At what moment are you dead? - Randall Hayes

Ne zaman ölürsün? - Randall Hayes

Çeviri: Veysel Dağdemir Gözden geçirme: Meric Aydonat

For as far back as we can trace our existence,

Varlığımızın devam ettiği ilk andan beri,

humans have been fascinated with death and resurrection.

insanlar ölümü ve dirilmeyi merak etmişlerdir.

Nearly every religion in the world has some interpretation of them,

Dünyadaki neredeyse her inancın bunlarla ilgili bir takım yorumları vardır,

and from our earliest myths

ilk mitolojilerimizden,

to the latest cinematic blockbusters, the dead keep coming back.

ölülerin geri gelmesiyle ilgili en popüler sinema filmlerine kadar.

But is resurrection really possible?

Peki diriliş gerçekten mümkün müdür?

And what is the actual difference between a living creature and a dead body, anyway?

Ölü biriyle yaşayan biri arasındaki asıl fark nedir?

To understand what death is, we need to understand what life is.

Ölümü anlamamız için öncelikle yaşamı bilmemiz lazım.

One ancient theory was an idea called vitalism,

Eski bir teorinin vitalizm adında bir görüşü vardı

which claimed that living things were unique

ve hayatın özünü şu şekilde açıklarlardı:

because they were filled with a special substance, or energy,

yaşayanlar eşsizdir

çünkü onlar özel bir madde ve enerji ile doldurulmuşlardır.

that was the essence of life.

Adı QI,

Whether it was called qi,

lifeblood,

yaşam kaynağı ya da şaka,

or humors,

ne olursa olsun

the belief in such an essence was common throughout the world,

öz üzerine kurulan bu görüş dünya genelinde yaygındı

and still persists in the stories of creatures

ve hala bir şekilde diğer insanlardan can alan

who can somehow drain life from others,

ya da yeniden doldurulabilen sihirli güçler oluşturan kahramanların

or some form of magical sources that can replenish it.

bulunduğu hikayelerde varlığını sürdürüyor.

Vitalism began to fade in the Western world

Vitalizm, Batı dünyasında, 17. yüzyılda

following the Scientific Revolution in the 17th century.

Bilimsel Devrim ile yokluğunu hissettirmeye başladı.

René Descartes advanced the notion

René Descartes bu görüşü şu şekilde geliştirdi:

that the human body was essentially no different from any other machine,

insanoğlunun diğer makinelerden farkı yoktur,

brought to life by a divinely created soul located in the brain's pineal gland.

kutsal bir şekilde ruh oluşturuldu ve beynin saygı bezlerine yerleştirildi.

Ve 1907'de, Dr. Duncan McDougall'e göre ruhun belirli bir kütlesi vardır,böylece

And in 1907, Dr. Duncan McDougall even claimed that the soul had mass,

weighing patients immediately before and after death in an attempt to prove it.

hastalar,ölümden hemen önce ve sonra, tartılarak ölümleri kanıtlanabilir.

Though his experiments were discredited, much like the rest of vitalism,

Deneyleri vitalizminkiler gibi geçersiz sayılmasına rağmen,

traces of his theory still come up in popular culture.

bu teori popüler kültüre kadar devamlılığını sürdürmüştür.

But where do all these discredited theories leave us?

Peki bütün bu geçersiz sayılan teoriler bizi nerede bıraktı?

What we now know is that life is not contained

Şuan bildiğimiz şey,hayat bazı sihirli maddelerde

in some magical substance or spark,

ya da kıvılcımın içinde değil,

but within the ongoing biological processes themselves.

devam eden biyolojik bir sürecin içerisinde tutuluyor.

Ve bu süreci anlamak için,

And to understand these processes,

we need to zoom down to the level of our individual cells.

hücrelerin seviyesine kadar yakınlaşmamız gerekiyor.

Inside each of these cells,

Her bir kürenin içerisinde,

chemical reactions are constantly occurring,

vücudumuzun ATP olarak bilinen enerji taşıyan moleküllere dönüştürdüğü

powered by the glucose and oxygen that our bodies convert

glukoz ve oksijenden güç alan

into the energy-carrying molecule known as ATP.

sürekli kimyasal reaksiyonlar oluşur.

Hücreler bu enerjiyi onarmaktan

Cells use this energy for everything from repair

to growth

gelişime ve yeniden üretime kadar

to reproduction.

her şeyde kullanırlar.

Not only does it take a lot of energy to make the necessary molecules,

Sadece gerkli moleküllerin oluşumu için değil, aynı zamanda

but it takes even more to get them where they need to be.

bu moleküllerin gerekli yere götürülmesi için de bir çok enerji harcanır.

The universal phenomenon of entropy

Entropinin evrensel olgusu ,

means that molecules will tend towards diffusing randomly,

moleküller yüksek yoğunluktan az yoğunluğa

ya da aralıklı yerlerden daha küçük molekül ya atomlara doğru,

moving from areas of high concentration to low concentration,

or even breaking apart into smaller molecules and atoms.

rastgele bir şekilde nüfuz ettiğini ifade eder.

