Why is being scared so fun? - Margee Kerr

Çeviri: Burak Atik Gözden geçirme: Sancak Gülgen

Somewhere right now, people are lining up to scare themselves,

Şu anda bir yerlerde insanlar kendilerini korkutmak için sıraya giriyorlar.

maybe with a thrill ride or horror movie.

bir korku filmi ya da hız treni için.

In fact, in October of 2015 alone,

Hatta 2015 Ekiminde,

about 28 million people visited a haunted house in the U.S.

28 milyon insan Amerika'daki perili evleri ziyaret etti.

But many consider this behavior perplexing,

Ama birçoğu bu davranışı kafa karıştırıcı buldu,

asking the question,

soru şu ki,

"What could possibly be fun about being scared?"

"Korkutulmanın nesi bu kadar eğlencelidir?"

Fear has a bad rap, but it's not all bad.

Korkunun kötü bir şöhreti var, ama o kadar kötü değil

For starters, fear can actually feel pretty good.

İlk başlayanlar için, korku gerçekten güzel bir duygu olabilir.

When a threat triggers our fight or flight response,

Bir tehlike ortaya çıktığında savaş ya da kaç tepkimiz

our bodies prepare for danger

çeşitli kimyasalları beynimize

by releasing chemicals that change how our brains and bodies function.

ve vücudumuza salarak vücudumuzu tehlikeye hazırlar.

This automatic response jumpstarts systems that can aid in survival.

Bu otomatik tepki hayatta kalmaya yarayacak tepkileri başlatır.

They do this by making sure we have enough energy

Yeterli enerjimiz olduğundan acıdan korunduğumuzdan

and are protected from feeling pain,

emin olarak bu tepkiler başlatılıyor.

while shutting down nonessential systems, like critical thought.

kritik düşünce gibi, hayati önem taşımayan tepkiler kapatarak normalde beynimize

Feeling pain-free and energized,

hücum eden kaygılandırıcı

while not getting caught up in worrisome thoughts that normally occupy our brains,

düşüncelere yakalanmayarak acıdan muaf ve enerjik hissediyoruz,

that all sounds great,

bunların hepsi çok güzel,

and it can be because this response is similar, though not exactly the same

bu tepkiler birbirine çok benzer olabilir tabi ki ama aslında değiller

to what we experience in positive, high-arousal states,

pozitif durumlarda ki deneyimlerimiz yüksek uyarılma durumlarında

like excitement, happiness, and even during sex.

mutluluk, heyecan, hatta seks sırasında bile.

The difference lays in the context.

Farklılık içeriktedir.

If we're in real danger, we're focused on survival, not fun.

Gerçekten tehlikedeysek eğlenceye değil hayatta kalmaya odaklanırız.

But when we trigger this high arousal response in a safe place,

Ama bu yüksek uyarılma durumunu güvenli bir yerde tetiklersek

we can switch over to enjoying the natural high of being scared.

Korkmak yerine bundan keyif almayı, eğlenmeyi seçebiliriz.

It's why people on roller coasters can go from screaming to laughing within moments.

Bu yüzden hız trenine binen insanlar saniyeler içinde korkudan gülmeye geçiyorlar

Your body is already in a euphoric state.

Zaten vücudunuzda mutluluk hormonları var.

You're just relabeling the experience.

Bu deneyinimize yeni bir isim veriyorsunuz.

And though the threat response is universal,

Ama tabii ki tehlike tepkisi evrenseldir,

research shows differences between individuals

araştırmalar gösteriyor ki tehlike sırasında kimyasalların

in how the chemicals associated with the threat response work.

insanları harekete geçirme süresi farklılık gösteriyor

This explains why some are more prone to thrill-seeking than others.

