The surprising effects of pregnancy

10,452,089 views ・ 2020-10-01

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Muhammed Önel Gözden geçirme: Nihal Aksakal
00:08
Muscles and joints shift and jostle.
0
8119
3110
Kaslar ve eklemler yer değiştirir ve itilir.
00:11
The heart’s pounding rhythm speeds up. Blood roars through arteries and veins.
1
11229
5429
Kalbin atma ritmi hızlanır.
Kan, arter ve venlerden geçerken gürülder.
00:16
Over the course of a pregnancy, every organ in the body changes.
2
16658
4370
Gebelik süreci boyunca,
vücuttaki her organ değişim gösterir.
00:21
Ignited by a range of hormones,
3
21028
2486
Bir dizi hormonlarla başlatılan bu değişimler
00:23
these changes begin as soon as pregnancy begins.
4
23514
3423
gebelik başladığı gibi meydana gelir.
00:30
Just days after fertilization, the embryo implants in the lining of the uterus.
5
30384
5854
Döllenmeden sadece günler sonra
embriyo rahim iç yüzeyine yerleşir.
00:36
Because its DNA doesn’t exactly match the mother’s,
6
36238
3370
DNA'sı anneninkiyle birebir uyuşmadığından dolayı
00:39
the immune system should theoretically recognize it as an invader,
7
39608
3902
bağışıklık sistemi teorik olarak onu yabancı olarak görür,
00:43
attack, and destroy it, like it would bacteria or other harmful microbes.
8
43510
4907
saldırır ve yok eder,
bakterilere ve diğer zararlı mikroplara yapacağı gibi.
00:48
That’s the challenge: the mother’s immune system
9
48417
3160
İşin zorluğu burada: Annenin bağışıklık sisteminin
00:51
needs to protect both her and the fetus, but can’t act as it usually does.
10
51577
5506
hem onu hem de fetüsü koruması gerekiyor
ancak normalde yaptığı gibi hareket edemez.
00:57
What happens is not as simple as decreasing the immune response.
11
57083
3970
Meydana gelen şey bağışıklık cevabının azaltılması kadar basit değil.
01:01
Instead, it’s a complex interaction we’re just beginning to understand,
12
61053
5091
Bunun yerine, yeni anlamaya başladığımız
birçok farklı bağışıklık hücresini içeren
01:06
involving many different types of immune cells—
13
66144
2840
karmaşık bir etkileşim var.
01:08
some of which seem to protect the fetus from attack by other immune cells.
14
68984
4539
Bu hücrelerden bazıları
fetüsü diğer bağışıklık hücrelerinin saldırısından koruyor gibi gözüküyor.
01:15
The body also creates an antibacterial plug made of mucus on the cervix,
15
75977
4560
Vücut ayrıca servikste antibakteriyel mukustan yapılmış bir tıkaç üretir.
01:20
which keeps germs away and stays sealed until labor.
16
80537
3975
Bu mikropları uzakta tutar ve doğuma kadar kapalı kalır.
01:24
As a pregnancy progresses,
17
84512
1584
Gebelik ilerledikçe,
01:26
the uterus expands upward and outward with the growing fetus.
18
86096
3980
rahim büyüyen fetüsle birlikte yukarı ve dışa doğru genişler.
01:30
To make room, hormones called progesterone and relaxin
19
90076
3730
Yer açmak için, progesteron ve relaksin denen hormonlar
01:33
signal muscles to loosen.
20
93806
2541
kaslara gevşemesi için sinyal verir.
01:36
The muscles that propel food and waste through the digestive tract also loosen,
21
96347
4861
Sindirim kanalı boyunca besin ve atıkların ilerlemesini sağlayan kaslar da gevşer.
01:41
which makes them sluggish,
22
101208
1430
Bu onları hareketsizleştirir
01:42
causing constipation as passage through the tract slows down.
23
102638
4139
ve kanaldan geçiş yavaşladığından ötürü kabızlığa sebep olur.
01:46
Loosened muscles at the top of the stomach
24
106777
2049
Midenin tepe kısmındaki gevşemiş kaslar
01:48
might allow acid to escape into the esophagus and throat,
25
108826
3321
asidin yemek borusuna ve boğaza kaçışına neden olabilir.
01:52
causing heartburn and reflux.
