Why should you read Kurt Vonnegut? - Mia Nacamulli

Tłumaczenie: Anna Popowska Korekta: Rysia Wand

Billy Pilgrim can’t sleep

Billy Piligrim nie może spać,

because he knows aliens will arrive to abduct him in one hour.

bo wie, że za godzinę porwą go obcy.

He knows the aliens are coming because he has become “unstuck” in time,

Wie, że obcy nadchodzą, bo jego czas przestał być linearny,

causing him to experience events out of chronological order.

dzięki czemu przeżywa wydarzenia w niechronologicznej kolejności.

Over the course of Kurt Vonnegut’s Slaughterhouse-five,

Na przestrzeni "Rzeźni numer pięć" Kurta Vonneguta

he hops back and forth between a childhood trip to the Grand Canyon,

przeskakuje między wycieczką do Wielkiego Kanionu w dzieciństwie,

his life as a middle-aged optometrist,

życiem optyka w średnim wieku,

his captivity in an intergalactic zoo,

niewolą w intergalaktycznym zoo

the humiliations he endured as a war prisoner, and more.

i poniżeniami, jakie znosił jako więzień wojenny.

The title of Slaughterhouse-five and much of its source material

Tytuł "Rzeźni numer pięć" i wiele materiałów źródłowych

came from Vonnegut’s own experiences in World War II.

pochodzi z doświadczeń Vonneguta z II wojny światowej.

As a prisoner of war, he lived in a former slaughterhouse in Dresden,

Jako więzień wojenny mieszkał w dawnej rzeźni w Dreźnie,

where he took refuge in an underground meat locker

gdzie ukrył się w podziemnej chłodni na mięso

while Allied forces bombed the city.

podczas bombardowania miasta przez siły alianckie.

When he and the other prisoners finally emerged,

Kiedy wraz z innymi więźniami w końcu się wydostali,

they found Dresden utterly demolished.

zastali Drezno całkowicie zniszczone.

After the war, Vonnegut tried to make sense of human behavior

Po wojnie Vonnegut próbował zrozumieć ludzkie zachowanie,

by studying an unusual aspect of anthropology:

analizując niezwykły aspekt antropologii:

the shapes of stories,

kształty opowieści,

which he insisted were just as interesting as the shapes of pots or spearheads.

które uważał za tak samo interesujące jak kształty naczyń lub grotów włóczni.

To find the shape, he graphed the main character’s fortune

Aby znaleźć kształt, rysował przebieg losu głównego bohatera

from the beginning to the end of a story.

od początku do końca opowieści.

The zany curves he generated revealed common types of fairy tales and myths

Zwariowane krzywe ujawniały podstawowe typy baśni i mitów,

that echo through many cultures.

które powtarzają się w wielu kulturach.

But this shape can be the most interesting of all.

Ale ten kształt może być najbardziej interesujący ze wszystkiego.

In a story like this,

W historii takiej jak ta

it’s impossible to distinguish the character’s good fortune from the bad.

nie da się rozróżnić szczęścia od pecha bohatera.

Vonnegut thought this kind of story was the truest to real life,

Vonnegut uważał, że ten typ opowieści jest najbliższy prawdziwemu życiu,

in which we are all the victims of a series of accidents,

w którym wszyscy jesteśmy ofiarami serii wypadków,

unable to predict how events will impact us long term.

niemogącymi przewidzieć, jak wydarzenia wpłyną na nas na dłuższą metę.

He found the tidy, satisfying arcs of many stories at odds with this reality,

Uznał uporządkowane wykresy wielu historii za niezgodne z rzeczywistością

and he set out to explore the ambiguity

i zaczął badać niejednoznaczność

between good and bad fortune in his own work.

szczęścia i pecha we własnej twórczości.

When Vonnegut ditched clear-cut fortunes,

Kiedy zarzucił wyraźne koleje losu,

he also abandoned straightforward chronology.

zaniechał też prostoliniowej chronologii.

Instead of proceeding tidily from beginning to end, in his stories

Zamiast przechodzić od początku do końca,

w jego opowieściach "wszystkie chwile, przeszłe, obecne i przyszłe,

“All moments, past, present and future always have existed, always will exist.”

zawsze istniały i zawsze będą istnieć".

Tralfamadorians, the aliens who crop up in many of his books,

Tralfamadorianie, obcy występujący w wielu jego książkach,

see all moments at once.

widzą wszystkie chwile na raz.