So cells must constantly keep entropy in check

Bu yüzden hücrelerin, biyolojik fonksiyonların oluşumu için gerekli olan

by using energy to maintain their molecules

çok karmaşık formasyonlarda,

in the very complicated formations

moleküllerin devamlılığı için

necessary for biological functions to occur.

enerji kullanarak entropiyi kontrol altında tutmaları gerekiyor.

The breaking down of these arrangements when the entire cell succumbs to entropy

Bütün hücrenin entropiye dayanamadığı anda bu düzenin yıkılması,

is what eventually results in death.

ölümle sonuçlanan şeyin ta kendisi oluyor.

This is the reason organisms can't be simply sparked back to life

Bu da organizmanların öldükleri anda basit bir şekilde yaşama geri

once they've already died.

dönememelerinin sebebi oluyor.

We can pump air into someone's lungs,

Ciğerlere hava pompalayabiliriz,

but it won't do much good

ancak eğer

if the many other processes involved in the respiratory cycle

solunum dönüşümünü içeren diğer bir çok süreç artık çalışmıyorsa

are no longer functioning.

bu pek de iyi olmayacaktır.

Similarly, the electric shock from a defibrillator

Benzer şekilde,defibrilatörden elektro şok

doesn't jump-start an inanimate heart,

cansız bir kalbi çalıştırmıyor,

but resynchronizes the muscle cells in an abnormally beating heart

kas hücrelerini anormal bir şekilde kalp ritmine yeniden senkronize ediyor.

so they regain their normal rhythm.

böylece kendi normal ritmlerini kazanıyorlar.

This can prevent a person from dying, but it won't raise a dead body,

Bu bir insanı ölümden kurtarabilir ancak ancak ölü bir bedeni ya da

or a monster sewn together from dead bodies.

ölü bedenin başında dikilmiş iri bir adamı ayağa kaldırmaz.

So it would seem that all our various medical miracles

Öyleyse bizim çeşitli sağlık mucizelerimiz ölümü geri tepmemiş,

can delay or prevent death but not reverse it.

sadece ertelemiş ya da engellemiştir diyebiliriz.

But that's not as simple as it sounds

Fakat bu denildiği kadar kolay bir şey değil

because constant advancements in technology and medicine

çünkü teknoloji ve sağlıktaki son gelişmeler

have resulted in diagnoses such as coma,

daha önceleri insanların öldüğü düşünülen

describing potentially reversible conditions,

potansiyel olarak geri çevrilebilir durumları tanımlayan

under which people would have previously been considered dead.

koma gibi belirtiler saptamıştır.

In the future, the point of no return may be pushed even further.

Gelecek zamanlarda,bu geri dönüş konusu daha da geliştirilebilir.

Some animals are known to extend their lifespans

Bazı hayvanlar neredeyse duracak noktaya kadar

or survive extreme conditions

biyolojik süreçlerini yavaşlatarak

by slowing down their biological processes

yaşam sürelerini uzattıkları

to the point where they are virtually paused.

ya da zor şartlarda hayatta kaldıkları ile bilinir

And research into cryonics hopes to achieve the same

Ve kronik üzerine araştırmalar da ölmek üzere olan insanları dondurup

by freezing dying people and reviving them later

onlara yardım edilebilecek daha iyi teknolojinin olduğu dönemde

when newer technology is able to help them.

yeniden canladırarak aynı şeyi başarmayı umut ediyor.

See, if the cells are frozen, there's very little molecular movement,

Hücreler dondurulduğu zaman çok küçük moleküler hareketler oluşuyor ve

and diffusion practically stops.

yayılma pratik olarak duruyor.

Even if all of a person's cellular processes had already broken down,

Bütün hücrelerin süreçleri bozulmuş olsa bile,

bu muhtemelen bütün molekülleri doğru yerine geri getiren

this could still conceivably be reversed by a swarm of nanobots,

moving all the molecules back to their proper positions,

ve aynı anda bütün hücrelere ATP aşılayan

and injecting all of the cells with ATP at the same time,

inanılmaz küçük robotlar tarafından

vücudu çalışmayı durdurduğu yere geri getirerek düzeltilebilirdi.

presumably causing the body to simply pick up where it left off.

So if we think of life not as some magical spark,

Öyleye yaşamı sihirli bir ateşleme değil de inanılmaz karmaşık bir durum,

but a state of incredibly complex, self-perpetuating organization,

ya da kendi kendini sürdürebilen bir organizasyon olarak düşünürsek,

death is just the process of increasing entropy

ölüm ise bu hassas dengeyi bozan

that destroys this fragile balance.

entropinin artma sürecidir.

And the point at which someone is completely dead

Ve biri tam anlamıyla öldüğü anda

turns out not to be a fixed constant,

sabit ve değişmez bir hale değil,

but simply a matter of how much of this entropy

geri tepebildiği kadar entropinin

we're currently capable of reversing.

basit bir maddesine dönüşür.