The poet who painted with his words - Geneviève Emy

Çeviri: Gözde Zülal Solak Gözden geçirme: Yunus ASIK

Edebiyat tarihinin büyük şairleri

Among the great poets of literary history,

certain names like Homer,

arasında Homeros,

Shakespeare,

Shakespeare,

Milton,

and Whitman are instantly recognizable.

Milton ve Whitman

gibi belirli isimler hemen tanınmaktadır.

However, there's an early 20th century great French poet

Ancak ismini duymamış olabileceğiniz, 20. yy'dan Fransız

whose name you may not know:

büyük bir şair daha var:

Guillaume Apollinaire.

Guillaume Apollinaire.

He was a close friend and collaborator of artists like Picasso,

Picasso, Rousseau ve Chagall gibi

Rousseau,

sanatçıların

and Chagall.

yakın arkadaşıydı.

He coined the term surrealism,

Sürrealizm terimini türetti

and he was even suspected of stealing the Mona Lisa in 1911.

ve hatta, 1911 yılında Mona Lisa'yı çalmakla suçlandı.

During his short lifetime,

Kısa süren yaşamı boyunca,

he created poetry that combined text and image

artistik bir devrimin kehaneti olacak bir biçimde

in a way that seemingly predicted an artistic revolution to come.

metni ve resmi bir araya getiren şiirler yarattı.

In the late 19th and early 20th century Paris,

19. yy sonlarında ve 20. yy başlarında Paris'te,

the low-rent districts of Montmartre and Montparnasse

Montmartre ve Montparnasse'in düşük kiralı bölgeleri,

were home to every kind of starving artist.

her aç sanatçının eviydi.

It was all they could afford.

Maddi güçleri buna yetiyordu.

These painters, writers, and intellectuals,

Bu ressamlar, yazarlar ve aydınlar,

united in their artistic passion and counterculture beliefs,

sanatsal tutkuları ve kültür karşıtı inançlarıyla bir araya geldiler

made up France's bohemian subculture.

ve Fransa'nın bohem alt kültürünü oluşturdular.

And their works of art, literature, and intellect would shake up the world.

Onların sanat, edebiyat çalışmaları ve zekâları dünyayı sarsacaktı.

At the turn of the 20th century,

20. yy'ın sonunda,

within this dynamic scene,

bu hareketli manzaranın içinde

art critic, poet, and champion of the avant-garde,

sanat eleştirmeni, şair ve avangart şampiyonu olan

Guillaume Apollinaire was a well-known fixture.

Guillaume Apollinaire, tanınan bir isimdi.

As an art critic, Apollinaire explained

Apollinaire, sanat eleştirmeni olarak,

the cubist and surrealist movements to the world,

kübist ve sürrealist akımları dünyaya tanıttı

and rose to the defense of many young artists

ve genellikle yabancı düşmanı ve bağnaz olan insanların

in the face of what was often a xenophobic and narrow-minded public.

görüşlerine karşı durarak yükseldi.

As a poet, Apollinaire was passionate about all forms of art

Apollinaire, bir şair olarak, tüm sanat biçimlerine tutku duyuyordu

and a connoisseur of medieval literature,

ve özellikle kaligrafi ve ışıklı harfler olmak üzere

especially calligraphy and illuminated initials.

bir orta çağ edebiyatı uzmanıydı.

As a visionary, Apollinaire saw a gap between two artistic institutions.

Apollinaire, önsezili birisi olarak, iki sanatsal kurum arasında bir boşluk gördü.

On one side was the popular, highly lauded traditional art forms of the time.

Bir yanda zamanın popüler, oldukça övgü alan geleneksel sanat biçimleri vardı.

On the other, the forms of artistic expression

Diğer yanda ise, sürrelizm, kübizm ve sinema,

made possible through surrealism,

fotoğraf ve gramofon gibi

cubism,

yeni icatlar

and new inventions, like the cinema

aracılığıyla var olan diğer sanatsal

and the phonograph.

ifade biçimleri.

Within that divide,

Bu ayrım içerisinde,

through the creation of his most important contribution to poetry,

şiire yaptığı en önemli katkının yaratılması aracılığıyla,

the calligram,

yani güzel yazı sanatı ile,

Guillaume Apollinaire built a bridge.

Guillaume Apollinaire bir köprü inşa etti.

