of another.

diğer bir alandaki sınırlamaları ele alır.

When scientist Alexander Fleming mistakenly contaminated

Bilim adamı Alexander Fleming laboratuvarda yanlışlıkla

a Petri dish in the lab,

petri kabını kirlettiğinde,

it led to the discovery of the first antibiotic, penicillin.

bu durum ilk antibiyotik penisilinin keşfine yol açtı.

The same is true of synthetic dye,

Aynı durum sentetik boya,

plastic,

plastik

and gunpowder.

ve barut için de geçerli.

All were created mistakenly,

Hepsi yanlışlıkla keşfedildi,

but went on to address the constraints of other problems.

ama diğer sorunları ele almaya yol açtı.

Understanding constraints guides scientific progress,

Sınırlamaları anlamak bilimsel ilerlemeye rehberlik eder

and what's true in science is also true in many other fields.

ve bilimde geçerli olan şey diğer birçok alanda da geçerlidir.

Constraints aren't the boundaries of creativity, but the foundation of it.

Sınırlamalar yaratıcılığın limitleri değil, temelleridir.