Mansa Musa, one of the wealthiest people who ever lived - Jessica Smith

Translator: Rawee Ma Reviewer: Tisa Tontiwatkul

ถ้ามีใครถามคุณว่าใครที่ร่ำรวยที่สุด ในประวัติศาสตร์

If someone asked you who the richest people in history were,

who would you name?

คุณจะนึกถึงใคร

Perhaps a billionaire banker or corporate mogul,

อาจจะเป็นนายธนาคารพันล้านหรือเจ้าพ่อบรรษัท

like Bill Gates or John D. Rockefeller.

อย่างเช่น บิล เกตส์ หรือ จอห์น ดี รอคกีเฟลเลอร์

How about African King Musa Keita I?

แล้วราชาอัฟริกัน มูซา คีตา ที่ 1 ?

Ruling the Mali Empire in the 14th century CE,

ที่ปกครองจักรวรรดิมาลี ยุคศตวรรษที่ 14

Mansa Musa, or the King of Kings,

มันซา มูซา หรือ ราชาเหนือราชา

amassed a fortune that possibly made him

ที่รวมโชคลาภทั้งหมดที่ทำให้พระองค์

one of the wealthiest people who ever lived.

กลายเป็นผู้ร่ำรวยที่สุดในโลก

But his vast wealth was only one piece of his rich legacy.

แต่ความมั่งคั่งของพระองค์ส่วนหนึ่งมาจาก มรดกตกทอด

When Mansa Musa came to power in 1312,

ตอนที่มันซา มูซา ขึ้นครองราชย์ในปี 1312

much of Europe was racked by famine and civil wars.

ขณะที่ชาติในยุโรปต่างหายนะจาก ภาวะข้าวยากหมากแพงและสงครามกลางเมือง

But many African kingdoms and the Islamic world were flourishing,

แต่อาณาจักรราชาในแอฟริกันและโลกมุสลิม ต่างกำลังเจริญรุ่งเรือง

and Mansa Musa played a great role in bringing the fruits of this flourishing

และมันซา มูซา ได้สร้างราชอำนาจยิ่งใหญ่ด้วย การเก็บเกี่ยวผลพวงจากความเจริญรุ่งเรือง

to his own realm.

ให้แก่ราชอาณาจักรพระองค์

By strategically annexing the city of Timbuktu,

ด้วยกลยุทธ์รวมนครทิมบัคทู

and reestablishing power over the city of Gao,

และสร้างราชอำนาจเหนือ นครเก๊า

he gained control over important trade routes

ควบคุมอำนาจเหนือเส้นทางทางการค้าที่สำคัญๆ

between the Mediterranean and the West African Coast,

ระหว่างชายฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียนกับ แอฟริกันตะวันตก

continuing a period of expansion, which dramatically increased Mali's size.

นำไปสู่ยุคขยายดินแดน ที่ขยายอำนาจเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว

The territory of the Mali Empire was rich in natural resources,

ราชอาณาจักรของจักรวรรดิ์มาลี ร่ำรวยจาก ทรัพยากรธรรมชาติ

such as gold and salt.

เช่น ทองคำกับเกลือ

The world first witnessed the extent of Mansa Musa's wealth in 1324

ประจักษ์พยานยืนยันความร่ำรวยราชามันซา มูซา ในปี 1324

when he took his pilgrimage to Mecca.

เมื่อพระองค์เสด็จดำเนินพิธีฮัจย์ที่เมกกะ

Not one to travel on a budget,

ไม่ใช่เสด็จโดยลำพังในงบประมาณที่จำกัด

he brought a caravan stretching as far as the eye could see.

แต่มีกองคาราวานติดตามไกลสุดลูกหูลูกตา

Accounts of this journey are mostly based on an oral testimony

จำนวนกองคาราวานตามคำร่ำลือตามตำนาน

and differing written records,

และมีการบันทึกไว้แตกต่างกัน

so it's difficult to determine the exact details.

จนยากจะตัดสินชี้ชัดว่าแค่ไหนเพียงใด

But what most agree on is the extravagant scale of the excursion.

แต่ส่วนมากเห็นพ้องกันกับความมากมายมหาศาล ของจำนวนกองคาราวานที่เดินทาง

Chroniclers describe an entourage of tens of thousands of soldiers,

ผู้บันทึกจดหมายเหตุได้จดไว้ว่ามีผู้ร่วม เดินทางนับแสนคน มีทั้งทหาร

civilians,

ข้าราชสำนัก

and slaves,

และทาส

500 heralds bearing gold staffs and dressed in fine silks,

ผู้นำสาส์น 500 คนต่างถือถาดทองคำ และแต่งกายด้วยผ้าไหมชั้นดี

and many camels and horses bearing an abundance of gold bars.

