Why should you read Kurt Vonnegut? - Mia Nacamulli

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

Billy Pilgrim can’t sleep

Billy Pilgrim uyuyamıyor

because he knows aliens will arrive to abduct him in one hour.

çünkü bir saat içinde uzaylıların onu kaçırmak için geleceğini biliyor.

He knows the aliens are coming because he has become “unstuck” in time,

Uzaylıların geleceğini biliyor çünkü Billy ''zamanda serbest kaldı,''

causing him to experience events out of chronological order.

bu da olayları kronolojik sırası dışında tecrübe etmesine neden oluyor.

Over the course of Kurt Vonnegut’s Slaughterhouse-five,

Kurt Vonnegut'un Mezbaha 5 adlı eseri boyunca

he hops back and forth between a childhood trip to the Grand Canyon,

Billy Büyük Kanyon'a çocukken çıktığı bir gezi

his life as a middle-aged optometrist,

orta yaşlı bir optometrist olduğu hayatı,

his captivity in an intergalactic zoo,

yıldızlar arası hayvanat bahçesindeki esareti,

the humiliations he endured as a war prisoner, and more.

savaş tutuklusu olarak dayandığı rezalet ve daha fazlası arasında gidip geliyor.

The title of Slaughterhouse-five and much of its source material

Mezbaha 5 eser adı ve kaynak materyalin çoğu

came from Vonnegut’s own experiences in World War II.

Vonnegut'un İkinci Dünya Savaşı'ndaki kendi tecrübelerine dayanıyor.

As a prisoner of war, he lived in a former slaughterhouse in Dresden,

Yazar, savaş tutuklusu olarak Dresden'de eski bir mezbahada yaşamıştı,

where he took refuge in an underground meat locker

kendisi orada bir yeraltı et deposunu sığınak olarak kullanırken

while Allied forces bombed the city.

Müttefik güçler şehri bombalıyordu.

When he and the other prisoners finally emerged,

Diğer tutuklularla kendisi sonunda kaçtığında

they found Dresden utterly demolished.

Dresden'i yıkılmış olarak buldular.

After the war, Vonnegut tried to make sense of human behavior

Savaştan sonra Vonnegut insan davranışlarını anlamlandırmak için

by studying an unusual aspect of anthropology:

antropolojinin alışılmadık bir kısmı üzerinde çalıştı:

the shapes of stories,

hikâyelerin şekli,

which he insisted were just as interesting as the shapes of pots or spearheads.

yazar, tıpkı çaydanlık veya ok ucu gibi bunların da ilginç olduğu kanısındaydı.

To find the shape, he graphed the main character’s fortune

Şekli bulmak için ana karakterin geleceğini şemalandırıyordu,

from the beginning to the end of a story.

hikâyenin başından sonuna kadar.

The zany curves he generated revealed common types of fairy tales and myths

Oluşturduğu tuhaf kıvrımlar pek çok kültürde ses getiren

that echo through many cultures.

yaygın masallar ve efsane türlerini açığa çıkartıyor.

But this shape can be the most interesting of all.

Ancak bu şekil diğer hepsinden daha ilginç.

In a story like this,

Böyle bir hikâyede,

it’s impossible to distinguish the character’s good fortune from the bad.

karakterin iyi geleceğini kötüden ayırt etmek imkânsız.

Vonnegut thought this kind of story was the truest to real life,

Vonnegut bu hikâye türünün gerçek hayata en sadık tür olduğunu düşünüyordu

in which we are all the victims of a series of accidents,

çünkü hepimiz bir dizi kazanın mağdurlarıyız,

unable to predict how events will impact us long term.

olayların bizi uzun vadede nasıl etkileyeceğini tahmin edemiyoruz.

He found the tidy, satisfying arcs of many stories at odds with this reality,

Pek çok hikâyenin bu düzgün, tatmin edici gidişatını gerçeklikle çatışırken buldu

and he set out to explore the ambiguity

ve kendi çalışmalarında

between good and bad fortune in his own work.

bu iyi ve kötü arasındaki o belirsizliği keşfe çıktı.

When Vonnegut ditched clear-cut fortunes,

Vonnegut net geleceklerden vazgeçmekle birlikte

he also abandoned straightforward chronology.

düz kronolojiyi de terk etti.

Instead of proceeding tidily from beginning to end, in his stories

Hikâyelerinden baştan sona düzgün bir şekilde gitmek yerine

“All moments, past, present and future always have existed, always will exist.”

''Geçmiş, şimdi ve gelecek, tüm bu anlar her zaman vardı ve her zaman var olacak.''

Tralfamadorians, the aliens who crop up in many of his books,

Kitaplarının çoğunda ortaya çıkan uzaylı Tralfamadoriyanlar

see all moments at once.

tüm bu anları bir arada görüyorlar.

