How the heart actually pumps blood - Edmond Hui

Çeviri: selma dogan Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

For most of history,

Tarih boyunca oldukça uzun bir süre

humans had no idea what purpose the heart served.

insanların kalbin ne işe yaradığına dair bir fikri yoktu.

In fact, the organ so confused Leonardo da Vinci,

Aslında, bu organ Leonardo da Vinci'nin aklını o kadar karıştırdı ki

that he gave up studying it.

kalp üzerinde çalışmayı bıraktı.

Although everyone could feel their own heart beating,

Herkes kendi kalp atışını hissedebilse de

it wasn't always clear what each thump was achieving.

her bir kalp gümbürtüsünün neyi başardığı her zaman net değildi.

Now we know that the heart pumps blood.

Bugün, kalbin kan pompaladığını biliyoruz.

But that fact wasn't always obvious,

Ancak, bu gerçek her zaman apaçık değildi

because if a heart was exposed or taken out,

çünkü kalp korunmasız kalırsa veya dışarıya çıkarılırsa

the body would perish quickly.

vücut hızla ölür.

It's also impossible to see through the blood vessels,

Ayrıca, kan damarlarının içini görebilmek mümkün değildir

and even if that were possible,

ve bu mümkün olsaydı bile

the blood itself is opaque,

kanın rengi mattır

making it difficult to see the heart valves working.

ve bu da kalp kapakçıklarının çalışmasını görmemizi güçleştirir.

Even in the 21st century,

21. yüzyılda bile

only a few people in surgery teams

ameliyat ekiplerindeki sadece birkaç kişi

have actually seen a working heart.

çalışmakta olan bir kalbi gerçekten görmüştür.

Internet searches for heart function,

İnternette kalbin çalışmasına bakarsanız

point to crude models, diagrams

aslında onun nasıl çalıştığını göstermeyen

or animations that don't really show how it works.

ham modeller, çizimler veya animasyonlar görürsünüz.

It's as if there has been a centuries old conspiracy

Öğretmenler ve öğrenciler arasında

amongst teachers and students

adeta yüzlerce yıllık bir gizli anlaşma,

to accept that heart function cannot be demonstrated.

kalbin çalışmasını göstermenin mümkün olmadığını kabul etmektedir.

Meaning that the next best thing

Bu nedenle, yapılacak en iyi şey

is simply to cut it open and label the parts.

basitçe kalbi kesip açmak ve parçaları etiketlemektir.

That way students might not fully grasp the way it works,

Bu yolla öğrenciler onun nasıl çalıştığını tam da kavrayamaz

but can superficially understand it,

ancak yüzeysel olarak anlayabilir;

learning such concepts as

kalbin dört odacıklı bir organ olduğu

the heart is a four-chambered organ,

gibi bilgileri

or potentially misleading statements like,

veya şunun gibi olası yanlış ifadeleri öğrenirler:

mammals have a dual-circulation:

memelilerde çift yönlü bir dolaşım vardır:

one with blood going to the lungs and back,

birinde kan akciğerlere gider ve geri döner

and another to the body and back.

diğerinde ise vücuda gider ve geri döner.

In reality, mammals have a figure-eight circulation.

Gerçekte, memelilerde sekiz sayısı şeklinde bir dolaşım vardır.

Blood goes from one heart pump to the lungs,

Kan kalbin bir pompalamasıyla akciğerlere gider,

back to the second heart pump, which sends it to the body,

geri döner ve ikinci kalp pompalamasıyla vücuda gönderilir

and then back to the first pump.

ve daha sonra ilk pompalamaya geri döner.

That's an important difference

Bu önemli bir farklılıktır,

because it marks two completely different morphologies.

çünkü, tamamen farklı iki morfolojiyi işaret eder.

This confusion makes many students

Bu karışıklık birçok öğrencinin

wary of the heart in biology lessons,

biyoloji derslerinde kalp konusundan çekinmesine yol açar.

thinking it signals an intimidating subject

Kalbin karmaşık isimler ve şekillerle dolu

full of complicated names and diagrams.

göz korkutucu bir ders konusunu işaret ettiğini düşünürler.

Only those who end up studying medicine

Sadece tıp eğitimi alanlar

compeltely understand how it all actually works.

onun gerçekte nasıl çalıştığını tamamen anlarlar.

That's when its functions become apparent

Kalp fonksiyonlarının anlaşılır olması

as medics get to observe the motion of the heart's valves.

tıp insanları kalp kapakçıklarının hareketini gözlediğinde gerçekleşmiştir.

