At what moment are you dead? - Randall Hayes

Translator: Minh Ngoc Nguyen Reviewer: Nhu PHAM

For as far back as we can trace our existence,

Từ thưở hồng hoang,

humans have been fascinated with death and resurrection.

con người đã luôn bị cuốn hút bởi cái chết và sự phục sinh.

Nearly every religion in the world has some interpretation of them,

Hầy như mọi tôn giáo trên thế giới đều có lý giải riêng về chúng,

and from our earliest myths

từ những thần thoại ban đầu

to the latest cinematic blockbusters, the dead keep coming back.

cho đến những bộ phim bom tấn mới nhất, đề tài này chưa bao giờ cũ.

But is resurrection really possible?

Nhưng liệu hồi sinh là có thực?

And what is the actual difference between a living creature and a dead body, anyway?

Và khác biệt giữa một sinh vật sống và cơ thể chết là gì?

To understand what death is, we need to understand what life is.

Để hiểu được cái chết, cần phải hiểu cuộc sống là gì.

One ancient theory was an idea called vitalism,

Một học thuyết cổ xưa đặt giả thuyết được gọi là thuyết sức sống

which claimed that living things were unique

cho rằng các sinh vật sống là duy nhất

because they were filled with a special substance, or energy,

bởi vì chúng được bơm đầy vật chất và năng lượng đặc biệt

that was the essence of life.

rất cần thiết cho sự sống.

Whether it was called qi,

Cho dù đó là khí

lifeblood,

huyết mạch,

or humors,

hay thể dịch,

the belief in such an essence was common throughout the world,

niềm tin vào một vật chất như vậy từng phổ biến khắp thế giới,

and still persists in the stories of creatures

và vẫn còn tồn tại trong các câu chuyện mà sinh vật

who can somehow drain life from others,

bằng cách nào đó bòn rút sức sống từ người khác,

or some form of magical sources that can replenish it.

hoặc tự tiếp thêm sức sống bằng một số dạng ma thuật.

Học thuyết sức sống dần biến mất trong thế giới phương Tây

Vitalism began to fade in the Western world

following the Scientific Revolution in the 17th century.

sau cuộc cách mạng khoa học thế kỉ 17.

René Descartes advanced the notion

René Descartes đưa ra nhận xét

that the human body was essentially no different from any other machine,

rằng cơ thể người về bản chất không khác những cỗ máy là bao,

brought to life by a divinely created soul located in the brain's pineal gland.

sống nhờ vào ý thức kì diệu được tạo ra bởi tuyến yên thùy não.

Năm 1907, bác sỹ Duncan McDougall thậm chí cho rằng linh hồn có trọng lượng,

And in 1907, Dr. Duncan McDougall even claimed that the soul had mass,

weighing patients immediately before and after death in an attempt to prove it.

ông so sánh trọng lượng bệnh nhân trước và sau khi chết để chứng minh điều đó.

Though his experiments were discredited, much like the rest of vitalism,

Mặc dù những thí nghiệm của ông mất dần uy tín như học thuyết sức sống

traces of his theory still come up in popular culture.

dấu vết của chúng vẫn còn được lưu lại trong văn hóa ngày nay.

But where do all these discredited theories leave us?

Khi nào những học thuyết đầy nghi hoặc này rời bỏ chúng ta?

What we now know is that life is not contained

Những gì ta biết hiện nay là cuộc sống không được chứa

in some magical substance or spark,

trong các hợp chất hay tia lửa ma thuật,

but within the ongoing biological processes themselves.

mà là trong các quá trình sinh học tự sinh diễn ra liên tục.

And to understand these processes,

Và để hiểu được quá trình này,

we need to zoom down to the level of our individual cells.

cần đi sâu vào mức độ của các tế bào riêng biệt.

Inside each of these cells,

Bên trong mỗi tế bào,

chemical reactions are constantly occurring,

các phản ứng hóa học liên tục xảy ra,

powered by the glucose and oxygen that our bodies convert

dưới tác động của đường glucose và oxy, mà cơ thể chuyển đổi

into the energy-carrying molecule known as ATP.

thành các phân tử mang năng lượng gọi là ATP.

Cells use this energy for everything from repair

Tế bào sử dụng nguồn năng lượng này cho mọi việc

to growth

từ sửa chữa đến phát triển và tái bản.

to reproduction.

Not only does it take a lot of energy to make the necessary molecules,

Mất rất nhiều năng lượng để tạo ra các phân tử cần thiết,

but it takes even more to get them where they need to be.

và còn mất nhiều hơn nữa để đưa chúng đến nơi cần thiết.

The universal phenomenon of entropy

Hiện tượng entropy phổ biến

means that molecules will tend towards diffusing randomly,

nghĩa là các phân tử có xu hướng khuếch tán ngẫu nhiên,

moving from areas of high concentration to low concentration,

di chuyển từ khu vực có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp,

or even breaking apart into smaller molecules and atoms.

thậm chí phá vỡ các phân tử và nguyên tử nhỏ hơn.

