The surprising effects of pregnancy

Tłumaczenie: Weronika Dziadosz Korekta: Rysia Wand

Muscles and joints shift and jostle.

Mięśnie i stawy przesuwają się i rozpychają.

The heart’s pounding rhythm speeds up. Blood roars through arteries and veins.

Rytm serca przyspiesza. Krew dudni w tętnicach i żyłach.

Over the course of a pregnancy, every organ in the body changes.

W czasie ciąży każdy organ w ciele się zmienia.

Ignited by a range of hormones,

Zmiany wywołane przez gamę hormonów

these changes begin as soon as pregnancy begins.

pojawiają się już na samym początku ciąży.

Just days after fertilization, the embryo implants in the lining of the uterus.

Kilka dni po zapłodnieniu

zarodek zagnieżdża się w nabłonku macicy.

Because its DNA doesn’t exactly match the mother’s,

Jego DNA nie jest dokładnie takie samo jak matki,

the immune system should theoretically recognize it as an invader,

dlatego teoretycznie układ odpornościowy powinien uznać go za intruza,

attack, and destroy it, like it would bacteria or other harmful microbes.

zaatakować i zniszczyć, tak jak bakterie czy inne szkodliwe mikroby.

That’s the challenge: the mother’s immune system

Oto wyzwanie: układ odpornościowy matki

needs to protect both her and the fetus, but can’t act as it usually does.

musi chronić zarówno ją jak i płód, ale nie może działać tak jak zazwyczaj.

What happens is not as simple as decreasing the immune response.

Jednak nie następuje po prostu osłabienie reakcji odpornościowej,

Instead, it’s a complex interaction we’re just beginning to understand,

tylko złożona reakcja, którą dopiero zaczynamy rozumieć,

związana z wieloma różnymi rodzajami komórek immunologicznych,

involving many different types of immune cells—

some of which seem to protect the fetus from attack by other immune cells.

z których część chroni płód przed atakiem innych komórek tego typu.

The body also creates an antibacterial plug made of mucus on the cervix,

Ciało wytwarza też na szyjce macicy przeciwbakteryjną plombę ze śluzu,

which keeps germs away and stays sealed until labor.

która nie przepuszcza zarazków aż do momentu porodu.

As a pregnancy progresses,

W miarę rozwoju ciąży

the uterus expands upward and outward with the growing fetus.

macica rozciąga się do góry i na boki wraz z rosnącym płodem.

To make room, hormones called progesterone and relaxin

Żeby zrobić miejsce, hormony o nazwie progesteron i relaksyna

signal muscles to loosen.

każą się mięśniom rozluźnić.

The muscles that propel food and waste through the digestive tract also loosen,

Mięśnie, które przepychają jedzenie przez przewód pokarmowy,

też rozluźniają się i działają wolniej,

which makes them sluggish,

causing constipation as passage through the tract slows down.

tworząc zaparcia, bo przejście przez przewód pokarmowy trwa dłużej.

Loosened muscles at the top of the stomach

Rozluźnione mięśnie w górnej części żołądka

might allow acid to escape into the esophagus and throat,

mogą przepuszczać kwasy do przełyku i gardła,

causing heartburn and reflux.

powodując zgagę.

These changes can worsen morning sickness,

Te zmiany mogą nasilić

poranne młodości powodowane częściowo przez hormon hCG,

which is caused in part by hormone HCG— and can also happen at other times of day.

które mogą wystąpić o innych porach dnia.

As the uterus grows, it pushes on the diaphragm,

Rosnąca macica naciska na przeponę,

the muscle that expands and contracts the chest with each breath.

mięsień, który rozszerza i obkurcza klatkę piersiową przy każdym oddechu.

This limits the diaphragm’s range.

Ten nacisk ogranicza zasięg przepony.

To compensate, the hormone progesterone acts as a respiratory stimulant,

W zamian progesteron przyjmuje rolę stymulatora oddechu

making the pregnant woman breathe faster so both she and the baby

i sprawia, że ciężarna kobieta oddycha szybciej, tak żeby i ona, i dziecko

can both get enough oxygen with less lung capacity.

mogli dostać dosyć tlenu przy mniejszej pojemności płuc.

This all may leave the pregnant woman feeling short of breath.

Z tego powodu kobieta w ciąży może łapać zadyszkę.

Meanwhile, the kidneys make more erythropoietin,

Z kolei nerki produkują więcej erytropoetyny,

a hormone that increases red blood cell production.

hormonu, który zwiększa powstawanie czerwonych krwinek.

The kidneys also keep extra water and salt rather than filtering it out into urine

Nerki zatrzymują też wodę i sól, zamiast odfiltrowywać je do moczu,

to build up the volume of the blood.