และอูฐกับม้าจำนวนมากที่มีสายรัดประดับทองคำ

Stopping in cities such as Cairo,

ขณะหยุดพักที่นครไคโร

Mansa Musa is said to have spent massive quantities of gold,

ราชามันซา มูซา มีผู้เล่าว่าได้ใช้จ่ายทองคำ ไปจำนวนมหาศาล

giving to the poor, buying souvenirs,

ในการให้ทานคนจนและซื้อของที่ระลึก

and even having mosques built along the way.

รวมทั้งการสร้างสุเหร่าจำนวนมากในระหว่างทาง

In fact, his spending may have destabilized the regional economy,

ความจริงแล้ว การใช้จ่ายของพระองค์อาจทำลาย เสถียรภาพเศรษฐกิจในภูมิภาค

causing mass inflation.

ก่อให้เกิดภาวะเงินเฟ้อมหาศาล

This journey reportedly took over a year, and by the time Mansa Musa returned,

การเสด็จครั้งนี้ใช้เวลามากกว่าหนึ่งปี ก่อนที่ราชามันซา มูซา เสด็จกลับ

tales of his amazing wealth had spread to the ports of the Mediterranean.

คำเล่าลือความมั่งคั่งน่าพิศวงพระองค์ ได้กระจายไปทั่วเมืองท่าในเมดิเตอร์เรเนียน

Mali and its king were elevated to near legendary status,

มาลีกับราชาได้ยกระดับเกือบใกล้เคียงกับ สถานะภาพตามนิทานปรับปรา

cemented by their inclusion on the 1375 Catalan Atlas.

ตอกย้ำการผนวกเข้ากับคาตาลันแอตลาสในปี 1375

One of the most important world maps of Medieval Europe,

หนึ่งในแผนที่โลกสำคัญที่สุดของยุโรปยุคกลาง

it depicted the King holding a scepter and a gleaming gold nugget.

มีภาพราชากำลังทรงคทาและทองคำที่ส่องแสง เป็นประกาย

Mansa Musa had literally put his empire and himself on the map.

มันซา มูซา ได้บันทึกจักรวรรดิ์และพระองค์ ลงไว้ในแผนที่

But material riches weren't the king's only concern.

แต่ความเจริญทางวัตถุไม่ใช่เรื่องที่พระองค์ ทรงกังวลพระทัย

As a devout Muslim, he took a particular interest in Timbuktu,

ในฐานะมุสลิมที่เคร่งศาสนา พระองค์ได้ใส่พระทัย เรื่องสำคัญที่สุดในทิมบักทู

already a center of religion and learning prior to its annexation.

ให้เป็นศูนย์กลางศาสนาและการเรียนรู้ ผนวกเข้าด้วยกันอย่างสำคัญยิ่ง

Upon returning from his pilgrimage,

หลังจากเสด็จจากการทำพิธีฮัจย์

he had the great Djinguereber Mosque built there

พระองค์ได้สร้างมหาสุเหร่าดีจินเกอร์รีเบอร์

with the help of an Andalusian architect.

ผลงานของสถาปนิก อันดาลูเซียน

He also established a major university, further elevating the city's reputation,

ทั้งยังสร้างมหาวิทยาลัยที่สำคัญไปพร้อม ๆ กับยกฐานะชื่อเสียงมหานคร

and attracting scholars and students from all over the Islamic world.

ดึงดูดความสนใจนักวิชาการและนักศึกษา จากทั่วทุกมุมโลกอิสลาม

Under Mansa Musa, the Empire became urbanized,

อาณาจักรราชามันซา มูซา กลายเป็นชุมชนเมือง

with schools and mosques in hundreds of densely populated towns.

เต็มไปด้วยโรงเรียนกับสุเหร่าที่หนาแน่น นับหลายร้อยแห่งในเมืองที่มีผู้คนอาศัยอยู่

The king's rich legacy persisted for generations

ความร่ำรวยของพระองค์ตกทอดไปหลายรุ่น

and to this day, there are mausoleums, libraries and mosques

ทุกวันนี้ ยังมีอนุสรณ์สุสานสถาน ห้องสมุด และสุเหร่า จำนวนมาก

that stand as a testament to this golden age of Mali's history.

ที่เป็นประจักษ์พยานยุคทองประวัติศาสตร์มาลี