Why can parrots talk? - Grace Smith-Vidaurre and Tim Wright

Çeviri: Ali Eren Kayhan Gözden geçirme: Ozay Ozaydin

In 2010, a parrot that spoke with the same British accent as his owner

2010 yılında, sahibiyle aynı İngiliz aksanıyla konuşan bir papağan kayboldu.

went missing.

They were reunited four years later,

Dört yıl sonra tekrar bir araya geldiler,

but the intervening time left a conspicuous mark:

ancak aradan geçen zaman göze çarpan bir iz bıraktı:

the parrot had lost its British accent

papağan İngiliz aksanını kaybetmişti ve

and was instead chattering away in Spanish.

onun yerine İspanyolca gevezelik ediyordu.

Parrots and several other birds are the only other animals

Papağanlar ve diğer birkaç kuş,

insan konuşmasını üreten diğer hayvanlardır.

that produce human speech.

And some parrots do it almost uncannily well.

Bazı papağanlar bunu neredeyse esrarengiz derecede iyi yapıyor.

How is this possible?

Bu nasıl mümkün oluyor?

Most wild parrots are highly social.

Çoğu vahşi papağan oldukça sosyaldir.

They use vocalizations for mating and territorial displays

Çiftleşme ve bölgesel gösteriler için ve grup hareketlerini koordine etmek

and to coordinate group movements.

için seslendirmeleri kullanırlar.

Some species have flocks that continuously split and fuse,

Bazı türlerin sürekli bölünen ve kaynaşan sürüleri vardır, bu da bireysel

meaning individual parrots must be able to communicate with many others.

papağanların diğerleriyle iletişim kurabilmesi gerektiği anlamına gelir.

Parrots use contact calls to interact

Papağanlar, diğerleri gözden kaybolduğunda etkileşim kurmak

ve iletişimde kalmak için iletişim çağrılarını kullanır.

and stay in touch when others are out of sight.

But how exactly they use these calls depends on the species

Ancak bu çağrıları tam olarak nasıl kullandıkları, türlerine ve

and the size of their flocks.

sürülerinin büyüklüğüne bağlıdır.

Monk parakeets, for example, live in large colonies

Örneğin, keşiş muhabbet kuşları büyük kolonilerde yaşar ve öne çıkmalarına

and have individualized contact calls that help them stand out.

yardımcı olan kişiselleştirilmiş iletişim çağrılarına sahiptir.

Yellow-naped Amazon parrots, on the other hand,

Sarı enseli Amazon papağanları ise, oldukça benzer

forage in smaller groups that learn and share highly similar contact calls.

iletişim çağrılarını öğrenen ve paylaşan daha küçük gruplar halinde beslenir.

This need for sophisticated mimicry may partially explain why yellow-naped Amazons

Bu karmaşık taklit ihtiyacı, sarı enseli Amazonların ve diğer bazı papağanların

and some other parrots can closely imitate a wide range of sounds—

neden insan sesi de dahil olmak üzere çok çeşitli sesleri

yakından taklit edebildiklerini kısmen açıklayabilir.

including the human voice.

So, how does a parrot actually declare that “Polly wants a cracker”?

Peki, bir papağan “Polly kraker istediğini” nasıl ilan eder?

A person would string these sounds together using their larynx,

Bir kişi bu sesleri nefes borusunun üstündeki organ olan

gırtlaklarını kullanarak bir araya getirirdi.

the organ at the top of their windpipe.

It consists of rings of muscles and a vibrating membrane

Kas halkalarından ve hava akışını kontrol eden

that controls airflow.

titreşen bir zardan oluşur.

They’d finely shape the vocalization into enunciated words

Dillerini ve dudaklarını kullanarak seslendirmeyi ince bir şekilde telaffuz

using their tongue and lips.

edilen kelimelere dönüştürürlerdi.

For a parrot, however, the sound would originate in its syrinx,

Ancak bir papağan için ses, nefes borusunun tabanında

located at the base of its windpipe.

bulunan sirinksinden kaynaklanacaktır.

Many other birds have two vibrating membranes within this organ.

Diğer birçok kuşun bu organ içinde titreşen iki zarı vardır.

But parrots, like us, have just one.

Ama bizim gibi papağanların sadece bir tane var.

As sounds leave the airway, parrots shape them using their tongues and beaks.

Sesler hava yolunu terk ederken papağanlar dillerini ve

gagalarını kullanarak onları şekillendirir.

