The poet who painted with his words - Geneviève Emy

Բանաստեղծը, ով բառերով պատկեր էր կերտում - Ժենեվիեվ Էմի

Translator: Karen Krmoyan Reviewer: Sona Martirossian

Among the great poets of literary history,

Գրականության պատմության կարկառուն ներկայացուցիչներից ոմանք,

certain names like Homer,

օրինակ` Հոմերոսը,

Shakespeare,

Շեքսպիրը,

Milton,

and Whitman are instantly recognizable.

Միլթոնը

և Վիթմենը, բացարձակապես ճանաչելի են:

However, there's an early 20th century great French poet

Սակայն, կա 20-րդ դարի մի ֆրանսիացի բանաստեղծ,

whose name you may not know:

ում անունը Դուք դժվար թե իմանաք.

Guillaume Apollinaire.

Գիյոմ Ապոլինե:

He was a close friend and collaborator of artists like Picasso,

Նա շատ արվեստագետների մոտ ընկերն ու համագործակիցն էր, օրինակ` Պիկասոյի,

Rousseau,

and Chagall.

Ռուսսոյի,

և Շագալի:

He coined the term surrealism,

Նա կորզեց «սյուրռեալիզմ» տերմինը,

and he was even suspected of stealing the Mona Lisa in 1911.

նրան էին անգամ կասկածում 1911 թ. Մոնա Լիզան գողանալու մեջ:

During his short lifetime,

Իր կարճատև կյանքի ընթացքում

he created poetry that combined text and image

նա ստեղծեց բանաստեղծական ոճ, որը համախմբեց տեքստը և պատկերը՝

in a way that seemingly predicted an artistic revolution to come.

իր հերթին կանխատեսելով արվեստում սպասվող հեղափոխությունը:

In the late 19th and early 20th century Paris,

Ուշ 19-րդ դարի և վաղ 20-րդ դարի Փարիզում

the low-rent districts of Montmartre and Montparnasse

Մոնմաղտղի և Մոնպաղնասի ցածրակարգ շրջանները

were home to every kind of starving artist.

այսպիսի սոված արվեստագետների հանգրվանն էին:

It was all they could afford.

Նրանք իրենց կարող էին միայն այսպիսի կենսաոճ թույլ տալ:

These painters, writers, and intellectuals,

Այս նկարիչները, գրողները և մտավորականները,

united in their artistic passion and counterculture beliefs,

միավորված իրենց արվեստկան կրքով և հակամշակութային համոզմուքներով,

made up France's bohemian subculture.

ստեղծեցին Ֆրանսիայի բոհեմական ենթամշակույթը:

And their works of art, literature, and intellect would shake up the world.

Եվ նրանց արվեստի գործերը, գրականությունը և գաղափարները ցնցեցին աշխարհը:

At the turn of the 20th century,

20-րդ դարի սկզբին`

within this dynamic scene,

այս դինամիկ մթնոլորտում,

art critic, poet, and champion of the avant-garde,

արվեստաբան, բանաստեղծ և ավանգարդի ականավոր ներկայացուցիչ

Guillaume Apollinaire was a well-known fixture.

Գիյոմ Ապոլինեն մեծ հեղինակություն էր վայելում:

As an art critic, Apollinaire explained

Որպես արվեստաբան` Ապոլինեն աշխարհին

the cubist and surrealist movements to the world,

ներկայացրեց կուբիստ և սյուրռեալիստ շարժումները

and rose to the defense of many young artists

և մեկենաս դարձավ երիտասարդ արվեստագետների

in the face of what was often a xenophobic and narrow-minded public.

հասարակության այլատվածությունից ու սահմանափակ մտածելակերպից նրանց պաշտպանելով:

As a poet, Apollinaire was passionate about all forms of art

Որպես գրող` Ապոլինեն հետաքրքրված էր արվեստի բոլոր ենթատեսակներով

and a connoisseur of medieval literature,

և միջնադարյան գրականության գիտակ էր,

especially calligraphy and illuminated initials.

նամանավանդ` գեղագրության և լուսավորված սկզբնատառերի ուղղությամբ:

As a visionary, Apollinaire saw a gap between two artistic institutions.

Որպես երազող` Ապոլինեն արվեստի տվյալ երկու ճյուղերի միջև բաց էր նկատում:

On one side was the popular, highly lauded traditional art forms of the time.

Մի կողմից հայտնի և անչափ գովաբանված արվեստի ավանդական տեսակների,

On the other, the forms of artistic expression

մյուս կողմից` արվեստի արտահայտման ձևերի միջև,

made possible through surrealism,

որոնք արտահայտվում էին սյուրռեալիզմի,

cubism,

կուբիզմի

and new inventions, like the cinema

և նոր հայտնագործությունների, օրինակ`

and the phonograph.

կինոյի և ձայնագրության տեսքով:

Within that divide,

Այս բացը լրացնելու համար,

through the creation of his most important contribution to poetry,

ստեղծելով պոեզիայի իր ամենակարևոր ներմուծումը`

the calligram,

կալիգրամը`

Guillaume Apollinaire built a bridge.

