The philosophy of cynicism - William D. Desmond

3,526,688 views ・ 2019-12-19

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: berat güven Gözden geçirme: Can Boysan
00:06
In the 4th century BCE,
0
6603
2360
Milattan önce 4. yüzyılda, bir bankerin oğlu olan Diyojen
00:08
a banker’s son threw the city of Sinope into scandal by counterfeiting coins.
1
8963
6430
sahte madeni para yaparak Sinop şehrini skandalın içine attı.
00:15
When the dust finally settled, the young man, Diogenes of Sinope,
2
15393
4795
Ortalık yatışınca bu genç adamın, Sinoplu Diyojen'in vatandaşlığı,
00:20
had been stripped of his citizenship, his money, and all his possessions.
3
20188
5614
parası ve bütün mal varlığı elinden alındı.
00:25
At least, that’s how the story goes.
4
25802
3310
En azından hikâye böyle.
00:29
While many of the details of Diogenes’ life are shadowy,
5
29112
3693
Diyojen'in hayatına dair ayrıntılar şüpheli olsa da
00:32
the philosophical ideas born out of his disgrace survive today.
6
32805
5779
onun bu utancından doğan felsefi fikirler bugün yaşıyor.
00:38
In exile, Diogenes decided that by rejecting the opinions of others
7
38584
5020
Diyojen sürgündeyken, başkalarının fikirlerini
ve toplumun başarı kıstaslarını reddederek
00:43
and societal measures of success, he could be truly free.
8
43604
4574
özgür olabileceğine karar verdi.
00:48
He would live self-sufficiently, close to nature, without materialism,
9
48178
4521
Materyalizm, kibir ve uyum özentisine kapılmadan
00:52
vanity, or conformity.
10
52699
2270
doğaya yakın ve kendine yeten bir hayat sürecekti.
00:54
In practice, this meant he spent years wandering around Greek cities
11
54969
4961
Gerçekte bu, yıllarını Yunan şehirlerinde dolaşarak geçireceği
00:59
with nothing but a cloak, staff, and knapsack—
12
59930
3760
tek varlığının bir pelerin, değnek ve sırt bohçası olacağı,
01:03
outdoors year-round, forgoing technology, baths, and cooked food.
13
63690
6513
yıl boyu açık havada, teknolojiden, banyodan
ve pişmiş yemeklerden vazgeçerek yaşayacağı anlamına geliyordu.
01:10
He didn’t go about this new existence quietly,
14
70203
2890
Bu yeni varoluşunu sessiz sedasız geçirmedi.
01:13
but is said to have teased passers-by and mocked the powerful,
15
73093
4158
Ama gelip geçenleri kızdırdığı ve güçlü kişilerle alay ettiği,
01:17
eating, urinating and even masturbating in public.
16
77251
5205
insanların içinde yemek yediği, idrarını yaptığı
ve hatta mastürbasyon yaptığı söylenir.
01:22
The citizens called him a kyôn— a barking dog.
17
82456
4450
Vatandaşlar ona kyôn yani havlayan köpek diyordu.
01:26
Though meant as an insult,
18
86906
1903
Bu bir hakaret olsa da aslında köpekler onun felsefesi için iyi bir semboldü.
01:28
dogs were actually a good symbol for his philosophy—
19
88809
3390
01:32
they’re happy creatures,
20
92199
1890
Mutlu canlılardı ve zenginlik veya ün gibi kısıtlamalardan da bağımsızdılar.
01:34
free from abstractions like wealth or reputation.
21
94089
3570
01:37
Diogenes and his growing number of followers
22
97659
3300
Diyojen ve sayıları artan takipçileri
01:40
became known as “dog philosophers,” or kynikoi,
23
100959
4630
giderek "köpek filozoflar" yani kynikoi olarak tanınmaya başladılar
01:45
a designation that eventually became the word “Cynic.”
24
105589
4620
ve bu tanımlama sonunda "Kinik" kelimesine dönüştü.