They “can see where each star has been and where it is going,

Onlar ''her yıldızın nerede olduğunu ve nereye gittiğini görebiliyorlar,

so that the heavens are filled with rarefied, luminous spaghetti.”

böylece cennetler göz alıcı spagetti ile doluyor.''

But although they can see all of time,

Ancak tüm zamanları görebilseler de

they don’t try to change the course of events.

olayların akışını değiştirmeye çalışmıyorlar.

While the Trafalmadorians may be at peace with their lack of agency,

Trafalmadoriyanlar, kontrol sahibi olamama konusunda barışıklar

Vonnegut’s human characters are still getting used to it.

ama Vonnegut'un insan karakterleri buna hâlâ alışmaya çalışıyor.

In The Sirens of Titan,

Titan'ın Sirenleri eserinde

when they seek the meaning of life in the vastness of the universe,

devasa evrende hayatın anlamını ararken

they find nothing but “empty heroics, low comedy, and pointless death.”

tek buldukları ''boş kahramanlıklar, yetersiz mizah ve anlamsız ölümler.''

Then, from their vantage point within a “chrono-synclastic infundibulum,”

Sonra ''krono-sinlastik infundibilum'' adlı kendi avantajlı bakış açılarından

a man and his dog see devastating futures for their earthly counterparts,

bir adam ve köpeği, dünyalı denkleri çöküşte olan geleceklerini izliyor

but can’t change the course of events.

ama olayların akışını değiştiremiyorlar.

Though there aren’t easy answers available, they eventually conclude

Mevcut kolay bir yanıt olmasa da şu sonuca varıyorlar:

that the purpose of life is “to love whoever is around to be loved.”

hayatın anlamı ''sevilecek kim varsa onu sevmek.''

In Cat’s Cradle, Vonnegut’s characters turn to a different source of meaning:

Kedi Beşiği'nde Vonnegut'un karakterleri değişik bir anlam kaynağına yöneliyor:

Bokonism,

Bokonizm,

a religion based on harmless lies that all its adherents recognize as lies.

zararsız yalanlara dayanan ve ilgili her şeyin yalan kabul edildiği bir din.

Though they’re aware of Bokonism’s lies,

Bokonizmin yalanlarının farkında olsalar da

they live their lives by these tenets anyway,

hayatlarını bu dayanaklarla yaşıyorlar

and in so doing develop some genuine hope.

ve bu şekilde içtenlikle umut besleyebiliyorlar.

They join together in groups called Karasses, which consist of people we

Karass adında gruplar kuruyorlar, bu gruplardaki insanlar

“find by accident but […] stick with by choice”—

''kazara karşılaşıp tercih sonucu birlikte olduğumuz insanlar''

cosmically linked around a shared purpose.

ve ortak bir amaç için kozmik bir şekilde bağlantılılar.

These are not to be confused with Granfalloons,

Tabii bunları Granfalonlarla karıştırmamak gerek;

groups of people who appoint significance to actually meaningless associations,

gerçekten anlamsız birliklere anlam yükleyen insan grupları,

like where you grew up, political parties, and even entire nations.

tıpkı büyüdüğünüz yerdeki siyasi partiler ve hatta devletler.

Though he held a bleak view of the human condition, Vonnegut believed strongly that

İnsan doğasına dair kasvetli bir bakış sunsa da Vonnegut şunu savunuyordu:

“we are all here to help each other get through this thing, whatever it is."

''Bu şeyi atlatmada birbirimize yardım etmek için varız, bu şey her neyse.''

We might get pooped and demoralized,

Moralimizi bozacak şeyler yaşanabilir

but Vonnegut interspersed his grim assessments

ama Vonnegut kasvetli değerlendirmeleriyle

with more than a few morsels of hope.

bir parça umuttan daha fazlasını sunuyor.

His fictional alter ego, Kilgore Trout, supplied this parable:

Kurgusal benliği Kilgore Trout bize şöyle bir kıssa anlatıyor:

two yeast sat “discussing the possible purposes of life

iki maya hayatın anlamını tartışmak için oturdular

as they ate sugar and suffocated in their own excrement.

ve şeker yerken kendi pislikleri içinde boğuldular.

Because of their limited intelligence,

Kısıtlı zekâları yüzünden

they never came close to guessing that they were making champagne.”

şampanya yaptıklarını tahmin etmenin yanından bile geçemediler.

In spite of his insistence that we’re all here to fart around,

Boşa zaman geçirmek için olduğumuz yönündeki ısrarlı anlatımına

in spite of his deep concerns about the course of human existence,

ve insan var oluşu hakkındaki derin endişelerine rağmen

Vonnegut also advanced the possibility, however slim,

Vonnegut, küçük bir ihtimal de olsa

that we might end up making something good.

güzel bir şey yapabileceğimiz ihtimalini öne çıkartıyor.

And if that isn’t nice, what is?

Bu da güzel değilse ne güzeldir ki?