They can do this because they have especially flexible, powerful tongues

Bunu yapabilirler çünkü tohumları ve kuruyemişleri yönlendirmeye

that help them manipulate seeds and nuts.

yardımcı olan özellikle esnek, güçlü dilleri vardır.

And while parrots’ beaks are rigid, they have very flexible jaw joints,

Papağanların gagaları sert olsa da, çok esnek çene eklemlerine sahiptirler,

giving them a lot of control over how wide and how quickly

bu da onlara gagalarını ne kadar geniş ve ne kadar hızlı açacakları

they open their beaks.

konusunda çok fazla kontrol sağlar.

Like other animals with learned vocalizations,

Öğrenilmiş seslendirmelere sahip diğer hayvanlar gibi,

parrot brains contain interconnected regions that allow them

papağan beyinleri de duymalarına, hatırlamalarına, değiştirmelerine ve

to hear, remember, modify, and produce complex sounds.

karmaşık sesler üretmelerine izin veren birbirine bağlı bölgeler içerir.

But while songbirds have just one song system in their brains,

Ancak ötücü kuşların beyinlerinde sadece bir şarkı sistemi varken,

almost all parrots seem to have an additional circuit.

neredeyse tüm papağanların ek bir devresi var gibi görünüyor.

Scientists think that this might give them extra flexibility

Bilim adamları, bunun kendi türlerinin ve bizim türümüzün çağrılarını öğrenme

when it comes to learning the calls of their own species— and ours.

konusunda onlara ekstra esneklik sağlayabileceğini düşünüyor.

With this specialized anatomy,

Bu özel anatomi ile papağanlar

parrots can bark, scream, curse, and recite factoids.

havlayabilir, çığlık atabilir, küfredebilir ve kısa bilgileri okuyabilir.

One intrepid lost parrot managed to get back home

Cesur bir kayıp papağan, yardımsever yabancılara

after repeating his full name and address to helpful strangers.

tam adını ve adresini tekrarladıktan sonra eve dönmeyi başardı.

But these impressive abilities raise another question:

Ancak bu etkileyici yetenekler başka bir soruyu gündeme getiriyor:

do parrots actually understand what they’re saying?

papağanlar gerçekten ne dediklerini anlıyor mu?

When most captive parrots talk,

Tutsak papağanların çoğu konuştuğunda,

they’re likely attempting to form social bonds in the absence of their own species.

muhtemelen kendi türlerinin yokluğunda sosyal bağlar kurmaya çalışıyorlar.

Many probably have associations with words

Birçoğunun muhtemelen kelimelerle çağrışımları vardır

and may be drawn to ones that elicit certain responses—

ve belirli tepkileri ortaya çıkaranlara çekilebilir—

hence their capacity for profanity.

dolayısıyla küfür kapasiteleri.

But, especially after training,

Ancak, özellikle eğitimden sonra,

parrots have been observed to say things in the appropriate contexts

papağanların uygun bağlamlarda şeyler söylediği ve

and assign meaning to words— saying “goodnight” at the end of the day,

kelimelere anlam yüklediği, günün sonunda “iyi geceler” dediği,

asking for certain treats, or counting and picking objects.

bazı ikramlar istediği veya nesneleri saydığı ve topladığı gözlemlendi.

One extensively trained African grey parrot named Alex

Alex adında kapsamlı bir şekilde eğitilmiş bir Afrika gri papağanı,

became the first non-human animal to pose an existential question

hangi renk olduğunu sorduğunda varoluşsal bir soru soran

when he asked what color he was.

ilk insan olmayan hayvan oldu.

Whether they’re belting Beyoncé, head-banging to classic rock,

İster Beyoncé’ye bel bağlasınlar, ister klasik rock’a kafa patlatsınlar,

or rattling off cuss words at zoo-goers,

ister hayvanat bahçesine gidenlere küfürler etsinler,

parrots are constantly astounding us— as they have been for millennia.

papağanlar binlerce yıldır olduğu gibi bizi sürekli şaşırtıyorlar.

But our fascination with parrots has also made them vulnerable.

Ancak papağanlara olan hayranlığımız onları savunmasız hale getirdi.

Sought by poachers and pet traders,

Kaçak avcılar ve evcil hayvan tüccarları tarafından aranırken,

while losing their habitats to deforestation,

habitatlarını ormansızlaşma nedeniyle

wild populations have decreased dramatically.

vahşi popülasyonlar önemli ölçüde azaldı.

To truly understand parrots, we need to preserve and study them in the wild.

Papağanları gerçekten anlamak için onları vahşi doğada korumamız ve

ve incelememiz gerekir.