The Aztec myth of the unlikeliest sun god - Kay Almere Read

Çeviri: Gözde Alpçetin Gözden geçirme: Suleyman Cengiz

Nanahuatl, weakest of the Aztec gods, sickly and covered in pimples,

Aztek tanrılarının en güçsüzü, hastalıklı ve sivilcelerle kaplı Nanahuatl

had been chosen to form a new world.

yeni bir dünya yaratmak için seçilmişti.

There had already been four worlds, each set in motion by its own “Lord Sun,"

Her biri "Güneş Tanrısı" tarafından yaratılmış dört dünya vardı

and each, in turn, destroyed:

ve her biri sırasıyla yok edilmişti:

the first by jaguars, the next by winds,

İlki jaguarlar, sonraki rüzgarlar,

the next by rains of fire, and the fourth by floods.

ondan sonraki ateş yağmurları ve dördüncüsü ise seller tarafından.

To establish the Fifth Sun,

Beşinci Güneşi yaratmak için

Lord Quetzalcoatl, the “Feathered Serpent,”

"Tüylü Yılan" lakaplı Lord Quetzalcoatl

had gone to the underworld and returned with the bones of earlier people,

yeraltı dünyasına gitmiş, eski insanların kemikleriyle dönmüş

nourishing them with his own blood to create new life.

ve yeni hayatlar yaratmak için onları kendi kanıyla beslemişti.

But for them to have a world to live in,

Ancak yaşayacakları bir dünyanın olması için

another god had to leap into the great bonfire and become the fifth sun.

başka bir tanrı büyük ateşe atlayıp beşinci dünya olması gerekiyordu.

The Lord of Sustenance and the Lord of Fire had chosen Nanahuatl for this task,

Yiyecek Tanrısı ve Ateş Tanrısı bu görev için Nanahuatl'ı seçerken

while the Lord of Rain and the Lord of the Four Quarters

Yağmur Tanrısı ve Dört Çeyreğin Tanrısı kendi tekliflerini seçmişti:

had picked their own offering: the proud, rich Tecciztecatl.

şerefli, zengin Tecciztecatl.

İlk olarak, seçilmiş kişiler dört günlük bir orucu

First, the chosen ones had to complete a four-day fasting and bloodletting ritual.

ve kan verme ayinini tamamlamak zorundaydı.

Nanahuatl had nothing but cactus thorns with which to bleed himself,

Nanahuatl'ın kendi kanını akıtacağı kaktüs dikenlerinden

and fir branches to paint with his red offering,

ve kendi kanıyla boyamak için çam dallarından başka bir şeyi yoktu,

but he resolved to try his best.

ancak elinden geleni yapmakta kararlıydı.

Meanwhile, Tecciztecatl flaunted his riches,

Bu sırada Tecciztecatl, kendi kanını sunmak için

using magnificent jade spines and branches adorned with iridescent quetzal feathers

yanardöner quetzal tüyleriyle süslenmiş

muhteşem yeşim rengi dikenleri ve dalları kullanarak servetiyle hava atıyordu.

for his own blood offering.

When four days had passed, the fire was roaring high.

Dört gün geçtiğinde ateş gürlüyordu.

Four times proud Tecciztecatl approached the flames,

Gururlu Tecciztecatl dört kez alevlere yaklaştı

and four times he pulled back in fear.

ve dört kez korku içinde geri çekildi.

Humble Nanahuatl stepped forward.

Alçakgönüllü Nanahuatl bir adım öne çıktı.

The other gods painted him chalky white and glued feathers to him.

Diğer tanrılar onu beyaza boyayıp üzerine tüyleri yapıştırdılar.

Without hesitation, he threw himself into the flames.

Tereddüt etmeden kendini alevlere attı.

A fire-blackened eagle swooped over the fire,

Ateşten kararmış bir kartal, ateş üzerinde süzülerek

grabbed Nanahuatl and carried him into the sky.

Nanahuatlt'ı yakaladı ve onu gökyüzüne taşıdı.

There, Lord and Lady Sustenance bathed him,

Orada onu, Yiyecek Tanrı ve Tanrıçası yıkadı,

sat him on a feathered throne, and wrapped a red band around his head.

tüylü bir tahta oturttu ve başının etrafına kırmızı bir şerit sardı.

Inspired by Nanahuatl,

Nanahuatl'dan esinlenen Tecciztecatl,

Tecciztecatl threw himself into what was left of the fire: cooled ashes.

kendini ateşten geriye kalanlara attı: soğumuş küllere.

