Football physics: The "impossible" free kick - Erez Garty

Tłumaczenie: Kacper Borowiecki Korekta: Rysia Wand

In 1997, in a game between France and Brazil,

W 1997 roku podczas meczu Francja-Brazylia

a young Brazilian player named Roberto Carlos

młody brazylijski piłkarz, Roberto Carlos,

set up for a 35 meter free kick.

ustawił się do rzutu wolnego z 35 metrów.

With no direct line to the goal,

Nie miał otwartej drogi do bramki,

Carlos decided to attempt the seemingly impossible.

spróbował więc czegoś z pozoru niemożliwego.

His kick sent the ball flying wide of the players,

Kopnięta piłka ominęła szerokim łukiem innych graczy,

but just before going out of bounds, it hooked to the left

ale tuż przed wyjściem na aut skręciła w lewo

and soared into the goal.

i trafiła do bramki.

According to Newton's first law of motion,

Zgodnie z pierwszym prawem Newtona,

an object will move in the same direction and velocity

obiekt porusza się z tą samą prędkością i kierunkiem

until a force is applied on it.

dopóki nie zatrzyma go inna siła.

When Carlos kicked the ball, he gave it direction and velocity,

Kiedy Carlos kopnął piłkę, nadał jej kierunek i prędkość,

but what force made the ball swerve

ale jaka siła skręciła piłkę

and score one of the most magnificent goals in the history of the sport?

i pomogła zdobyć jedną z najwspanialszych bramek w historii?

The trick was in the spin.

Sztuka polegała na podkręceniu.

Carlos placed his kick at the lower right corner of the ball,

Carlos wycelował w dolny prawy róg piłki,

sending it high and to the right, but also rotating around its axis.

dzięki czemu poleciała wysoko i w prawo, ale także obracała się wokół własnej osi.

The ball started its flight in an apparently direct route,

Piłka rozpoczęła lot pozornie bezpośrednią drogą,

with air flowing on both sides and slowing it down.

ze spowalniającymi obustronnymi podmuchami powietrza.

On one side, the air moved in the opposite direction to the ball's spin,

Z jednej strony piłka poruszała się w przeciwnym kierunku do podkręcenia,

causing increased pressure,

powodując wzrost ciśnienia,

while on the other side, the air moved in the same direction as the spin,

podczas gdy powietrze ruszające się w kierunku podkręcenia

creating an area of lower pressure.

tworzyło strefy niskiego ciśnienia.

That difference made the ball curve towards the lower pressure zone.

Te różnice spowodowały, że piłka skręciła w stronę strefy niskiego ciśnienia.

This phenomenon is called the Magnus effect.

Ten fenomen jest nazwany efektem Magnusa.

This type of kick, often referred to as a banana kick,

Ten rodzaj kopnięcia, często zwany bananowym,

is attempted regularly,

jest często stosowany

and it is one of the elements that makes the beautiful game beautiful.

i jest jednym z elementów, które nadają grze piękno.

But curving the ball with the precision needed

Ale zakrzywienie piłki z precyzją umożliwiającą

to both bend around the wall and back into the goal is difficult.

zarówno zakrzywienie toru lotu, jak i trafienie do bramki jest trudne.

Too high and it soars over the goal.

Zbyt wysoko - poleci nad bramką.

Too low and it hits the ground before curving.

Zbyt nisko - spadnie, zanim skręci.

Too wide and it never reaches the goal.

Zbyt szeroko - nie dotrze do bramki.

Not wide enough and the defenders intercept it.

Zbyt wąsko - przejmą ją obrońcy.

Too slow and it hooks too early, or not at all.

Zbyt wolno - albo nie skręci, albo zrobi to za wcześnie.

Too fast and it hooks too late.

Zbyt szybko - skręci zbyt późno.

The same physics make it possible

Ta sama fizyka umożliwia

to score another apparently impossible goal,

zdobycie kolejnego pozornie niemożliwego gola,

an unassisted corner kick.

samodzielnego gola z rzutu rożnego.

The Magnus effect was first documented by Sir Isaac Newton

Efekt Magnusa po raz pierwszy opisał Izaak Newton,

after he noticed it while playing a game of tennis back in 1670.

a zauważył go podczas gry w tenisa w 1670 roku.

It also applies to golf balls, frisbees and baseballs.

Dotyczy on także piłek golfowych, frisbee i bejsbola.

In every case, the same thing happens.

W każdej z gier wygląda podobnie.

The ball's spin creates a pressure differential in the surrounding air flow

Podkręcenie piłki tworzy różnicę ciśnień w otaczającym powietrzu,

that curves it in the direction of the spin.

która zakrzywia ją w kierunku podkręcenia.

And here's a question.

Tutaj pojawia się pytanie.

Could you theoretically kick a ball hard enough

Czy teoretycznie można kopnąć piłkę tak mocno,

to make it boomerang all the way around back to you?

że wróci jak bumerang?

Sadly, no.

Niestety nie.

Even if the ball didn't disintegrate on impact,

Nawet jeśli piłka nie rozpadnie się przy uderzeniu,

or hit any obstacles,

nie uderzy żadnych przeszkód,

as the air slowed it,

zostanie spowolniona przez powietrze

the angle of its deflection would increase,

i jej kąt nachylenia wzrośnie,

causing it to spiral into smaller and smaller circles

co spowoduje, że spirala będzie coraz mniejsza,

until finally stopping.

aż w końcu piłka się zatrzyma.

And just to get that spiral,

Żeby osiągnąć taką spiralę,

you'd have to make the ball spin over 15 times faster

trzeba by podkręcić piłkę piętnaście razy szybciej,

than Carlos's immortal kick.

niż zrobił to Carlos.

So good luck with that.

Powodzenia.