The surprising effects of pregnancy

Translator: Minh Anh Vũ Reviewer: Ngoc Nguyen

Muscles and joints shift and jostle.

Cơ và khớp dịch chuyển và chèn ép nhau.

The heart’s pounding rhythm speeds up. Blood roars through arteries and veins.

Nhịp tim tăng nhanh. Máu ào ạt chảy qua động và tĩnh mạch.

Over the course of a pregnancy, every organ in the body changes.

Trong quá trình mang thai, mọi cơ quan trong cơ thể đều thay đổi.

Ignited by a range of hormones,

Bị nhiều hormone kích thích,

these changes begin as soon as pregnancy begins.

những thay đổi này xảy ra khi vừa bắt đầu có thai.

Just days after fertilization, the embryo implants in the lining of the uterus.

Vài ngày sau khi thụ tinh, phôi thai làm tổ trong niêm mạc tử cung.

Because its DNA doesn’t exactly match the mother’s,

Vì ADN không trùng khớp hoàn toàn với ADN của người mẹ,

the immune system should theoretically recognize it as an invader,

theo lý thuyết, hệ miễn dịch sẽ xem nó như một kẻ xâm nhập,

attack, and destroy it, like it would bacteria or other harmful microbes.

tấn công và phá hủy, như thể nó là vi khuẩn hoặc vi sinh vật gây hại.

That’s the challenge: the mother’s immune system

Thách thức ở đây là: hệ miễn dịch của người mẹ

needs to protect both her and the fetus, but can’t act as it usually does.

cần bảo vệ cơ thể và thai nhi, nhưng không thể hoạt động như bình thường.

What happens is not as simple as decreasing the immune response.

Không đơn thuần làm giảm phản ứng miễn dịch,

Instead, it’s a complex interaction we’re just beginning to understand,

nó là sự tương tác phức tạp ta chỉ mới bắt đầu hiểu,

involving many different types of immune cells—

liên quan đến nhiều loại tế bào miễn dịch khác nhau -

some of which seem to protect the fetus from attack by other immune cells.

vài loại dường như bảo vệ thai nhi

trước sự tấn công của các tế bào miễn dịch khác.

The body also creates an antibacterial plug made of mucus on the cervix,

Cơ thể cũng tạo nên một nút kháng khuẩn bằng chất nhầy trên cổ tử cung,

which keeps germs away and stays sealed until labor.

giúp phòng ngừa vi khuẩn và tồn tại đến khi chuyển dạ.

As a pregnancy progresses,

Trong quá trình mang thai,

the uterus expands upward and outward with the growing fetus.

tử cung nở rộng lên trên và ra ngoài cùng với sự lớn dần của thai nhi.

To make room, hormones called progesterone and relaxin

Để có chỗ, hormone progesteron và relaxin

signal muscles to loosen.

truyền tín hiệu cho các cơ giãn ra.

The muscles that propel food and waste through the digestive tract also loosen,

Cơ giúp đẩy thức ăn và chất thải trong hệ tiêu hóa cũng giãn ra,

which makes them sluggish,

làm chúng chậm lại,

causing constipation as passage through the tract slows down.

gây táo bón do sự trì trệ của đường ruột.

Loosened muscles at the top of the stomach

Cơ trên dạ dày giãn

might allow acid to escape into the esophagus and throat,

có thể khiến acid tràn vào thực quản và họng,

causing heartburn and reflux.

gây ợ chua và trào ngược.

These changes can worsen morning sickness,

Điều này có thể làm tình trạng ốm nghén tồi tệ hơn,

which is caused in part by hormone HCG— and can also happen at other times of day.

một phần do hormone HCG, có thể xảy ra bất kì lúc nào trong ngày.

As the uterus grows, it pushes on the diaphragm,

Tử cung phát triển, chèn ép cơ hoành,

the muscle that expands and contracts the chest with each breath.

cơ có chức năng co giãn lồng ngực khi thở,

This limits the diaphragm’s range.

làm hạn chế hoạt động của nó.

To compensate, the hormone progesterone acts as a respiratory stimulant,

Bù lại, hormone progesteron hoạt động như chất kích thích hô hấp,

making the pregnant woman breathe faster so both she and the baby

khiến sản phụ thở nhanh hơn để đủ oxy cung cấp

can both get enough oxygen with less lung capacity.

cho bản thân và đứa trẻ dù dung tích phổi giảm.

This all may leave the pregnant woman feeling short of breath.

Những điều trên có thể khiến sản phụ thấy hụt hơi.

Meanwhile, the kidneys make more erythropoietin,

Trong khi đó, thận sản sinh nhiều erythropoietin hơn,

a hormone that increases red blood cell production.

hormon kích thích sản sinh hồng cầu.

The kidneys also keep extra water and salt rather than filtering it out into urine

Thận cũng giữ lại nhiều nước và muối hơn thay vì bài tiết qua nước tiểu

to build up the volume of the blood.

để tăng lượng máu.

A pregnant woman’s blood volume increases by 50% or more.