They “can see where each star has been and where it is going,

"widzą wszystkie miejsca, w których każda z gwiazd była i będzie,

so that the heavens are filled with rarefied, luminous spaghetti.”

tak więc dla nich niebo jest wypełnione

jakby rozrzedzonym, świetlistym makaronem".

But although they can see all of time,

Ale choć dostrzegają cały czas,

they don’t try to change the course of events.

nie próbują zmieniać przebiegu zdarzeń.

While the Trafalmadorians may be at peace with their lack of agency,

Gdy Tralfamadorianie godzą się ze swoim brakiem sprawczości,

Vonnegut’s human characters are still getting used to it.

bohaterowie Vonneguta próbują się do niego przyzwyczaić.

In The Sirens of Titan,

W "Syrenach z Tytana",

when they seek the meaning of life in the vastness of the universe,

kiedy szukają sensu życia w bezkresie wszechświata,

they find nothing but “empty heroics, low comedy, and pointless death.”

nie znajdują nic poza "jałową bohaterszczyzną,

kiepską komedią lub bezsensowną śmiercią".

Then, from their vantage point within a “chrono-synclastic infundibulum,”

Później, z punktu obserwacyjnego w "infundybule chronosynklastycznej"

a man and his dog see devastating futures for their earthly counterparts,

mężczyzna i jego pies widzą zniszczenie, które czeka ich ziemskich odpowiedników,

but can’t change the course of events.

ale nie mogą zmienić biegu wydarzeń.

Though there aren’t easy answers available, they eventually conclude

Mimo braku łatwych odpowiedzi, ostatecznie dochodzą do wniosku,

that the purpose of life is “to love whoever is around to be loved.”

że cel życia to "darzenie miłością tego, kogo akurat ma się pod ręką".

In Cat’s Cradle, Vonnegut’s characters turn to a different source of meaning:

W "Kociej kołysce" bohaterowie Vonneguta kierują się do innego źródła znaczenia:

Bokonism,

bokononizmu,

a religion based on harmless lies that all its adherents recognize as lies.

religii opartej na niewinnych kłamstwach, rozpoznawanych przez jej zwolenników.

Though they’re aware of Bokonism’s lies,

Choć są świadomi kłamstw,

they live their lives by these tenets anyway,

i tak żyją według tej doktryny

and in so doing develop some genuine hope.

i rozwijają pewną prawdziwą nadzieję.

They join together in groups called Karasses, which consist of people we

Łączą się w grupy zwane karassami, składające się z ludzi

“find by accident but […] stick with by choice”—

"znalezionych przypadkiem, ale przyłączonych z wyboru"

cosmically linked around a shared purpose.

- kosmicznie połączonych wokół wspólnego celu.

These are not to be confused with Granfalloons,

Nie należy mylić ich z granfalonami,

groups of people who appoint significance to actually meaningless associations,

grupami ludzi, którzy wskazują doniosłość bezsensownych połączeń,

like where you grew up, political parties, and even entire nations.

jak miejsce dorastania, partie polityczne, czy narodowości.

Though he held a bleak view of the human condition, Vonnegut believed strongly that

Mimo ponurej wizji życia ludzkiego, Vonnegut wierzy, że "jesteśmy tu,

“we are all here to help each other get through this thing, whatever it is."

aby pomagać sobie nawzajem,

aby przejść przez to, czymkolwiek to jest".

We might get pooped and demoralized,

Możemy być wyczerpani i zniechęceni,

but Vonnegut interspersed his grim assessments

ale Vonnegut przeplata swoje okrutne oceny

with more than a few morsels of hope.

więcej niż kilkoma okruchami nadziei.

His fictional alter ego, Kilgore Trout, supplied this parable:

Oto przypowieść Jego fikcyjnego alter ego, Kilgore'a Trouta:

two yeast sat “discussing the possible purposes of life

Dwa drożdże "dyskutowały nad celem życia,

as they ate sugar and suffocated in their own excrement.

spożywając cukier i dusząc się we własnych ekskrementach.

Because of their limited intelligence,

Z powodu swojej ograniczonej inteligencji

they never came close to guessing that they were making champagne.”

nigdy nie wpadły na to, że robią szampana".

In spite of his insistence that we’re all here to fart around,

Mimo twierdzenia, że jesteśmy tu, by tracić czas,

in spite of his deep concerns about the course of human existence,

mimo głębokich obaw o przebieg ludzkiej egzystencji,

Vonnegut also advanced the possibility, however slim,

Vonnegut wysuwa możliwość, aczkolwiek nikłą,

that we might end up making something good.

że może wyniknie z nas coś dobrego.

And if that isn’t nice, what is?

I czy nie jest to przyjemne?