The imaginary king who changed the real world - Matteo Salvadore

Çeviri: Betül Tanrıkulu Gözden geçirme: Nihal Aksakal

In 1165, copies of a strange letter began to circulate throughout Western Europe.

1165'te, tuhaf bir mektubun kopyaları Batı Avrupa'da dolaşmaya başladı.

It spoke of a fantastical realm,

Babil Kulesi ve Gençlik Çeşmesi

containing the Tower of Babel and the Fountain of Youth—

gibi yerleri de içinde barındıran fantastik bir bölgeden söz ediyordu.

all ruled over by the letter’s mysterious author: Prester John.

Tüm bu bölgede hüküm süren kişi, mektubun yazarıydı: Prester John.

Today, we know that this extraordinary king never existed.

Bugün, bu olağanüstü kralın aslında hiçbir zaman yaşamadığını biliyoruz.

But the legend of this mythical kingdom and its powerful ruler

Fakat bu efsanevi krallık ve onun güçlü hükümdarı miti

would impact the decisions of European leaders for the next 400 years.

Avrupa'daki liderlerin aldığı kararları 400 yıl boyunca etkiledi.

Prester John’s myth would propel the age of exploration,

Prester John efsanesi, Coğrafi Keşifler'in hız kazanmasına,

inspire intercontinental diplomacy, and indirectly begin a civil war.

kıtalar arası diplomasinin gelişmesine ve dolaylı olarak iç savaşa sebep oldu.

When Prester John’s letter appeared, Europe was embroiled in the Crusades.

Prester John'un mektubu ortaya çıktığında, Avrupa, Haçlı Seferleri'yle kaynıyordu.

In this series of religious wars,

Bu dini savaşlarda,

Europeans campaigned to seize what they regarded as the Christian Holy Land.

Avrupalılar, "Kutsal Hristiyan Toprakları" olarak gördükleri bölgeyi almak istiyordu.

The Church vilified any faith outside of Christianity,

Kilise, bu bölge nüfusunda Yahudilik ve İslam da dahil olmak üzere

including that of the Jewish and Muslim communities populating the region.

Hristiyanlık dışındaki her türlü inanca karşıydı.

Crusaders were eager to find Christian kingdoms to serve as allies in their war.

Haçlılar, kendilerine ittifak olabilecek Hristiyan krallıklar bulmak istiyordu.

And they were particularly interested in rumors of a powerful Christian king

Özellikle de, Uzak Doğu'da çok büyük bir Müslüman ordusunu yenmiş,

who had defeated an enormous Muslim army in the Far East.

güçlü bir Hristiyan kral hakkındaki söylentilerle ilgileniyorlardı.

In fact, it was a Mongol horde including converted Christian tribes

Aslında bu, din değiştiren Hristiyan kabilelerin de dahil olduğu

that had routed the army.

bir Moğol topluluğuydu.

But news of this victory traveled unreliably.

Fakat, bu zaferin haberleri her yere yayıldı.

Merchants and emissaries filled gaps in the story

Tüccarlar ve elçiler, hikayedeki boşlukları

with epic poems and Biblical fragments.

destansı şiirler ve İncil'den alıntılarla doldurdu.

By the time the story reached Europe,

Hikaye, Avrupa'ya yayıldığı zaman

the Mongol horde had been replaced with a great Christian army,

Moğol topluluğunun yerini büyük bir Hristiyan ordusu almıştı

commanded by a king who shared the Crusader’s vision

ve Kudüs'e gitme konusunda Haçlılarla aynı amacı paylaşan bir kralın

of marching on Jerusalem.

orduyu yönettiği söyleniyordu.

And when a letter allegedly written by this so-called “Prester John” appeared,

"Prester John" tarafından yazıldığı iddia edilen bir mektup ortaya çıkınca,

European rulers were thrilled.

Avrupalı liderler coşkuya kapıldılar.

While the letter’s actual author remains unknown,

Mektubun gerçek yazarı hala bilinmiyor olsa da,

its stereotypes about the East and alignment with European goals

Doğu hakkındaki klişeleri ve Avrupalıların amaçlarıyla uyumlu olmasının

indicate it was a Western forgery.

Batı'nın bir sahtekarlığı olduğuna işaret ediyor.

But despite the letter’s obvious origins as European propaganda,

Mektubun açıkça, Avrupa propagandası olmasına rağmen

the appeal of Prester John’s myth was too great for the Crusaders to ignore.

Prester John efsanesinin çekiciliği, Haçlıların yadsıyamayacağı kadar büyüktü.

Before long,

Çok geçmeden,

European mapmakers were guessing the location of his mythical kingdom.

Avrupalı haritacılar bu efsanevi krallığın yeri hakkında tahminler yürütmeye başladı.

In the 13th and 14th centuries, European missionaries went East,

13. ve 14. yüzyıllarda, Avrupalı misyonerler doğuya gittiler,

along the newly revived Silk Road.

yeniden canlandırılan İpek Yolu'ndan geçtiler.

