Why do competitors open their stores next to one another? - Jac de Haan

Pse konkurrentët hapin dyqanet e tyre pranë njëri-tjetrit? - Jac de Haan

Translator: tom carter Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: Besfort Ahmeti Reviewer: Helena Bedalli

Why are gas stations always built right next to other gas stations?

Pse pompat e benzinës ndërtohen gjithmonë afër njëra tjetës?

Why can I drive for a mile without finding a coffee shop

Pse ngasim me kilometra pa gjetur një vend për të pire kafe

and then stumble across three on the same corner?

dhe pastaj hasim tre nga to në te njejtin qoshe?

Why do grocery stores, auto repair shops and restaurants

Pse dyqanet ushqimore, auto-serviset dhe restorantet

always seem to exist in groups

duket sikur gjithmonë ekzistojnë ne grupe, e jo të shpërndara uniformisht në një komunitet?

instead of being spread evenly throughout a community?

While there are several factors

Ndersa janë disa faktorë që mund te merren parasysh kur vendosim ku të pozicionohemi si biznes

that might go into deciding where to place your business,

grupimet e kompanive të ngjashme mund të shpjegohen me një tregim shumë të thjeshtë

clusters of similar companies can be explained by a very simple story

called Hotelling's Model of Spatial Competition.

i quajtur Modeli i Hotellingut për Konkurrencën Hapësinore.

Imagine that you sell ice cream at the beach.

Paramendoni sikur ju shisni akullore në plazh.

Your beach is one mile long and you have no competition.

Plazhi juaj është i gjatë një kilometër dhe ju nuk keni asnjë konkurrent

Where would you place your cart in order to sell the most product?

Ku do ta vendosnit karrocën tuaj që të mund të shisni sa më shumë produkte?

In the middle.

Në mes.

The one-half-mile walk may be too far for some people

Distanca prej gjysmë kilometri ndoshta është shumë larg për disa njerëz

at each end of the beach,

që janë në të dy fundet e plazhit, por karroca juaj shërben sa më shumë njerëz që është e mundur.

but your cart serves as many people as possible.

Një ditë prej ditësh, ju vini në punë, ndersa kushëriri juaj Teddy po i afrohet plazhit

One day you show up at work

just as your cousin Teddy is arriving at the beach

me karrocën e tij me akullore. Në fakt, ai po shet po të njejtin lloj akullore si ju.

with his own ice cream cart.

In fact, he's selling

exactly the same type of ice cream as you are.

Ju bini dakord që të ndani plazhin në gjysmë.

You agree that you will split the beach in half.

In order to ensure that customers don't have to walk too far

Që të mos iu bjere konsumatorëve të ecin shumë gjatë

you set up your cart a quarter mile south of the beach center,

ju vendosni karrocën tuaj një çerek kilometri në jug të mesit të plazhit,

right in the middle of your territory.

në mes të territorit tuaj.

Teddy sets up a quarter mile north of the center,

Teddy vendoset një çerek kilometri në veri të mesit të plazhit,

in the middle of Teddy territory.

në mes të territorit Teddy.

With this agreement, everyone south of you buys ice cream from you.

Me këtë marrëveshje, secili ne pjesën jugore blen akullore nga ju.

Everyone north of Teddy buys from him, and the 50% of beachgoers in between

Secili në pjesën veriore blen nga Teddy, ndërsa 50% të vendosur në mes

walk to the closest cart.

ecin tek karroca më e afërt. Askush nuk ecën më shumë se një çerek kilometri

No one walks more than a quarter of a mile,

and both vendors sell to half of the beachgoers.

dhe të dy shitësit i shesin gjysmës së njerëzve që vijnë në plazh.

Game theorists consider this a socially optimal solution.

Teoricienët e lojërave e konsiderojnë këtë si një zgjidhje optimale shoqërore.

It minimizes the maximum number of steps any visitor must take

Ajo minimizon numrin maksimal të hapave që çdo vizitor duhet të marrë

in order to reach an ice cream cart.

që të arrijë tek një karrocë me akullore.

The next day, when you arrive at work,

Të nesërmen, kur mbërrini në vendin e punës,

Teddy has set up his cart in the middle of the beach.

Teddy ka vendosur karrocën e tij në mes të plazhit.

You return to your location a quarter mile south of center

Ju ktheheni në vendin tuaj një çerek kilometri në jug të qendrës

and get the 25% of customers to the south of you.

dhe merrni 25% të konsumatorëve në jugun tuaj.

Teddy still gets all of the customers north in Teddy territory,

Teddy ende merr të gjithë konsumatorët në pjesën veriore të tij,

but now you split the 25% of people in between the two carts.

por tani ju ndani së bashku 25% të njerëzve në mes të dy karrocave.

