Is the weather actually becoming more extreme? - R. Saravanan

559,678 views ・ 2020-08-25

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Joasia Adamczyk Korekta: Rysia Wand
00:06
From 2016 to 2019,
0
6446
2580
W latach 2016 do 2019
00:09
meteorologists saw record-breaking heat waves around the globe,
1
9026
4295
meteorolodzy zanotowali rekordowe fale upałów na całym świecie,
00:13
rampant wildfires in California and Australia,
2
13321
3500
szalejące pożary w Kalifornii i Australii
00:16
and the longest run of category 5 tropical cyclones on record.
3
16821
4980
i najdłuższą w historii serię tropikalnych cyklonów piątego stopnia.
00:21
The number of extreme weather events has been increasing for the last 40 years,
4
21801
4810
Liczba skrajnych wypadków pogodowych zwiększa się od 40 lat,
00:26
and current predictions suggest that trend will continue.
5
26611
3910
a obecne prognozy wskazują na to, że wzrost ten będzie się utrzymywał.
00:30
But are these natural disasters simply bad weather?
6
30521
3500
Jednak czy te kataklizmy to jedynie zła pogoda?
00:34
Or are they due to our changing climate?
7
34021
3430
Czy może skutek zmian klimatycznych?
00:37
To answer this question
8
37451
1300
By znaleźć na to odpowiedź,
00:38
we need to understand the differences between weather and climate—
9
38751
3760
trzeba pojąć różnice między pogodą a klimatem:
00:42
what they are, how we predict them, and what those predictions can tell us.
10
42511
5511
czym są, jak je prognozować, a następnie interpretować.
00:48
Meteorologists define weather as the conditions of the atmosphere
11
48022
4056
Meteorolodzy definiują pogodę jako stan atmosferyczny
00:52
at a particular time and place.
12
52078
2830
w danym miejscu, o danym czasie.
00:54
Currently, researchers can predict a region’s weather for the next week
13
54908
3410
Obecnie badacze umieją przewidzieć pogodę regionalną na tydzień z góry
00:58
with roughly 80% accuracy.
14
58318
2770
z trafnością przeszło 80%.
01:01
Climate describes a region’s average atmospheric conditions
15
61088
4397
Klimatem określa się średnią warunków atmosferycznych regionu
01:05
over periods of a month or more.
16
65485
3200
w ciągu miesiąca lub dłużej.
01:08
Climate predictions can forecast average temperatures for decades to come,
17
68685
4425
Przewidywania klimatyczne mogą prognozować średnią temperaturę na następne dekady,
01:13
but they can’t tell us what specific weather events to expect.
18
73110
4609
ale nie powiedzą, jakich zdarzeń pogodowych można się spodziewać.
01:17
These two types of predictions give us such different information
19
77719
4056
Te dwa sposoby prognozowania podają zupełnie inne informacje,
01:21
because they’re based on different data.
20
81775
3100
bo opierają się na różnych danych.
01:24
To forecast weather,
21
84875
1400
By przewidzieć pogodę,
01:26
meteorologists need to measure the atmosphere’s initial conditions.
22
86275
4140
meteorolodzy muszą zmierzyć wstępny stan atmosferyczny.
01:30
These are the current levels of precipitation, air pressure, humidity,
23
90415
4965
Stanowi o nim poziom opadów, ciśnienie atmosferyczne, wilgotność,
01:35
wind speed and wind direction that determine a region’s weather.
24
95380
4902
prędkość i kierunek wiatru, które określają pogodę danego regionu.
01:40
Twice every day, meteorologists from over 800 stations around the globe
25
100282
4781
Dwa razy dziennie, meteorolodzy z ośmiuset różnych stacji na świecie
01:45
release balloons into the atmosphere.
26
105063
2920
wypuszczają do atmosfery balony.
01:47
These balloons carry instruments called radiosondes,
27
107983
3940
Balony dźwigają narzędzia zwane radiosondami,
01:51
which measure initial conditions
28
111923
1521
które mierzą początkowe warunki,
01:53
and transmit their findings to international weather centers.
29
113444
3840
a następnie odsyłają wyniki do międzynarodowych centrów pogodowych.
01:57
Meteorologists then run the data through predictive physics models
30
117284
3730
Tam przepuszcza się wyniki przez fizyczne modele predykcyjne,
02:01
that generate the final weather forecast.
31
121014
2940
generujące ostateczną prognozę pogody.
02:03
Unfortunately, there’s something stopping this global web of data
32
123954
3440
Niestety, coś powstrzymuje globalną sieć danych
02:07
from producing a perfect prediction:
33
127394
2410
przed tworzeniem doskonałej prognozy:
02:09
weather is a fundamentally chaotic system.
34
129804
3690
pogoda jest z zasady systemem chaotycznym.
02:13
This means it’s incredibly sensitive and impossible to perfectly forecast
35
133494
4313
To system tak delikatny, że uniemożliwia idealne prognozy,
02:17
without absolute knowledge of all the system’s elements.
36
137807
4000
jeśli brak nam absolutnej znajomości wszystkich elementów.
02:21
In a period of just ten days,
37
141807
2100
Przez okres choćby dziesięciu dni
02:23
even incredibly small disturbances can massively impact atmospheric conditions—
38
143907
6108
nawet najmniejsze zakłócenia mogą mocno wpłynąć na warunki atmosferyczne,
02:30
making it impossible to reliably predict weather beyond two weeks.
