The science of laughter - Sasha Winkler

Çeviri: Güzide Nisa Nur Saygılı Gözden geçirme: esra kurul

Isn’t it odd that, when something’s funny,

Eğlenceli bir şeyler varken

you might show your teeth, change your breathing,

dişlerini gösterebilir, nefesiniz değişebilir,

become weak and achy in some places, and maybe even cry?

güçten düşüp, bir yerleriniz ağrıyabilir ve belki ağlayabilirsiniz.

In other words, why do we do this bizarre thing that is laughter?

Diğer bir deyişle kahkaha denilen acayip şeyi yaparız?

When you laugh, your abdominal muscles contract rapidly.

Kahkaha attığınızda karın kaslarınız hızlıca kasılır.

This alters your breathing patterns,

Nefes alışveriş şeklinizi değiştirir,

increasing the pressure in your chest cavity, and pushing air out,

Göğüs kafesinizdeki baskı arttırıp havayı dışarı çıkarır

which might audibly emerge as a snort, wheeze, or vocalization.

ki ses olarak kahkaha, hırıltı veya gürültü olarak çıkabilir.

Because you’re exerting your abdominal muscles much more

Karın kaslarınızı genelde konuşurkenkinden

than you usually would while talking,

daha fazla çalıştırdığınız için

they may start to hurt.

acımaya başlayabilirler.

Laughter also inhibits your reflexes and muscle control,

Kahkaha reflekslerinizi ve kas kontrolünüzü kısıtlar

causing sensations like leg weakness.

bu yüzden bacağınızda zayıflık oluşur.

So, where does this funny phenomenon come from?

Peki, bu eğlenceli fenomen nereden geliyor?

Because there’s no archaeological record of laughter,

Kahkahaların arkeolojik kayıt olmadığı için,

it’s impossible to say exactly how and why it evolved,

tam olarak nasıl ve neden evrimleştiğini söylemek imkansız,

but scientists have some theories.

ama bilim insanlarının bir kaç teorisi var.

Importantly, humans are not the only animals today

Daha da önemlisi, günümüzde kahkaha gibi bir şey

that do something like laughter.

yapan tek organizma insanlar değil.

Using ultrasonic recorders,

Ultrasonik kayıt cihazları kullanarak

researchers in the late 90s realized that rats were basically giggling

araştırmacılar 90'ların sonunda farelerin gıdıklandığında

while being tickled.

kıkırdadıklarını fark ettiler.

Scientists have since compiled evidence of at least 65 species—

Bilim insanları çoğu memelilerden ve bazı kuşlardan oluşan

mostly mammals, but also some birds— that vocalize during social play.

65 türün sosyal oyunlarda ses çıkardıklarına dair kanıt topladılar.

Some, unsurprisingly, are our closest relatives.

Bazıları, şaşırtıcı olmayan bir şekilde, en yakın akrabalarımızdır.

By recording and analyzing the sounds primates make

Araştırmacılar maymunların oynarken veya gıdıklandığındaki

while playing and being tickled,

sesleri kaydedip, analiz ederek

researchers grew more convinced that the ancient ancestor of all great apes

tüm büyük eski hominidlerin kahkaha atabilmiş

did something like laughter.

olduğuna daha çok ikna oldular.

And, because other apes make laughter-like sounds during rough-and-tumble play,

Diğer maymunlar da sert oyunlar oynarken kahkaha benzeri sesler çıkardığı için

they think laughter may have originally developed to clearly signal

kahkahaların aslında agresif olmayan, dostane

friendly, non-aggressive intent.

amacı göstermek için ortaya çıktığını düşünüyorlar.

But of course, humans don’t just laugh when we’re wrestling,

Ama tabi ki de insanlar sadece güreşirken gülmez

but also when we’re amused, and even surprised, confused, or nervous.

ayrıca eğlenirken, şaşırdıklarında, kafası karışıkken veya gerginken de güler.

Some scientists think laughter took on expanded functions

Bazı bilim insanları, insanların diğer büyük maymunlardan ayrılmasından sonra

after humans split from other great apes

gülmenin daha geniş işlevler kazandığını

and developed large social groups and more complex language abilities.

ve büyük sosyal gruplar, daha karmaşık dil yetenekleri geliştirdiklerini düşünüyor.

