Why should you read Kurt Vonnegut? - Mia Nacamulli

Translator: nhan nguyen Reviewer: Emily Nguyen

Billy Pilgrim can’t sleep

Billy Pilgrim không thể ngủ

because he knows aliens will arrive to abduct him in one hour.

vì biết một tiếng nữa, người ngoài hành tinh sẽ đến bắt cóc mình.

He knows the aliens are coming because he has become “unstuck” in time,

Anh biết điều đó vì đã "thoát khỏi" sự trói buộc của thời gian,

causing him to experience events out of chronological order.

khiến anh trải nghiệm cuộc sống không theo thứ tự thời gian.

Over the course of Kurt Vonnegut’s Slaughterhouse-five,

Trong tác phẩm Slaughterhouse-five (Lò sát sinh số năm) của Kurt Vonnegut,

he hops back and forth between a childhood trip to the Grand Canyon,

Billy du hành xuyên không đi đi về về

giữa thời thơ ấu đến Grand Canyon,

his life as a middle-aged optometrist,

tuổi trung niên làm bác sĩ nhãn khoa,

his captivity in an intergalactic zoo,

đến thời gian bị giam cầm tại sở thú liên thiên hà,

the humiliations he endured as a war prisoner, and more.

chịu nhục nhã khi làm tù nhân chiến tranh, và những khoảng thời gian khác.

Tên và các chất liệu cấu thành Lò sát sinh số năm

The title of Slaughterhouse-five and much of its source material

came from Vonnegut’s own experiences in World War II.

đến từ chính trải nghiệm của Vonnegut trong Thế chiến thứ hai.

As a prisoner of war, he lived in a former slaughterhouse in Dresden,

Là tù nhân chiến tranh, ông bị giam tại một lò mổ cũ ở Dresden,

where he took refuge in an underground meat locker

trú ẩn trong một căn hầm chứa thịt dưới lòng đất,

while Allied forces bombed the city.

khi quân Đồng Minh ném bom thành phố.

When he and the other prisoners finally emerged,

Khi cùng các tù nhân khác thoát khỏi hầm,

they found Dresden utterly demolished.

họ phát hiện Dresden đã bị phá hủy hoàn toàn.

After the war, Vonnegut tried to make sense of human behavior

Sau chiến tranh, với nỗ lực thấu hiểu hành vi con người,

by studying an unusual aspect of anthropology:

Vonnegut đã nghiên cứu một mảng lạ trong nhân chủng học:

the shapes of stories,

tạo hình câu chuyện.

which he insisted were just as interesting as the shapes of pots or spearheads.

Ông khẳng định nó cũng thú vị như hình dáng của chiếc bình hay mũi giáo.

Để làm điều đó,

To find the shape, he graphed the main character’s fortune

ông phác thảo số phận nhân vật chính suốt toàn bộ câu chuyện.

from the beginning to the end of a story.

Những đường cong kì lạ

The zany curves he generated revealed common types of fairy tales and myths

hé mở những điểm tương đồng trong cổ tích và thần thoại

that echo through many cultures.

phổ biến trong nhiều nền văn hóa.

But this shape can be the most interesting of all.

Nhưng hình dạng này được cho là thú vị hơn cả.

In a story like this,

Trong câu chuyện như thế này,

it’s impossible to distinguish the character’s good fortune from the bad.

không thể phân biệt được vận may rủi của nhân vật.

Vonnegut thought this kind of story was the truest to real life,

Vonnegut cho rằng nó phản ánh chân thật nhất cuộc sống,

in which we are all the victims of a series of accidents,

nơi ta là kẻ ngốc đối mặt với hàng loạt sự kiện ngẫu nhiên,

unable to predict how events will impact us long term.

không tài nào đoán nổi những tác động lâu dài của chúng.

He found the tidy, satisfying arcs of many stories at odds with this reality,

Ông nhận thấy đường nét đẹp, gãy gọn trong nhiều câu chuyện

mâu thuẫn với thực tế,

and he set out to explore the ambiguity

và quyết định thử nghiệm may rủi bất định trong chính các tác phẩm của mình.

between good and bad fortune in his own work.

When Vonnegut ditched clear-cut fortunes,

Bên cạnh việc bỏ qua vận số rõ ràng,

he also abandoned straightforward chronology.

Vonnegut cũng bỏ qua trình tự thời gian.

Instead of proceeding tidily from beginning to end, in his stories

Thay vì viết theo mạch thời gian từ đầu đến cuối,

trong tác phẩm của ông,

“All moments, past, present and future always have existed, always will exist.”

"Mọi khoảnh khắc từ quá khứ, hiện tại, đến tương lai

luôn cùng tồn tại."

Tralfamadorians, the aliens who crop up in many of his books,

Người hành tinh Tralfamadore xuất hiện trong nhiều tác phẩm của ông,

see all moments at once.

cùng lúc, cảm nhận mọi khoảnh khắc.

