The rise of the Ottoman Empire - Mostafa Minawi

Çeviri: Gökçe Nur Pulat Gözden geçirme: Gözde Alpçetin

13. yüzyılın sonlarında, Birinci Osman küçük bir beylik kurdu,

In the late 13th century, Osman I established a small beylik,

or principality, in what is now Turkey.

veya prenslik, Türkiye’de şu an ne deniyorsa.

In just a few generations, this beylik outmaneuvered more powerful neighbors

Sadece birkaç nesil sonra bu beylik, Osmanlı İmparatorluğu olmak için

to become the vast Ottoman empire.

daha güçlü komşuları geride bıraktı.

What enabled its rapid rise?

Bu hızlı yükselişi nasıl sağladı?

In Osman’s time, the Anatolian peninsula was a patchwork of Turkic principalities

Osman’ın zamanında, Anadolu yarımadası çökmekte olan Bizans İmparatorluğu ile

sandwiched between a crumbling Byzantine Empire

zayıflamış Rum Selçuklu Sultanlığı arasında sıkışmış

and weakened Sultanate of the Seljuk of Rum.

Türk beyliklerinin bir parçasıydı.

Osman quickly expanded this territory

Osman siyasi ittifakların bir karışımı

through a mixture of strategic political alliances

ve komşularıyla yaptığı askeri çatışmalar vasıtasıyla

and military conflicts with these neighbors,

topraklarını hızlıca genişletti;

attracting mercenaries first with the promise of booty,

önce ganimet vaadiyle,

then later through his reputation for winning.

daha sonra kazanma ünüyle paralı askerleri cezbetti.

Osman was the first in a line of Ottoman rulers distinguished

Osman, politikal zekasıyla tanınmış

by their political shrewdness.

Osmanlı padişahlarının ilkiydi.

Often prioritizing political and military utility over ethnic or religious affinity,

Genellikle siyasi ve askeri faydayı etnik veya inanca göre önceliklendirerek,

they expanded their influence by fighting along certain sides when needed,

gerektiğinde belirli taraflarda savaşarak

and fighting against them when the time was right.

ve zamanı geldiğinde onlara karşı savaşarak etkilerini genişlettiler.

After Osman’s death his son Orhan

Osman’ın ölümünden sonra oğlu Orhan,

established a sophisticated military organization and tax collection system

gelişmiş bir askeri organizasyonu ve vergi toplama sistemini

geared towards funding quick territorial expansion.

hızlı bölgesel genişlemeyi finanse etmeye yönelik kurdu.

The Ottomans’ first major expansion was in the Balkans, in southeast Europe.

Osmanlı’nın ilk büyük genişlemesi Balkanlar’da, yani güneydoğu Avrupa’daydı.

The military employed a mixture of Turkic warriors and Byzantine

Asker istihdamı Türk savaşçıları

ve Bizans ile diğer Balkan hristiyan devşirmelerdendi.

and other Balkan Christian converts.

They captured thousands of young Christian boys

Balkanlardaki köylerden binlerce genç Hristiyan oğlan çocuğu esir aldılar,

from villages from across the Balkans,

converted them to Islam, and trained them to become the backbone

İslam’a devşirdiler

ve Yeniçeri olarak bilinen

of a fierce military elite force known as the Janissaries.

sert bir askeri elit gücün bel kemiği olarak yetiştirildiler.

The captured enslaved boys could rise to the high position of a vizier

Yakalanan köle çocuklar,

Osmanlı hükümetinde bir vezirin yüksek konumuna yükselebilirdi.

in the Ottoman government.

Rulers of conquered areas were also allowed, even encouraged,

Fethedilmiş yerlerin hükümdarlarına ayrıca İslam’a geçmeleri

to convert to Islam and take positions in the Ottoman government.

ve Osmanlı hükümetinde makamları olmasına izin verildi, hatta teşvik edildi.

Meanwhile, non-Muslims who belonged to Abrahamic religions

Bu arada, İbrahimî dinlere mensup gayrimüslimlere

were allowed religious freedom in exchange for a tax known as Jizye,

diğer katı koşulların yanı sıra, Cizye olarak bilinen vergi karşılığında

among other strict conditions—

din özgürlüğü verildi—

for example, they were not allowed to join the army.

örneğin, orduya katılmalarına izin verilmiyordu.

By the end of the 14th century, the Ottomans had conquered or subordinated

14. yüzyıl sonunda Osmanlı, Balkanlardaki gibi

most of the Anatolian beyliks as well as the Balkans.

Anadolu beyliklerinin çoğuna boyun eğdirdi ve fethetti.

