At what moment are you dead? - Randall Hayes

Tłumaczenie: Natalia Suta Korekta: Rysia Wand

For as far back as we can trace our existence,

Już od początku dziejów

humans have been fascinated with death and resurrection.

fascynuje nas śmierć i zmartwychwstanie.

Nearly every religion in the world has some interpretation of them,

Niemal każda religia świata

podaje wyjaśnienie tych zjawisk.

and from our earliest myths

Od najstarszych mitów

to the latest cinematic blockbusters, the dead keep coming back.

po najnowsze hity kinowe

umarli ciągle wracają.

But is resurrection really possible?

Jednak czy zmartwychwstanie jest możliwe?

And what is the actual difference between a living creature and a dead body, anyway?

I co odróżnia istotę żywą

od martwego ciała?

By zrozumieć, czym jest śmierć,

To understand what death is, we need to understand what life is.

najpierw musimy zrozumieć, czym jest życie.

One ancient theory was an idea called vitalism,

Witalizm, jedna ze starożytnych teorii,

which claimed that living things were unique

głosił, że istoty żywe są wyjątkowe,

because they were filled with a special substance, or energy,

bo wypełnia je specjalna energia,

która stanowi esencję życia.

that was the essence of life.

Jedni nazywali ją Chi,

Whether it was called qi,

lifeblood,

inni siłą witalną,

or humors,

jeszcze inni humorami.

the belief in such an essence was common throughout the world,

Wiara w istnienie tej energii

była powszechna

and still persists in the stories of creatures

i przetrwała do dziś, w opowieściach o istotach,

who can somehow drain life from others,

które potrafią wysysać życie z innych,

or some form of magical sources that can replenish it.

lub magicznych źródłach,

które przywracają życie martwym.

Vitalism began to fade in the Western world

Witalizm stracił popularność w cywilizacji zachodniej,

following the Scientific Revolution in the 17th century.

w wyniku rewolucji naukowej w XVII wieku.

René Descartes advanced the notion

Wtedy to Kartezjusz wysunął pogląd,

that the human body was essentially no different from any other machine,

że ciało ludzkie niewiele różni się od maszyn,

brought to life by a divinely created soul located in the brain's pineal gland.

a ludzka dusza znajduje się w szyszynce mózgowej.

And in 1907, Dr. Duncan McDougall even claimed that the soul had mass,

Następnie w 1970 roku dr Duncan McDougall dowodził,

że dusza ma masę,

weighing patients immediately before and after death in an attempt to prove it.

i ważył pacjentów tuż przed śmiercią i po niej,

w celu udowodnienia teorii.

Though his experiments were discredited, much like the rest of vitalism,

Choć wyniki jego badań podważono,

podobnie jak całą koncepcję witalizmu,

traces of his theory still come up in popular culture.

pozostałości po jego teorii są obecne w kulturze masowej.

But where do all these discredited theories leave us?

Czego uczą nas te wszystkie teorie?

What we now know is that life is not contained

Wiemy, że życie nie zawiera się w magicznej substancji czy iskrze,

in some magical substance or spark,

but within the ongoing biological processes themselves.

ale zależy od nieustannych procesów biologicznych.

Aby móc je zrozumieć,

And to understand these processes,

we need to zoom down to the level of our individual cells.

musimy przyjrzeć się pojedynczym komórkom.

Wewnątrz każdej komórki

Inside each of these cells,

chemical reactions are constantly occurring,

zachodzą ciągłe procesy chemiczne,

napędzane glukozą i tlenem,

powered by the glucose and oxygen that our bodies convert

które ciało przekształca w niosące energię molekuły,

into the energy-carrying molecule known as ATP.

znane jako ATP.

Energia ta wykorzystywana jest do wszystkich czynności życiowych,

Cells use this energy for everything from repair

to growth

od regeneracji poprzez wzrost do rozmnażania.

to reproduction.

Not only does it take a lot of energy to make the necessary molecules,

Potrzeba wiele energii do produkcji molekuł,

but it takes even more to get them where they need to be.

jeszcze więcej na umieszczenie ich w odpowiednim miejscu.

The universal phenomenon of entropy

Według zasad entropii,

means that molecules will tend towards diffusing randomly,

molekuły dążą do przypadkowego rozprzestrzeniania się,

wędrując z miejsc o wysokiej koncentracji do tych o niskiej koncentracji

moving from areas of high concentration to low concentration,

or even breaking apart into smaller molecules and atoms.

lub nawet rozpadając się na mniejsze molekuły i atomy.

