A brief history of dogs - David Ian Howe

Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Gözde Alpçetin

Since their emergence over 200,000 years ago,

200.000 yıl önce ortaya çıkışlarından beri

modern humans have established homes and communities all over the planet.

modern insanlar gezegen üzerinde topluluklar ve evler kurdular.

But they didn’t do it alone.

Ama bunu tek başına yapmadılar.

Whatever corner of the globe you find homo sapiens in today,

Bugün yer kürenin her köşesinde insan bulabileceğiniz gibi

you’re likely to find another species nearby:

yakınlarında büyük olasılıkla başka bir tür daha bulacaksınız:

Canis lupus familiaris.

Canis lupus familiaris.

Whether they’re herding, hunting, sledding, or slouching

Otlasalar da, avlansalar da, kızak çekseler de ya da dolaşsalar da

the sheer variety of domestic dogs is staggering.

evcil köpeklerin bütün çeşitleri sendeliyor.

But what makes the story of man’s best friend so surprising

Ama insanoğlunun en iyi arkadaşını ilginç yapan şey ise

is that they all evolved from a creature

hepsinin sık sık en eski düşmanlarımızdan biri olan

often seen as one of our oldest rivals:

bir yaratıktan gelmiş olması:

Canis lupus, or the gray wolf.

Canis lupus ya da gri kurt.

When our Paleolithic ancestors first settled Eurasia roughly 100,000 years ago,

Yontma taş devrindeki atalarımız yaklaşık 100.000 yıl önce Avrasya'ya yerleştiğinde

wolves were one of their main rivals at the top of the food chain.

kurtlar onların besin zincirindeki başlıca düşmanlarından biriydi.

Able to exert over 300 lbs. of pressure in one bone-crushing bite

Kemik kırıcı bir ısırışta 136 kg üstünde baskı gücü kullanabilen

and sniff out prey more than a mile away,

ve avını 1,5 km'yi geçkin bir mesafeden koklayabilen

these formidable predators didn’t have much competition.

bu güçlü yırtıcıların fazla bir rakibi yoktu.

Much like human hunter-gatherers,

İnsan avcı-toplayıcılar gibi

they lived and hunted in complex social groups

onlar da birkaç çekirdek aileden oluşan

consisting of a few nuclear families,

karışık sosyal gruplarda yaşadılar ve avlandılar

and used their social skills to cooperatively take down larger creatures.

ve sosyal becerilerini işbirliğiyle büyük yaratıkları devirmek için kullandılar.

Using these group tactics,

Bu grup taktiklerini kullanarak

they operated as effective persistence hunters,

inatçı avcılar olarak

relying not on outrunning their prey,

sadece avlarını alt etmeye inanmazlar

but pursuing it to the point of exhaustion.

aynı zamanda tükenme noktasına kadar takip etmeye inanırlar.

But when pitted against the similar strengths of their invasive new neighbors,

Ancak istilacı yeni komşularının benzer güçleriyle karşılaşınca

wolves found themselves at a crossroads.

kurtlar kendilerini bir dönüm noktasında buldular.

For most packs,

Sürülerin çoğu için

these bourgeoning bipeds represented a serious threat to their territory.

bu burjuva iki ayaklılar kendi bölgeleri için ciddi bir tehditti.

But for some wolves,

Fakat bazı kurtlar için,

especially those without a pack,

özellikle de sürüsü olmayanlar için,

human camps offered new opportunities.

insanlar yeni fırsatlar sunuyordu.

Wolves that showed less aggression towards humans

İnsanlara karşı saldırgan olmayan kurtlar

could come closer to their encampments,

kamp yerlerinin yakınına gelip

feeding on leftovers.

artıklarıyla beslenebiliyordu.

And as these more docile scavengers outlasted their aggressive brethren,

Bu daha uysal leş yiyiciler, agresif kardeşlerini geride bıraktılar,

their genetic traits were passed on,

genetik özellikleri devam etti

gradually breeding tamer wolves in areas near human populations.

ve yavaş yavaş insan nüfusu yakınındaki alanlarda terbiye edilmiş kurtlara geçti.

Over time humans found a multitude of uses for these docile wolves.

Zamanla insanlar bu uysal kurtlar için çok sayıda kullanım şekli buldu.

They helped to track and hunt prey,

Avlarını izlemeye ve avlamaya yardım ettiler,

and might have served as sentinels to guard camps

kampları korumak ve yaklaşmakta olan düşmanları uyarmak için

and warn of approaching enemies.

nöbetçi olarak görev yapmış bile olabilirler.

Their similar social structure made it easy to integrate with human families

Onların benzer sosyal yapısı, insan aileleriyle bütünleşmeyi

and learn to understand their commands.

ve onların komutlarını anlamayı kolaylaştırdı.