They “can see where each star has been and where it is going,

Họ "có thể thấy các ngôi sao đến và đi về đâu,

so that the heavens are filled with rarefied, luminous spaghetti.”

nên thiên đường luôn đầy ắp những dải sáng lấp lánh."

But although they can see all of time,

Dù có thể thấy được mọi thời điểm,

they don’t try to change the course of events.

họ không can thiệp vào tiến trình thời gian.

While the Trafalmadorians may be at peace with their lack of agency,

Khi người Tralfamadore bình thản trước những điều không kiểm soát được,

Vonnegut’s human characters are still getting used to it.

các nhân vật của Vonnegut vẫn đang làm quen với nó.

In The Sirens of Titan,

Trong The Sirens of Titan (Những yêu nữ của thần Titan),

when they seek the meaning of life in the vastness of the universe,

khi tìm kiếm ý nghĩa của cuộc sống trong vũ trụ bao la,

họ chắng tìm được gì

they find nothing but “empty heroics, low comedy, and pointless death.”

ngoài "chủ nghĩa anh hùng sáo rỗng, hài rẻ tiền và những cái chết vô nghĩa"

Then, from their vantage point within a “chrono-synclastic infundibulum,”

Rồi khi đang có vận tốt, trên "tiến trình vô tận của thời gian",

a man and his dog see devastating futures for their earthly counterparts,

người đàn ông và con chó của mình thấy thảm cảnh tương lai của Trái đất,

but can’t change the course of events.

nhưng không thể thay đổi được gì.

Dù câu trả lời dễ dàng không bao giờ sẵn có,

Though there aren’t easy answers available, they eventually conclude

cuối cùng, họ kết luận

that the purpose of life is “to love whoever is around to be loved.”

ý nghĩa cuộc sống là "yêu thương và được yêu thương."

In Cat’s Cradle, Vonnegut’s characters turn to a different source of meaning:

Trong Cat’s Cradle (Nôi Mèo),

nhân vật của Vonnegut theo đuổi một giá trị sống khác:

Bokonism,

Bokonism

a religion based on harmless lies that all its adherents recognize as lies.

một tôn giáo dựa trên những lời nói dối vô hại,

được các tín đồ công nhận.

Though they’re aware of Bokonism’s lies,

Dù đều biết Bokonon nói dối,

they live their lives by these tenets anyway,

họ vẫn sống theo những giáo lý này,

and in so doing develop some genuine hope.

và điều đó tạo nên niềm hy vọng thực sự.

They join together in groups called Karasses, which consist of people we

Họ tụ thành nhóm gọi là Karasse,

gồm những người

“find by accident but […] stick with by choice”—

"gặp gỡ tình cờ, nhưng lựa chọn gắn kết với nhau"-

cosmically linked around a shared purpose.

có cùng mục đích.

These are not to be confused with Granfalloons,

Đừng nhầm lẫn họ với Granfalloon,

groups of people who appoint significance to actually meaningless associations,

những người gắn kết nhưng không cùng ý chí,

like where you grew up, political parties, and even entire nations.

như cùng quê, cùng đảng phái chính trị hay thậm chí, cùng chung đất nước.

Though he held a bleak view of the human condition, Vonnegut believed strongly that

Dù có cái nhìn bi quan về thực tại, Vonnegut vẫn tin chắc rằng:

“we are all here to help each other get through this thing, whatever it is."

"Chúng ta ở đây để giúp nhau vượt qua nó,

dù nó có là gì đi nữa."

We might get pooped and demoralized,

Ta có thể mệt mỏi và chán nản

but Vonnegut interspersed his grim assessments

nhưng bên cạnh sự nghiệt ngã, Vonnegut đã lồng ghép vào những hi vọng.

with more than a few morsels of hope.

His fictional alter ego, Kilgore Trout, supplied this parable:

Một cái tôi khác của ông, Kilgore Trout, đã đưa ra một ví dụ:

two yeast sat “discussing the possible purposes of life

Hai hạt men rượu "tranh luận về ý nghĩa cuộc sống

as they ate sugar and suffocated in their own excrement.

khi đang hấp thu đường và chìm trong các chất chúng tạo ra."

Because of their limited intelligence,

Với trí thông minh có hạn,

they never came close to guessing that they were making champagne.”

chúng không bao giờ đoán được mình đang tạo ra sâm banh."

In spite of his insistence that we’re all here to fart around,

Bất chấp việc khẳng định sự hiện diện của ta là vô nghĩa

in spite of his deep concerns about the course of human existence,

bất chấp mối quan tâm sâu sắc về sự hiện diện của con người,

Vonnegut also advanced the possibility, however slim,

Vonnegut cũng đề xuất một khả năng nhỏ,

that we might end up making something good.

cuối cùng, có thể ta sẽ tạo ra một điều tốt đẹp.

And if that isn’t nice, what is?

Và nếu điều này không tốt, thì thứ gì mới là tốt chứ?