Is the weather actually becoming more extreme? - R. Saravanan

Çeviri: Muhammed Önel Gözden geçirme: Nihal Aksakal

From 2016 to 2019,

2016'dan 2019'a kadar

meteorologists saw record-breaking heat waves around the globe,

meteorolojistler dünya genelinde rekor kıran sıcak hava dalgalarına,

rampant wildfires in California and Australia,

Kaliforniya ve Avustralya'da kontrol edilemeyen yangınlara

and the longest run of category 5 tropical cyclones on record.

ve kaydedilmiş, en uzun süren 5.kategori tropik hortuma şahitlik etti.

The number of extreme weather events has been increasing for the last 40 years,

Ekstrem hava olaylarının sayısı son 40 yıldır artmakta

and current predictions suggest that trend will continue.

ve güncel tahminler bu akımın devam edeceği yönünde.

But are these natural disasters simply bad weather?

Peki bu doğal afetler sadece kötü hava durumu mu,

Or are they due to our changing climate?

yoksa bizlerin iklimi değiştirmesinden ötürü mü?

To answer this question

Bu soruyu cevaplamak için

we need to understand the differences between weather and climate—

iklim ve hava durumu farklılıklarını, ne olduklarını,nasıl öngördüğümüzü

what they are, how we predict them, and what those predictions can tell us.

ve bu öngörülerin bizlere ne söyleyebileceğini anlamamız gerekiyor.

Meteorologists define weather as the conditions of the atmosphere

Meteorolojistler hava durumunu belli bir zamanda ve yerdeki

at a particular time and place.

atmosfer koşulları olarak tanımlıyor.

Currently, researchers can predict a region’s weather for the next week

Günümüzde, araştırmacılar bir bölgenin gelecek haftaki hava durumunu

with roughly 80% accuracy.

%80 doğruluk payı ile öngörebilirler.

Climate describes a region’s average atmospheric conditions

İklim bir bölgenin bir aylık veya daha uzun süreli

over periods of a month or more.

atmosfer koşullarını tanımlar.

Climate predictions can forecast average temperatures for decades to come,

İklimsel öngörüler on yıllar sonraki ortalama sıcaklıkları kestirebilir,

but they can’t tell us what specific weather events to expect.

ancak bizi kesin olarak hangi hava olaylarının beklediğini söyleyemez.

These two types of predictions give us such different information

Bu iki tip öngörü farklı verilere dayandığından dolayı

because they’re based on different data.

böylesine farklı bilgiler veriyor.

To forecast weather,

Hava durumu tahmini yapmak için

meteorologists need to measure the atmosphere’s initial conditions.

meteorolojistlerin atmosferin başlangıç koşullarını ölçmesi gerekiyor.

These are the current levels of precipitation, air pressure, humidity,

Bunlar bir bölgenin hava durumunu belirleyen yağışın güncel seviyeleri,

wind speed and wind direction that determine a region’s weather.

hava basıncı, nem oranı rüzgar hızı ve rüzgar yönüdür.

Twice every day, meteorologists from over 800 stations around the globe

Günde iki kez, dünya genelinde 800'ün üzerinde istasyondan,

release balloons into the atmosphere.

meteorolojistler atmosfere balonlar bırakır.

These balloons carry instruments called radiosondes,

Bu balonlar radyosonda denilen aletler taşır.

which measure initial conditions

Bu aletler başlangıç koşullarını ölçer

and transmit their findings to international weather centers.

ve sonuçları uluslararası hava merkezlerine iletir.

Meteorologists then run the data through predictive physics models

Daha sonra meteorolojistler verileri nihai hava durumu tahminlerini veren

that generate the final weather forecast.

fizik modelleri aracılığıyla işlemden geçirir.

Unfortunately, there’s something stopping this global web of data

Maalesef bu küresel veri ağının mükemmel öngörüler vermesini

from producing a perfect prediction:

engelleyen bir şey var:

weather is a fundamentally chaotic system.

hava durumu esas olarak kaotik bir sistemdir.

This means it’s incredibly sensitive and impossible to perfectly forecast

Bu onun inanılmaz derecede hassas olduğu ve sistemin bütün elementlerini bilmeden

without absolute knowledge of all the system’s elements.

mükemmel derecede hava durumu tahmini vermenin imkansız olduğu anlamına geliyor.

In a period of just ten days,

Sadece on günlük periyotta

even incredibly small disturbances can massively impact atmospheric conditions—

çok küçük bozukluklar bile atmosfer koşullarını ağır şekilde etkileyebilir.

making it impossible to reliably predict weather beyond two weeks.