26
112147
2200
Bu mide yanması ve reflüye sebep olur.
01:54
These changes can worsen morning sickness,
27
114347
2260
Bu değişimler, kısmen HCG hormonunun sebep olduğu
01:56
which is caused in part by hormone HCG— and can also happen at other times of day.
28
116607
6514
ve günün diğer zamanlarında da olabilen sabah bulantısını kötüleştirebilir.
02:03
As the uterus grows, it pushes on the diaphragm,
29
123121
2970
Rahim büyüdükçe diyaframı iter.
02:06
the muscle that expands and contracts the chest with each breath.
30
126091
4396
Diyafram her solukla birlikte göğsü genişleten ve daraltan kastır.
02:10
This limits the diaphragm’s range.
31
130487
2430
Bu diyaframın hareket alanını kısıtlar.
02:12
To compensate, the hormone progesterone acts as a respiratory stimulant,
32
132917
4675
Telafi etmek için,
progesteron hormonu solunum uyaranı olarak görev yapar.
02:17
making the pregnant woman breathe faster so both she and the baby
33
137592
3725
Bu, hem anne hem de bebeğin daha az akciğer kapasitesiyle
02:21
can both get enough oxygen with less lung capacity.
34
141317
3805
yeterli oksijeni alabilmesi için hamile kadının daha hızlı solumasını sağlar.
02:25
This all may leave the pregnant woman feeling short of breath.
35
145122
4100
Bunların hepsi hamile kadının nefes darlığı çekmesine sebep olur.
02:29
Meanwhile, the kidneys make more erythropoietin,
36
149222
3480
Bu sürede, böbrekler daha fazla eritropoietin hormonu üretir.
02:32
a hormone that increases red blood cell production.
37
152702
3110
Bu kırmızı kan hücrelerinin üretimini hızlandıran hormon.
02:38
The kidneys also keep extra water and salt rather than filtering it out into urine
38
158901
4789
Böbrekler aynı zamanda fazla suyu ve tuzu idrarla çıkarmak yerine vücutta tutar,
02:43
to build up the volume of the blood.
39
163690
2730
bunun sebebi kan hacmini arttırmak.
02:46
A pregnant woman’s blood volume increases by 50% or more.
40
166420
4472
Gebe bir kadının kan hacmi %50 veya daha fazla artar.
02:50
But it’s also a bit diluted,
41
170892
1507
Ancak ayrıca biraz seyrelir.
02:52
because it only has 25% more red blood cells.
42
172399
3985
Çünkü sadece %25 daha fazla kan hücresine sahip.
02:56
Usually, the body makes blood cells using iron from our food.
43
176384
3830
Genellikle vücut, kan hücrelerini besinlerimizdeki demiri kullanarak yapar.
03:00
But during pregnancy, the fetus is also building its own blood supply
44
180214
3940
Fakat gebelikte, annenin besinlerinde bulunan ögelerden
03:04
from nutrients in the mother’s food—
45
184154
1860
fetüs de kendi kan akışını oluşturur.
03:06
leaving less iron and other nutrients for the mother.
46
186014
3270
Bu, anneye daha az demir ve diğer besin öğelerinin kalması demek.
03:09
The heart has to work extra hard to pump all this blood
47
189284
3020
Kalbin tüm bu kanı plasentaya ve vücuda pompalayabilmesi için
03:12
through the body and placenta.
48
192304
2140
daha sıkı çalışması gerekiyor.
03:14
A pregnant woman’s heart rate increases,
49
194444
2390
Gebe kadının nabzı yükselir.
03:16
but we don’t fully understand how blood pressure changes in a healthy pregnancy—
50
196834
4500
Ancak sağlıklı bir gebe kadında kan basıncının nasıl değiştiğini
tamamıyla anlamış değiliz.
03:21
an important area of research,
51
201334
2067
Bu önemli bir araştırma alanı
03:23
because some of the most serious complications
52
203401
2503
çünkü en ciddi komplikasyonlardan bazıları
03:25
are related to the heart and blood pressure.
53
205904
3370
kalp ve kan basıncıyla ilgili.
03:29
The expanding uterus may press on veins—
54
209274
2647
Genişleyen rahim toplardamarlara basınç yapabilir,
03:31
causing fluid buildup in the legs and feet.