39
150015
5263
co uniemożliwia przewidzenie pogody na więcej niż dwa tygodnie naprzód.
02:35
Climate prediction, on the other hand, is far less turbulent.
40
155278
4000
Przewidywania klimatu, z drugiej strony, są o wiele mniej burzliwe,
02:39
This is partly because a region’s climate is, by definition,
41
159278
3220
częściowo dlatego, że z definicji
klimat danego regionu to średnia wszystkich jego danych pogodowych.
02:42
the average of all its weather data.
42
162498
2900
02:45
But also because climate forecasts ignore
43
165398
2980
Prognozy klimatu ignorują również
02:48
what’s currently happening in the atmosphere,
44
168378
2490
bieżące zdarzenia atmosferyczne,
02:50
and focus on the range of what could happen.
45
170868
3260
a skupiają się na zakresie tego, co może się wydarzyć.
02:54
These parameters are known as boundary conditions,
46
174128
3620
Parametry te znane są jako warunki brzegowe
02:57
and as their name suggests, they act as constraints on climate and weather.
47
177748
5316
i, jak sama nazwa wskazuje, ograniczają klimat i pogodę.
03:03
One example of a boundary condition is solar radiation.
48
183064
4122
Przykładem warunku granicznego jest promieniowanie słoneczne.
03:07
By analyzing the precise distance and angle between a location and the sun,
49
187186
5264
Dzięki analizie dokładnego dystansu i kąta zawartego między słońcem a danym miejscem
03:12
we can determine the amount of heat that area will receive.
50
192450
3710
umiemy ustalić ilość ciepła, jaką dany obszar otrzyma.
03:16
And since we know how the sun behaves throughout the year,
51
196160
3220
A skoro znamy zachowanie słońca w ciągu całego roku,
03:19
we can accurately predict its effects on temperature.
52
199380
3440
możemy trafnie przewidzieć jego wpływ na temperaturę.
03:22
Averaged across years of data,
53
202820
2430
Uśrednienia na podstawie danych z wielu lat
03:25
this reveals periodic patterns, including seasons.
54
205250
4492
ukazują okresowe schematy, w tym pory roku.
03:29
Most boundary conditions have well-defined values that change slowly, if at all.
55
209742
4951
Wartości większości warunków brzegowych
są dobrze określone i prawie się nie zmieniają.
03:34
This allows researchers to reliably predict climate years into the future.
56
214693
4708
Pozwala to badaczom na rzetelne przewidywanie klimatu na przyszłe lata.
03:39
But here’s where it gets tricky.
57
219401
2340
Szkopuł w tym,
03:41
Even the slightest change in these boundary conditions
58
221741
2680
że nawet najmniejsza zmiana warunków brzegowych
03:44
represents a much larger shift for the chaotic weather system.
59
224421
4235
reprezentuje o wiele większą zmianę dla chaotycznego systemu pogodowego.
03:48
For example, Earth’s surface temperature has warmed by almost 1 degree Celsius
60
228656
4780
Dla przykładu,
temperatura na ziemi wzrosła o prawie 1 stopień Celsjusza
03:53
over the last 150 years.
61
233436
2820
przez ostatnie 150 lat.
03:56
This might seem like a minor shift,
62
236256
2410
Zmiana ta może się wydać niewielka,
03:58
but this 1-degree change has added the energy equivalent
63
238666
3560
jednak ten 1 stopień różnicy dodał do atmosfery równowartość energii
04:02
of roughly one million nuclear warheads into the atmosphere.
64
242226
4678
prawie jednego miliona głowic nuklearnych.
04:06
This massive surge of energy has already led to a dramatic increase
65
246904
4641
Ten ogromny napływ energii już spowodował dramatyczny wzrost
04:11
in the number of heatwaves, droughts, and storm surges.
66
251545
4177
liczby gorących prądów, susz czy fal sztormowych.
04:15
So, is the increase in extreme weather due to random chance, or changing climate?
67
255722
5929
Czy wzrost częstotliwości skrajnej pogody to przypadek, czy zmiana klimatyczna?
04:21
The answer is that—
68
261651
1350
Odpowiedź jest taka,
04:23
while weather will always be a chaotic system—
69
263001
3440
że podczas gdy pogoda zawsze będzie chaotycznym systemem,
04:26
shifts in our climate do increase the likelihood of extreme weather events.
70
266441
5341
zmiany klimatyczne rzeczywiście sprzyjają skrajnym zdarzeniom pogodowym.
04:31
Scientists are in near universal agreement that our climate is changing
71
271782
5038
Naukowcy zgodnie uważają, że klimat się zmienia,
04:36
and that human activity is accelerating those changes.
72
276820
3670
a działalność ludzka przyspiesza te zmiany.
04:40
But fortunately,
73
280490
1400
Na szczęście możemy ustalić,
04:41
we can identify what human behaviors are impacting the climate most
74
281890
4363
które z zachowań ludzkich najbardziej wpływają na klimat,
04:46
by tracking which boundary conditions are shifting.
75
286253
3260
śledząc zmiany warunków granicznych.
04:49
So even though next month’s weather might always be a mystery,
76
289513
4327
Nawet jeśli pogoda za miesiąc pozostaje zagadką,
04:53
we can work together to protect the climate for centuries to come.
77
293840
5280
możemy wspólnie ratować klimat na przyszłe stulecia.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7