Apollinaire created the calligram as a poem picture,

Apollinaire güzel yazıyı bir şiir resmi olarak,

a written portrait,

yazılı bir portre olarak,

a thoughts drawing,

bir düşünce çizimi olarak yarattı

and he used it to express his modernism

ve bunu kendi modernizmini

and his desire to push poetry beyond the normal bounds of text and verse

ve şiiri normal metin ve yazı sınırlarının ötesine itme ve 20. yy'a dâhil etme

and into the 20th century.

tutkusunu ifade etmek için kullandı.

Some of his calligrams are funny,

"Lettre-Océan" gibi bazı yazıları

like the "Lettre-Océan."

eğlenceli.

Some of them are dedicated to his young dead friends,

Bazıları ölmüş olan genç arkadaşlarına atfedilmiş,

like "La Colombe Poignardée et le jet d'eau."

"La Colombe Poignardée et le jet d'eau" gibi.

Some of them are the expression of an emotional moment,

Bazıları ise duygusal bir anın ifadesi,

as is "Il Pleut":

"Il Pleut"da olduğu gibi:

"It's raining women's voices as if they had died even in memory,

"Kadınların sesleri, hafızalarda bile ölmüşler gibi yağıyordu

and it's raining you as well, Marvellous encounters of my life,

ve aynı zamanda sen yağıyordun, hayatımın harikulade rastlantıları,

o little drops.

ah küçük damlalar.

Those rearing clouds begin to neigh a whole universe of auricular cities.

Bu şahlanan bulutlar, bir işitsel şehirler evreni kişnemeye başlıyorlar.

Listen if it rains while regret and disdain weep to an ancient music.

Pişmanlık ve hor görme antik bir müziğe gözyaşı dökerken yağmur yağarsa dinle.

Listen to the bonds fall off which hold you above and below."

Seni yukarıda ve aşağıda tutan zincirlerin dökülmesini dinle."

Each calligram is intended to allow readers to unchain themselves

Her güzel yazı, okuyucuların kendilerini sabit şiir deneyiminden

from the regular experience of poetry,

kurtarmalarını ve yeni bir şeyler görüp

and feel and see something new.

hissetmelerini sağlama amaçlıydı.

"Lettre-Océan" is first an image to be seen before even the words are read.

"Lettre-Océan", kelimeler okunmadan önce, görülmesi gereken bir resimdir.

Text-only elements combine with words in shapes and forms.

Salt-metin ögeler, kelimelerle biçim ve form olarak buluşur.

Two circular forms, one locked in a square,

İki dairesel biçim, bir tanesi bir karenin içerisinde,

the other, morph beyond the page in the shape of a spiral.

diğeri, sayfanın dışında, bir spiral şeklinde biçimlendirilmiş.

Together they create a picture that hints towards cubism.

Birlikte; kübizme göz kırpan bir resim oluşturuyorlar.

Then on closer reading of the text,

Sonra metnin yakın okuması yapıldığında,

the descriptive words within suggest

oradaki betimsel kelimeler,

the image of an aerial view of the Eiffel Tower.

Eyfel Kulesi'nin hayali bir resmini akla getiriyor.

They give tribute to electromagnetic waves of the telegraph,

O zamanların yeni bir iletişim biçimi olan telgrafın elektromanyetik

a new form of communication at the time.

dalgalarına bir övgü sunuyorlar.

Undoubtedly, the deeply layered artistic expressions in Apollinaire's calligrams

Şüphesiz ki, Apollinaire'in güzel yazılarının derinliğine oturtulan

are not just a brilliant display of poetic prowess

sanatsal ifadeler, yalnızca şiirsel kahramanlığın,

from a master of the form.

biçimin uzmanı tarafından gösterimi değil.

Each calligram itself is also a snapshot in time,

Ayrıca her güzel yazı, Apollinaire de dâhil olmak üzere,

encapsulating the passion,

çoğu zamanının ötesinde olan

the excitement,

and the anticipation of all the bohemian artists of Paris,

ve yenilikçi çalışmalarıyla

geleceği şevkle yakalayan, Paris'in tüm bohem

including Apollinaire,

sanatçılarının beklentilerini,

most of whom are well ahead of their time,

heyecanlarını ve tutkularını kapsayan,

and with their innovative work,

zamanın içerisine ait

eagerly grasping for the future.

bir fotoğraftır.