Գիյոմ Ապոլինեն կառուցեց մի կամուրջ:

Apollinaire created the calligram as a poem picture,

Ապոլինեն ներմուծեց կալիգրամը` որպես բանաստեղծության նկար,

a written portrait,

գրավոր դիմանկար,

a thoughts drawing,

մտածմունքների գծագիր,

and he used it to express his modernism

և նա այն օգտագործեց ցույց տալու իր մոդեռնիզմը և իր

and his desire to push poetry beyond the normal bounds of text and verse

ցանկությունը դուրս հանել բանաստեղծու- թյունը սովորական տեքստի սահմաններից

and into the 20th century.

և նորովի ներկայացնել:

Some of his calligrams are funny,

Իր որոշ կալիգրամները զվարճալի են,

like the "Lettre-Océan."

օրինակ` «Lettre-Océan»-ը:

Some of them are dedicated to his young dead friends,

Որոշները ուղղված են իր երիտասարդ մահացած ընկերներին,

like "La Colombe Poignardée et le jet d'eau."

օրինակ` « La Colombe Poignardée et le jet d'eau»-ն:

Some of them are the expression of an emotional moment,

Որոշները պատկերում են զգացմունքային պահի արտահայտումը,

as is "Il Pleut":

օրինակ` «Il Pleut»-ն.

"It's raining women's voices as if they had died even in memory,

«Անձրևում են կանանց ձայներ, իբրև նրանք մահացել են նույնիսկ հուշերում,

and it's raining you as well, Marvellous encounters of my life,

և դու էլ ես անձրևում, իմ կյանքի հիասքանչ հանդիպումներ,

o little drops.

օ՜, փոքրիկ կաթիլներ:

Those rearing clouds begin to neigh a whole universe of auricular cities.

Այն գոռացող ամպերը սկսում են խրխնջալ լսելի քաղաքների մի ողջ տիեզերք:

Listen if it rains while regret and disdain weep to an ancient music.

Լսի՛ր` արդյոք անձրևում է, երբ ափսոսանքն ու արհամարհանքը սգում են հինավուրց երգերին:

Listen to the bonds fall off which hold you above and below."

Լսի՛ր` ինչպես են կապերը քանդվում, որոնք պահում են քեզ վերևում և ներքևում»:

Each calligram is intended to allow readers to unchain themselves

Յուրաքանչյուր կալիգրամը նպատակադրված է ընթերցողներին ազատել

from the regular experience of poetry,

բանաստեղծության սովորական շրջանակից

and feel and see something new.

և տալ ինչ-որ նոր բան զգալու և տեսնելու հնարավորություն:

"Lettre-Océan" is first an image to be seen before even the words are read.

«Lettre-Océan»-ը սկզբից երևում է որպես նկար մինչև բառերին անցնելը:

Text-only elements combine with words in shapes and forms.

Տեքստային տարրերը միախմբվել են տարբեր պատկերներով և ձևերով:

Two circular forms, one locked in a square,

Երկու շրջանաձև պատկեր, մեկը` քառակուսու մեջ,

the other, morph beyond the page in the shape of a spiral.

մյուսը` անձև, պարույրի տեսքով:

Together they create a picture that hints towards cubism.

Միասին նրանք ստեղծում են պատկեր, որը նպաստում է կուբիզմի բացահայտմանը:

Then on closer reading of the text,

Ապա, ավելի ուշադիր տեքստը կարդալուց հետո, կտեսնենք,

the descriptive words within suggest

որ նկարագրողական բառերը ցույց են տալիս

the image of an aerial view of the Eiffel Tower.

Էյֆելյան աշտարակի տեսքը վերևից:

They give tribute to electromagnetic waves of the telegraph,

Նրանք տուրք են մատուցում հեռագրի էլեկտրոմագնիսային ալիքներին,

a new form of communication at the time.

որը այդ ժամանակ հաղորդակցության նոր ձև էր:

Undoubtedly, the deeply layered artistic expressions in Apollinaire's calligrams

Անկասկած, Ապոլինեի կալիգրամներում թաքնված արվեստի արտահայտությունները

are not just a brilliant display of poetic prowess

ոչ միայն վարպետի բանաստեղծական

from a master of the form.

համարձակության դրևորումներն են,

Each calligram itself is also a snapshot in time,

այլ նաև այդ ժամանակի դրսևորումն են,

encapsulating the passion,

որոնք արծարծում են կիրք,

the excitement,

and the anticipation of all the bohemian artists of Paris,

հուզմունք

և Փարիզի արվեստագետների բոհեմական սպասումները,

including Apollinaire,

օրինակ` Ապոլինեի,

most of whom are well ahead of their time,

որոնցից շատերը իրենց ժամանակից առաջ էին ընկել

and with their innovative work,

և իրենց նորարարական մտածելակերպով

eagerly grasping for the future.

անհամբեր սպասում էին ապագային: