Is there a disease that makes us love cats? - Jaap de Roode

Translator: Nae Tanpradit Reviewer: Kelwalin Dhanasarnsombut

Is there a disease that makes us love cats,

มีโรคที่ทำให้เราคลั่งแมวหรือไม่

and do you have it?

แล้วคุณเป็นโรคนี้อยู่หรือเปล่า

Maybe,

ก็อาจจะนะ

and it's more likely than you'd think.

และมันใกล้ตัวคุณมากกว่าที่คิดเสียอีก

We're talking about toxoplasmosis,

เรากำลังพูดถึงโรคทอกโซพลาสโมซิส

a disease caused by toxoplasma gondii.

โรคนี้เกิดจากโปรโตซัว ทอกโซพลาสมา กอนดิอาย

Like all parasites, toxoplasma lives at the expense of its host,

เช่นเดียวกับปรสิตทั่วไป ทอกโซพลาสมาอาศัยอยู่ในสัตว์เจ้าบ้าน

and needs its host to produce offspring.

และใช้มันเป็นที่สืบพันธุ์ให้กำเนิดลูกหลาน

To do that, toxo orchestrates a brain manipulation scheme

เพื่อที่จะสืบเผ่าพันธุ์ เจ้าปรสิตนี้จะเข้าไปควบคุมสมอง

involving cats,

ของแมว

their rodent prey,

เหยื่อสัตว์ฟันแทะของมัน

and virtually all other birds and mammals,

และอาจยังรวมถึง นกและสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอื่น ๆ

including humans.

ซึ่งก็รวมถึงมนุษย์เราด้วย

Documented human infections go as far back as ancient Egypt.

มีการบันทึกถึงการติดเชื้อชนิดนี้ในมนุษย์ ตั้งแต่สมัยอียิปต์โบราณ

We found samples in mummies.

เราพบตัวอย่างในมัมมี่

Today, about a third of the world's population is infected,

ทุกวันนี้ประชากรหนึ่งในสามของโลก ติดเชื้อปรสิตนี้

and most of them never even know it.

และพวกเขาส่วนใหญ่ก็ไม่รู้ตัว

In healthy people, symptoms often don't show up at all.

ในคนที่สุขภาพดีนั้น มักจะไม่มีการแสดงอาการแต่อย่างใด

When they do, they're mild and flu-like.

แต่ถ้ามี อาการนั้นก็แค่คล้ายกับเป็นหวัดอ่อน ๆ

But those are just the physical symptoms.

แต่นั่นเป็นอาการทางกายภาพเท่านั้น

Toxoplasma also nestles into our brains

ทอกโซพลาสมายังเข้าไปอาศัยในสมองของเรา

and meddles with our behavior behind the scenes.

และเข้ามาแอบเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของเราด้วย

To understand why, let's take a look at the parasite's life cycle.

เพื่อจะทำความเข้าใจ ว่ามันทำเช่นนั้นไปทำไม เราต้องมาดูกันที่วงจรชีวิตของปรสิตนี้

While the parasite can multiply in practically any host,

ในขณะที่ปรสิตนี้สามารถเพิ่มจำนวนได้ ในสัตว์เจ้าบ้านหลากหลายประเภท

it can only reproduce sexually in the intestines of cats.

มันสามารถสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ ได้เฉพาะในลำไส้ของแมวเท่านั้น

The offspring, called oocysts, are shed in the cat's feces.

โดยลูกหลานของมันหรือ โอโอซิสต์ จะถูกปล่อยออกมาพร้อมกับมูลของแมว

A single cat can shed up to a hundred million oocysts.

แมวเพียงตัวเดียวสามารถแพร่โอโอซิสต์ ได้ถึงหนึ่งร้อยล้านโอโอซิสต์

If another animal, like a mouse, accidentally ingests them,

ถ้ามีสัตว์อื่น เช่น หนู กินโอโอซิสต์นี้ไปโดยไม่ตั้งใจ

they'll invade the mouse's tissues and mature to form tissue cysts.

มันจะเข้าไปยังเนื้อเยื่อของหนู และเจริญเติบโตสร้างถุงน้ำในเนื้อเยื่อ

If the mouse gets eaten by a cat,

และถ้าหนูตัวนี้ถูกแมวกินเข้าไป

the tissue cysts become active and release offspring

ถุงน้ำในเนื้อเยื่อก็จะปล่อยลูก ๆ ของปรสิตออกมา

that mate to form new oocysts,

ที่จะผสมพันธ์ุเพื่อสร้างโอโอซิสต์ใหม่

completing the cycle.

เป็นวงจรชีวิตสืบของมัน

But there's a problem.

แต่ปัญหาก็คือ

A mouse's natural desire to avoid a cat makes it tough to close this loop.

โดยปกติแล้วหนูจะพยายามหลบหลีกแมว ทำให้วงจรนี้ไม่สมบูรณ์

Toxoplasma has a solution for that.

ทอกโซพลาสมามีวิธีแก้ปัญหา

The parasites invade white blood cells to hitch a ride to the brain

ปรสิตนี้บุกเข้าไปกับเม็ดเลือดขาว เพื่อไปยังสมองของหนู

where they seem to override the innate fear of predators.

ซึ่งพวกมันสามารถไปรบกวนสมอง ส่วนที่สร้างความกลัวต่อผู้ล่าตามธรรมชาติ

Infected rodents are more reckless and have slower reaction times.

สัตว์ฟันแทะที่ติดเชื้อนี้ จะประมาทมากขึ้น และต่อสนองต่อสิ่งรอบตัวช้ามากขึ้น

Strangest of all, they're actually attracted to feline urine,

ที่น่าแปลกที่สุดก็คือ หนูพวกนี้จะชอบฉี่ของแมว

which probably makes them more likely to cross paths with a cat

ซึ่งทำให้มันมีโอกาส ที่จะเจอกับแมวได้มากขึ้นด้วย

and help the parasite complete its life cycle.

และช่วยทำให้วงจรชีวิตของปรสิต ครบวงจรสมบูรณ์

How does the parasite pull this off?

แล้วปรสิตนี้ทำเช่นนั้นได้อย่างไร

Although the exact mechanism isn't known, toxo appears to increase dopamine,

แม้ว่าเรายังไม่ทราบแน่ชัดถึงกลไกที่แท้จริง แต่เหมือนว่าปรสิตจะไปเพิ่มโดปามีน

a brain neurotransmitter that is involved in novelty-seeking behavior.

ซึ่งเป็นสารสื่อประสาทในสมอง ที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการอยากรู้อยากเห็น

Thus, one idea is that toxo tinkers with neurotransmitters,

ดังนั้น แนวคิดหนึ่งที่เป็นไปได้ก็คือ ปรสิตนี้ไปจัดการกับสารสื่อประสาท

the chemical signals that modulate emotions.

สัญญาณเคมีต่าง ๆ ที่ควบคุมอารมณ์

The result?

แล้วผลลัพท์ล่ะคืออะไร

Fatal attraction.

มันก็คือการดึงดูดสู่ความตายนั่นเอง

But mice aren't the only animals that end up with these parasites,

แต่หนูก็ไม่ได้เป็นเพียงสัตว์ชนิดเดียว ที่ได้รับผลของปรสิตนี้

and that's where humans, and all of toxo's other hosts, come in.

มนุษย์ และสัตว์อื่น ๆ ก็สามารถติดเชื้อนี้ได้

We can accidentally ingest oocysts in contaminated water,

เราอาจบังเอิญกินโอโอซิสต์นี้เข้าไป ผ่านทางน้ำที่มีเชื้อ

or unwashed produce,

หรือผักผลไม้ที่ไม่ได้ล้าง

or from playing in sandboxes,

หรือจากการเล่นทราย

or cleaning out litter boxes.

หรือการเปลี่ยนทรายในกะบะของแมว

This is behind the common recommendation that pregnant women not change cat litter.

นี่เป็นเหตุผลที่ว่า ทำไมเราจึงไม่ให้คนที่ตั้งครรภ์ เปลี่ยนทรายในกระบะของแมว

Toxo can cause serious birth defects.

ทอกโซพลาสมาทำให้ทารกพิการได้

We can also get toxo from eating undercooked meat

เรายังสามารถได้รับเชื้อทอกโซพลาสมา ผ่านการกินเนื้อที่ไม่สุก

from other animals that picked up some oocysts.

ที่ได้มาจากสัตว์ ที่ได้รับโอโอซิสต์เข้าไปก่อนหน้านั้น

And it turns out that toxo can mess with our brains, too.

และปรสิตนี้สามารถ เข้าไปป่วนสมองของเราได้เช่นกัน

Studies have found connections between toxo and schizophrenia,

การศึกษาต่าง ๆ ได้พบความสัมพันธ์ ระหว่างทอกโซพลาสมาและโรคจิตเภท

biopolar disorder,

โรคอารมณ์สองขั้ว

obsessive compulsive disorder,

โรคย้ำคิดย้ำทำ

and aggression.

และการใช้ความรุนแรง

It also slows reactions and decreases concentration,

มันยังทำให้การตอบสนองต่อสิ่งรอบข้างช้าลง และสมาธิต่ำลงอีกด้วย

which may be why one study found that people involved in traffic accidents

นั่นอาจจะเป็นเหตุผลว่าทำไมการศึกษาหนึ่ง จึงพบว่าคนที่มักประสบอุบัติเหตุจราจร

were almost three times more likely to have toxoplasma.

มีโอกาสมากกว่าเกือบสามเท่า ที่จะมีเชื้อทอกโซพลาสมาอยู่ในร่างกาย

So is toxo manipulating our brains as an evolutionary strategy

ถ้าอย่างนั้น ปรสิตนี้เข้าควบคุมสมองของเรา ในแบบที่ถือว่าเป็นยุทธศาสตร์ทางวิวัฒนาการ

to get predatory cats to eat us?

เพื่อทำให้แมวผู้ล่ากินเราอย่างนั้นหรือ

Or are our brains just similar enough to a rodent's

หรือว่าสมองของเรานั้น ใกล้เคียงกับสมองของสัตว์ฟันแทะมากพอ

that the same neurological tricks that lure them in catch us in the net, too?

จนทำให้วิธีการทางประสาทที่ล่อพวกมันเข้ามา มีผลต่อเราเช่นกัน

And is toxo the reason so many people love cats and keep them as pets?

หรือว่าทอกโซพลาสมาเป็นสาเหตุ ที่ทำให้คนมากมายรักและเลี้ยงเจ้าเหมียว

Well, the jury's still out on that one.

อย่างไรก็ตาม เราก็ยังต้องศึกษากันต่อไป

Some recent studies even contradict the idea.

เพราะการศึกษาเมื่อไม่นานมานี้ ยังขัดแย้งกับแนวคิดที่ผ่านมา

Regardless, toxoplasma has definitely benefited from humans

แต่ไม่ว่าจะอย่างไร ทอกโซพลาสมาก็ได้ผลประโยชน์จากมนุษย์

to become one of the world's most successful parasites.

เพื่อเป็นหนึ่งในปรสิต ที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดในโลก

It's not just our willingness to let cats on our dining room tables

ไม่ใช่เพียงแค่เรายอมให้เจ้าแมว มาอยู่ร่วมโต๊ะกินข้าว

or in our beds.

หรืออยู่บนเตียงกับเรา

Raising livestock and building cities which attract rodents

การเลี้ยงปศุสัตว์และสร้างสังคมเมือง ที่ดึงดูดสัตว์ฟันแทะ

has provided billions of new hosts,

ได้ทำให้มีสัตว์เจ้าบ้านอีกหลายพันล้านตัว

and you and your cat may be two of them.

และคุณกับเจ้าแมวของคุณ ก็อาจถูกรวมอยู่ในกลุ่มนั้นด้วย