Bu da iki haftadan öte hava durumunu güvenilir öngörmemizi imkansız kılıyor.

Climate prediction, on the other hand, is far less turbulent.

İklimsel öngörüler, diğer yandan, daha az değişken.

This is partly because a region’s climate is, by definition,

Bu kısmen bir bölgenin ikliminin tanımsal olarak,

the average of all its weather data.

tüm hava durumu verilerinin ortalaması olmasından ötürüdür.

But also because climate forecasts ignore

Bununla birlikte iklim tahminlerinin güncel olarak

what’s currently happening in the atmosphere,

atmosferde ne olduğunu görmezden gelmesi

and focus on the range of what could happen.

ve yaşanabileceklere odaklanmasından dolayıdır.

These parameters are known as boundary conditions,

Bu parametreler sınır koşulları olarak biliniyor

and as their name suggests, they act as constraints on climate and weather.

ve isminden anlaşıldığı üzere iklim ve hava durumu üzerinde kısıtlayıcıdırlar.

One example of a boundary condition is solar radiation.

Sınır koşulunun bir örneği solar radyasyondur.

By analyzing the precise distance and angle between a location and the sun,

Bir konum ile güneş arasındaki kesin mesafenin ve açının analiz edilmesiyle,

we can determine the amount of heat that area will receive.

o alanın alacağı ısı miktarını belirleyebiliriz.

And since we know how the sun behaves throughout the year,

Ayrıca güneşin yıl boyunca nasıl davrandığını bilmemizden ötürü,

we can accurately predict its effects on temperature.

sıcaklık üzerindeki etkisini doğru bir şekilde öngörebiliriz.

Averaged across years of data,

Yıllar boyunca alınan veri ortalaması

this reveals periodic patterns, including seasons.

mevsimleri de içeren periyodik düzenleri ortaya çıkarır.

Most boundary conditions have well-defined values that change slowly, if at all.

Birçok sınır koşulları yavaşca değişen, mevcutsa, sınırları belli değerlere sahip.

This allows researchers to reliably predict climate years into the future.

Bu araştırmacıların gelecekteki iklimi güvenilirce öngörmesine imkan sağlar.

But here’s where it gets tricky.

Şimdi hangi noktada yanıltıcı olduğunu görelim.

Even the slightest change in these boundary conditions

Bu sınır koşullarındaki ufak değişimler bile

represents a much larger shift for the chaotic weather system.

kaotik hava durumu sistemi için çok daha büyük bir kayma anlamına gelir.

For example, Earth’s surface temperature has warmed by almost 1 degree Celsius

Örneğin, Dünya'nın yüzey sıcaklığı geçtiğimiz 150 yılda

over the last 150 years.

neredeyse 1 santigrat derece arttı.

This might seem like a minor shift,

Bu küçük bir değişim gibi görünebilir

but this 1-degree change has added the energy equivalent

fakat bu 1 derecelik değişim

kabaca 1 milyon nükleer başlığa denk enerjiyi atmosfere kattı.

of roughly one million nuclear warheads into the atmosphere.

This massive surge of energy has already led to a dramatic increase

Bu muazzam enerji artışı sıcak hava dalgası, kuraklık ve fırtına dalgası

in the number of heatwaves, droughts, and storm surges.

sayılarında belirgin artışa sebep oldu.

So, is the increase in extreme weather due to random chance, or changing climate?

Ekstrem hava durumundaki artış rastlantı mı yoksa iklimi değiştirmekten mi?

The answer is that—

Bunun cevabı şu:

while weather will always be a chaotic system—

Hava durumu her zaman kaotik bir sistem olacak iken

shifts in our climate do increase the likelihood of extreme weather events.

iklimimizdeki değişimler ektrem hava olaylarının olasılığını arttırır.

Scientists are in near universal agreement that our climate is changing

Bilim insanları iklimin değiştiği ve insan aktivitelerinin

and that human activity is accelerating those changes.

bu değişimleri hızlandırdığı konusunda evrensel olarak nerdeyse hemfikir.

But fortunately,

Ancak neyse ki

we can identify what human behaviors are impacting the climate most

hangi sınır koşullarının değiştiğinin takibiyle, hangi insan davranışlarının

by tracking which boundary conditions are shifting.

iklimi en çok etkilediğini ortaya çıkarabiliyoruz.

So even though next month’s weather might always be a mystery,

Yani bir ay sonraki hava durumu her zaman bir gizem olabilecekken

we can work together to protect the climate for centuries to come.

iklimimizi gelecek yüzyıllar boyunca korumak için birlikte çalışabiliriz.