Football physics: The "impossible" free kick - Erez Garty

Futbol fiziği: "İmkansız" serbest vuruş - Erez Garty

Çeviri: Mihriban Menteş Gözden geçirme: Sevkan Uzel

In 1997, in a game between France and Brazil,

1997'de, Fransa ve Brezilya arasındaki bir maçta,

a young Brazilian player named Roberto Carlos

Roberto Carlos adındaki Brezilyalı genç bir oyuncu

set up for a 35 meter free kick.

35 metrelik serbest vuruş için yerini aldı.

With no direct line to the goal,

Gole giden direk bir yol yoktu,

Carlos decided to attempt the seemingly impossible.

Carlos imkansız görünen bir şey denemeye karar verdi.

His kick sent the ball flying wide of the players,

Vuruşu topu oyuncuların etrafından uçurdu,

but just before going out of bounds, it hooked to the left

tam dışarı çıkmadan önce sola döndü,

and soared into the goal.

ve yükselerek gol oldu.

According to Newton's first law of motion,

Newton'un birinci hareket kanununa göre,

an object will move in the same direction and velocity

bir nesne üstünde kuvvet uygulanana kadar

until a force is applied on it.

aynı yönde ve hızda hareket edecektir.

When Carlos kicked the ball, he gave it direction and velocity,

Carlos topa vurduğunda, ona yön ve hız verdi.

but what force made the ball swerve

Ama topu döndüren ve

and score one of the most magnificent goals in the history of the sport?

futbol tarihindeki en harika gollerden birine neden olan güç neydi?

The trick was in the spin.

Numara topu döndürmedeydi.

Carlos placed his kick at the lower right corner of the ball,

Carlos ayağını topun sağ alt köşesine yerleştirdi,

sending it high and to the right, but also rotating around its axis.

bu da topu sağ üste gönderdi ve aynı zamanda kendi etrafında döndürdü

The ball started its flight in an apparently direct route,

Top uçuşuna belirli düz bir rotada başladı

with air flowing on both sides and slowing it down.

rüzgar her iki tarafından akıyor ve topu yavaşlatıyordu.

On one side, the air moved in the opposite direction to the ball's spin,

Bir yandan, hava artan basınca neden olarak

causing increased pressure,

topun dönüşünün tersine hareket etti,

while on the other side, the air moved in the same direction as the spin,

diğer taraftan hava alçak basınç alanı yaratarak

creating an area of lower pressure.

topun dönüşüyle aynı yöne hareket etti.

That difference made the ball curve towards the lower pressure zone.

Bu fark topu düşük kavis alanına kıvırdı.

This phenomenon is called the Magnus effect.

Bu olaya Magnus etkisi denir.

This type of kick, often referred to as a banana kick,

Bu tür vuruş ise genelde muz vuruşu olarak adlandırılır.

is attempted regularly,

Düzenli olarak denenir.

and it is one of the elements that makes the beautiful game beautiful.

Ve güzel oyunu güzel yapan etkenlerden biridir.

But curving the ball with the precision needed

Ama topa doğru bir şekilde kavis vermek

to both bend around the wall and back into the goal is difficult.

hem duvarın etrafından bükmek hem de gole çevirmek zordur.

Too high and it soars over the goal.

Çok yüksek olursa kalenin üstünden gider.

Too low and it hits the ground before curving.

Çok alçak olursa kavis almadan yere düşer.

Too wide and it never reaches the goal.

Çok açıktan giderse asla gole ulaşamaz.

Not wide enough and the defenders intercept it.

Yeterince geniş olmazsa defans oyuncuları topu durdurur.

Too slow and it hooks too early, or not at all.

Çok yavaş olursa çok erken döner ya da hiç dönmez.

Too fast and it hooks too late.

Çok hızlı olursa çok geç döner.

The same physics make it possible

Aynı fizik, görünüşte imkansız olan

to score another apparently impossible goal,

başka bir golü, yardımcısız köşe vuruşunu atmayı

an unassisted corner kick.

olanaklı hale getirdi.

The Magnus effect was first documented by Sir Isaac Newton

Magnus etkisi ilk olarak 1670'de tenis oynarken

after he noticed it while playing a game of tennis back in 1670.

Newton tarafından belgelenmiştir.

It also applies to golf balls, frisbees and baseballs.

Aynı mantık golf topunda, frizbide ve beyzbolda da çalışır.

In every case, the same thing happens.

Her durumda aynı şey olur.

The ball's spin creates a pressure differential in the surrounding air flow

Topun dönmesi, onu çevreleyen hava akışından farklı bir basınç oluşturur.

that curves it in the direction of the spin.

Bu da dönüşün yönünü saptırır.

And here's a question.

Ve işte soru,

Could you theoretically kick a ball hard enough

Teorik olarak bir topa, onu bumerang yapıp

to make it boomerang all the way around back to you?

tüm yolu geri size dönecek kadar sert vurabilir misiniz?

Sadly, no.

Maalesef, hayır.

Even if the ball didn't disintegrate on impact,

Top çarpışmanın etkisiyle parçalanmasa veya

or hit any obstacles,

hiç bir engele çarpmasa bile,

as the air slowed it,

hava onu yavaşlatırken sapma açısı artar.

the angle of its deflection would increase,

causing it to spiral into smaller and smaller circles

Giderek küçülen sarmallar biçiminde kıvrılarak, sonunda durur.

until finally stopping.

And just to get that spiral,

Bu sarmalı elde etmek için ise topu,

you'd have to make the ball spin over 15 times faster

Carlos'un unutulmaz vuruşundan 15 kat daha hızlı döndürmek gerekir.

than Carlos's immortal kick.

So good luck with that.

O zaman size kolay gelsin.