They weren’t searching for the letter’s author,

Mektubun yazarını aramıyorlardı.

who would have been over a century old; but rather, for his descendants.

O tarihte yazar 100 yaşını geçmiş olurdu; bu yüzden onun torunlarını arıyorlardı.

The title of Prester John was briefly identified

Prester John'un ismi birçok Orta Asya hükümdarıyla

with several Central Asian rulers,

ilişkilendirilmiş olsa da

but it soon became clear that the Mongols were largely non-Christian.

kısa süre içinde, Moğolların çoğunun Hristiyan olmadığı ortaya çıktı.

And as their Empire began to decline,

İmparatorlukları yıkılmaya başlayınca,

Europeans began pursuing alternate routes to the Far East,

Avrupalılar, Uzak Doğu'ya giden alternatif yollar

and new clues to Prester John’s location.

ve Prester John'un nerede olduğuna dair ipuçları aramaya başladı.

At the same time these explorers went south,

Bu kaşifler güneye doğru bir yolculuğa çıktığında,

Ethiopian pilgrims began traveling north.

Etiyopyalı seyyahlar da kuzeye gitmeye başlamıştı.

In Rome, these visitors quickly attracted the interest

Roma'da bu ziyaretçiler, Avrupalı bilgin ve haritacıların

of European scholars and cartographers.

hemen dikkatini çektiler.

Since Ethiopia had been converted to Christianity in the 4th century,

Etiyopya, 4. yüzyılda Hristiyanlığa geçtiği için, Afrikayla ilgili hikayeleri,

the stories of their African homeland fit perfectly into Prester John’s legend.

Prester John efsanesine mükemmel bir şekilde uyuyordu.

Portuguese explorers scoured Africa for the kingdom,

Portekiz kaşifler, krallık için Afrika'yı hızlı bir şekilde geziyordu.

until a mix of confusion and diplomacy finally turned myth into reality.

Ta ki karışıklık ve diplomasinin birleşmesiyle efsane gerçek olana dek.

The Ethiopians graciously received their European guests,

Etiyopyalılar, Avrupalı misafirlerini nezaketle kabul ettiler.

who were eager to do business with the ruler

Avrupalılar da Prester John zannettikleri hükümdarla

they believed to be Prester John.

iş yapmaktan oldukça memnundu.

Though the Ethiopians were initially confused by the Portuguese’s

Etiyopyalılar başta, Portekizlilerin hükümdarlarına hitap ettiği

unusual name for their Emperor,

bu sıra dışı isim karşısında şaşırmış olsa da

they were savvy enough to recognize the diplomatic capital it afforded them.

bu ismin kendilerine verdiği diplomatik gücü kısa sürede kavradılar.

The Ethiopian diplomats played the part of Prester John’s subjects,

Etiyopyalı diplomatlar, Prester John'un tebaası rolünü oynadılar.

and the Portuguese triumphantly announced an alliance with the fabled sovereign—

Portekizliler ise, zafer kazanmışçasına, efsanevi hükümdarla ittifaklarını duyurdu.

over 350 years after the European letter had begun the search.

Bu, mektubun Avrupa'ya yayılmasından 350 yıldan fazla bir süre sonra olmuştu.

But this long-awaited partnership was quickly tested.

Fakat bu uzun zamandır beklenen ittifak kısa süre içinde sınandı.

A decade later, the Sultanate of Adal,

On yıl sonra, Osmanlı İmparatorluğu tarafından desteklenen

a regional power supported by the Ottoman Empire, invaded Ethiopia.

ve bölgesel bir güç olan Adal Saltanatı, Etiyopya'yı işgal etti.

The Portuguese sent troops that helped Ethiopians win this conflict.

Portekizliler, birlikler göndererek Etiyopyalıların kazanmasını sağladı.

But by this time,

Fakat bu şekilde,

it was clear that Ethiopia was not the powerful ally Europe had hoped.

Etiyopya'nın, Avrupa'nın umduğu gibi güçlü bir ittifak olmadığı ortaya çıktı.

Worse still, the increasingly intolerant Roman Catholic Church

Daha kötüsü, gittikçe daha hoşgörüsüz olan Roma Katolik Kilisesi,

now deemed the Ethiopian sect of Christianity heretical.

Etiyopya'yı Hristiyan inanışına uymayan kafirler olarak görmeye başlamıştı.

Their subsequent attempts to convert the people

İdeal Hristiyan olarak gösterdikleri insanları

they once revered as ideal Christians

sonradan kafir olarak nitelendirmeleri,

would eventually spark a civil war,

nihayetinde bir iç savaş kıvılcımını saçtı.

and in the 1630s, Ethiopia cut ties with Europe.

1630'larda Etiyopya, Avrupa'yla bağlarını kesti.

Over the next two centuries,

Daha sonraki iki yüzyılda,

the legend of Prester John slowly faded into oblivion—

Prester John efsanesi yavaşça unutulmaya yüz tuttu.

ending the reign of a king who made history despite having never existed.

Böylece, hiçbir zaman varolmadığı halde tarihe geçen kralın saltanatı bitmiş oldu.