The imaginary king who changed the real world - Matteo Salvadore

Reviewer: Da My Tran Ngoc

In 1165, copies of a strange letter began to circulate throughout Western Europe.

Năm 1165, một lá thư bí ẩn

được lan truyền khắp Tây Âu .

It spoke of a fantastical realm,

Lá thư kể về một vương quốc kỳ ảo,

containing the Tower of Babel and the Fountain of Youth—

nơi có Tháp Babel và Suối nguồn tươi trẻ,

all ruled over by the letter’s mysterious author: Prester John.

được trị vì bởi tác giả bí ẩn của lá thư: Prester John.

Today, we know that this extraordinary king never existed.

Ngày nay, chúng ta biết rõ rằng vị vua này không hề tồn tại.

But the legend of this mythical kingdom and its powerful ruler

Nhưng câu chuyện về một vương quốc bí ẩn với một vị vua hùng mạnh

would impact the decisions of European leaders for the next 400 years.

đã tác động lớn đến các nhà cầm quyền Châu Âu

trong suốt 400 năm sau đó.

Prester John’s myth would propel the age of exploration,

Huyền thoại về Prester John đã mở đường cho thời đại khai phá,

inspire intercontinental diplomacy, and indirectly begin a civil war.

khích lệ quan hệ ngoại giao liên lục địa,

và gián tiếp bắt đầu cả một cuộc nội chiến.

When Prester John’s letter appeared, Europe was embroiled in the Crusades.

Khi lá thư của Prester John xuất hiện, châu Âu đang diễn ra cuộc Thập tự chinh.

In this series of religious wars,

Trong loạt chiến tranh tôn giáo này,

Europeans campaigned to seize what they regarded as the Christian Holy Land.

người châu Âu muốn giành sự kiểm soát với những vùng Đất Thánh.

The Church vilified any faith outside of Christianity,

Giáo Hội phỉ báng các đức tin không thuộc Kitô giáo,

including that of the Jewish and Muslim communities populating the region.

gồm những người theo đạo Hồi và đạo Do Thái đang sinh sống ở đây.

Crusaders were eager to find Christian kingdoms to serve as allies in their war.

Quân Thập Tự mở rộng liên minh với các vương quốc Kitô giáo khác.

And they were particularly interested in rumors of a powerful Christian king

Họ bỗng nghe được lời đồn về một vị vua Kitô giáo vô cùng quyền lực

who had defeated an enormous Muslim army in the Far East.

đã đánh bại cả một đội quân Hồi giáo ở vùng Viễn Đông.

Thực tế, đó là những người Mông Cổ gồm các bộ lạc theo Kitô giáo

In fact, it was a Mongol horde including converted Christian tribes

that had routed the army.

đã tập hợp với nhau thành quân đội.

But news of this victory traveled unreliably.

Nhưng câu chuyện lại bị đồn thổi khác đi.

Merchants and emissaries filled gaps in the story

Thương gia và sứ thần khắp nơi thêm thắt vào đó

with epic poems and Biblical fragments.

bằng những bài thơ sử thi và các yếu tố Kinh Thánh.

By the time the story reached Europe,

Khi mà câu chuyện ấy lan tới Âu châu,

the Mongol horde had been replaced with a great Christian army,

thì binh đoàn Mông Cổ đã bị thay thế bởi một đội quân Kitô giáo,

được lãnh đạo bởi một vị vua có cùng lý tưởng với Thập tự quân:

commanded by a king who shared the Crusader’s vision

of marching on Jerusalem.

xâm chiếm Jerusalem.

And when a letter allegedly written by this so-called “Prester John” appeared,

Và khi lá thư với cái tên “Prester John” xuất hiện,

European rulers were thrilled.

Các vị vua khắp trời Âu lấy làm phấn khích.

While the letter’s actual author remains unknown,

Dù không ai biết người nào thực sự viết lá thư này,

its stereotypes about the East and alignment with European goals

nhưng vì nó có cùng chí hướng với châu Âu và các định kiến về phương Đông

indicate it was a Western forgery.

nên rõ ràng đây là do phương Tây dàn dựng lên.

But despite the letter’s obvious origins as European propaganda,

Mặc dù đây là âm mưu của các nước châu Âu,

the appeal of Prester John’s myth was too great for the Crusaders to ignore.

nhưng Thập tự quân đã không thể cưỡng lại sức hút của câu chuyện Prester John.

Before long,

Từ rất lâu,

European mapmakers were guessing the location of his mythical kingdom.

các nhà vẽ bản đồ luôn cố gắng đoán xem vương quốc kỳ ảo này nằm ở đâu.

In the 13th and 14th centuries, European missionaries went East,

Vào thế kỉ thứ 13 và 14,

các nhà truyềngiáo châu Âu du hành về phía Đông,

along the newly revived Silk Road.

dọc theo con đường Tơ lụa.