They hypothesize that laughter gradually became something we could use

Kahkahanın sadece oynarken değil konuşurken de

not just during play but within speech to convey subtle meanings

ince anlamlar ve duygularımızı ifade etmek

and a range of contexts to show our emotions.

ve farklı içerikler göstermek için kullandığımızı varsayıyorlar.

This is thought to be one of the reasons that laughter is contagious:

Bu, kahkahanın bulaşıcı olduğuna dair düşünülen nedenlerden biri:

it’s like an invitation to share in someone’s emotional state.

Birinin duygu durumunu paylaşmak için bir davet gibi.

Just hearing clips of laughter can activate key regions in your brain,

Sadece kahkaha kliplerini duymak bile beyninizdeki

triggering you to smile or laugh yourself.

kendi kendinize gülümseme ve kahkaha bölümlerini aktif edebilir.

And, when participants in one study watched a funny video,

Bir araştırmada katılımcılar komik bir video izlediler,

they laughed significantly longer and more often

normalden çok daha fazla güldüler

when another person was present—

her ne kadar aynı seviyede eğlenseler de.

even though they reported feeling the same level of amusement.

Human laughter is also generally louder

İnsan kahkahaları da genelde çoğu hayvanın

than the play vocalizations of most animals.

sesinden daha gürültülüdür.

Some scientists speculate that this is because our laughter functions

Bazı bilim insanları kahkahalarımızın sadece

not only as a signal between individuals, but a broadcast to everyone around.

bireyler arası sinyal olarak değil herkes için olduğunu tahmin ediyor.

Studies found that observers across the world and as young as 5 months old

Çalışmalar dünyada 5 aylık bebek gözlemcilerin bile

could reliably tell the difference between close friends and acquaintances

yakın arkadaşlarla tanıdıklar arasındaki farkı güvenilir olarak

just from brief clips of them laughing.

kısa kahkahaları ayırt edebildiklerini buldu.

Similarly, we can tell whether a laugh is real or fake based just on the sound.

Benzer olarak bir kahkahanın gerçek veya sahte olduğunu sesten anlayabiliriz.

Fake, or volitional, laughter is produced

Sahte veya kasıtlı, kahkaha

in entirely different networks in the brain,

beynin tamamen farklı ağlarında üretilir

relying on speech-like pathways.

ki bunlar konuşmaya benzer yollara dayanır.

Meanwhile, spontaneous laughter arises from older networks

Aynı zamanda anlık kahkahalar eski ağlarından kaynaklanıyor.

that other animals also use for their vocalizations.

Diğer canlılar da bunu seslerinde kullanıyorlar.

And laughter is not just socially important;

Kahkaha sadece sosyal olarak önemli değil

it’s also thought to be good for us.

aynı zamanda bizim için iyi olduğu düşünülür.

When we laugh, our brains release feel-good neurotransmitters

Güldüğümüzde beynimiz iyi hissettiren endorfin

like endorphins,

gibi maddeler salgılar

and decrease levels of stress hormones like cortisol.

kortizol gibi stres hormonlarının seviyesini düşürür.

Some research even suggests that people who laugh more

Bazı araştırmalar daha çok gülen insanların

can cope with stress more effectively and have better cardiovascular health.

daha etkili stresle başa çıkabileceğini, iyi kalp sağlıkları olduğunu gösteriyor.

Laughter is a universal human behavior.

Kahkaha evrensel bir insan davranışı.

Babies can laugh before they can speak.

Bebekler konuşmadan önce gülebilirler.

Whether it's the best medicine depends on your ailment.

En iyi ilaç olup olmadığına hastalığınıza bağlıdır.

But as something that makes life more tolerable,

Ama bir şey hayatı daha katlanılabilir yapıyor,

strengthens bonds, and potentially improves aspects of your health,

bağları güçlendirip sağlığınızı potansiyel olarak iyileştiiyorsa

you can’t go wrong with a good laugh.

iyi bir kahkahadan zarar gelmez.

Unless you have a broken rib or something.

Kırık kaburganız varsa,

Then it’s no laughing matter.

bu gülünecek bir şey değil.

Certainly nothing to crack up about.

Kesinlikle dalga geçilecek bir durum değil.