żeby zwiększyć objętość krwi.

A pregnant woman’s blood volume increases by 50% or more.

Objętość krwi kobiety ciężarnej wzrasta o 50% lub więcej.

But it’s also a bit diluted,

Jest też trochę rozrzedzona,

because it only has 25% more red blood cells.

bo ma tylko 25% więcej krwinek czerwonych.

Usually, the body makes blood cells using iron from our food.

Zazwyczaj ciało tworzy krwinki, używając żelaza z jedzenia.

But during pregnancy, the fetus is also building its own blood supply

Ale podczas ciąży płód też buduje swój własny zapas krwi

from nutrients in the mother’s food—

ze składników odżywczych pokarmu matki,

leaving less iron and other nutrients for the mother.

zostawiając jej mniej żelaza i innych substancji.

The heart has to work extra hard to pump all this blood

Serce musi pracować wyjątkowo ciężko, żeby przepompować tę krew

through the body and placenta.

przez ciało i łożysko.

A pregnant woman’s heart rate increases,

Tętno ciężarnej kobiety wzrasta,

but we don’t fully understand how blood pressure changes in a healthy pregnancy—

ale nie do końca rozumiemy,

jak ciśnienie krwi zmienia się w zdrowej ciąży,

an important area of research,

co jest ważnym obszarem badań,

because some of the most serious complications

ponieważ najpoważniejsze komplikacje

are related to the heart and blood pressure.

wiążą się z sercem i ciśnieniem.

The expanding uterus may press on veins—

Rosnąca macica może uciskać żyły,

causing fluid buildup in the legs and feet.

powodując nagromadzenie płynów w nogach i stopach.

If it presses on a large vein called the inferior vena cava,

Nacisk na dużą żyłę, zwaną żyłą główną dolną,

it might interfere with blood returning to the heart,

może zaburzyć powrót krwi do serca

causing a dizzying drop in blood pressure after standing for too long.

i powodować zawroty głowy

przez spadek ciśnienia po zbyt długim staniu.

Some of these changes start to reverse even before birth.

Niektóre zmiany cofają się jeszcze przed porodem.

Shortly before delivery, the fetus drops down,

Krótko przed porodem płód opada,

decreasing the pressure on the diaphragm

zmniejsza nacisk na przeponę

and allowing the pregnant woman to take deeper breaths.

i pozwala ciężarnej głębiej oddychać.

During labor and birth,

Podczas porodu

much of the extra fluid in the body is lost when the water breaks.

nadmiar płynów odchodzi z wodami.

The uterus shrinks back down in the weeks after birth.

Macica obkurcza się w kilka tygodni po porodzie.

Like the rest of the body, pregnancy affects the brain—

Ciąża wpływa na wszystkie narządy, także na mózg,

but its effects here are some of the least understood.

ale skutki tego wpływu są najmniej jasne.

Recent studies show differences in brain scans

Najnowsze badania pokazują różnice w zdjęciach mózgu

after pregnancy and early parenting,

po ciąży i we wczesnym rodzicielstwie.

and suggest that these changes are adaptive.

Sugerują, że są to zmiany adaptacyjne.

That means they could help with parenting skills,

Oznacza to, że mogą wspomóc umiejętności rodzicielskie,

such as an increased ability to read facial cues since babies can’t talk.

takie jak umiejętność odczytywania znaków z mimiki twarzy niemowlęcia.

The lack of information about pregnancy’s effects on the brain

Brak informacji na temat wpływu ciąży na mózg

highlights a general truth: historically, almost all the research around pregnancy

podkreśla znaną prawdę, że w historii prawie wszystkie badania nad ciążą

has focused on the fetus, rather than pregnant women.

skupiały się na płodzie, a nie na matce.

Experiences of pregnancy vary widely,

Doświadczenia ciążowe są różne,

both within the range of healthy pregnancies

zarówno jeśli chodzi o zdrowe ciąże, jak i te z komplikacjami;

and due to complicating health conditions— new research will help us understand why,

nowe badania pomogą nam zrozumieć dlaczego

and develop effective treatments where necessary.

i rozwinąć skuteczne leczenie.

In the meantime, every pregnancy is different,

Tymczasem, każda ciąża jest inna

and it’s important to consult a doctor with any specific questions.

i trzeba konsultować z lekarzem każdą wątpliwość.

Today, we’re turning an exciting corner,

Jesteśmy na progu zdumiewających odkryć,

as more research is devoted to the astounding biology of pregnancy.

w miarę rozwoju badań nad niesamowitą biologią ciąży.