Bu durum, bazı insanların gerilim arayışına neden bu kadar yatkın olduğunu gösteriyor

Other normal physical differences explain

Diğer fiziksel farklılıklar ise

why some may love the dizziness associated with a loop-de-loop,

niye bazı insanların sersemlemeyi sevmesi döngü içinde olması,

while loathing the stomach-drop sensation of a steep roller coaster,

yukarı çıkan bir hız treninde midenin kasılması

or why some squeal with delight inside a haunted house,

ya da perili evdeki insanların zevkle haykırmaları

but retreat in terror if taken to an actual cemetery.

gerçek bir mezarlığa gittiklerinde ise korkuyla kaçmaları.

Fear brings more than just a fun, natural high.

Korku eğlenceden daha fazlasına doğal mutluluğa yol açıyor.

Doing things that we're afraid of can give us a nice boost of self-esteem.

Korktuğumuz şeyleri yapmak bize kendimize saygı kazandırıyor.

Like any personal challenge,

Herhangi bir şahsi meydan okumada,

whether it's running a race or finishing a long book,

yarış içinde olmak ya da bir kitabı bitirmek

when we make it through to the end,

sona erdiğimizde ise

we feel a sense of accomplishment.

başarı duygusunu hissediyoruz.

This is true even if we know we're not really in any danger.

Gerçekten tehlikede olmadığımızı bilsek bile bu bir gerçek.

Our thinking brains may know the zombies aren't real,

Beynimiz zombilerin gerçek olmadığını biliyor ama

but our bodies tell us otherwise.

vücudumuz bunun tam tersini söylüyor.

The fear feels real,

Korku insanı gerçek hissettiriyor,

so when we make it through alive,

hayatta kalabilirsek

the satisfaction and sense of accomplishment also feel real.

tatmin olma ve başarı duygusu da bize gerçek hissettiriyor.

This is a great evolutionary adaptation.

Bu büyük bir evrim adaptasyonudur.

Those who had the right balance of bravery and wit

İnce zeka ve cesurluk dengesine sahip olanlar

to know when to push through the fear and when to retreat

ne zaman korkunun üstüne gideceklerini ne zaman kaçacaklarını bilenler

were rewarded with survival,

hayatta kalıyorlar,

new food,

yeni yiyecekler,

and new lands.

yeni topraklar.

Finally, fear can bring people together.

Son olarak korku insanları birleştiriyor.

Emotions can be contagious,

Duygular bulaşıcıdır

and when you see your friend scream and laugh,

Arkadaşının çığlık atıp güldüğünü gördüğünde,

you feel compelled to do the same.

kendini de aynısını yapmaya zorluyorsun.

This is because we make sense of what our friends are experiencing

Bunun sebebi, aynı durumu kendimiz üstünde uygulayarak arkadaşlarımızın

by recreating the experience ourselves.

hissettiklerine empati yapıyoruz.

In fact, the parts of the brain that are active when our friend screams

Hatta, arkadaşlarımız çığlık atarken aktif olan beyin bölmeleri

are active in us when we watch them.

onları izlerken de aktif durumdadır.

This not only intensifies our own emotional experience,

Bu sadece duygusal tecrübemizi pekiştirmez,

but makes us feel closer to those we're with.

yanımızda kim varsa ona yakın hissettirir.

The feeling of closeness during times of fear

Korku sırasında hissedilen yakınlığa

is aided by the hormone oxytocin released during fight or flight.

savaş ya da kaç durumunda ortaya çıkan oksitosin hormonu neden olur.

Fear is a powerful emotional experience,

Korku güçlü bir duygusal tecrübedir

and anything that triggers a strong reaction

ve bunu tetikleyen herhangi bir şey

is going to be stored in our memory really well.

beynimizde çok iyi bir şekilde depolanır.

You don't want to forget what can hurt you.

Sana neyin zarar verebileceğini unutmak istemezsin.

So if your memory of watching a horror film with your friends is positive

Arkadaşlarınla izlediğin bir film hakkında düşüncen olumlu ise

and left you with a sense of satisfaction,

ve tatmin olduysan

then you'll want to do it over and over again.

aynı durumu tekrarlamak istersin.