So cells must constantly keep entropy in check

Komórki wciąż potrzebują energii,

by zapobiegać entropii

by using energy to maintain their molecules

i utrzymywać atomy w skomplikowanych konfiguracjach,

in the very complicated formations

necessary for biological functions to occur.

od czego zależą funkcje biologiczne.

The breaking down of these arrangements when the entire cell succumbs to entropy

Kiedy w komórce dochodzi do entropii, skupiska rozpadają się,

co ostatecznie prowadzi do śmierci.

is what eventually results in death.

This is the reason organisms can't be simply sparked back to life

Stąd też umarłego nie da się tak po prostu wskrzesić.

once they've already died.

We can pump air into someone's lungs,

Można zastosować sztuczne oddychanie,

but it won't do much good

co jednak nie przyniesie skutku,

if the many other processes involved in the respiratory cycle

jeśli pozostałe procesy cyklu oddychania przestały działać.

are no longer functioning.

Similarly, the electric shock from a defibrillator

Podobnie, defibrylacja elektryczna

nie ożywi martwego serca,

doesn't jump-start an inanimate heart,

but resynchronizes the muscle cells in an abnormally beating heart

a jedynie przywróci rytmiczne ruchy,

jeśli mięsień bije nieregularnie.

so they regain their normal rhythm.

This can prevent a person from dying, but it won't raise a dead body,

Może to utrzymać osobę przy życiu,

ale nie ożywi martwego,

or a monster sewn together from dead bodies.

czy też potwora złożonego z kilku martwych ciał.

So it would seem that all our various medical miracles

Różne cudowne zabiegi medyczne

can delay or prevent death but not reverse it.

mogą opóźnić śmierć lub jej zapobiec,

ale nie mogą jej odwrócić.

But that's not as simple as it sounds

Jednak, nie jest to tak proste jakby się wydawało.

because constant advancements in technology and medicine

Dzięki stałym postępom techniki i medycyny,

have resulted in diagnoses such as coma,

śpiączka to dziś stan potencjalnie odwracalny,

describing potentially reversible conditions,

under which people would have previously been considered dead.

choć dawniej oznaczałaby śmierć.

In the future, the point of no return may be pushed even further.

W przyszłości moment nieodwracalnej śmierci

możemy posunąć jeszcze dalej.

Some animals are known to extend their lifespans

Istnieją bowiem zwierzęta,

które przedłużają sobie życie

or survive extreme conditions

lub potrafią przetrwać ekstremalne warunki

by slowing down their biological processes

dzięki zatrzymaniu procesów biologicznych.

to the point where they are virtually paused.

And research into cryonics hopes to achieve the same

Badacze z zakresu krioniki dążą do podobnego efektu

przez zamrażanie umierających,

by freezing dying people and reviving them later

żeby odmrozić ich w przyszłości,

when newer technology is able to help them.

kiedy postęp techniczny będzie już mógł im pomóc.

See, if the cells are frozen, there's very little molecular movement,

Zamrożone komórki niemal przestają się ruszać,

and diffusion practically stops.

co powoduje ustanie dyfuzji.

Even if all of a person's cellular processes had already broken down,

Zatrzymanie wszystkich procesów komórkowych

this could still conceivably be reversed by a swarm of nanobots,

można odwrócić dzięki działaniu nanobotów,

moving all the molecules back to their proper positions,

które przywrócą molekułom pierwotną pozycję

and injecting all of the cells with ATP at the same time,

i dostarczają komórkom ATP,

presumably causing the body to simply pick up where it left off.

co teoretycznie może przywrócić ciało do życia.

Jeśli życie to nie magiczna iskierka,

So if we think of life not as some magical spark,

but a state of incredibly complex, self-perpetuating organization,

ale ciąg skomplikowanych, nieprzerwanych procesów,

death is just the process of increasing entropy

śmierć to jedynie wzrost entropii,

który niszczy ten balans.

that destroys this fragile balance.

And the point at which someone is completely dead

Moment, w którym człowiek umiera,

turns out not to be a fixed constant,

nie jest zatem niezmienną stałą,

but simply a matter of how much of this entropy

ale zależy od naszych umiejętności

we're currently capable of reversing.

odwrócenia entropii.