Eventually they moved from the fringes of our communities into our homes,

Sonunda, insanlığın ilk evcil hayvanı haline gelip

becoming humanity’s first domesticated animal.

topluluklarımızın sınırlarından evimize taşındılar.

The earliest of these Proto-Dogs or Wolf-Dogs,

Bu İlk Köpek ya da Kurt-Köpek'ler

seem to have appeared around 33,000 years ago,

en erken 33.000 yıl önce ortaya çıkmış olabilirler

and would not have looked all that different from their wild cousins.

ve vahşi kuzenlerinden o kadar farklı görünmüyorlardı.

They were primarily distinguished by their smaller size

Temel olarak daha küçük boyutlarıyla

and a shorter snout full of comparatively smaller teeth.

ve nispeten daha küçük dişlerle dolu daha kısa bir burunla ayırt edilirlerdi.

But as human cultures and occupations became more diverse and specialized,

Ancak insan kültürleri ve meslekleri daha çeşitli ve uzmanlaşmış hale gelince

so did our friends.

arkadaşlarımız da öyle oldu.

Short stocky dogs to herd livestock by nipping their heels;

Kısa boylu köpekler, topuklarını ısırarak hayvan sürülerini otlatır;

elongated dogs to flush badgers and foxes out of burrows;

uzun köpekler porsukları ve tilkileri yuvalardan çıkarır;

thin and sleek dogs for racing;

ince ve parlak türlü köpekler yarışırlar

and large, muscular dogs for guard duty.

ve büyük, kaslı köpekler bekçilik yapar.

With the emergence of kennel clubs and dog shows during England’s Victorian era,

İngiltere’nin Viktorya döneminde

köpek kulüplerinin ve köpek gösterilerinin ortaya çıkmasıyla

these dog types were standardized into breeds,

bu köpek türleri ırkları standart hale getirildi

with many new ones bred purely for appearance.

ve çoğu yeni olanlar sadece görünüm için üretildi.

Sadly, while all dog breeds are the product of artificial selection,

Ne yazık ki, tüm köpek ırkları yapay seçilimin ürünü iken

some are healthier than others.

bazıları diğerlerinden daha sağlıklıdır.

Many of these aesthetic characteristics come with congenital health problems,

Bu estetik özelliklerin birçoğu, nefes almada zorluk veya spinal yaralanmalara

such as difficulty breathing or being prone to spinal injuries.

yatkın olma gibi doğuştan sağlık sorunları ile birlikte gelir.

Humanity’s longest experiment in controlled evolution

İnsanlığın kontrollü evrim konusundaki en uzun deneyinin

has had other side effects as well.

başka yan etkileri de oldu.

Generations of selection for tameness

Monotonluk için seçim kuşağı,

have favored more juvenile and submissive traits

insanları memnun eden daha genç ve boyun eğen özellikleri destekledi.

that were pleasing to humans.

This phenomenon of selecting traits associated with youth is known as neoteny,

Gençlik ile ilgili özelliklerin seçilme olgusu neoteni olarak bilinir

and can be seen in many domestic animals.

ve birçok evcil hayvanda görülebilir.

Thousands of years of co-evolution may even have bonded us chemically.

Binlerce yıllık ortak evrim bile bizi kimyasal olarak bağlamış olabilir.

Not only can canines understand our emotions and body language,

Köpekler sadece duygularımızı ve beden dilimizi anlamakla kalmaz

but when dogs and humans interact,

aynı zamanda köpekler ve insanlar etkileşime girdiğinde her iki beden de

both our bodies release oxytocin;

yaygın olarak sevgi ve korunma duygularıyla

a hormone commonly associated with feelings of love and protectiveness.

ilişkili bir hormon olan oksitosin salgılar.

It might be difficult to fathom how every Pomeranian, Chihuahua, and Poodle

Her Pomeranian, Chihuahua ve Fino köpeğinin kökeninin

are descended from fierce wolves.

şiddetli kurtlardan nasıl geldiğini anlamak zor olabilir.

But the diversity of breeds today is the result of a relationship

Ancak günümüzde türlerin çeşitliliği şehirlerden,

that precedes cities, agriculture,

tarıma ve hatta Neandertal kuzenlerimizin

and even the disappearance of our Neanderthal cousins.

kayboluşundan önce gelen bir ilişkinin sonucudur.

And it’s heartening to know

Yeterli zaman verildiğinde

that given enough time,

en tehlikeli rakiplerimizin bile

even our most dangerous rivals can become our fiercest friends.

en yakın arkadaşlarımız olabileceğini bilmek çok güzel.