A jaguar jumped over the fire pit, but couldn’t carry Tecciztecatl into the sky.

Ateş çukurunun üstünden bir jaguar atladı, ancak Tecciztecatl'ı gökyüzüne taşıyamadı.

When Tecciztecatl reached the horizon, a band of goddesses dressed him in rags.

Tecciztecatl ufka ulaştığında bir grup tanrı eski püskü giysilerle onu giydirdi.

Still, he shined just as brightly as Nanahuatl.

Yine de Nanahuatl kadar ışıl ışıl parlıyordu.

But since he had shown far less bravery and much more pride,

Ama daha az cesaret ve daha fazla gurur gösterdiğinden dolayı,

one of the gods picked up a rabbit and tossed it in his face,

tanrılardan biri bir tavşanı tuttu, yüzüne fırlattı ve ışığını azalttı.

dimming his light.

But the fifth world still wasn’t truly established.

Ancak beşinci dünya hala tam anlamıyla yaratılmamıştı.

Nanahuatl, Lord Sun, shined for four days straight

Güneş Tanrısı Nanahuatl, daha önceki tüm güneşlerin hareket ettiği gibi

without moving through the sky like all the previous suns had moved.

gökyüzünde hareket etmeden dört gün boyunca parladı.

Back in their home, Teotihuacan, the gods began to worry.

Bu esnada evlerinde Teotihuacan, tanrılar, endişelenmeye başladı.

They sent Obsidian Hawk up to ask what was wrong.

Obsidiyen Şahinini, ne sorun olduğunu sormak üzere yukarı gönderdiler.

Nanahuatl replied that just as he had sacrificed himself to become Lord Sun,

Nanahuatl, nasıl ki kendini Güneş Tanrısı olmak için feda ettiyse

he now needed the nourishing blood of the other gods

gökyüzünde hareket etmek için de

şimdi diğer tanrıların kanıyla beslenmesi gerektiğini söyledi.

in order to move through the sky.

Enraged at this suggestion, Lord Dawn stepped up and shot an arrow at Lord Sun.

Bu öneriye öfkelenen Şafak Tanrısı yükseldi ve Güneş Tanrısına bir ok attı.

Lord Sun shot back,

Güneş Tanrısı da bir ok attı

and his quetzal-feathered arrows struck Lord Dawn in the face,

ve quetzal-tüylü okları onu dondurarak Şafak Tanrısının yüzüne vurdu.

turning him to frost.

Before anyone else could act rashly,

Başkaları aceleyle davranamadan

the other gods turned to each other to discuss what to do.

diğer tanrılar ne yapacaklarını tartışmak için birbirlerine döndüler.

Of course, no one wanted to sacrifice themselves,

Tabii ki kimse ne kendisini feda etmek ne de Şafak Tanrısı gibi davranmak istedi.

but nor did anyone want to act like Lord Dawn.

Besides, Nanahuatl had held up his end of the bargain to nourish the earth—

Üstelik Nanahuatl dünyayı beslemek için kendi görevini yerine getirmişken

how could they refuse to nourish him in return?

nasıl olur da karşılığında onu beslemeyi reddederler?

They remembered how even the wimpy Tecciztecatl

Zayıf Tecciztecatl'ın bile en sonunda Nanahuatl'ın cesaretine

had eventually managed to emulate Nanahuatl's bravery.

nasıl imrendiğini hatırladılar.

At long last, five other gods agreed to sacrifice themselves.

Nihayetinde diğer beş tanrı kendilerini feda etmeye karar verdiler.

One by one, Lord Death stabbed them in the heart with an obsidian knife,

Ölüm Tanrısı hepsini teker teker obsidiyen bıçakla kalplerinden bıçaklayarak

offering their bodies to their new Lord Sun.

vücutlarını yeni Güneş Tanrısına sundu.

As the last god made the sacrifice,

Son tanrı feda edilirken

Lord Quetzalcoatl blew the embers of the great fire back to life,

Lord Quetzalcoatl, büyük ateşin közlerini üfleyerek hayata döndürdü,

and the sun began to move through the sky at last,

güneş en sonunda gökyüzünde hareket etmeye başladı

ushering in the fifth age.

ve beşinci çağı başlattı.

Thanks to a pimply weakling whose fortitude inspired all the other gods,

Cesareti diğer tüm tanrılara ilham veren sivilceli, cılız biri sayesinde

the sun moves along its daily path,

güneş günlük yörüngesini izliyor

the rabbit-faced moon following in its wake.

ve tavşan yüzlü ay da beraberinde onu takip ediyor.