55
211921
3270
bu bacaklarda ve ayaklarda sıvı birikimine neden olur.
03:35
If it presses on a large vein called the inferior vena cava,
56
215191
3660
Eğer büyük bir toplardamar olan inferior vena kavaya basınç yaparsa,
03:38
it might interfere with blood returning to the heart,
57
218851
3098
kalbe dönen kana engel olabilir.
03:41
causing a dizzying drop in blood pressure after standing for too long.
58
221949
4659
Bu, uzun süre ayakta kalındığında baş dönmesine sebep olan
kan basıncı düşüklüğüne sebep olur.
03:46
Some of these changes start to reverse even before birth.
59
226608
4612
Bu değişimlerin bazıları daha doğumdan önce düzelmeye başlar.
03:51
Shortly before delivery, the fetus drops down,
60
231220
3450
Doğumdan hemen önce, fetüs alçalır
03:54
decreasing the pressure on the diaphragm
61
234670
2271
bu diyafram üzerindeki basıncı azaltır
03:56
and allowing the pregnant woman to take deeper breaths.
62
236941
3970
ve gebe kadının daha derin nefesler almasına olanak sağlar.
04:00
During labor and birth,
63
240911
1580
Doğum esnasında, vücuttaki ekstra sıvının fazlası
04:02
much of the extra fluid in the body is lost when the water breaks.
64
242491
3230
amniyon yırtıldığında kaybedilir.
04:08
The uterus shrinks back down in the weeks after birth.
65
248612
4620
Doğumdan sonra haftalar içinde rahim eski haline büzüşür.
04:13
Like the rest of the body, pregnancy affects the brain—
66
253232
3313
Vücudun diğer bölümleri gibi gebelik beyni etkiler.
04:16
but its effects here are some of the least understood.
67
256545
3701
Fakat buradaki etkileri en az anlaşılanlardan.
04:20
Recent studies show differences in brain scans
68
260246
2850
Son çalışmalar, gebelikten önce ve sonraki
04:23
after pregnancy and early parenting,
69
263096
2510
beyin taramalarındaki farklılıkları ortaya koyuyor
04:25
and suggest that these changes are adaptive.
70
265606
3100
ve bu değişimlerin uyarılabilir olduğunu öne sürüyor.
04:28
That means they could help with parenting skills,
71
268706
3030
Bu onların ebeveynsel yeteneklere yardımcı olabileceği demek,
04:31
such as an increased ability to read facial cues since babies can’t talk.
72
271736
5769
bebekler konuşamadığından dolayı artmış olan mimik okuyabilme yeteneği gibi.
04:37
The lack of information about pregnancy’s effects on the brain
73
277505
3580
Gebeliğin beyin üzerindeki etkileri hakkındaki bilgilerin eksikliği
04:41
highlights a general truth: historically, almost all the research around pregnancy
74
281085
6089
genel bir hakikate dikkat çekiyor:
Tarihsel olarak gebelikle ilgili neredeyse tüm araştırmalar
04:47
has focused on the fetus, rather than pregnant women.
75
287174
3870
gebe kadınlardan ziyade fetüse odaklandı.
04:51
Experiences of pregnancy vary widely,
76
291044
2731
Gebelik deneyimi geniş bir biçimde farklılık gösterir,
04:53
both within the range of healthy pregnancies
77
293775
2470
hem sağlıklı gebelikler çerçevesinde
04:56
and due to complicating health conditions— new research will help us understand why,
78
296245
5466
hem de sağlık koşullarının komplikasyonundan ötürü.
Yeni araştırma nedenini anlamamıza
05:01
and develop effective treatments where necessary.
79
301711
3560
ve gerektiğinde etkili tedaviler geliştirmemize yardımcı olacak.
05:05
In the meantime, every pregnancy is different,
80
305271
3274
Bu arada, her gebelik farklı
05:08
and it’s important to consult a doctor with any specific questions.
81
308545
3724
ve her türlü spesifik soruda bir doktora danışmak önemli.
05:13
Today, we’re turning an exciting corner,
82
313189
3590
Günümüzde, heyecan verici bir evreden geçiyoruz
05:16
as more research is devoted to the astounding biology of pregnancy.
83
316779
4944
ve daha fazla araştırma hayret verici gebelik biyolojisine odaklanıyor.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7