Day three of the ice cream wars, you get to the beach early,

Dita e tretë e luftës së akulloreve, ju arrini në plazh herët

and set up right in the center of Teddy territory,

dhe vendoseni në mes të territorit Teddy,

assuming you'll serve the 75% of beachgoers to your south,

duke supozuar që do të shërbeni 75% të njerëzve që vijnë në plazh në jugun tuaj,

leaving your cousin to sell to the 25% of customers to the north.

duke lënë kushëririn tuaj t'ju shese 25% të konsumatorëve në veri.

When Teddy arrives, he sets up just south of you

Kur Teddy arrin, ai vendoset shumë afer prej jush në jug

stealing all of the southerly customers,

duke vjedhur të gjithë konsumatorët e jugut dhe duke ju lënë juve një grup të vogël të njerëzve në veri.

and leaving you with a small group of people to the north.

Për të mos mbetur prapa, ju lëvizni për 10 vende në jug të Teddy-t që të rimerrni konsumatorët tuaj.

Not to be outdone, you move 10 paces south of Teddy to regain your customers.

When you take a mid-day break, Teddy shuffles 10 paces south of you,

Kur ju bëni një pushim në mesditë, Teddy lëviz për 10 vende në jug, prej jush

and again, steals back all the customers to the far end of the beach.

dhe prap vjedh të gjithë konsumatorët deri në fund të plazhit.

Throughout the course of the day,

Gjatë ditës, të dy vazhdoni të lëvizni periodikisht drejt jugut

both of you continue to periodically move south

towards the bulk of the ice cream buyers,

drejt masës së blerësve të akulloreve,

until both of you eventually end up at the center of the beach,

derisa të dy përfundoni në mes të plazhit,

back to back, each serving 50% of the ice-cream-hungry beachgoers.

krah për krah, secili duke shërbyer 50% të blerësve të uritur për akullore.

At this point, you and your competitive cousin

Tani, ju dhe kushëriri juaj konkurrues keni arritur atë që teoricienët e lojërave e quajnë Ekuilibri Nash

have reached what game theorists call a Nash Equilibrium -

the point where neither of you can improve your position

momenti kur asnjëri prej jush nuk mund të përmirësojë pozicionin e tij duke iu shmangur strategjisë së tanishme.

by deviating from your current strategy.

Your original strategy,

Strategjia juaj fillestare, ku secili prej jush ishte një çerek kilometri larg mesit të plazhit,

where you were each a quarter mile from the middle of the beach,

nuk zgjati për shkak se nuk ishte Ekuilibër Nash.

didn't last, because it wasn't a Nash Equilibrium.

Either of you could move your cart towards the other to sell more ice cream.

Cilido nga ju mund ta lëviz karrocën në drejtim të tjetrit që të shes më shumë akullore.

With both of you now in the center of the beach,

Me vendosjen tuaj në mes të plazhit,

ju nuk mund të lëvizni karrocën tuaj më afër konsumatorëve tuaj më të largët

you can't reposition your cart closer to your furthest customers

without making your current customers worse off.

pa i dëmtuar konsumatorët tuaj të tanishëm.

However, you no longer have a socially optimal solution,

Megjithatë, ju më nuk keni një zgjidhje shoqërore optimale,

since customers at either end of the beach

ngase konsumatorët në të dy fundet e plazhit

have to walk further than necessary to get a sweet treat.

duhet të ecin më shumë se c'është e nevojshme, për të marrë një akullore.

Think about all the fast food chains,

Mendoni për të gjithë zinxhirët e ushqimit të shpejtë, butiqet e veshjeve, apo kioskat e telefonisë mobile në qendra tregëtare.

clothing boutiques, or mobile phone kiosks at the mall.

Customers may be better served

Me shpërndarjen e sherbimeve në të gjithë komunitetin, konsumatorët mund të shërbehen më mirë.

by distributing services throughout a community,

but this leaves businesses vulnerable to aggressive competition.

por kjo i lë bizneset të pambrojtura ndaj konkurrencës agresive.

In the real world, customers come from more than one direction,

Në realitet, konsumatorët vijnë nga më shumë se një drejtim,

and businesses are free to compete with marketing strategies,

dhe bizneset janë të lira të konkurrojnë me strategji marketingu,

by differentiating their product line, and with price cuts,

duke i dalluar linjat e produkteve të tyre dhe duke zbritur çmimet,

por në themb të strategjisë së tyre, kompanitë deshirojnë të mbajnë konkurrentët

but at the heart of their strategy,

companies like to keep their competition as close as possible.

sa më afër vetes.