So cells must constantly keep entropy in check

Thế nên, các tế bào phải duy trì hằng số entropy

by using energy to maintain their molecules

bằng cách dùng năng lượng để duy trì phân tử có cấu tạo phức tạp

in the very complicated formations

necessary for biological functions to occur.

cần thiết để thúc đẩy những chức năng sinh học.

The breaking down of these arrangements when the entire cell succumbs to entropy

Khi các tế bào không chống đỡ nổi entropy, sắp xếp đổ vỡ

is what eventually results in death.

dẫn đến kết quả cuối cùng là cái chết.

This is the reason organisms can't be simply sparked back to life

Đây là lý do tại sao sinh vật không thể hồi sinh

once they've already died.

một khi đã chết.

We can pump air into someone's lungs,

Ta có thể bơm không khí vào phổi, nhưng điều đó không mấy hiệu quả

but it won't do much good

if the many other processes involved in the respiratory cycle

nếu nhiều quá trình khác tham gia vào chu trình hô hấp

are no longer functioning.

không còn hoạt động.

Similarly, the electric shock from a defibrillator

Tương tự, những cú sốc điện từ máy khử rung tim

doesn't jump-start an inanimate heart,

tuy không làm một trái tim vô thức đập lại

but resynchronizes the muscle cells in an abnormally beating heart

nhưng có thể tái đồng bộ các tế bào cơ trong một trái tim đập bất thường.

so they regain their normal rhythm.

This can prevent a person from dying, but it won't raise a dead body,

Điều này có thể cứu sống con người nhưng không thể hồi sinh xác chết,

or a monster sewn together from dead bodies.

hay một quái vật được khâu vá từ nhiều xác chết.

So it would seem that all our various medical miracles

Vì vậy, có vẻ như là các phép màu y tế của ta

can delay or prevent death but not reverse it.

tuy có thể trì hoãn hoặc ngăn cản cái chết nhưng không thể đảo nghịch nó.

But that's not as simple as it sounds

Điều đó cũng không hẳn là không thể

because constant advancements in technology and medicine

khi mà các nghiên cứu về công nghệ và y học

have resulted in diagnoses such as coma,

đã đạt được thành tựu trong chẩn đoán ví dụ như hôn mê,

describing potentially reversible conditions,

trường hợp mà trước đây xem như đã chết.

under which people would have previously been considered dead.

đã có thể được đảo ngược.

In the future, the point of no return may be pushed even further.

Tương lai có thể phát triển xa hơn thế.

Some animals are known to extend their lifespans

Một vài động vật có khả năng kéo dài tuổi thọ

or survive extreme conditions

hoặc sống trong điều kiện khắc nghiệt

by slowing down their biological processes

bằng cách làm chậm các quá trình sinh học

to the point where they are virtually paused.

đến mức gần như là tạm ngừng.

And research into cryonics hopes to achieve the same

Các nghiên cứu về nhiệt độ thấp cũng hi vọng đạt được thành tựu tương tự

by freezing dying people and reviving them later

trong việc đóng bằng người chết và phục hồi lại sau này

when newer technology is able to help them.

khi mà các công nghệ mới nhất cho phép điều đó.

See, if the cells are frozen, there's very little molecular movement,

Thấy đó, khi bị đóng băng, có rất ít sự di chuyển phân tử trong tế bào,

and diffusion practically stops.

và sự khuếch tán thường dừng lại.

Even if all of a person's cellular processes had already broken down,

Ngay cả khi tất cả các quá trình tế bào bị phá vỡ,

this could still conceivably be reversed by a swarm of nanobots,

chúng vẫn có thể bị đảo ngược bởi các nanobot

moving all the molecules back to their proper positions,

việc di chuyển các phân tử về đúng vị trí

and injecting all of the cells with ATP at the same time,

đồng thời tiêm ATP vào các tế bào,

presumably causing the body to simply pick up where it left off.

có lẽ sẽ giúp cơ thể khởi động lại sau khi ngắt nghỉ.

So if we think of life not as some magical spark,

Nếu cho rằng cuộc sống không phải là tia lửa huyền bí

but a state of incredibly complex, self-perpetuating organization,

mà là một trạng thái vô cùng phức tạp, với các cơ quan tự dưỡng,

death is just the process of increasing entropy

cái chết chỉ như là một quá trình gia tăng entropy

that destroys this fragile balance.

dẫn đến phá hủy sự cân bằng mong manh này.

And the point at which someone is completely dead

Và thời điểm một người chết thực

turns out not to be a fixed constant,

hóa ra không phải là một hằng số

but simply a matter of how much of this entropy

mà chỉ đơn giản là có bao nhiêu entropy mà ta có thể đảo ngược.

we're currently capable of reversing.