But in the first half of the 15th century,

Fakat 15. yüzyılın ilk yarısında,

as Sultan Beyazit I focused on Western expansion,

Sultan Birinci Beyazıt batıya yayılma konusuna odaklanmışken

the Central Asian ruler Timur attacked from the east.

Orta Asya hükümdarı Timur doğudan saldırdı.

He captured Beyazit and carted him off in an iron cage,

Beyazıt’ı yakaladı ve onu demir bir kafese kapattı,

Osmanlı İmparatorluğu’nu neredeyse yok eden

sparking a ten year struggle for succession

that almost destroyed the Ottoman empire.

on yıllık bir veraset mücadelesini ateşledi.

Sultan Murad II turned this trend around,

Sultan II. Murad bu eğimi tersine çevirdi

but fell short of one of his loftiest goals:

ancak en büyük hedeflerinden birisinin gerisinde kaldı:

capturing the Byzantine capital, Constantinople.

Bizans’ın başkenti Konstantinopolis’i ele geçirmek.

His son, Sultan Mehmed II, or Mehmed the Conqueror,

Oğlu, Sultan II. Mehmet veya diğer adıyla Fatih Sultan Mehmet,

vowed to succeed where his father had failed.

babasının başarısız olduğu yerde başarılı olmaya yemin etti.

In preparation for the attack on Constantinople,

Konstantinopolis’e saldırı hazırlığında,

he hired a Hungarian engineer to forge the largest cannon in the world,

dünyanın en büyük topunu yapmak için bir Macar mühendis tuttu,

used Serbian miners to dig tunnels under the walls of the city,

Sırp madencilerini şehrin duvarlarının altında tüneller kazmak için kullandı

and ordered his fleet of ships to be carried overland,

ve gemi filosunun karadan taşınmasını emretti

attacking the city from an unexpected direction.

ve şehre beklenmedik bir yönden saldırdı.

He laid siege to the city and in the spring of 1453,

Şehri kuşattı ve 1453 baharında Konstantinopolis

Constantinople fell to the Ottomans.

Osmanlıların eline geçti.

“Şehre” anlamına gelen yaygın Yunanca adı ile İstanbul,

It would become the Ottoman capital, known by its common Greek name, Istanbul,

meaning “to the city.”

Osmanlı başkenti olacaktı.

By the time Mehmed II conquered Constantinople,

II. Mehmet Konstantinopolis’i fethettiğinde,

the city was a shadow of its former glory.

şehir eski ihtişamının bir gölgesiydi.

Under Ottoman rule, it flourished once again.

Osmanlı hükümdarlarının altında, tekrar güzelleşti.

On an average day in Istanbul, you could hear people speaking Greek, Turkish,

İstanbul’da sıradan bir günde, insanların Yunanca, Türkçe, Ermenice,

Armenian, Persian, Arabic, Bulgarian, Albanian, and Serbian.

Farsça, Arapça, Bulgarca, Arnavutça ve Sırpça konuştuğunu duyabilirdiniz.

Architects like the famous Sinan filled the city with splendid mosques

Ünlü Sinan gibi mimarlar, şehri görkemli camiler

ve padişahlar tarafından yaptırılan diğer yapılarla doldurdu.

and other buildings commissioned by the sultans.

Through Istanbul, the Otttomans brought commodities like coffee to Europe.

İstanbul vasıtasıyla, Osmanlılar kahve gibi malları Avrupa’ya getirdi.

They entered a golden age of economic growth,

Ekonomik büyüme, toprak edinme,

territorial acquisition, art and architecture.

sanat ve mimarinin altın çağına girdiler.

They brought together craftspeople from across Europe, Africa,

Eşsiz bir kültürel yenilik karışımı yaratmak için Avrupa, Afrika, Orta Doğu

the Middle East and Central Asia to create a unique blend of cultural innovation.

ve Orta Asya’dan zanaatkarları bir araya getirdiler.

Iznik ceramics, for example,

İznik seramikleri, örnek vermek gerekirse,

were made using techniques from China’s Ming dynasty,

Çin’in Ming hanedanlığının teknikleri kullanılarak yapıldı,

reimagined with Ottoman motifs.

Osmanlı motifleri ile yeniden tasarlandı.

The Ottomans would continue to expand,

Osmanlılar, siyasi nüfuzlarını ve karlı ticaret yollarını güçlendirerek

cementing their political influence and lucrative trade routes.

genişlemeye devam edeceklerdi.

The empire lasted for more than 600 years and, at its peak,

İmparatorluk 600 yıldan fazla sürdü

ve zirvesinde Macaristan’dan Basra Körfezi’ne,

stretched from Hungary to the Persian Gulf,

from the Horn of Africa to the Crimean Peninsula.

Afrika Boynuzu’ndan Kırım Yarımadası’na kadar uzanıyordu.