01:50
These early Cynics were a carefree bunch,
25
110209
3096
Bu ilk Kinikler gamsız bir gruptu
01:53
drawn to the freedom of a wandering lifestyle.
26
113305
2814
ve aylak bir yaşam tarzının özgürlüğüne yatkındılar.
01:56
As Diogenes’ reputation grew, others tried to challenge his commitment.
27
116119
5311
Diyojen'in ünü yayıldıkça insanlar onun kararlılığını sınamaya çalıştı.
02:01
Alexander the Great offered him anything he desired.
28
121430
3470
Büyük İskender ona dilediği her şeyi vermeyi önerdi.
02:04
But instead of asking for material goods,
29
124900
2645
Ama Diyojen maddi şeyler istemek yerine
02:07
Diogenes only asked Alexander to get out of his sunshine.
30
127545
5369
sadece gölge etme başka ihsan istemem dedi.
02:12
After Diogenes’ death,
31
132914
1783
Diyojen öldükten sonra
02:14
adherents to his philosophy continued to call themselves Cynics
32
134697
4234
onun felsefesine bağlı olanlar 900 yıl boyunca,
yani milattan sonra 500 yılına kadar
02:18
for about 900 years, until 500 CE.
33
138931
4563
kendilerine Kinikler demeye devam ettiler.
02:23
Some Greek philosophers, like the Stoics,
34
143494
2810
Stoikler gibi bazı Yunan filozofları
02:26
thought everyone should follow Diogenes’ example.
35
146304
3331
herkesin Diyojen'i örnek alması gerektiğini düşünüyordu.
02:29
They also attempted to tone down his philosophy
36
149635
2975
Hatta onun felsefesini yumuşatarak
02:32
to be more acceptable to conventional society—
37
152610
3215
geleneksel topluma daha uygun hale getirmeye kalkıştılar
02:35
which, of course,
38
155825
1398
ve tabii ki bu da Diyojen'in yaklaşımına temelden aykırıydı.
02:37
was fundamentally at odds with his approach.
39
157223
3940
02:41
Others viewed the Cynics less charitably.
40
161163
2850
Diğerleri Kiniklere daha merhametsiz bakıyordu.
02:44
In the Roman province of Syria in the 2nd century CE,
41
164013
4447
Milattan sonra 2. yüzyılda Roma ili olan Suriye'de
02:48
the satirist Lucian described the Cynics of his own time as unprincipled,
42
168460
5182
satirist Lucian kendi dönemindeki Kinikleri
02:53
materialistic, self-promoting hypocrites,
43
173642
3050
Diyojen'in bir zamanlar uyguladıklarını
sadece öğütleyen ve kendi reklamını yapan
02:56
who only preached what Diogenes had once actually practiced.
44
176692
4272
ikiyüzlü kişiler olarak tanımlıyordu.
03:00
Reading Lucian’s texts centuries later,
45
180964
2742
Asırlar sonra Lucian'ın yazdıklarını okuyan
03:03
Renaissance and Reformation writers called their rivals cynics as an insult—
46
183706
5767
Rönesans ve Reformasyon yazarları
rakiplerine hakaret ederek onları kinik olarak adlandırdı.
03:09
meaning people who criticized others without having anything worthwhile to say.
47
189473
5853
Bunun anlamı, dikkate değer hiçbir söz söylemeden insanları eleştiren kişiydi.
03:15
This usage eventually laid the groundwork for the modern meaning
48
195326
3670
Bu kullanım giderek "kinik" kelimesinin modern anlamının temelini attı.
03:18
of the word “cynic:"
49
198996
1406
03:20
a person who thinks everyone else is acting out of pure self-interest,
50
200402
4950
Kinikin anlamı, herkes yüksek bir amaç güttüğünü iddia etse de
03:25
even if they claim a higher motive.
51
205352
3030
bu insanların sadece kendi çıkarına göre davrandığına inanan kişidir.
03:28
Still, the philosophy of cynicism had admirers,
52
208382
3371
Kinik felsefenin hâlâ hayranları var,
03:31
especially among those who wished to question
53
211753
2642
özellikle de toplumun durumunu sorgulamak isteyenler arasında.