Lượng máu của sản phụ tăng từ 50% trở lên,

But it’s also a bit diluted,

nhưng lại loãng hơn,

because it only has 25% more red blood cells.

do hồng cầu chỉ tăng 25%.

Usually, the body makes blood cells using iron from our food.

Thông thường, cơ thể dùng sắt từ thực phẩm tạo ra các tế bào máu.

But during pregnancy, the fetus is also building its own blood supply

Nhưng trong quá trình mang thai, thai nhi cũng tự sản sinh ra các tế bào máu

from nutrients in the mother’s food—

sử dụng nguồn dinh dưỡng từ thức ăn của mẹ -

leaving less iron and other nutrients for the mother.

khiến lượng sắt và các chất dinh dưỡng khác

của mẹ giảm xuống.

The heart has to work extra hard to pump all this blood

Tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu

through the body and placenta.

đi khắp nơi trên cơ thể và đến nhau thai.

A pregnant woman’s heart rate increases,

Nhịp tim sản phụ tăng lên,

but we don’t fully understand how blood pressure changes in a healthy pregnancy—

nhưng ta vẫn chưa hiểu rõ cách huyết áp tăng

ở sản phụ khỏe mạnh -

an important area of research,

một lĩnh vực nghiên cứu quan trọng,

because some of the most serious complications

vì một số biến chứng nghiêm trọng

are related to the heart and blood pressure.

liên quan đến tim mạch và huyết áp.

The expanding uterus may press on veins—

Tử cung lớn lên đè lên tĩnh mạch

causing fluid buildup in the legs and feet.

khiến máu ứ đọng ở cẳng chân.

If it presses on a large vein called the inferior vena cava,

Nếu đè lên tĩnh mạch lớn như tĩnh mạch chủ dưới,

it might interfere with blood returning to the heart,

sẽ làm cản trở máu chảy về tim,

causing a dizzying drop in blood pressure after standing for too long.

gây chóng mặt, tụt huyết áp khi đứng quá lâu.

Some of these changes start to reverse even before birth.

Vài thay sẽ đổi biến mất, thậm chí, là trước khi sinh.

Shortly before delivery, the fetus drops down,

Khi sắp sinh, thai nhi dịch chuyển xuống dưới,

decreasing the pressure on the diaphragm

làm giảm áp lực lên cơ hoành

and allowing the pregnant woman to take deeper breaths.

cho phép sản phụ lấy hơi sâu hơn.

During labor and birth,

Trong quá trình chuyển dạ,

much of the extra fluid in the body is lost when the water breaks.

nhiều chất dịch trong cơ thể bị mất khi nước ối vỡ.

The uterus shrinks back down in the weeks after birth.

Vài tuần sau sinh, tử cung co lại.

Like the rest of the body, pregnancy affects the brain—

Như phần còn lại của cơ thể, não cũng bị quá trình mang thai ảnh hưởng -

but its effects here are some of the least understood.

nhưng ảnh hưởng ra sao lại là điều ít được biết tới nhất.

Recent studies show differences in brain scans

Những nghiên cứu gần đây cho thấy sự khác biệt trong ảnh chụp não

after pregnancy and early parenting,

sau khi mang thai và bắt đầu làm mẹ,

and suggest that these changes are adaptive.

chỉ ra rằng những thay đổi này để thích ứng.

That means they could help with parenting skills,

Có nghĩa là chúng sẽ giúp ích cho việc nuôi dạy trẻ,

such as an increased ability to read facial cues since babies can’t talk.

ví dụ như tăng khả năng đọc biểu cảm vì trẻ sơ sinh chưa thể nói.

The lack of information about pregnancy’s effects on the brain

Sự thiếu thông tin trong việc mang thai ảnh hưởng lên não

highlights a general truth: historically, almost all the research around pregnancy

làm nổi bật một sự thật: trong lịch sử, hầu như mọi nghiên cứu về thai sản

has focused on the fetus, rather than pregnant women.

đều tập trung vào thai nhi, mà quên đi sản phụ.

Experiences of pregnancy vary widely,

Trải nghiệm khi mang thai của mỗi người cũng rất khác nhau,

both within the range of healthy pregnancies

cả ở những người khỏe mạnh

and due to complicating health conditions— new research will help us understand why,

và những người mang bệnh - nghiên cứu mới sẽ giúp ta hiểu,

and develop effective treatments where necessary.

và tạo ra những phát đồ can thiệp hiệu quả.

In the meantime, every pregnancy is different,

Đồng thời, mỗi lần mang thai đều khác nhau,

and it’s important to consult a doctor with any specific questions.

cần phải hỏi ý kiến bác sĩ trong các trường hợp cụ thể.

Today, we’re turning an exciting corner,

Ngày nay, ta đang đứng tại một bước ngoặt mới,

as more research is devoted to the astounding biology of pregnancy.

càng ngày càng có nhiều nghiên cứu thú vị về vấn đề sinh lý sản phụ trong thai kỳ.