So, let's imagine you're a medic for a day.

Gelin, bir gün için bir tıp insanı olduğunuzu hayal edelim.

What you'll need to get started is a whole fresh heart,

Başlamak için ihtiyaç duyacağınız şey bütün hâlde bir taze kalptir,

like one from a sheep or pig.

koyun veya domuz kalbi gibi.

Immerse this heart in water

Bu kalbi suyun içine daldırın

and you'll see that it doesn't pump when squeezed by hand.

ve elinizle sıktığınızda pompalamadığını göreceksiniz.

That's because water doesn't enter the heart cleanly enough

Çünkü pompalama mekanizmasının çalışması için yeterli su

for the pumping mechanism to work.

kalbe girmemektedir.

We can solve this problem in an extraordinarly simple way.

Bu sorunu inanilmaz biçimde basit bir yöntemle çözebiliriz.

Simply identify the two atria and cut them off,

Basitçe iki kulakçığı belirleyin ve karıncıkların üst kısmından

trimming them down to the tops of the ventricles.

aşağı doğru düzelterek onları kesip çıkarın.

This makes the heart look less complicated

Böylece kalp daha az karmaşık görünecektir.

because the atria have several incoming veins attached.

Çünkü, kulakçıklar kendilerine bağlı birçok gelen damara sahiptir.

So without them there, the only vessels remaining

Onlar burada olmadığında, kalan tek damarlar

are the two major heart arteries:

iki ana kalp atardamarı olan

the aorta and pulmonary artery,

aort ve pulmoner atardamardır.

which rise like white columns from between the ventricles.

Karıncıkların arasında beyaz kolonlar şeklinde yükselirler.

It looks -- and really is -- very simple.

Görünüşü ve gerçekte kendisi, oldukça basittir.

If you run water into the right ventricle from a tap

Bir musluktan sağ karıncığa su doldurursanız

(the left also works, but less spectacularly),

(sola da olur ama daha az ilgi çekicidir)

you'll see that the ventricular valve

karıncık kapakçığının

tries to close against the incoming stream.

gelen akışa karşı kapanmaya çalıştığını görürsünüz.

And then ventricle inflates with water.

Daha sonra karıncık su ile şişer.

Squeeze the ventricle and a stream of water

Karıncığı sıkın ve bir su akıntısı

squirts out of the pulmonary artery.

pulmoner atardamardan dışarı püskürür.

The ventricular valves, called the tricuspid in the right ventricle

Sağ karıncıkta triküpsid ve sol karıncıkta

and the mitral in the left,

mitral adını alan karıncık kapakçıkları

can be seen through the clear water

berrak suda görülebilir.

opening and closing like parachutes

Paraşüt gibi açılmaları ve kapanmaları

as the ventricle is rhythmically squeezed.

karıncık ritmik olarak sıkıldığında gerçekleşir.

This flow of water mimics the flow of blood in life.

Bu su akışı, hayatımızdaki kan akışını taklit eder.

The valves are completely efficient.

Kapakçıklar tamamen etkindir.

You'll notice they don't leak at all when the ventricles are squeezed.

Karıncıklar sıkıldığında dahi sızdırmadıklarını fark edersiniz.

Over time, they also close against each other

Zamanla çok az yıpranma ve aşınma ile ayrıca

with very little wear and tear,

birbirlerine karşı da kapanırlar.

which explains how this mechanism continues to work seamlessly

Bu da bu mekanizmanın nasıl kusursuz bir şekilde çalışarak

for more than 2 billion beats a heart gives in its lifetime.

yaşamı süresince bir kalbin 2 milyardan fazla atmasını sağladığını açıklar.

Now, anyone studying the heart can hold one in their hands,

Şimdi, kalp üzerine çalışan herhangi biri bir kalbi elinde tutabilir,

make it pump for real

sahiden pompalamasını sağlayıp

and watch the action unfold.

hareketin ortaya çıkmasını izleyebilir.

So place your hand above your own

Şimdi, elinizi kendi kalbinizin üzerine koyun

and feel its rhymic beat.

ve ritmik atışını hissedin.

Understanding how this dependable inner pump works

Bu güvenilir pompanın nasıl çalıştığını anlamak

gives new resonance to the feeling you get

hissetiklerinize yeni bir titreşim katar

when you run a race,

örneğin bir yarışta koşarken,

drink too much caffeine

çok fazla kafein aldığınızda

or catch the eye of the one you love.

veya sevdiğiniz kişiyle göz göze geldiğinizde.