03:34
the state of society.
54
214395
1500
03:35
The 18th-century French philosopher Jean-Jacques Rousseau
55
215895
3507
18. yüzyıl Fransız filozof Jean-Jacques Rousseau
03:39
was called the “new Diogenes”
56
219402
2194
sanatın, bilimin ve teknolojinin insanları yozlaştırdığını
03:41
when he argued that the arts, sciences, and technology,
57
221596
3745
ileri sürdüğü için "yeni Diyojen" olarak anıldı.
03:45
corrupt people.
58
225341
1800
03:47
In 1882, Friedrich Nietzsche reimagined a story
59
227141
3621
1882'de Friedrich Nietzsche, Diyojen’in elinde bir fenerle
03:50
in which Diogenes went into the Athenian marketplace
60
230762
3455
Atina’nın pazar yerine gittiği
03:54
with a lantern,
61
234217
1060
ve boş bir çabayla tek bir dürüst insan aradığı bir öyküyü tekrar kurguladı.
03:55
searching in vain for a single honest person.
62
235277
3415
03:58
In Nietszche’s version,
63
238692
1594
Nietszche’nin versiyonunda
04:00
a so-called madman rushes into a town square
64
240286
3120
güya deli olan bir adam şehir meydanına koşar
04:03
to proclaim that “God is dead.”
65
243406
2550
ve "Tanrı öldü" diye bağırır.
04:05
This was Nietzsche’s way of calling for a “revaluation of values,”
66
245956
4760
Bu Nietzsche’ye göre “değerleri yeniden değerlendirme” çağrısıydı
ve fiziksel dünyanın ötesindeki evrensel, ruhani anlayışların
04:10
and rejecting the dominant Christian and Platonic idea
67
250716
3380
04:14
of universal, spiritual insights beyond the physical world.
68
254096
4800
baskın Hristiyan ve Platon fikirlerini reddetmekti.
04:18
Nietzsche admired Diogenes for sticking stubbornly
69
258896
3596
Nietzsche, Diyojen'in şimdiye inatla bağlı kalmasına hayrandı.
04:22
to the here-and-now.
70
262492
2010
04:24
More recently,
71
264502
1086
Daha yakın tarihlerde, 1960'ların hippileri karşıt kültürlü asiler olarak
04:25
the hippies of the 1960s have been compared with Diogenes
72
265588
3520
04:29
as counter-cultural rebels.
73
269108
2730
Diyojenle karşılaştırıldı.
04:31
Diogenes’ ideas have been adopted
74
271838
2486
Diyojen'in fikirleri tekrar tekrar uyarlandı ve yeniden tasarlandı.
04:34
and reimagined over and over again.
75
274324
2840
04:37
The original cynics might not have approved
76
277164
2300
Orijinal Kinikler bu körpe çabaları onaylamayabilirdi.
04:39
of these fresh takes:
77
279464
1450
04:40
they believed that their values of rejecting custom
78
280914
3321
Onlar, geleneği reddetme ve doğaya yakın yaşama değerinin
04:44
and living closely with nature were the only true values.
79
284235
4368
tek doğru değerler olduklarına inanırlardı.
04:48
Whether or not you agree with that, or with any of the later incarnations,
80
288603
4338
Buna veya sonraki canlanmalarla hemfikir olun veya olmayın
04:52
all have one thing in common: they questioned the status quo.
81
292941
4480
hepsinin tek bir ortak yönü var: onlar statükoyu sorguladılar.
04:57
And that’s an example we can still follow:
82
297421
2785
Hâlâ takipçisi olacağımız bir örnek şu:
05:00
not to blindly follow conventional or majority views,
83
300206
3796
Geleneksel fikirlerin ve çoğunluğun peşinden körü körüne gitmemek
05:04
but to think hard about what is truly valuable.
84
304002
4262
ve gerçekten değerli olanın ne olduğunu derinlemesine düşünmek.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7