They weren’t searching for the letter’s author,

Họ không đi tìm kẻ đã viết nên lá thư,

who would have been over a century old; but rather, for his descendants.

người mà lúc đó chắc đã hơn trăm tuổi; họ đang đi tìm hậu duệ của Prester John.

The title of Prester John was briefly identified

Nhiều nhà cai trị vùng Trung Á có mô tả khá khớp

with several Central Asian rulers,

với vị vua Prester John,

but it soon became clear that the Mongols were largely non-Christian.

nhưng họ sớm vỡ lẽ ra rằng phần lớn người Mông không theo đạo Kitô.

And as their Empire began to decline,

Sau khi bị Đế quốc Mông Cổ khước từ,

Europeans began pursuing alternate routes to the Far East,

người châu Âu buộc phải sang một con đường khác đến miền Viễn Đông,

and new clues to Prester John’s location.

với những manh mối mới về nơi ở của Prester John.

At the same time these explorers went south,

Khi các nhà thám hiểm này đi về phía Nam,

Ethiopian pilgrims began traveling north.

thì những người hành hương Ethiopia bắt đầu tiến lên phương Bắc.

In Rome, these visitors quickly attracted the interest

Khi tới Rome, những vị khách này liền thu hút

of European scholars and cartographers.

các nhà lập bản đồ và các học giả của châu Âu.

Since Ethiopia had been converted to Christianity in the 4th century,

Vì Ethiopia đã bắt đầu theo Kitô giáo từ thế kỷ thứ tư,

the stories of their African homeland fit perfectly into Prester John’s legend.

nên câu chuyện về quê nhà châu Phi của họ

vô tình khớp với truyền thuyết của Prester John.

Portuguese explorers scoured Africa for the kingdom,

Người Bồ Đào Nha lùng sục khắp Châu Phi để tìm cho được vương quốc đó,

until a mix of confusion and diplomacy finally turned myth into reality.

và rồi truyền thuyết kia dần trở thành hiện thực.

The Ethiopians graciously received their European guests,

Người Ethiopia nhiệt liệt chào đón những vị khách đến từ trời Âu.

who were eager to do business with the ruler

Họ tin rằng Prester John chính là người trị vì Ethiopia

they believed to be Prester John.

và họ muốn hợp tác với ông.

Though the Ethiopians were initially confused by the Portuguese’s

Dù người Ethiopia lại nhầm rằng Prester John là cách gọi

unusual name for their Emperor,

của người Bồ Đào Nha dành cho vua xứ này,

they were savvy enough to recognize the diplomatic capital it afforded them.

nhưng họ cũng nhận ra được những món hời từ quan hệ ngoại giao này.

The Ethiopian diplomats played the part of Prester John’s subjects,

Nên các nhà ngoại giao Ethiopia đóng vai như thần dân của Prester John,

and the Portuguese triumphantly announced an alliance with the fabled sovereign—

Bồ Đào Nha đắc thắng, tuyên bố thành lập liên minh với một vị vua không hề có thực—

over 350 years after the European letter had begun the search.

sau 350 năm tìm kiếm kể từ khi lá thư bí ẩn xuất hiện.

But this long-awaited partnership was quickly tested.

Nhưng mối quan hệ đồng minh này sớm gặp phải thách thức.

A decade later, the Sultanate of Adal,

Một thập kỷ sau, vương quốc Hồi giáo Adal xâm lược Ethiopia,

a regional power supported by the Ottoman Empire, invaded Ethiopia.

dưới sự giúp đỡ của Đế quốc Ottoman.

The Portuguese sent troops that helped Ethiopians win this conflict.

Bồ Đào Nha cử nhiều đội quân đến giúp Ethiopia

và họ giành được thắng lợi.

But by this time,

Nhưng lúc này,

it was clear that Ethiopia was not the powerful ally Europe had hoped.

châu Âu nhận ra rằng Ethiopia không hề hùng mạnh như họ tưởng.

Worse still, the increasingly intolerant Roman Catholic Church

Tệ hơn nữa, Giáo hội Công giáo Roma

now deemed the Ethiopian sect of Christianity heretical.

cho rằng đạo Kitô của người Ethiopia là dị giáo.

Their subsequent attempts to convert the people

Giáo hội cố gắng cải đạo người Ethiopia,

they once revered as ideal Christians

những người từng được xem là người Kitô giáo lý tưởng.

would eventually spark a civil war,

Sau đó một cuộc nội chiến xảy ra,

and in the 1630s, Ethiopia cut ties with Europe.

và vào những năm 1630, Ethiopia cắt đứt quan hệ với Châu Âu.

Over the next two centuries,

Hai thế kỷ sau,

the legend of Prester John slowly faded into oblivion—

truyền thuyết về Prester John dần rơi vào quên lãng—

kết thúc triều đại của vị vua, chưa từng tồn tại,

ending the reign of a king who made history despite having never existed.

nhưng lại ảnh hưởng lớn đến lịch sử.